ΕΛΛΗΝΕΣ ΕΡΕΥΝΗΤΕΣ: Οχι σε "πυροσβεστικού τύπου" τροπολογίες

Επισημάνσεις και προτάσεις    επί του Ν. 4310/2014 και των μέχρι σήμερα δημοσιοποιημένων τροπολογιών του από το ΥΠΟΠΑΙΘ κάνει η Ένωση Ελλήνων Ερευνητών, με επιστολή της προς τον Αναπληρωτή υπουργό Παιδείας Κώτσα Φωτάκη.

Η Ένωση Ελλήνων Ερευνητών θεωρεί ότι  ο Ν. 4310/2014 δεν διορθώνεται με "πυροσβεστικού τύπου" τροπολογίες και είναι άμεση η αναγκαιότητα ενός νέου σύγχρονου θεσμικού πλαισίου για την Έρευνα και Καινοτομία ο οποίος θα σέβεται το Άρθρο 16 του Συντάγματος και θα εκσυγχρονίζει ουσιαστικά τους νόμους 1514/1985 και 2919/2001. 

Παράλληλα η ΕΕΕ ζητά από την πολιτική ηγεσία του ΥΠΟΠΑΙΘ να μην υιοθετήσει την πρακτική της τροποποίησης του Ν. 4310/2014, αλλά να προχωρήσει στην άμεση αναστολή του, με την ταυτόχρονη

(α) διατήρηση των ρυθμίσεων του Ν. 4310/2014 που ο ερευνητικός χώρος κατοχύρωσε κάτω από αντίξοες συνθήκες (όπως, π.χ. η χρηματοδότηση της μισθοδοσίας του τακτικού προσωπικού των ΕΚ από τον τακτικό κρατικό προϋπολογισμό),

(β) θεσμοθέτηση άμεσων ρυθμίσεων που θα ενισχύουν τον Ενιαίο Χώρο Ανώτατης Εκπαίδευσης και Έρευνας και θα θέτουν τις βάσεις για τον εκδημοκρατισμό της διοίκησης των ΕΚ, όπως οι ανωτέρω και

(γ) θεσμοθέτηση των απαραίτητων ρυθμίσεων που θα διευκολύνουν την απορρόφηση των ερευνητικών κονδυλίων του τρέχοντος Προγράμματος Πλαισίου, βάσει σαφών κανόνων διαφάνειας και λογοδοσίας.

Η ΕΠΙΣΤΟΛΗ

Αξιότιμε κύριε Υπουργέ,

Σε πλήρη διάσταση με τις προεκλογικές της δεσμεύσεις για την κατάργηση του πρόσφατα ψηφισθέντα Ν. 4310/2014 για την Έρευνα, Τεχνολογική Ανάπτυξη και Καινοτομία (ΕΤΑΚ), η σημερινή κυβέρνηση επιλέγει την εφαρμογή του εν λόγω νόμου, μέσω σειράς τροπολογιών που έχει θέσει εις γνώσιν της ερευνητικής κοινότητας [ ].

Η Ένωση Ελλήνων Ερευνητών (ΕΕΕ) είχε έγκαιρα επισημάνει την αντίθεσή της στη δομή και τη «φιλοσοφία» του Ν. 4310/2014 [ , ]. Αυτό διότι, ο νόμος αυτός ενισχύει την πολυδιάσπαση του ερευνητικού ιστού, δεν εγκαθιδρύει το απαιτούμενο θεσμικό πλαίσιο για την ορθολογική χάραξη και υλοποίηση εθνικής ερευνητικής πολιτικής (όπως επιτάσσει το άρθρο 16 του Συντάγματος), ενισχύει την ανάπτυξη μιας νέας μορφής «κρατικοδίαιτης» επιχειρηματικότητας και διατηρεί ένα αναχρονιστικό και αναποτελεσματικό πρότυπο διοίκησης στα Ερευνητικά Κέντρα (ΕΚ) [ ]. Για τους παραπάνω λόγους, η «φιλοσοφία» και οι στόχοι του Ν. 4310/2014 δεν είναι δυνατόν να αλλάξουν ουσιαστικά με επιμέρους «πυροσβεστικές» νομοθετικές παρεμβάσεις. 

Με την απόπειρα τροπολόγησης του Ν. 4310/2014, παραμένουν προς εφαρμογή, η αντιαναπτυξιακή λογική και οι αντιφάσεις που ο νόμος αυτός περιέχει και γι’ αυτό η ΕΕΕ ζητά την άμεση σύνθεση ενός νέου, σύγχρονου νόμου πλαισίου για την ΕΤΑΚ που θα ανταποκρίνεται στις σημερινές συνθήκες και θα ενισχύει πραγματικά την ανάπτυξη της Έρευνας στη χώρα μας. Ο νέος νόμος πλαίσιο θα πρέπει να στοχεύει στη δημιουργία Ενιαίου Χώρου Ανώτατης Εκπαίδευσης και Έρευνας, στην ενίσχυση του δημόσιου ερευνητικού ιστού, στην ενίσχυση μιας αμοιβαία επωφελούς συνεργασίας μεταξύ του εθνικού, δημόσιου και ιδιωτικού ερευνητικού συστήματος, και, εν τέλει, στη μεσο-μακροπρόθεσμη ανάπτυξη της χώρας μέσω της Έρευνας και Καινοτομίας (Ε&Κ), εισάγοντας ταυτόχρονα τους απαραίτητους κανόνες διαφάνειας και ενισχύοντας την αυτοτέλεια και τον εκδημοκρατισμό των  Ερευνητικών Κέντρων [ ]. 

Ο Ν. 4310/2014, αλλά και οι μέχρι στιγμής τροποποιήσεις του που έχουν προταθεί από το ΥΠΟΠΑΙΘ, δεν προωθούν ουσιαστικά την ανάπτυξη της χώρας μέσα από την ενίσχυση της Ε&Κ, δεν αντιμετωπίζουν τη συνεχιζόμενη διαρροή Ελλήνων επιστημόνων στο εξωτερικό και δεν κατοχυρώνουν βασικές μεταρρυθμίσεις που έχει άμεση ανάγκη ο δημόσιος ερευνητικός ιστός. 

Συγκεκριμένα ο Ν. 4310/2014 και οι τροποποιήσεις του εξακολουθούν να χαρακτηρίζονται από την έλλειψη εξαιρετικά σημαντικών ρυθμίσεων για την ανέλιξη του εθνικού ερευνητικού συστήματος, οι οποίες –μεταξύ άλλων– αφορούν στα κάτωθι:

Ι. Χάραξη και χρηματοδότηση Εθνικής Ερευνητικής Πολιτικής.

Με προτεινόμενη τροπολογία του Ν. 4310/2014 υποβαθμίζεται η Εθνική Στρατηγική Έρευνας, Τεχνολογικής Ανάπτυξης και Καινοτομίας (ΕΣΕΤΑΚ), καθώς καταργείται η υποχρέωση για την ψήφιση της ΕΣΕΤΑΚ από τη Βουλή των Ελλήνων, υποχρέωση που περιλαμβανόταν και στους δύο νόμους για την ΕΤΑΚ, (1514/1985 και 4310/2014). 

Ταυτόχρονα δεν θεσμοθετούνται ούτε ο μηχανισμός χάραξης της ΕΣΕΤΑΚ, ούτε ένα σταθερό ρυθμιστικό πλαίσιο για τη χρηματοδότηση της. Με τον τρόπο αυτό δεν διασφαλίζεται σταθερή, ορθολογική χάραξη και υλοποίηση της ΕΣΕΤΑΚ (πέραν από τυχόν καιροσκοπικές πολιτικές), αλλά αντίθετα αφήνεται στην διακριτική ευχέρεια του εκάστοτε Υπουργού και Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας (ΓΓΕΤ) να τη διαμορφώνει και να τη χρηματοδοτεί κατά το δοκούν [ ]. 
Επιπλέον, δεν προτείνεται απολύτως κανένα ορθολογικό και υλοποιήσιμο πρότυπο οργάνωσης και διακυβέρνησης ενός ενιαίου, εθνικού ερευνητικού ιστού (δημόσιου και ιδιωτικού), για την ανάπτυξη της Έρευνας και Καινοτομίας στη χώρα.

Πρόταση της ΕΕΕ:

➢    Η ΕΕΕ θεωρεί ότι ο εθνικός τακτικός στρατηγικός σχεδιασμός της Έρευνας στη χώρα μας είναι επιβεβλημένος, όπως επιβεβλημένη είναι και η διασφάλιση των πόρων που απαιτούνται για την υλοποίησή του, ώστε η Ελλάδα να μην είναι πλέον μια από τις τελευταίες των χωρών της Ε.Ε. και του ΟΟΣΑ ως προς την επένδυσή της σε Ε&Κ.

➢    Θα πρέπει να θεσμοθετηθεί ο μηχανισμός και οι διαδικασίες στη βάση των οποίων θα διαμορφώνεται και θα επικαιροποιείται η ΕΣΕΤΑΚ, καθώς και ένα σταθερό ρυθμιστικό πλαίσιο για τη χρηματοδότησή της. Η ΕΣΕΤΑΚ θα πρέπει να κατατίθεται σε δημόσια διαβούλευση και στη συνέχεια να ψηφίζεται από τη Βουλή των Ελλήνων.

➢    Οι κρίσιμοι θεματικοί τομείς της Έρευνας της χώρας θα πρέπει να διαμορφώνονται με βάση τα ελληνικά δεδομένα.

➢    Η Ένωση τονίζει επίσης την αναγκαιότητα ύπαρξης ενός μηχανισμού αποτίμησης των αποτελεσμάτων κάθε υλοποιηθέντος πολυετούς προγράμματος ΕΤΑΚ, ο οποίος θα τροφοδοτεί με δεδομένα και θα υποβοηθά και τη χάραξη της ΕΣΕΤΑΚ. Για τη διαμόρφωση της επόμενης ΕΣΕΤΑΚ απαραίτητη θεωρείται η άμεση αποτίμηση των ερευνητικών προγραμμάτων ΕΠΑΝ και ΕΣΠΑ. 

ΙΙ. Δημιουργία Ενιαίου Χώρου Ανώτατης Εκπαίδευσης και Έρευνας.

Το πρώτο λιθαράκι για τη δημιουργία Ενιαίου Χώρου Ανώτατης Εκπαίδευσης και Έρευνας τέθηκε στο Ν. 4009/2011 για την Ανώτατη Εκπαίδευση (κυρίως στα Άρθρα 39 και 42), με στόχο την ισοτιμία, ώσμωση και συνέργεια σε ισότιμη βάση των ΑΕΙ και των Ερευνητικών Κέντρων. Δυστυχώς, έκτοτε, δεν υπήρξε συνέχεια ενώ και το προτεινόμενο νομοσχέδιο δεν εμβαθύνει στις συνέργειες ΑΕΙ και ΕΚ και επιτείνει τη διακριτή μεταχείριση των Ερευνητών και των ΕΚ, σε σχέση με τους Καθηγητές και τα ΑΕΙ, καθώς: 

(α) Δεν επικαιροποιεί, ούτε επεκτείνει, ως όφειλε, το άρθρο 42 του Ν. 4009/2011 που θέτει τη βάση της συνεργασίας μεταξύ ΑΕΙ και ΕΚ. Η ενδυνάμωση αυτής της συνεργασίας είναι σήμερα, σε περίοδο κρίσης, περισσότερο αναγκαία παρά ποτέ, προκειμένου να αντιμετωπιστεί η έλλειψη ανθρώπινων και λοιπών πόρων. 

(β) Χαρακτηριστικό της ελλιπούς επεξεργασίας των τροπολογιών είναι το γεγονός ότι ενώ στο τμήμα του νομοσχεδίου για τα ΑΕΙ επανέρχεται η βαθμίδα του λέκτορα, δεν αναπροσαρμόζονται αντίστοιχα οι βαθμίδες των Ερευνητών, με την επαναφορά του Ερευνητή Δ' Βαθμίδας (δόκιμου ερευνητή) που είχε καταργηθεί, κατ’ αναλογία των βαθμίδων των Καθηγητών στα ΑΕΙ. 

(γ) Επιπλέον, η διακριτή μεταχείριση Καθηγητών και Ερευνητών γίνεται φανερή στις διαφορές που αφορούν στην επίβλεψη διδακτορικών διατριβών, όπου ο Ερευνητής δεν μπορεί να είναι κύριος επιβλέπων (δίχως σωρεία προϋποθέσεων), στο βασικό μισθό, στην καταβολή της μισθοδοσίας (από τον τακτικό προϋπολογισμό του Κράτους για τους πρώτους και την επιχορήγηση ή τα ερευνητικά προγράμματα για τους δεύτερους), στις βαθμίδες, στη συμμετοχή στη διοίκηση των οργανισμών, κ.λπ. Πέραν όμως όλων αυτών, η διαφοροποίηση και η άνιση μεταχείριση επεκτείνεται και με τη ρύθμιση που εντάσσει τους συνεργαζόμενους Καθηγητές στο προσωπικό των ΕΚ, αλλά δεν εντάσσει αντίστοιχα τους συνεργαζόμενους με τα ΑΕΙ Ερευνητές στο προσωπικό των ΑΕΙ.

Πρόταση της ΕΕΕ:

Για την καταρχήν θεσμοθέτηση του Ενιαίου Χώρου ΑΕ&Ε, η Ένωση προτείνει ως  μέτρα προς άμεση θεσμοθέτηση:

➢    Δυνατότητα του Ερευνητή να καθορίζεται κύριος επιβλέπων σε διδακτορική διατριβή, με απόφαση Γ.Σ.Ε.Σ (Γενική Συνέλευση Ειδικής Σύνθεσης του Τμήματος), δίχως την αναγκαιότητα ύπαρξης σχετικού Πρωτόκολλου Συνεργασίας μεταξύ του ΑΕΙ και του οικείου ΕΚ.

➢    Άμεση εφαρμογή του Άρθρου 42 του Ν. 4009/2011, με τροπολογία που θα αποδεσμεύει την υπογραφή Πρωτοκόλλων Συνεργασίας μεταξύ ΑΕΙ και ΕΚ από τους εσωτερικούς κανονισμούς ΑΕΙ και ΕΚ (να αρκούν για την υπογραφή οι αποφάσεις της Συγκλήτου του ΑΕΙ και του ΔΣ του ΕΚ, αντίστοιχα).

➢    Θεσμοθέτηση της δυνατότητας των ΕΚ της ΓΓΕΤ να συνδιοργανώνουν μεταπτυχιακά προγράμματα 2ου και 3ου κύκλου σπουδών και με ΑΕΙ της αλλοδαπής.

➢    Πλήρη αντιστοίχιση των βαθμίδων και ισότιμη θεσμική μεταχείριση Καθηγητών ΑΕΙ και Ερευνητών.

➢    Άμεση, δημοκρατική αναβάθμιση του προτύπου διοίκησης των ΕΚ κατ' αντιστοιχία με τα ΑΕΙ. 

➢    Απαλοιφή των συνεργαζόμενων Καθηγητών ΑΕΙ από το προσωπικό των ΕΚ, ή ένταξη των συνεργαζόμενων με τα ΑΕΙ Ερευνητών στο προσωπικό των ΑΕΙ.

ΙΙΙ. Αντιμετώπιση του κατακερματισμού του δημόσιου ερευνητικού ιστού.

Σε μια εποχή που η χώρα βρίσκεται σε δεινή οικονομική κατάσταση και η συνένωση δυνάμεων και πόρων αποτελούν ζητήματα κρίσιμης σημασίας για την ανάπτυξή της, ο κατακερματισμός του δημόσιου ερευνητικού ιστού όχι μόνο δεν αντιμετωπίζεται, αλλά ενισχύεται. Δεν καταργούνται τα νέα ΕΚ και Ινστιτούτα του Ν. 4310/2014, η ίδρυση των οποίων δεν εντάσσεται σε κανένα εθνικό σχεδιασμό για την ανάπτυξη του δημόσιου ερευνητικού συστήματος. Ταυτόχρονα μένει ανοιχτό το ενδεχόμενο δημιουργίας νέων ερευνητικών φορέων, εκτός ΓΓΕΤ, οι οποίοι δεν θα εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του νόμου (και ως εκ τούτου, π.χ., δεν θα αξιολογούνται). 

Κατ' αυτόν τον τρόπο, ο κατακερματισμός του εθνικού ερευνητικού ιστού, όχι μόνο δεν θα περιοριστεί, αλλά αντίθετα θα συνεχιστεί και θα ενταθεί, επιτρέποντας σε μεγάλο βαθμό την χωρίς κανόνες κατασπατάληση των ερευνητικών πόρων του Προγράμματος Πλαισίου 2014-2020.

Πρόταση της ΕΕΕ:

Για την αποφυγή του περαιτέρω κατακερματισμού του δημόσιου ερευνητικού ιστού και με στόχο τη συνένωση των λίγων διαθέσιμων πόρων, η Ένωση Ελλήνων Ερευνητών προτείνει:

➢    Τη δημιουργία ρητής νομοθετικής πρόβλεψης, με βάση την οποία όσοι νέοι δημόσιοι ερευνητικοί οργανισμοί δημιουργούνται θα εντάσσονται στο πεδίο εφαρμογής του νόμου για την ΕΤΑΚ, ή/και στη ΓΓΕΤ. Το πεδίο εφαρμογής του νόμου θα πρέπει επίσης να επεκταθεί και σε όλους τους υπάρχοντες, εκτός ΓΓΕΤ, δημόσιους ερευνητικούς φορείς που είναι δικαιούχοι δημόσιας χρηματοδότησης.

➢    Θεσμοθέτηση ενός συντονιστικού οργάνου για το συντονισμό της ερευνητικής πολιτικής και της διάθεσης ερευνητικών πόρων μεταξύ των διαφόρων Υπουργείων.

➢    Συνένωση δυνάμεων του αξιολογούμενου και καταξιωμένου δημόσιου ερευνητικού χώρου των ΑΕΙ και των ΕΚ. Οι πόροι για την Έξυπνη Εξειδίκευση των Περιφερειών θα πρέπει να αξιοποιηθούν μέσω συμπράξεων και δικτύων, μεταξύ των υπαρχόντων ΑΕΙ και ΕΚ ανά Περιφέρεια. Εάν χρειαστεί να ιδρυθούν νέοι ερευνητικοί οργανισμοί σε συγκεκριμένες Περιφέρειες, θα πρέπει να προβλέπεται ρητά ότι αυτοί θα εντάσσονται στα ΕΚ της ΓΓΕΤ και θα ακολουθούν το ισχύον θεσμικό πλαίσιο για την ΕΤΑΚ, ώστε να υπάρχει φραγμός στην ίδρυση νέων Ερευνητικών Κέντρων και Ινστιτούτων «ειδικού σκοπού» που θα εξυπηρετήσουν καιροσκοπικές πολιτικές.

ΙV. Εκδημοκρατισμός του προτύπου διοίκησης των Ερευνητικών κέντρων και Ινστιτούτων.

Ο Ν. 4310/2014, αλλά και οι τροπολογίες του ειδικότερα, διαιωνίζουν και ενισχύουν το προσωποκεντρικό, κλειστό και αδιαφανές σύστημα διοίκησης των Ερευνητικών Κέντρων. Από τις παρούσες νομοθετικές ρυθμίσεις αποκλείεται το σώμα των Ερευνητών από την εκλογή των μονοπρόσωπων οργάνων, δηλαδή των Διευθυντών ΕΚ και Ινστιτούτων (σε πλήρη αναντιστοιχία με την εκλογή των αντίστοιχων οργάνων στα ΑΕΙ από τους Καθηγητές), αλλά και από την ουσιαστική συμμετοχή τους στα ΔΣ των Κέντρων. 

Παρότι οι Καθηγητές ΑΕΙ και οι Ερευνητές έχουν ομόλογα χαρακτηριστικά προσόντων, προσλήψεων και προαγωγών, παρουσιάζεται μια ισχυρή ασυμμετρία στο εργασιακό τους περιβάλλον, η οποία είναι πολύ δύσκολο να αιτιολογηθεί: Οι Καθηγητές ΑΕΙ εργάζονται σε χώρο που απολαμβάνει της ακαδημαϊκής αυτονομίας -η οποία είναι στοιχείο εκ των ων ουκ άνευ για την ανέλιξη του ερευνητικού έργου- εκλέγοντας από τη βάση όλα τα μονοπρόσωπα όργανα των Ιδρυμάτων. Οι Ερευνητές, όμως, εργάζονται σε ένα περιβάλλον όπου η συγκέντρωση των εξουσιών στο πρόσωπο του Διευθυντή ΕΚ/Ινστιτούτου διαμορφώνουν ένα πνεύμα δημοσιοϋπαλληλικής ιεραρχίας, το οποίο συμπιέζει την ερευνητική διαδικασία.

Πάγια θέση της ΕΕΕ είναι η εξωτερική αξιολόγηση και η εσωτερικά εκλεγμένη διοίκηση του ΕΚ/Ινστιτούτου και πιο συγκεκριμένα: 

(α) οι Ερευνητές να φέρουν τη βασική ευθύνη επιλογής του Διευθυντή ΕΚ/Ινστιτούτου και 

(β) το ερευνητικό έργο των ΕΚ/Ινστιτούτων να συνεχίσει να αξιολογείται από διεθνείς, ανεξάρτητες, υψηλού κύρους επιστημονικές επιτροπές.

Την ίδια στιγμή που η σημερινή πολιτική ηγεσία του ΥΠΟΠΑΙΘ νομοθετεί για την αποκατάσταση της δημοκρατικής λειτουργίας των ΑΕΙ, στα ΕΚ δεν θεσμοθετούνται αντίστοιχες ρυθμίσεις για ενισχυμένη συμμετοχή των Ερευνητών στη διοίκησή τους, καθώς και για την εκλογή των Διευθυντών από την ερευνητική κοινότητα. Αντιθέτως νομοθετούνται ρυθμίσεις αντιδημοκρατικές και άκρως παρεμβατικές, καθώς εισάγεται η λογική του διορισμού μελών ΔΣ στα ΕΚ από τον εκάστοτε Αν. Υπουργό, σε περίπτωση που παραιτείται, ελλείπει ή κωλύεται ο Δ/ντής του ΕΚ ή του Ινστιτούτου. 

Επιπλέον νομοθετείται η παράταση θητείας των Δ/ντών, ενώ δεν θεσμοθετείται μηχανισμός προκειμένου να εξασφαλιστεί η έγκαιρη διαδικασία εκλογής νέων Δ/ντών, σε συγκεκριμένα χρονικά όρια, όταν λήξει η θητεία τους ή συνταξιοδοτηθούν. Ανάλογη όμως ρύθμιση νομοθετείται στο ίδιο νομοσχέδιο για τους Πρυτάνεις και Αντιπρυτάνεις όπου η εκλογή διεξάγεται ακόμη και πριν τη λήξη της θητείας, ή το αργότερο σε 15 ημέρες μετά την για οποιαδήποτε τρόπο κένωση της θέσης τους!!!

Πρόταση της ΕΕΕ:

Για τον καταρχήν εκδημοκρατισμό της διοίκησης των ΕΚ, η ΕΕΕ προτείνει τις παρακάτω ρυθμίσεις προς άμεση θεσμοθέτηση:

Διευθυντής του Ερευνητικού Κέντρου – Διευθυντής Ινστιτούτου

➢    Η προκήρυξη για τη θέση του Δ/ντή ΕΚ/Ινστιτούτου να είναι υποχρεωτικά διεθνής.

➢    Η θητεία του Δ/ντή ΕΚ/Ινστιτούτου να είναι τετραετής, με όριο ηλικίας κατά την υποβολή υποψηφιότητας τα 63 έτη. 

➢    Η θέση του Δ/ντή ΕΚ/ Ινστιτούτου να είναι πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης. 

➢    Η προκήρυξη για την υποβολή υποψηφιοτήτων για τη θέση Δ/ντή ΕΚ/Ινστιτούτου πρέπει υποχρεωτικά να δημοσιοποιείται κατ’ ελάχιστον έξι (6) μήνες προ της λήξης της θητείας των υπηρετούντων Δ/ντών.

➢    Η θητεία του Δ/ντή ΕΚ/Ινστιτούτου είναι δυνατόν  να παραταθεί έως τρεις (3) μήνες κατ’ ανώτατο όριο, με απόφαση του αρμόδιου για θέματα Έρευνας Αν. Υπουργού ΠΟΠΑΙΘ. Μετά την παρέλευση του τριμήνου και εφόσον δεν έχει εκλεγεί νέος, καθήκοντα Δ/ντή ΕΚ/Ινστιτούτου αναλαμβάνει ο Αντιπρόεδρος του ΔΣ ή αντίστοιχα ο Αναπληρωτής Δ/τής του Ινστιτούτου.

➢    Στα Ινστιτούτα εκλέγεται Αναπληρωτής Δ/ντής, ο οποίος αναλαμβάνει πλήρως τα καθήκοντα του Δ/ντή ελλείποντος, απόντος ή κωλυόμενου.

➢    Οι Δ/ντές ΕΚ/Ινστιτούτων θα πρέπει να αξιολογούνται για τη θητεία τους, και στη μέση αλλά και στη λήξη της. Οι αξιολογήσεις αυτές θα πρέπει να δημοσιοποιούνται.

➢    Όριο δύο θητειών για το Δ/ντή ΕΚ/Ινστιτούτου, αλλά και εφαρμογή των δύο θητειών το ανώτατο σε ήδη υπηρετούντες Δ/ντές που διανύουν την πρώτη ή και τη δεύτερη θητεία τους.

➢    Εκλογή  Δ/ντή Κέντρου και  Δ/ντή Ινστιτούτου ως ακολούθως:

1η προσέγγιση

Ο Δ/ντής ΕΚ και ο Δ/ντής Ινστιτούτου εκλέγονται από το σύνολο των Ερευνητών του οικείου Κέντρου ή Ινστιτούτου αντίστοιχα.

2η προσέγγιση

Ο Δ/ντής Ερευνητικού Κέντρου και ο Δ/ντής Ινστιτούτου εκλέγονται από επταμελή επιτροπή που απαρτίζεται από τέσσερα εσωτερικά και τρία εξωτερικά μέλη. Τα εσωτερικά μέλη είναι Ερευνητές Α’ ή Β’ Βαθμίδας και εκλέγονται από το σύνολο των Ερευνητών του Κέντρου ή Ινστιτούτου αντίστοιχα. Τα εξωτερικά μέλη είναι διεθνώς καταξιωμένοι επιστήμονες, με έναν εξ αυτών τουλάχιστον να προέρχεται από την αλλοδαπή.

Επιστημονικό Συμβούλιο Ινστιτούτων

➢    Το Επιστημονικό Γνωμοδοτικό Συμβούλιο Ινστιτούτου να αντικατασταθεί με το Επιστημονικό Συμβούλιο Ινστιτούτου, ως ακολούθως: 

➢    Επιστημονικό Συμβούλιο Ινστιτούτου (ΕΣΙ)

Σε κάθε Ινστιτούτο εκλέγεται από το σύνολο των ερευνητών Επιστημονικό Συμβούλιο Ινστιτούτου (ΕΣΙ) με διετή θητεία. Τα μέλη του ΕΣΙ είναι Ερευνητές ή ΕΛΕ Α’ ή Β’ βαθμίδας και δεν συμπεριλαμβάνουν το Διευθυντή του Ινστιτούτου. 

Το ΕΣΙ είναι τριμελές, εφόσον ο αριθμός των ερευνητών του Ινστιτούτου είναι μικρότερος του 15 και πενταμελές εφόσον ο αριθμός αυτός είναι μεγαλύτερος.

Το ΕΣΙ εκλέγει Πρόεδρο, ο οποίος ασκεί χρέη Αναπληρωτή Διευθυντή Ινστιτούτου, του Διευθυντή Ινστιτούτου ελλείποντα, απόντα, ή κωλυόμενου, με πλήρη δικαιώματα.

Ο Δ/ντης Ινστιτούτου υποβάλλει ετήσια απολογιστική έκθεση πεπραγμένων, προς έγκριση από το ΕΣΙ.

Συνέλευση ερευνητών του Ινστιτούτου 

Η Συνέλευση των ερευνητών του Ινστιτούτου αποτελεί το ανώτατο όργανο ελέγχου του Ινστιτούτου. Συγκαλείται σε τακτική βάση από τον Δ/ντή του Ινστιτούτου και σε έκτακτες περιπτώσεις με απόφαση του Δ/ντή ή των 3/5 των μελών του Επιστημονικού Συμβουλίου του Ινστιτούτου ή μετά από συλλογή υπογραφών από την πλειοψηφία (50%+1) των Ερευνητών του. Εγκρίνει τις ερευνητικές κατευθύνσεις του Ινστιτούτου σε σχέση με το στρατηγικό σχέδιο ανάπτυξης και τις ετήσιες αυτο-αξιολογήσεις του Ινστιτούτου. Έχει γενικότερη ελεγκτική αρμοδιότητα για όλες τις πράξεις της Διοίκησης του Ινστιτούτου συμπεριλαμβανομένης και της οικονομικής διαχείρισης, η οποία παρουσιάζεται μέσω του ετήσιου οικονομικού απολογισμού και προϋπολογισμού. Η εισήγηση θα γίνεται είτε από Επιτροπή Οικονομικού Ελέγχου του Ινστιτούτου είτε από το ΕΣΙ. Η Γενική Συνέλευση θα εγκρίνει την εισήγηση της επιτροπής ή του ΕΣΙ για τα οικονομικά. Επιπλέον, με ειδική ενισχυμένη πλειοψηφία (δυο τρίτων των μελών του Ινστιτούτου συν ένας), μπορεί να εισηγείται στο ΔΣ του Κέντρου την άμεση παύση της θητείας του Δ/ντή για μη ικανοποιητική εκτέλεση των καθηκόντων του.

Αξιότιμε κύριε Υπουργέ,

Η Ένωση Ελλήνων Ερευνητών θεωρεί ότι όλα τα παραπάνω συγκλίνουν και αποδεικνύουν ότι ο Ν. 4310/2014 δεν διορθώνεται με "πυροσβεστικού τύπου" τροπολογίες και είναι άμεση η αναγκαιότητα ενός νέου σύγχρονου θεσμικού πλαισίου για την Έρευνα και Καινοτομία ο οποίος θα σέβεται το Άρθρο 16 του Συντάγματος και θα εκσυγχρονίζει ουσιαστικά τους νόμους 1514/1985 και 2919/2001. 

Στη βάση των προαναφερθέντων ζητάμε από την πολιτική ηγεσία του ΥΠΟΠΑΙΘ να μην υιοθετήσει την πρακτική της τροποποίησης του Ν. 4310/2014, αλλά να προχωρήσει στην άμεση αναστολή του, με την ταυτόχρονη (α) διατήρηση των ρυθμίσεων του Ν. 4310/2014 που ο ερευνητικός χώρος κατοχύρωσε κάτω από αντίξοες συνθήκες (όπως, π.χ. η χρηματοδότηση της μισθοδοσίας του τακτικού προσωπικού των ΕΚ από τον τακτικό κρατικό προϋπολογισμό), (β) θεσμοθέτηση άμεσων ρυθμίσεων που θα ενισχύουν τον Ενιαίο Χώρο Ανώτατης Εκπαίδευσης και Έρευνας και θα θέτουν τις βάσεις για τον εκδημοκρατισμό της διοίκησης των ΕΚ, όπως οι ανωτέρω και (γ) θεσμοθέτηση των απαραίτητων ρυθμίσεων που θα διευκολύνουν την απορρόφηση των ερευνητικών κονδυλίων του τρέχοντος Προγράμματος Πλαισίου, βάσει σαφών κανόνων διαφάνειας και λογοδοσίας.

Με εκτίμηση,
Για την Ένωση Ελλήνων Ερευνητών
Η Πρόεδρος                                        Η Γ. Γραμματέας
    
Μαρία A. Κωνσταντοπούλου         Μάχη Δ. Χατζηγιάννη