Διοικητικά στελέχη εκπαίδευσης και αξιολόγηση

Tου Κώστα Ανθόπουλου, μέλους του Δ.Σ. του Α΄Συλλόγου Εκπαιδευτικών Π.Ε. Θεσσαλονίκης

Με τον γενικό όρο Διοικητικά Στελέχη Εκπαίδευσης εννοούνται όσοι κατέχουν διοικητική, πειθαρχική, εποπτική θέση στο εκπαιδευτικό σύστημα.  Η επιλογή των στελεχών αυτών διαχρονικά γίνεται από διαφορετικά σώματα, τα οποία δεν χαρακτηρίζονται από θεσμική σταθερότητα. Αυτό είναι εξηγήσιμο αφού η κάθε πολιτική εξουσία επεδίωκε, από τη μεταπολίτευση μέχρι και σήμερα, τον διοικητικό, εποπτικό και καθοδηγητικό έλεγχο του μηχανισμού της εκπαίδευσης.

Κατά καιρούς κρίθηκε αναγκαία, από το Υπουργείο Παιδείας, η προώθηση ρυθμίσεων σχετικών με την αξιολόγηση των στελεχών της εκπαίδευσης που ωστόσο ουδέποτε εφαρμόστηκαν. Έτσι από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 με προεδρικό διάταγμα του τέως υπουργού παιδείας Γιώργου Σουφλιά καθιερώθηκαν κριτήρια αξιολόγησης διοικητικών στελεχών εκπαίδευσης σε συγκεκριμένους τομείς και θεματικές περιοχές. Το ίδιο συνέβη και σε μεταγενέστερους περιόδους επί υπουργίας Γεράσιμου Αρσένη το 1997, επί Πέτρου Ευθυμίου το 2002, επί Κωνσταντίνου Αρβανιτόπουλου το 2013. Και ενώ σε όλες τις διαδικασίες επιλογής στελεχών εκπαίδευσης προβλεπόταν και μοριοδότηση από την αξιολόγηση του παραγόμενου έργου, αυτή παραπέμπονταν συνεχώς στην επόμενη κρίση, αφού δεν υπήρχαν αξιολογικές λειτουργίες και διαδικασίες.

Η αδυναμία αυτή αποτελούσε και εξακολουθεί να αποτελεί σημαντικό πρόβλημα για να αποκτήσει ο θεσμός της επιλογής αξιόπιστο περιεχόμενο, αφού στην πράξη οι θετικές διαστάσεις του παραγόμενου έργου δεν βρίσκουν πρόσφορο έδαφος για να αναδειχθούν και να αξιοποιηθούν και έτσι αναπόφευκτα οι όποιες αρνητικές συμπεριφορές καλύπτονται εξαιτίας του ισχύοντος συστήματος προσοντολογίου. Επιπλέον, τα όποια κίνητρα για τη βελτίωση και συνεχή αποτελεσματικότητα του διοικητικού και παιδαγωγικού έργου του στελέχους εκπαίδευσης ακυρώνονται, αφού ο υποψήφιος γνωρίζει ότι η ουσιαστική αξιολόγησή του και η λογοδοσία του θα είναι κενή περιεχομένου.

Το ζήτημα της αξιολόγησης των στελεχών εκπαίδευσης είχε συμπεριληφθεί  και σε Έκθεση  Ειδικής Επιτροπής για τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση που είχε οριστεί από τον πρώην Πρόεδρο του Εθνικού Συμβουλίου Παιδείας, καθηγητή Θ. Βερέμη το 2006. Στο κείμενο αυτό καταγράφονται οι ακόλουθες εύστοχες, χρήσιμες αλλά και επίκαιρες παρατηρήσεις:

•    Η αξιολόγηση των στελεχών, όπως πραγματοποιείται πάντοτε σε σχέση με τις προδιαγραφές των καθηκόντων τους.

•    Όσο περισσότερο σαφή είναι τα καθήκοντα των στελεχών (ανεξαρτήτως κατηγορίας), τόσο πιο εύκολο είναι να προσδιορισθεί ένα σύστημα αξιολόγησής τους.

•    Η αξιολόγηση θα πρέπει να πραγματοποιείται από έναν δημόσιο οργανισμό, ο οποίος θα πρέπει να συνδέεται με την εκπαίδευση. Η αξιολόγηση των στελεχών αυτής της κατηγορίας θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη της τις εξής παραμέτρους:  επιστημονική δράση, επιμορφωτική δράση, στήριξη διδακτικού έργου και καινοτομιών

Πρόσφατα, ο Υπουργός Παιδείας ανακοίνωσε ότι σύντομα θα ξεκινήσει η διαδικασία αξιολόγησης 20 χιλιάδων στελεχών εκπαίδευσης και στο άμεσο χρονικό διάστημα θα δοθεί για διαβούλευση σχέδιο νόμου για τα κριτήρια επιλογής στελεχών εκπαίδευσης.

Προκειμένου να μη μείνει και αυτή η προσπάθεια αξιολόγησης ανενεργή και άνευ περιεχομένου και να μην αποκτήσει πρόχειρο και διεκπεραιωτικό χαρακτήρα, είναι απαραίτητο το σύστημα αξιολόγησης των διοικητικών στελεχών να διακρίνεται από

•    Τη διασύνδεση των αποτελεσμάτων αξιολόγησης με τη διαδικασία επιλογής στελεχών εκπαίδευσης.

•    Τη διαμόρφωση συνθηκών διαφάνειας και αντικειμενικότητας.

•    Κοινωνική λογοδοσία που να περιλαμβάνει διαδικασίες απολογισμού του διοικητικού έργου.
και να περιλαμβάνει:

•    Κριτήρια αυτοαξιολόγησης που να πιστοποιούν, με έγκυρο τρόπο, τις ικανότητες και δεξιότητες του στελέχους και

•    Ειδικά επιμορφωτικά προγράμματα σε θέματα αξιολόγησης και αυτοαξιολόγησης.