Του Κώστα Ανθόπουλου
Μέλους του Δ.Σ. του Α’ Συλλόγου Εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Θεσσαλονίκης
Στη χώρα μας προβάλλεται αρκετά συχνά η άποψη ότι η διαμόρφωση της εκπαιδευτικής πολιτικής αφορά αποκλειστικά το πρόσωπο του κάθε υπουργού παιδείας ως προσωπική λήψη αποφάσεων εξαιτίας του ιδιαίτερα συγκεντρωτικού χαρακτήρα της οργάνωσης και διοίκησης του εκπαιδευτικού μας συστήματος.
Στην πραγματικότητα όμως η εκπαιδευτική πολιτική διαμορφώνεται κεντρικά από το υπουργείο σε συνεργασία με το Ινστιτούτο εκπαιδευτικής πολιτικής που καταρτίζει τα αναλυτικά και ωρολόγια προγράμματα του σχολείου.
Ενδιάμεσος συνεκτικός κρίκος εκπαιδευτικών και Ινστιτούτου εκπαιδευτικής πολιτικής είναι οι σχολικοί σύμβουλοι, ενώ τα διοικητικά στελέχη της εκπαίδευσης σε επίπεδο περιφέρειας και νομού επιφορτίζονται με την υλοποίηση εκπαιδευτικών πολιτικών και στόχων χωρίς δυνατότητα διαμόρφωσής τους.
Το γεγονός αυτό είχε αναπόφευκτα ως αποτέλεσμα η σχολική μονάδα:
• να υλοποιεί παθητικά την κεντρική εκπαιδευτική πολιτική
• να μετατρέπεται σε γραφειοκρατικό και διεκπεραιωτικό διαχειριστή άνωθεν κατευθύνσεων
• να περιορίζεται στην απλή εκτέλεση και εφαρμογή θεμάτων λειτουργικού προγραμματισμού της
• να αντιμετωπίζεται ως ο τελικός αποδέκτης αποφάσεων που συνδέονται με τον προσανατολισμό της εκπαιδευτικής πολιτικής
Οι παραπάνω διαπιστώσεις περιγράφονται πιο αναλυτικά και με σαφήνεια τόσο σε επίσημα κείμενα διεθνών οργανισμών (εκθέσεις – πορίσματα ΟΟΣΑ για το εκπαιδευτικό σύστημα στην Ελλάδα του 1995 και του 2011) όσο και σε ερευνητικές εργασίες επιστημόνων που ασχολούνται με θέματα οργάνωσης και διοίκησης της εκπαίδευσης καθώς και σε προτάσεις- προσεγγίσεις επιτροπών του Εθνικού Συμβουλίου Παιδείας.
Στην ίδια περίοδο τα εκπαιδευτικά συστήματα των περισσότερων ευρωπαϊκών χωρών, ιδιαίτερα της Φιλανδίας, έδωσαν έμφαση στην ενίσχυση της παιδαγωγικής, διοικητικής και οικονομικής αυτονομίας της σχολικής μονάδας με στόχο τον ολοένα και πιο ενεργό ρόλο της ρόλο στην εκπαιδευτική διαδικασία και πολιτική.
Τα θετικά αποτελέσματα αυτής της πολιτικής αποτυπώνονται στις επίσημες αξιολογήσεις σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο, που ανέδειξαν τα εν λόγω εκπαιδευτικά συστήματα στις πρώτες θέσεις της παγκόσμιας κατάταξης.
Πρόσφατα στο πλαίσιο του κοινωνικού διαλόγου για τα θέματα παιδείας καθώς και στα πορίσματα της Επιτροπής μορφωτικών υποθέσεων της Βουλής γίνεται λόγος για την αναγκαιότητα λήψης εκπαιδευτικών μέτρων που συνδέονται με την ενδυνάμωση της οργανωτικής και διοικητικής αυτονομίας του σχολείου.
Η θεματολογία εφαρμογής άσκησης αυτονομίας περιλαμβάνει ενδεικτικά τα εξής ζητήματα:
• Θεματικές ενότητες και στόχοι αναλυτικών προγραμμάτων
• Οργάνωση και μεθοδολογία διδασκαλίας
• Κατανομή εξουσιών και αρμοδιοτήτων του Συλλόγου διδασκόντων
• Διδακτικά εγχειρίδια και υλικά
• Σχολικός χρόνος
• Επαγγελματική ανάπτυξη ανθρώπινου δυναμικού
• Σχολική ζωή και προγραμματισμός εκπαιδευτικού έργου
• Αξιολόγηση μαθητή
• Συνεργασία γονέων εκπαιδευτικών
• Ανάπτυξη εκπαιδευτικών καινοτομιών
Οι παρεμβάσεις αυτές στο βαθμό που θα συνοδευτούν με διαδικασίες που διασφαλίζουν τη συναίνεση, τον κοινωνικό διάλογο, την επαγγελματική αλληλεπίδραση και την κατάκτηση μιας κουλτούρας συνεργασίας αναμένεται να προσδώσουν στο εκπαιδευτικό μας σύστημα μια νέα φυσιογνωμία ανανέωσης και αλλαγής προς την κατεύθυνση ανατροπής πολιτικών χρόνιας γραφειοκρατικής και συγκεντρωτικής εξάρτησης και δυσλειτουργίας του σχολείου.
ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΣΧΟΛΙΟΥ
Συκοφαντικά και υβριστικά σχόλια δεν δημοσιεύονται και διαγράφονται. Επίσης δεν επιτρέπεται στα σχόλια να αναγράφονται links τα οποία διαγράφονται. Το esos δεν φέρει ευθύνη για τα επώνυμα ή ανώνυμα σχόλια που φιλοξενεί. Σε περίπτωση που θεωρείτε πως θίγεστε από κάποιο εξ αυτών, επικοινωνήστε μέσω της φόρμας επικοινωνίας έτσι ώστε να αφαιρεθεί.