Καραγιάννης Ιωάννης Σχολικός Σύμβουλος Μαθηματικών Ν. Δωδεκανήσου και Κυκλάδων
Το νέο Π.Δ. 46/22.04.2016/ΦΕΚ 74 με τίτλο "Αξιολόγηση των μαθητών ΓΕ.Λ." αποτελείται από 33 άρθρα συνολικά και συμπεριλαμβάνει την μέχρι σήμερα διάσπαρτη νομοθεσία γύρω από τις εξετάσεις και γενικότερα την αξιολόγηση των μαθητών στα Γενικά Λύκεια από μόνη της.
Συνήθως η Βουλή ψηφίζει συνεχώς Νόμους δημιουργώντας μια "στοίβα¨ εντύπων που διέπει το "Νομικό πλαίσιο" με Υ.Α, Π.Δ. και τροπολογίες σε άλλους Νόμους (ακόμα και Νόμους που δεν έχουν σχέση με τα θέματα που ρυθμίζουν), με αποτέλεσμα να δημιουργείται μία δαιδαλώδης κατάσταση για ζητήματα που συνήθως είναι απλά στην αντιμετώπισή τους και μοιάζουν δύσκολα λόγω της πολυνομίας.
Η κωδικοποίηση λοιπόν της "Θεματικής Εκπαιδευτικής Νομοθεσίας" αποτελεί από μόνη της μια σπουδαία διαδικασία προς όφελος των μαθητών , των γονέων και των εκπαιδευτικών αλλά και κάθε ενδιαφερόμενου. Μια τέτοια κωδικοποίηση , σχετικά με την αξιολόγηση των μαθητών του ΓΕ.Λ. , γίνεται με το συγκεκριμένο Π.Δ. (αντίστοιχο Π.Δ. υπήρξε και για το ΕΠΑ.Λ.)
Ωστόσο καινοτομίες στο Π.Δ. αποτελούν δύο από τα άρθρα του.
Α. Η υποχρεωτικότητα στην Α' και Β' Λυκείου μίας δημιουργικής εργασίας σε ένα γραπτώς εξεταζόμενο μάθημα (άρθρο 8 )
Τα κυριότερα σημεία του άρθρου αυτού είναι:
Σημείωση: Η εισαγωγή της δημιουργικής εργασίας είναι διαφορετική από την Ερευνητική Εργασία (project) που αποτελεί αυτοτελές μάθημα.
1. Οι εργασίες αυτές έχουν συνθετικό χαρακτήρα και επιδιώκουν την ανάπτυξη της δημιουργικής ικανότητας του μαθητή και γενικότερα την καλλιέργεια ερευνητικού πνεύματος με την αναζήτηση στοιχείων από διαφορετικές πηγές και πόρους και την τελική σύνθεση των στοιχείων αυτών. Οι δημιουργικές εργασίες μπορούν να είναι ομαδικές ή ατομικές και να έχουν τη μορφή μικρής πραγματείας, ανάλογης προς τις δυνατότητες των μαθητών, ή να είναι συλλογές ή κατασκευές ή καλλιτεχνικές συνθέσεις.
Tα θέματα των εργασιών αυτών δίνονται από τους διδάσκοντες στους μαθητές ή προτείνονται από αυτούς και εγκρίνονται από τους διδάσκοντες.
2. Μία τουλάχιστον δημιουργική εργασία σε ένα γραπτώς εξεταζόμενο μάθημα (άρα στην πραγματικότητα εκτός της Φυσικής Αγωγής) της επιλογής του μαθητή είναι υποχρεωτική στην Α΄ και Β΄ τάξη. Η εκπόνηση δημιουργικών εργασιών στη Γ΄ τάξη είναι προαιρετική.
3. Η υποχρεωτική δημιουργική εργασία βαθμολογείται από τον οικείο διδάσκοντα και συνεκτιμάται μόνο θετικά στην αξιολόγηση της επίδοσης του μαθητή στο αντίστοιχο μάθημα για το τετράμηνο κατά το οποίο κατατίθεται.
4. Αν μία δημιουργική εργασία καλύπτει και άλλα συγγενή μαθήματα που διδάσκονται από τον ίδιο καθηγητή ή άλλους καθηγητές, η εργασία λαμβάνεται υπόψη κατά την αξιολόγηση του μαθητή και στα μαθήματα αυτά και βαθμολογείται μετά από συνεργασία των οικείων διδασκόντων. Εάν πρόκειται για συλλογική εργασία, αυτή λαμβάνεται υπόψη το ίδιο για όλους τους μαθητές που συμμετείχαν σε αυτή.
5. Αν ένας μαθητής εκπονεί με δική του πρωτοβουλία και ύστερα από συνεννόηση με τους διδάσκοντες περισσότερες της μιας δημιουργικές εργασίες, αυτές συνεκτιμώνται για τη βαθμολογία του μαθητή σε όλα τα αντίστοιχα μαθήματα. Αντίγραφο όλων των εργασιών τοποθετείται στο φάκελο εκπαιδευτικών επιδόσεων και δραστηριοτήτων του μαθητή, εάν αυτός υπάρχει, και όπου δεν υπάρχει ενημερώνονται με ευθύνη του καθηγητή που παρακολουθεί την εργασία όλοι οι διδάσκοντες στο ίδιο τμήμα για τη συμπληρωματική αυτή δραστηριότητα του κάθε μαθητή.
6. Ο αριθμός των δημιουργικών εργασιών που ο κάθε εκπαιδευτικός μπορεί να παρακολουθεί κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους καθορίζεται από τον ίδιο, δεν μπορεί όμως να είναι μικρότερος των δέκα (10), εκτός αν ο αριθμός των μαθητών που εκδηλώνουν σχετικό ενδιαφέρον είναι μικρότερος (στην πραγματικότητα, αφού είναι υποχρεωτική θα πάρουν 1 εργασία όλοι οι μαθητές της Α'και Β'Λυκείου. Επομένως αν για κάποιο αντικείμενο υπάρχει μειωμένη συμμετοχή, τότε κάποιο άλλο αντικείμενο θα συγκεντρώσει τις προτιμήσεις των μαθητών).
Αυτή η τελευταία ρύθμιση-εξαίρεση έχει εφαρμογή κυρίως σε σχολικές μονάδες με μικρό αριθμό μαθητών, δηλαδή συνήθως Γυμνάσια με Λυκειακές τάξεις).
Για όποιο άλλο θέμα ανακύπτει σχετικά με την εκπόνηση δημιουργικών εργασιών αποφασίζει ο Σύλλογος των διδασκόντων (επομένως στην πραγματικότητα ο σύλλογος διδασκόντων αποφασίζει για όποιο θέμα δεν προβλέπεται ρητά από το Π.Δ.).
Σχόλιο: Η υποχρεωτικότητα της ρύθμισης αυτής θα επιφέρει αλλαγές στην καθημερινή διδακτική πράξη αλλά και στην καθημερινή σχολική ζωή. Η εισαγωγή, έστω και σε ένα μάθημα, της δημιουργικής εργασίας δημιουργεί "συνθήκες διαθεματικής προσέγγισης" και ομοδοσυνεργατικής μάθησης εισάγει, , επομένως, κατά έναν τρόπο, και μερική αλλαγή στον τρόπο της διδασκαλίας του/των μαθήματος/μαθημάτων , αφού ο αριθμός των εβδομαδιαίων διδακτικών ωρών των μαθημάτων παραμένουν ως έχουν. Επομένως σε αυτές τις διδακτικές ώρες ο διδάσκοντας οφείλει να συνυπολογίσει και να προγραμματίσει και τις ώρες που θα αφιερώσει στην εκπόνηση της δημιουργικής εργασίας αλλά και στην παρουσίασή της.
Β. Μια άλλη καινοτομία αποτελεί ο "Φάκελος επιδόσεων και δραστηριοτήτων των μαθητών" (άρθρο 9 ) ο οποίος όμως δεν είναι υποχρεωτικός. Έγκειται όμως στην ευθύνη του υπεύθυνου καθηγητή της τάξης/του τμήματος. Η δημιουργία όμως τέτοιου φακέλου υποχρεώνει τους διδάσκοντες του τμήματος να συνεκτιμούν το περιεχόμενό του στην αξιολόγηση των μαθητών.
Τα κυριότερα σημεία του άρθρου αυτού είναι:
1. Σε κάθε Λύκειο παρέχεται η δυνατότητα να τηρείται με ευθύνη του υπεύθυνου καθηγητή κάθε τμήματος ή τάξης φάκελος εκπαιδευτικών επιδόσεων και δραστηριοτήτων των μαθητών, στον οποίο καταχωρίζονται στοιχεία που συμβάλλουν στη σφαιρικότερη εκπαιδευτική αξιολόγηση των μαθητών, τα οποία δεν προκύπτουν από άλλες διαδικασίες αποτίμησης της επίδοσής τους.
2. Όλοι οι διδάσκοντες σε ορισμένο τμήμα υποχρεούνται πριν από την κατάθεση της προφορικής τους βαθμολογίας να εξετάσουν και το περιεχόμενο του φακέλου του μαθητή και να το συνεκτιμήσουν στη βαθμολογία τους.
3. Κάθε άλλη λεπτομέρεια σχετική με την τήρηση των φακέλων και την αξιοποίησή τους στην αξιολόγηση των μαθητών καθορίζεται με απόφαση του Συλλόγου Διδασκόντων (Επομένως ο σύλλογος διδασκόντων αποφασίζει στην πραγματικότητα για όποιο θέμα δεν προβλέπεται ρητά από το Π.Δ.).
Σχόλιο: Στο παραπάνω Π.Δ. εισάγονται καινοτομίες οι οποίες βέβαια, παρά την θετική συνεισφορά τους στην διδακτική και παιδαγωγική διαδικασία, από μόνες τους δεν μπορούν να συντελέσουν σε μια γενικότερη αλλαγή του ρόλου του Γενικού Λυκείου, αν δεν συνοδευτούν από την αναμόρφωση του συστήματος των εισαγωγικών εξετάσεων στην τριτοβάθμια Εκπαίδευση , δηλαδή των Πανελλαδικών Εξετάσεων, της "ικανής και αναγκαίας αυτής συνθήκης" της ριζικής (αλλά σταδιακής και μετρημένης) αλλαγής του τρόπου εισαγωγής στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση.
Τέλος παραμένει ως πρόταση η ανάγκη αντίστοιχης κωδικοποίησης της νομοθεσίας για την αξιολόγηση των μαθητών του Γυμνασίου και αναμόρφωσης της όπου απαιτείται. Να σημειώσουμε ότι η νομοθεσία αξιολόγησης των μαθητών του Γυμνασίου χρονολογείται από το 1977 με επιπλέον Νόμους και Π.Δ που εισήχθησαν από το 1981 έως το 1995 και που πολλά από αυτά ξεπεράστηκαν ήδη από τις εκπαιδευτικές εξελίξεις. Το λογικό θα ήταν να "δεθούν" αυτές οι αλλαγές και με αλλαγές (σταδιακά και μετρημένα) που έχουν να κάνουν και με τον τρόπο διδασκαλίας και προσέγγισης των μαθημάτων σε όλες τις τάξεις του Γυμνασίου.
Κύριε Καραγιάννη, έχουμε μπουχτίσει από καινοτομίες (που δεν είναι καινοτομία όσο και αν θέλετε να το παρουσιάσεται έτσι) που είναι εις βάρος του ελεύθερου χρόνου των μαθητών και αναγκαστική υπερεργασία των καθηγητών. Σε τι θα ωφελήσει η δημιουργική εργασία όταν ο μαθητής μαθαίνει να δουλεύει στο μάθημα της ερευνητικής εργασίας τόσο ατομικά όσο και ομαδικά; Να λέμε οτι κάτι κάνουμε στο σχολείο; Και ο καθηγητής που έχει ένα ή δύο τμήματα project πόσες επι τέλους εργασίες θα επιβλέπει; Τέλος ποιός νομίζετε οτι θα συντάσσει αυτές τις εργασίες; Μήπως αυξάνουμε την πίτα της παραπαιδείας με αντίστοιχο οικονομικό βάρος στην οικογένεια του μαθητή;
Επί τη ευκαιρεία θα ήθελα να ρωτήσω το συγκεκριμένο άρθρο με τη διαφήμιση των "καινοτομιών" του προεδρικού διατάγματος θα το βάλετε στο βιογραφικό σας;
Την ιδέα της εργασίας (κι αυτή πρέπει να μπεί στο βιογραφικό σας) που "εφαρμόζετε σε επιλεγμένα γυμνάσια εντός του διδακτικού ωραρίου 2 σχολικά έτη χωρίς κανένα πρόβλημα στη λειτουργία της σχολικής μονάδας (διαθεματικά-στο Γυμνάσιο υπάρχει πρόβλεψη στο Α.Π.Σ. ότι μέχρι και το 10% των διδακτικών ωρών μπορούν να διατίθενται με τέτοιο τρόπο)", μπορεί να εφαρμοστεί στο Λύκειο με τα στενά περιθώρια χρόνου λόγω της μεγάλης διδακτέας ύλης; Γιατί το εν λόγω Π.Δ. αναφέρεται στο Γενικό Λύκειο.