Σήμα Αειφόρου Σχολείου

16/12/2015

Ενημερώθηκε: 17/12/2015, 07:03

Άκουσε το άρθρο

Του Δημήτρη Καλαϊτζίδη
Προέδρου της Αειφόρουμ
Διευθυντή του Ραλλείου ΓΕΛ Θ. Πειραιά

Το σχολείο στην Ελλάδα συνεχίζει να πορεύεται μέσα  σε μια εποχή ταραγμένη και αναστατωμένη, ως απόρροια του γενικότερου κοινωνικο-οικονομικού κλίματος και  των διαρκών αλλαγών σε επιμέρους πλευρές της παιδείας (κυρίως στο θέμα της πρόσβασης στις ανώτατες σχολές). Η επικρεμάμενη απειλή της αξιολόγησης και η σχεδόν καθολική αντίδραση του εκπαιδευτικού κόσμου σ’ αυτήν, συμπαρέσυρε και κάτι το οποίο, υπό άλλες συνθήκες και άλλες προϋποθέσεις, θα είχε συμβάλει στην συνολική αναβάθμιση της σχολικής ζωής και λειτουργίας, και αναφερόμαστε στην αυτοαξιολόγηση της σχολικής μονάδας.

Μια διαδικασία αναστοχασμού και εκτίμησης της πορείας, της σχολικής πρακτικής, των διαδικασιών που ακολουθεί το σχολείο και των σχέσεών του με την τοπική κοινωνία, μετατράπηκε σε παρακολούθημα της «αξιολόγησης των εκπαιδευτικών», συμπαρασύροντάς την στην ανυποληψία.

Ωστόσο, κάθε σχολείο συνήθως κάνει και πρέπει να κάνει τον δικό του απολογισμό, αναστοχαζόμενο για την λειτουργικότητα, την αποτελεσματικότητα και την επιτευξιμότητα των γενικότερων σκοπών και των πιο ειδικών στόχων του, με βάση τις πανανθρώπινες αξίες και επιδιώξεις.

Η παγκόσμια συζήτηση για ένα καλύτερο, πιο αποτελεσματικό, πιο ελκυστικό, πιο αειφόρο σχολείο δεν θα σταματήσει ποτέ, εφόσον όλοι όσοι ασχολούνται με την παιδεία ενδιαφέρονται για τα ζητήματα αυτά.

Το διήμερο 7 και 8 Δεκεμβρίου 2015 έγινε στην έδρα της UNESCO στο Παρίσι το Διεθνές Σεμινάριο "Changing climate-ready:ASP net schools' response to climate change".  Ένα αρχικό συμπέρασμα που προέκυψε από τη συμμετοχή μας  σ’ αυτό είναι ότι η σχολική λειτουργία και πρακτική θα πρέπει να στηρίζονται σ’ αυτό που αποκαλείται «ολιστική σχολική προσέγγιση» (ο αγγλικός όρος είναι «whole school approach»). Δηλαδή  στην ενεργό συμμετοχή όλων των ενδιαφερομένων μερών του σχολείου (μαθητές, εκπαιδευτικοί, σχολική ηγεσία, γονείς, τοπική κοινότητα, προσωπικό καθαριότητας, προσωπικό κυλικείου), στην κοινή προσπάθεια για παροχή αναβαθμισμένης παιδείας, σύμφωνης με τις γενικότερες παιδαγωγικές αρχές αλλά και με τις αρχές και αξίες της αειφορίας.

UNESCO και Αειφόρο Σχολείο

Το πρωί του  Σαββάτου 12-12-2015 στο Παρίσι ανακοινώθηκε η Συμφωνία του Παρισιού (COP 21), ένας νέος οδικός χάρτης της ανθρωπότητας με στόχο την αποφυγή της κλιματικής καταστροφής. Στην προσπάθεια της ανθρωπότητας να αποφύγει το απευκταίο σημαντικό ρόλο καλείται να παίξει και η Εκπαίδευση για την Αειφορία, δηλαδή, κυρίως, το σχολείο. Όμως, για να αποτελέσει το σχολείο σημαντικό παράγοντα ευρύτερων αλλαγών στην κοινωνία στην κατεύθυνση της αειφορίας, πρέπει, κατ’ αρχήν, να αποτελέσει το ίδιο το αντικείμενο της αλλαγής αυτής. Και για να γίνει αυτό θα πρέπει η αλλαγή να ξεκινήσει μέσα από την αίθουσα διδασκαλίας, να απλωθεί σε όλες τις πτυχές της σχολικής ζωής, να επεκταθεί στην τοπική και την ευρύτερη κοινωνία, φτάνοντας σταδιακά σε εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο (“from the classroom to the Globe”).

Με ψήφισμα της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, η UNESCO ανακοίνωσε το νέο Παγκόσμιο Πρόγραμμα Δράσης (Global Action Program on Education for Sustainable Development -GAP),το οποίο αποτελεί θεσμοθετημένη συνέχεια της Δεκαετίας της Εκπαίδευσης για την Αειφόρο Ανάπτυξη των Ηνωμένων Εθνών. Στην Τελική Έκθεση της UNESCO για τη Δεκαετία της Εκπαίδευσης για την Αειφόρο Ανάπτυξη των Ηνωμένων Εθνών, περιλαμβάνεται ως καλή πρακτική η πρωτοβουλία μας  “The Sustainable School Award”-Βραβείο Αειφόρου Σχολείου (σελ: 91 & 191) την οποία είχε προτείνει και υλοποιήσει η παιδαγωγική ομάδα του Δικτύου Εκπαιδευτικών Αειφόρου Σχολείου.
 ( Βλ.  http://unesdoc.unesco.org/images/0023/002301/230171e.pdf)  

Στην Ελλάδα, η εισαγωγή της έννοιας και της πρακτικής του αειφόρου σχολείου παρουσιάστηκε μέσα από τον διαγωνισμό  Βραβείο Αειφόρου Σχολείου (ΒΑΣ) κατά τα σχολικά έτη 2010-11, 2011-12 και 2012-13, με εξαιρετικά αποτελέσματα.  Η επιλογή του σχολικού διαγωνισμού ως στρατηγική εισαγωγής του αειφόρου σχολείου στην ελληνική εκπαίδευση αποδείχτηκε ορθή, καθώς ο όρος «αειφόρο σχολείο» και τα χαρακτηριστικά του έγιναν ευρύτερα γνωστά στον εκπαιδευτικό κόσμο της χώρας μας.

Επειδή ο αρχικός στρατηγικός στόχος έχει επιτευχθεί σε σημαντικό βαθμό, το ΔίκτυοΕεκπαιδευτικών  Αειφόρου Σχολείου που δημιουργήθηκε και λειτουργεί υπό τον μη κερδοσκοπικό φορέα Αειφόρουμ (www.aeirorum.eu),  λαμβάνοντας υπόψη τις απόψεις εκπαιδευτικών που συμμετείχαν στο ΒΑΣ και έλαβαν μέρος σε σχετική έρευνα,  αποφάσισε να συνεχίσει το έργο της,  όχι όμως με μορφή διαγωνισμού μεταξύ σχολείων (όπως το ΒΑΣ), αλλά με άλλη μορφή. Η νέα στρατηγική είναι η πιστοποίηση του σχολείου ως αειφόρου. Η πιστοποίηση αποτελεί ένα κίνητρο για όλη τη σχολική κοινότητα να επιδιώξει μέσα από προγραμματισμένη, αυτοκατευθυνόμενη, ολιστική και δημοκρατική προσπάθεια, τη στροφή της προς την αειφορία.

Η διαδικασία που οδηγεί στην πιστοποίηση ενός σχολείου με το "Σήμα Αειφόρου Σχολείου" δημιουργεί ένα πλαίσιο ενθάρρυνσης των εκπαιδευτικών ώστε να υιοθετήσουν παιδαγωγικές καινοτομίες, καλά παραδείγματα και πρακτικές, αλλά, επίσης,  σηματοδοτεί ευρύτερες βελτιωτικές αλλαγές στο το σχολείο και στην τοπική κοινωνία, με στόχο τη στροφή προς την αειφορία. Οι θετικές αλλαγές που βιώνει το σχολείο το οποίο ξεκινά την διαδικασία πιστοποίησής του με τους Δείκτες Αειφόρου Σχολείου και την Ολιστική Σχολική Προσέγγιση, είναι πάρα πολλές και έχουν αποτυπωθεί σε έρευνα που έχουμε πραγματοποιήσει και έχει παρουσιαστεί στο 1ο Συνέδριο των Σχολικών Συμβούλων. Από τα πλέον θετικά είναι η σημαντικότατη βελτίωση του σχολικού κλίματος, η οποία με τη σειρά της οδηγεί σε σημαντική βελτίωση των επιδόσεων των μαθητών, η αναβαθμισμένη εικόνα του σχολείου στα μάτια των μαθητών, των γονέων και της τοπικής κοινωνίας, η μείωση του οικολογικού αποτυπώματος του σχολείου, η μείωση των συνολικών δαπανών του σχολείου, η μείωση μέχρις εξαφανίσεως των κρουσμάτων βίας και βανδαλισμών, κ.ά.

Η προσέγγιση που υιοθετούμε (Δείκτες Αειφόρου Σχολείου και Ολιστική Σχολική Προσέγγιση) ευθυγραμμίζεται με το Παγκόσμιο Πρόγραμμα  Δράσης της UNESCO.  Συνολικά τα βασικά παιδαγωγικά εργαλεία του Αειφόρου Σχολείου που καθοδηγούν το σχολείο προς την πιστοποίησή του με το  Σήμα Αειφόρου Σχολείου είναι:

Α. Οι Δείκτες Αειφόρου Σχολείου

Β. Το Σχέδιο Αειφόρου Διαχείρισης (Σ.Α.Δ.)

Γ. Το Σχολικό Πρόγραμμα Δράσης (Σ.Π.Δ.)

Δ. Η Ολιστική Σχολική Προσέγγιση

Το κέρδος για τη σχολική κοινότητα, από τη συμμετοχή στο πρόγραμμα πιστοποίησης των σχολείων με το Σήμα Αειφόρου Σχολείου είναι ανυπολόγιστο και αυτό το πιστοποιούν όσοι εκπαιδευτικοί και διευθυντές καθώς και προϊστάμενοι σχολικών μονάδων εφάρμοσαν το πρόγραμμα του αειφόρου σχολείου  με τους δείκτες αειφόρου σχολείου, στο σχολείο τους και συμμετείχαν στο Βραβείο Αειφόρου  Σχολείου.

Η διαδικασία πιστοποίησης

Η διαδικασία πιστοποίησης ενός σχολείου με το Σήμα Αειφόρου Σχολείου είναι η εξής:

Α. Το σχολείο που επιθυμεί να πιστοποιηθεί υποβάλλει αίτηση συμπληρώνοντας την  ηλεκτρονική φόρμα  https://docs.google.com/forms/d/19xHP7vrxhVqsHl_NUOphhnyzEldeLwvhon61zJ… .

Β. Στη συνέχεια κατεβάζει  τους Δείκτες Αειφόρου Σχολείου και τα υποδείγματα Σχέδιο Αειφόρου Διαχείρισης, Σχολικό Πρόγραμμα Δράσης και Ημερολόγιο Αειφόρου Σχολείου από www.aeiforum.eu  

Γ. Ξεκινά τις διαδικασίες αναδιοργάνωσης της σχολικής ζωής σύμφωνα με τους Δείκτες, όπως προτείνουν τα Σχέδιο Αειφόρου Διαχείρισης και Σχολικό Πρόγραμμα Δράσης.

Δ. Όταν το σχολείο θεωρήσει ότι έχει ανταποκριθεί στις δράσεις που περιγράφουν ή υποδηλώνουν οι Δείκτες Αειφόρου Σχολείου, ζητά να ξεκινήσει η διαδικασία της πιστοποίησης. Για το σκοπό αυτό υποβάλλει αναφορές σε προτυπωμένα ερωτηματολόγια στα οποία αντιστοιχίζει αναρτήσεις στην ιστοσελίδα του σχολείου, ώστε να τεκμηριωθούν οι αναφερόμενες δράσεις (θα προταθούν και εναλλακτικοί τρόποι). Υπάρχουν έξι διαφορετικοί τύποι πιστοποίησης (μόνο για τον παιδαγωγικό τομέα, μόνο για τον κοινωνικό τομέα, για δύο τομείς –παιδαγωγικός& κοινωνικός, παιδαγωγικός & περιβαλλοντικός, κοινωνικός & περιβαλλοντικός, και, τέλος, το Σήμα Αειφόρου Σχολείου). Δεν δίνεται πιστοποίηση μόνο για τον Περιβαλλοντικό τομέα, διότι το αειφόρο σχολείο δεν ταυτίζεται με το «πράσινο» σχολείο ή τα οικολογικά σχολεία, ούτε με ένα πρόγραμμα Π.Ε.

Ε. Τα μέλη της Συντονιστικής και της Παιδαγωγικής Επιτροπής  Αειφόρου Σχολείου ελέγχουν την ακρίβεια των υποβαλλομένων στοιχείων, διασταυρώνοντάς τα με τα δημοσιεύματα στην ιστοσελίδα του σχολείου και με άλλα υποβαλλόμενα στοιχεία. Αν πράγματι πληρούνται τα κριτήρια των Δεικτών Αειφόρου Σχολείου, το σχολείο πιστοποιείται με το Σήμα Αειφόρου Σχολείου, αποκτώντας επίσημο πιστοποιητικό, συνοδευόμενο από τη σημαία του Αειφόρου Σχολείου.

Διευκρινίζεται ότι:
•    Τα σχολεία δεν αναλαμβάνουν καμιά νομική ή οικονομική υποχρέωση ή δέσμευση.
•    Οι συνεργαζόμενοι φορείς δεν αποστέλλουν διαφημιστικό υλικό στα σχολεία.
•    Οποιαδήποτε στιγμή το σχολείο  έχει την ευχέρεια να διακόψει κάθε ενέργεια ή συνεργασία για το αειφόρο σχολείο.
•    Κάθε σχολείο είναι ελεύθερο να συμμετέχει σε όσα προγράμματα ή δίκτυα επιθυμεί, ανεξάρτητα από το αν συμμετέχει στη διαδικασία πιστοποίησης.
•    Κανένα μέλος των συνεργαζόμενων φορέων δεν επισκέπτεται τα συμμετέχοντα σχολεία για έλεγχο ή αξιολόγηση.

Η πιστοποίηση «Σήμα Αειφόρου Σχολείου» υλοποιείται από την Αειφόρουμ σε στενή συνεργασία με την Έδρα UNESCO ΤΠΕ στην Εκπαίδευση για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη,  της οποίας προΐσταται ο Καθηγητής του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Κρήτης κ. Βασίλειος Μακράκης , ενώ τελεί υπό την αιγίδα και συνεργασία της Ελληνικής Εθνικής Επιτροπής για την UNESCO. Η πρωτοβουλία μας αυτή έχει και την έγκριση του ΥΠ.Ε.Θ  με την εγκύκλιο 193616/Δ2/30-11-2015.

Για κάθε πληροφορία και υποστήριξη τα ενδιαφερόμενα σχολεία θα μπορούν να επισκέπτονται την ιστοσελίδα www.aeiforum.eu  ή να επικοινωνούν με τους υπεύθυνους στην ηλεκτρονική διεύθυνση aeiforo@gmail.com

 

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ:

Σχόλια (1)

Νίκος
|

Αυτό είναι εντάξει. Δεν είναι διαγωνισμός.

ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΣΧΟΛΙΟΥ

Συκοφαντικά και υβριστικά σχόλια δεν δημοσιεύονται και διαγράφονται. Επίσης δεν επιτρέπεται στα σχόλια να αναγράφονται links τα οποία διαγράφονται. Το esos δεν φέρει ευθύνη για τα επώνυμα ή ανώνυμα σχόλια που φιλοξενεί. Σε περίπτωση που θεωρείτε πως θίγεστε από κάποιο εξ αυτών, επικοινωνήστε μέσω της φόρμας επικοινωνίας έτσι ώστε να αφαιρεθεί.

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ