Προς τον
Πρόεδρο της Επιτροπής Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής των Ελλήνων Καθηγητή κ. Κώστα Γαβρόγλου
Κοιν.: Αντιπρόεδρο, Γραμματέα και Μέλη της Επιτροπής Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής των Ελλήνων
Θέμα: Απάντηση στην από 3 Μαρτίου 2016 επιστολή σας
Αγαπητέ κ. Γαβρόγλου,
Σας στέλνω σύντομες απαντήσεις αναφορικά με την επιστολή σας της 3ης Μαρτίου 2016. Είναι θετικό που η Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής ζητάει να ενημερωθεί σχετικά με τη λειτουργία του Συμβουλίου Ιδρύματος (ΣΙ). Ο θεσμός είναι νέος στην Ελλάδα, αλλά είναι βασικός και υπάρχει από παλιά στα περισσότερα Πανεπιστήμια στο εξωτερικό, συμβάλλοντας στην αυτοδύναμη λειτουργία τους με διαφάνεια και με αποτελεσματικότητα στην επιλογή των στρατηγικών τους στόχων. Προσθέτω σχόλια που διαφωτίζουν την εμπειρία του ΣΙ του ΕΜΠ.
• Σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 4009/2011, το ΣΙ ΕΜΠ έχει ως κύριους στόχους την εποπτεία του Ιδρύματος και την ανάληψη πρωτοβουλιών για τη σύνδεσή του με την κοινωνία και την οικονομία, καθώς και τη συμβολή του στην ανάπτυξη της χώρας. Κατά τη θητεία μας στο ΣΙ, ακολουθήσαμε πιστά τις αρχές του νόμου και, μέσα στο πλαίσιο αρμοδιοτήτων που αυτός καθορίζει, θελήσαμε να μεταφέρουμε όσο μπορούσαμε περισσότερο την εμπειρία από άλλα Πανεπιστήμια του εξωτερικού, ιδιαίτερα από αυτά όπου υπηρετούν τα εξωτερικά μέλη, λαμβάνοντας υπ´όψιν και τις διαφορές. Για παράδειγμα, το αντίστοιχο Συμβούλιο στο ΜΙΤ έχει την ολική εποπτεία του (μη κερδοσκοπικού) Ιδρύματος, όπως και το ΣΙ ΕΜΠ. Έχει όμως και την αποκλειστική ευθύνη για την οικονομική ευρωστία και ανάπτυξη, τις οποίες το ΣΙ του ΕΜΠ δεν έχει. Η εποπτεία του Ιδρύματος στο ΜΙΤ έχει την έννοια του ελέγχου του συνόλου των δραστηριοτήτων του, καθώς και την αξιολόγηση των Σχολών και Τμημάτων του. Οι ενέργειες εκτελούνται από τον Πρόεδρο / Πρύτανη και τους Κοσμήτορες και ελέγχονται από το ΣΙ. Οι δυσκολίες του ΣΙ του ΕΜΠ προέρχονται σε μεγάλο βαθμό από το γεγονός ότι δεν έχει εμπεδωθεί η διαφορά μεταξύ εκτελεστικής εξουσίας (Σύγκλητος, Πρύτανης και Κοσμήτορες) και ελέγχου (ΣΙ), ένα πρόβλημα που μπορεί και πρέπει να λυθεί με στήριξη από την Πολιτεία. Για ένα αυτοδιοικούμενο Ίδρυμα, ο έλεγχος του ΣΙ (οικονομικός και εκπαιδευτικός) πρέπει να είναι ουσιαστικός, σύμφωνα με τη διεθνή εμπειρία, και όχι μόνο δεν αποτελεί τροχοπέδη στην εκτέλεση αποφάσεων, αλλά τις επιταχύνει, καθώς υπάρχει διαμερισμός της ευθύνης [σχετικά ερωτήματα 6 και 7β της επιστολής σας].
• Αν και η ανεύρεση πηγών χρηματοδότησης δεν εμπίπτει στις αρμοδιότητες του ΣΙ, όπως αυτές καθορίζονται στο νόμο (άρθρο 8, παρ.10), το ΣΙ ΕΜΠ ασχολήθηκε με τη διερεύνηση των δυνατοτήτων υποδοχής δωρεών από το εξωτερικό, μια και στην Ελλάδα η οικονομική δυσπραγία αποθαρρύνει δωρεές. Διαπιστώθηκε ότι απαιτούνται διακρατικές συμφωνίες και έχουμε στη διάθεσή σας τα στοιχεία που κοινοποιήσαμε στο Υπουργείο Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων.
• Αρκετές από τις ερωτήσεις που περιλαμβάνει η επιστολή σας απευθύνονται στo ΣΙ, ενώ αφορούν θέματα, για τα οποία η ευθύνη εισήγησης ανήκει σε άλλα όργανα του ΕΜΠ (π.χ. Στρατηγική Ιδρύματος, Οργανισμός, Εσωτερικός Κανονισμός, θέματα σπουδών), στα οποία το ΣΙ δίνει τελική έγκριση. Για τον λόγο αυτό θεωρούμε ότι δεν μπορούμε να δώσουμε απαντήσεις που θα αποτελούσαν βάση προβληματισμού για τη διοίκηση των ΑΕΙ, που, όπως αναφέρετε στην επιστολή σας, συνιστά και το βασικό στόχο της προσπάθειάς σας. Για τη στρατηγική ανάπτυξης του Ιδρύματος όμως, έχουμε καταβάλει ιδιαίτερη προσπάθεια μέσω της πρότασης για σύσταση ΝΠΙΔ, όπως παραθέτω στην επόμενη παράγραφο.
• Υπάρχουν ιδιαιτέρως σημαντικά θέματα αποκλειστικής αρμοδιότητας του ΣΙ τα οποία τυχαίνει να μην αναφέρονται στην επιστολή σας. Για παράδειγμα, η συγκρότηση της Μονάδας Διασφάλισης Ποιότητας (ΜΟΔΙΠ, άρθρο 14 Ν4009/2001), καθώς και η δημιουργία Νομικού Προσώπου Ιδιωτικού Δικαίου (ΝΠΙΔ, άρθρα 58 και 59 Ν4009/2001). Ειδικότερα, σε ό,τι αφορά το ΝΠΙΔ, η δημιουργία του μπορεί να υλοποιήσει σημαντικό μέρος της στρατηγικής ανάπτυξης του ΕΜΠ, αφού θα επιτρέπει στο Ίδρυμα να ενισχύει την έρευνα και την εκπαίδευση σε περιοχές αιχμής, να διαχειρίζεται με ταχύτητα και αποδοτικότητα τη χρηματοδότηση ερευνητικών προγραμμάτων, να εκμεταλλεύεται καλύτερα την περιουσία του, καθώς και να αξιοποιεί νέες εξωτερικές πηγές χρηματοδότησης. Στη διάρκεια της θητείας μας διαπιστώσαμε τη μεγάλη ευκαιρία που έχει το ΕΜΠ σήμερα να προχωρήσει σε τεχνολογίες αιχμής (Νανοτεχνολογίας και Νέων Υλικών, Εμβιομηχανικής και Βιοϊατρικής, Ενέργειας και Περιβάλλοντος, συμπερι- λαμβανομένου του σχεδιασμού του χώρου και των πόλεων, κ.λπ.), στις οποίες έχει ήδη αναπτύξει αξιόλογο έργο. Όμως, η απουσία κατάλληλων δομών δεν επιτρέπουν στο έργο αυτό να αναδειχθεί και να αξιοποιηθεί, ούτε να αναπτυχθούν οι απαραίτητες συνέργειες μεταξύ ερευνητικών μονάδων και ερευνητών. Η ίδρυση του ΝΠΙΔ θα άρει αυτά τα εμπόδια και θα ωθήσει το Ίδρυμα διεθνώς, ενώ παράλληλα θα δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας για τους αποφοίτους και θα βοηθήσει τη χώρα να βγει από την οικονομική κρίση. Για το λόγο αυτό, αξιοποιούμε την ευκαιρία που μας δίνει η επικοινωνία μαζί σας και σας κοινοποιούμε το Σχέδιο ΠΔ για την Ίδρυση ΝΠΙΔ στο ΕΜΠ, καθώς και τη συνοδευτική Εισηγητική Έκθεση, τα οποία υποβάλαμε στο Υπουργείο Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων με την από 19ης Ιανουαρίου 2016 επιστολή μας, χωρίς απάντηση μέχρι στιγμής (Συνημμένο 1). Στο Σχέδιο ΠΔ προβλέπεται και η δημιουργία Ινστιτούτων με τη συμμετοχή καθηγητών από πολλές Σχολές του Ιδρύματος, η ίδρυση των οποίων θα ωθήσει την υλοποίηση των όσων αναφέρθηκαν πιο πάνω. Ευελπιστούμε ότι η Επιτροπή της οποίας προεδρεύετε θα έχει την ευκαιρία να συζητήσει το θέμα αυτό με τον αρμόδιο Υπουργό [σχετικά ερωτήματα 1, 2, 3, 5 της επιστολής σας].
• Σας ενημερώνουμε επίσης ότι το ΣΙ ΕΜΠ, σύμφωνα και με τις διατάξεις του Ν4009/2011 (άρθρο 8/11), δημοσιοποίησε το Φεβρουάριο του 2015 απολογισμό δραστηριοτήτων της πρώτης διετίας της θητείας του, τον οποίο σας αποστέλουμε (Συνημμένο 2). Επιπλέον, με την ολοκλήρωση της θητείας του ΣΙ, εντός του έτους, θα δημοσιοποιήσουμε πλήρη απολογισμό πεπραγμένων, αλλά και λεπτομερή αναφορά των δυσκολιών και της συνολικής εμπειρίας από τη συμμετοχή μας στο θεσμό του ΣΙ, τον οποίο θα κοινοποιήσουμε και στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής.
Καταλήγοντας, είμαστε στη διάθεσή σας για περαιτέρω επεξηγήσεις ή πληροφορίες που πιθανόν θα χρειαστεί η Επιτροπή σας.
Με εκτίμηση,
Μιχάλης Τριανταφύλλου
Πρόεδρος Συμβουλίου ΕΜΠ Καθηγητής ΜΙΤ
Συν.: 1) Η με αρ. πρωτ. ΣΙ: 04/19.01.2016 επιστολή ΣΙ ΕΜΠ προς τον Υπουργό Παιδείας, Έρευνας & Θρησκευμάτων με τα συνημμένα της, και
2) Έκθεση Πεπραγμένων 1ης διετίας του ΣΙ ΕΜΠ.
ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΣΧΟΛΙΟΥ
Συκοφαντικά και υβριστικά σχόλια δεν δημοσιεύονται και διαγράφονται. Επίσης δεν επιτρέπεται στα σχόλια να αναγράφονται links τα οποία διαγράφονται. Το esos δεν φέρει ευθύνη για τα επώνυμα ή ανώνυμα σχόλια που φιλοξενεί. Σε περίπτωση που θεωρείτε πως θίγεστε από κάποιο εξ αυτών, επικοινωνήστε μέσω της φόρμας επικοινωνίας έτσι ώστε να αφαιρεθεί.