Η Παιδεία και η Εκπαίδευση στις Περιφέρειες της χώρας

Η Παιδεία και η Εκπαίδευση πρέπει να αποτελέσουν όμως και συναντίληψη όλων των Πολιτών, σπάζοντας τα συντεχνιακά στεγανά. Ο σχεδιασμός τους από καθηγητές και μόνο είναι παρωχημένη άποψη. Όχι ότι δεν πρέπει τέτοιοι να υπάρχουν.

16/01/2017

Άκουσε το άρθρο

Νικήτας Χιωτίνης
Διευθυντής ΣΓΤΚΣ ΤΕΙ Αθήνας

Δημοσιεύθηκαν σχεδιασμοί του Υπουργείου Παιδείας περί ίδρυσης «Περιφερειακών Συμβουλίων Ανώτατης Εκπαίδευσης» (ΠΣΑΕ),  στη θέση των σημερινών Συμβουλίων του Ν.4009 .

Επιτρέψτε μου να θεωρήσω αρχικώς θετικά στοιχεία στην πρόθεση αυτή του Υπουργείου, αλλά το όλο ζήτημα εξακολουθεί να παραμένει σε λάθος κατεύθυνση.

Όπως και η κακή αντιγραφή πρακτικών πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων της αλλοδαπής, οδήγησε στα Πανεπιστημιακά Συμβούλια, που όχι μόνο υπήρξαν αναποτελεσματικά, αλλά και αποπροσανατόλισαν την ίδια την έννοια της Παιδείας και της Εκπαίδευσης, έτσι και τα ΠΣΑΕ κινδυνεύουν να παίξουν τον ίδιο ρόλο.

Κύρια συνέπεια της φιλοσοφικής πρότασης της νεοτερικότητας, υπήρξε η εγκατάλειψη του συνόλου χάριν του ατόμου.

Αυτό μοιραίως οδήγησε στη δημιουργία κλειστών και αυτοπροστατευόμενων συστημάτων συντεχνιών, συντεχνιών τεχνιτών, συντεχνιών εμπόρων, συντεχνιών κληρικών και διανοούμενων, συντεχνιών διαχειριστών της πολιτικής εξουσίας (η ισχυρότερη συντεχνία), κ.λ.π. Μια από τις προτάσεις  της περιόδου της αποκαλούμενης Αναγέννησης, υπήρξε η αναζήτηση και αποθέωση της μεγαλοφυΐας και η ανάδειξη των μεγαλοφυϊών  σε εκφραστές της ανθρωπότητας.

Εξακολουθούν να υπάρχουν με τη μορφή των καθηγητών (που επειδή η συντεχνία των πολιτικών είναι ισχυρότερη, ελπίζουν να «γίνουν σύμβουλοι του πρίγκιπα», όπως έλεγε ο Καστοριάδης).

Στον τομέα του τρόπου διαχείρισης των κοινωνιών, τα ανωτέρω οδήγησαν στα μοντέλα ύπαρξης, ανάπτυξης και εξέλιξης των κοινωνιών, που επικράτησαν σταδιακά από τα μέσα του 19ου αιώνα.

Πρόκειται περί μοντέλων στενά συνδεδεμένων με τη θεωρητική διατύπωση των ιδεολογημάτων του κρατισμού και του φιλελευθερισμού.

Οι στόχοι όμως αμφοτέρων υπήρξαν κοινοί : η έννοια της ευτυχίας ήταν η ίδια και στον Μαρξ και στον Άνταμ Σμίθ, οι μέθοδοι κατάκτησής της διέφεραν.

Αμφότερα όμως τα ιδεολογήματα αυτά, καθώς και τα παράγωγά τους,  έδειξαν τα όριά τους, τόσο με τη θλιβερή κατάληξη της  βασιλεύουσας του κρατισμού πρώην Σοβιετικής Ένωσης, όσο και με την εξέλιξη του φιλελευθερισμού, στη βαρβαρότητα του ακόμα κρατούντος, αλλά ήδη (νομίζω και ελπίζω) πνέοντα  τα λοίσθια, νέο-φιλελευθερισμού. 

Φαίνεται λοιπόν πως ένα νέο «κοινωνικό συμβόλαιο» κυοφορείται. Ίσως είναι νωρίς ακόμα να πούμε και  μια νέα φιλοσοφική θεμελίωση της ανθρωπότητας, καίτοι  τη θεωρούμε ως απαραίτητη προϋπόθεση.

Το νέο κοινωνικό συμβόλαιο επιτάσσει τη συνεργασία των Δημόσιων  και Ιδιωτικών δραστηριοτήτων (τομέων), θα λέγαμε ιδιωτικοποιώντας το Δημόσιο και κοινωνικοποιώντας το Ιδιωτικό, ταυτόχρονα.

Απαιτείται με άλλα λόγια η επιστροφή μας στη σχέση ατόμου και συνόλου ως αδιαίρετο σύνολο, δηλαδή την περίπου ταύτισή τους.

Ο Περικλής στον «Επιτάφιό» του, μεταφερμένο από τον Θουκυδίδη, επισήμαινε πως στην τότε Αθήνα θεωρούσαν ως αχρήστους τους μη ασχολούμενους με τα κοινά, με την έννοια της συνδιαμόρφωσης των κοινών.

Αυτό άλλωστε φαινόταν και στον τρόπο εκλογής των αρχόντων.

Σήμερα η Ευρώπη έχει διαπιστώσει την ανάγκη υπέρβασης των κρατικιστικών μοντέλων εξουσίας και πρόσδοσης στις Περιφέρειες  σχετικής τουλάχιστον, πολιτικής και οικονομικής αυτονομίας.

Παρά την επιστροφή παρωχημένων από την ίδια της Ιστορία κρατικιστικών ιδεολογημάτων –μέσω της ανόδου ακροδεξιών κυρίως  κομματικών σχηματισμών- η πορεία έχει χαραχτεί και μάλιστα νομοθετείται με πλείστες σχετικές αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (αρχή της επικουρικότητας, τρόπους εταιρικών σχέσεων, κ.λ.π.) .

Επισημαίνεται ακόμα σε όλους τους τόνους, η ανάγκη εκπόνησης και υλοποίησης αυτοδύναμων αναπτυξιακών προγραμμάτων από τις Περιφέρειες.

Μάλιστα πριν μερικά χρόνια η Ιταλία άλλαξε και διατάξεις του συντάγματός της προς την κατεύθυνση αυτή, στο δε  πρόσφατο δημοψήφισμά της, ο λαός  αρνήθηκε την υπερσυγκέντωση των εξουσιών σε μία κεντρική εξουσία.

Η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα της Ευρώπης που οι Περιφέρειές της – οι Περιφερειάρχες, τα Περιφερειακά Συμβούλια, οι Δήμαρχοι των πόλεών τους, τα δημοτικά Συμβούλια- δεν έχουν καμία αποφασιστική αναπτυξιακή αρμοδιότητα.

Τα όποια αναπτυξιακά σχέδια εκπονούνται με απόφαση, ανάθεση και έλεγχο από τα κεντρικά Υπουργεία, οι Περιφέρειες έχουν ένα δήθεν συμβουλευτικό ρόλο, πρακτικά όμως κανένα,  η υλοποίηση είναι επίσης ζήτημα άλλων.

Οι Περιφέρειες απλώς επιβλέπουν.

Ο ισχύον Καλλικράτης είναι απολύτως ψευδεπίγραφος ως προς τις προθέσεις του περί «αναπτυξιακής αποκέντρωσης»,  τη μόνη δυνατότητα που δίνει στις Περιφέρειες είναι να μαζεύουν τα σκουπίδια τους και να τα κάνουν ό,τι θέλουν .

Αν είναι πραγματικά στις προθέσεις του νυν Υπουργού Παιδείας και της κυβέρνησης στην οποίαν ανήκει, η ανάπτυξη της χώρας (και)  δια της ανάπτυξης των Περιφερειών της, όπως δηλαδή κάνει η υπόλοιπη Ευρώπη, οφείλει να συμβάλει στη σχετική τουλάχιστον αυτονομία και αυτοδυναμία τους, δίδοντάς τους αποφασιστικές αναπτυξιακές αρμοδιότητες (χωρίς βεβαίως αυτό να σημαίνει πως δεν πρέπει να υφίσταται ένα κεντρικό επιτελικό κράτος). 

Η Παιδεία και η Εκπαίδευση αποτελούν τον κύριο αναπτυξιακό μοχλό. 

Κάτι το οποίο σημαίνει πως τουλάχιστον  η Εκπαίδευση, πρέπει να περάσει εν πολλοίς στα χέρια των Περιφερειών.

Σε όλες τις βαθμίδες της.

Οι Περιφέρειες της χώρας έχουν δυνάμεις και δυνατότητες, στο ανθρώπινο και εδαφικό τους κεφάλαιο, που οφείλουν να αναπτύξουν και να εξειδικεύσουν.

Η Εκπαίδευση του ανθρώπινου κεφαλαίου είναι καθοριστική για την ανάπτυξή τους και για την ανάπτυξη της χώρας.

Η Παιδεία και η Εκπαίδευση πρέπει να αποτελέσουν όμως και συναντίληψη όλων των Πολιτών, σπάζοντας τα συντεχνιακά στεγανά.

Ο σχεδιασμός τους από καθηγητές και μόνο είναι παρωχημένη άποψη.

Όχι ότι δεν πρέπει τέτοιοι να υπάρχουν.

Τα όποια όμως συμβουλευτικά ή και αποφασιστικά Συμβούλια, πρέπει να αποτελούνται τουλάχιστον ισότιμα από εκλεγμένους αντιπροσώπους τοπικών παραγωγικών και κοινωνικών φορέων, εκπροσώπους της κοινωνίας δηλαδή, με τους καθηγητές να φέρουν την απαιτούμενη εξειδικευμένη γνώση.

Τα ΠΣΑΕ όμως όπως δείχνουν να σχεδιάζονται –έτσι έχει «διαρρεύσει»- θα αποτελούνται κυρίως από καθηγητές, καθηγητές  εκλεγμένους από άλλους καθηγητές, οι εκπρόσωποι της Περιφέρειας και των Υπουργείων Ανάπτυξης και Παιδείας θα είναι για το θεαθήναι, με δεδομένο την αριθμητική υπεροχή των πρώτων.

Ούτε λόγος για τους αναπτυξιακούς φορείς των  Περιφερειών, σε ένα θεσμό που δημιουργείται για την ανάπτυξή τους. .

Ας μη ξεχνάμε και πως η κύρια αρμοδιότητα του  Υπουργείου Παιδείας  είναι η αναγνώριση και πιστοποίηση των επιπέδων σπουδών, κατόπιν ελέγχου του τρόπου εκπαίδευσης.

Θα έλεγα και η υποστήριξη των κεντρικά αποφασισθέντων ζητημάτων Παιδείας (και στο βαθμό που υπάρχουν τέτοια, κάτι που βεβαίως προϋποθέτει ότι το κεντρικό κράτος  δεν ταυτίζει την Εκπαίδευση με την Παιδεία). Βεβαίως και η επιτελική (επιτελική και μόνο), στρατηγική διάθεσης των κρατικών κονδυλίων, με στόχο την ανάπτυξη της χώρας (και όχι την επανεκλογή του εκάστοτε κυβερνώντος κόμματος) .

 

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ:

ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΣΧΟΛΙΟΥ

Συκοφαντικά και υβριστικά σχόλια δεν δημοσιεύονται και διαγράφονται. Επίσης δεν επιτρέπεται στα σχόλια να αναγράφονται links τα οποία διαγράφονται. Το esos δεν φέρει ευθύνη για τα επώνυμα ή ανώνυμα σχόλια που φιλοξενεί. Σε περίπτωση που θεωρείτε πως θίγεστε από κάποιο εξ αυτών, επικοινωνήστε μέσω της φόρμας επικοινωνίας έτσι ώστε να αφαιρεθεί.

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ