Α. Η ακολουθηθείσα διαδικασία των υποχρεωτικών μετατάξεων εκπαιδευτικών, έγινε κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 82 παρ. 11 του ν.4172/2013, έτσι με τη σχετική έκθεση προτάθηκε η ανάκληση του συνόλου των διοικητικών πράξεων που εκδόθηκαν στο πλαίσιο αυτής.
Β. Από την πλευρά του το υπουργείο Παιδείας ενημέρωσε το Σώμα Επιθεωρητών Δημοσιας Διοίκησης για την υποβολή ενημερωτικού σημειώματος προς την πολιτική ηγεσία με θέμα «Αποκατάσταση νομιμότητας υποχρεωτικών μετατάξεων» ενώ αναμένεται έκδοση σχετικής απόφασης του ΣτΕ κατόπιν σχετικών προσφυγών εκπαιδευτικών.
Αυτό αναφέρει η έκθεση του Σώματος Επιθεωρητών Δημόσιας Διοίκησης σχετικά με τη διαδικασία μετάταξης εκπαιδευτικών δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης σε θέσεις εκπαιδευτικών στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση.
Ειδικότερα , όπως αναφέρει η έκθεση σύμφωνα με τον έλεγχο, με αντικείμενο την εξέταση της τήρησης των διατάξεων του άρθρου 82 του ν.4172/2013 κατά τη διαδικασία μετάταξης εκπαιδευτικών δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, σε θέσεις εκπαιδευτικών στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση, με απόφαση του οικείου Υπουργού (Υ.Α. με αριθ. 119655/Δ1/30-8-2013), προέκυψαν τα ακόλουθα:
Κατά την εξετασθείσα διαδικασία υποχρεωτικών μετατάξεων υπεράριθμων εκπαιδευτικών δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης σε θέσεις εκπαιδευτικών στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση, μετατάχθηκαν αρχικά με την Υ.Α. 119655/Δ1/30-8-2013, 3.122 εκπαιδευτικοί των Κλάδων ΠΕ 05 Γαλλικής, ΠΕ 06 Αγγλικής, ΠΕ 07 Γερμανικής, ΠΕ 08 Καλλιτεχνικών, ΠΕ 11 Φυσικής Αγωγής, ΠΕ 16 Μουσικής, ΠΕ 19-20 Πληροφορικής, ΠΕ 32 Θεατρικών Σπουδών. Μετά την έκδοση δώδεκα (12) νεότερων υπουργικών αποφάσεων, με τις οποίες είτε ανακλήθηκαν πραγματοποιηθείσες μετατάξεις, είτε πραγματοποιήθηκαν νέες, κατόπιν υποβολής ενστάσεων ή έκδοσης δικαστικών αποφάσεων, ο συνολικός αριθμός των μεταταγέντων σε θέσεις εκπαιδευτικών στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση ανήλθε σε 3.559.
Στην παράγραφο 11 του άρθρου 82 του ν.4172/2013 καθοριζόταν η ακολουθητέα διαδικασία των υποχρεωτικών μετατάξεων κατά το σχολικό έτος 2013-2014. Σύμφωνα με την εν λόγω παράγραφο, για το συγκεκριμένο σχολικό έτος, ο ποσοτικός προσδιορισμός των κενών θέσεων εκπαιδευτικών στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση, των υπηρεσιακών αναγκών, καθώς και το πλεονάζον εκπαιδευτικό προσωπικό ανά ειδικότητα και Διεύθυνση Εκπαίδευσης, προβλεπόταν να γίνει με διαπιστωτική πράξη του Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων, κατόπιν εισήγησης της Γενικής Διεύθυνσης Προσωπικού Πρωτ/θμιας και Δευτ/θμιας Εκπαίδευσης του Υπουργείου, με βάση την επεξεργασία και το συσχετισμό των καταχωρημένων (με ευθύνη των Διευθυντών Εκπαίδευσης) στο προβλεπόμενο στο άρθρο 7 του ν.3848/2010 ηλεκτρονικό σύστημα στοιχείων.
Στη συνέχεια, με βάση τον παραπάνω προσδιορισμό, προβλεπόταν η έκδοση απόφασης του Υπουργού Παιδείας & Θρησκευμάτων, με την οποία θα καθοριζόταν ο αριθμός των εκπαιδευτικών, ανά ειδικότητα και Διεύθυνση Εκπαίδευσης, που θα μετατασσόταν υποχρεωτικά στις οριζόμενες στην ίδια απόφαση κενές ή συνιστώμενες με την πράξη μετάταξης θέσεις εκπαιδευτικού ή διοικητικού προσωπικού, συναφούς ή μη κλάδου της ίδιας κατηγορίας, με το βαθμό και το Μ.Κ. που κατείχαν, σε υπηρεσίες ή φορείς του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, με ταυ- τόχρονη κατάργηση ισάριθμων κενών ή κενούμενων, εφόσον δεν υπήρχαν, οργανικών θέσεων της αυτής ή ανώτερης ή και κατώτερης κατηγορίας.
Η παράγραφος 11 του άρθρου 82 του ν.4172/2013 προέβλεπε, επίσης, ότι με την απόφαση καθορισμού του αριθμού των υποχρεωτικά μετατασσόμενων θα καλούνταν οι ενδιαφερόμενοι εκπαιδευτικοί να υποβάλουν σχετική αίτηση προτίμησης και ότι θα συντασσόταν αξιολογικός πίνακας κατάταξης σύμφωνα με κριτήρια και μοριοδότηση που ορίζονταν στην ίδια διάταξη. Με βάση την κατάταξη στον ως άνω αξιολογικό πίνακα, προβλεπόταν η έκδοση απόφασης του Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων, με την οποία θα πραγματοποιούνταν οι υποχρεωτικές μετατάξεις.
Επομένως, πρόκειται περί σύνθετης διοικητικής ενέργειας, δεδομένου ότι, σύμφωνα με το άρ- θρο 82 παρ. 11 του ν.4172/2013, απαιτούνται αφενός διαδοχικές εκτελεστές διοικητικές πρά- ξεις (διαπιστωτική πράξη ποσοτικού προσδιορισμού κενών και πλεονασμάτων, ΥΑ καθορισμού του αριθμού των υποχρεωτικά μετατασσόμενων εκπαιδευτικών ως προϋπόθεση έκδοσης της ΥΑ των υποχρεωτικών μετατάξεων), και αφετέρου προπαρασκευαστικές ενέργειες (επεξεργασία και συσχετισμός στοιχείων ηλεκτρονικού συστήματος, εισήγηση της Γενικής Δ/νσης Προσωπι- κού Π/θμιας και Δ/θμιας Εκπαίδευσης, σύνταξη αξιολογικού πίνακα), οι τυχόν πλημμέλειες των οποίων επηρεάζουν τη νομιμότητα των εκτελεστών πράξεων, έστω και εάν οι ίδιες στερούνται εκτελεστότητας.
Δύο εβδομάδες μετά τη δημοσίευση σε ΦΕΚ (986/Γ/03-09-2013) της ΥΑ 119655/Δ1/30-08- 2013, είχαν ήδη υποβληθεί χίλιες επτακόσιες (1.700) ενστάσεις. Σημειώνεται ότι ούτε η ΥΑ 111967/Δ2/13-08-2013, στην οποία περιγράφεται η διαδικασία υποβολής των αιτήσεων, ούτε η ΥΑ, με την οποία μετατάχθηκαν οι τρεις χιλιάδες εκατόν είκοσι δύο (3.122) εκπαιδευτικοί, όριζαν προθεσμία και όργανο στο οποίο θα μπορούσε κανείς να υποβάλει ένσταση.
Το μέγεθος του προβλήματος που προκλήθηκε από τον κατά τα ανωτέρω εκτεθέντα τρόπο δι- ενέργειας των υποχρεωτικών μετατάξεων αποτυπώνεται στο 129725/Δ2/16-09-2013 έγγραφο της Αναπληρώτριας Προϊσταμένης της Γενικής Διεύθυνσης Προσωπικού Π/βάθμιας και Δ/βάθμιας Εκπαίδευσης, με το οποίο ζητήθηκαν οδηγίες για το ζήτημα του μεγάλου αριθμού των ενστάσεων και ενημερώθηκε η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου ότι οι ενστάσεις αφορούσαν στα εξής:
α) στη διαδικασία των μετατάξεων και ειδικότερα i)στη μη σύνταξη αξιολογικού πίνακα, ii)στην παροχή διευκρινίσεων την παραμονή της λήξης της προθεσμίας και ii) στη μη πρόβλεψη προθεσμίας υποβολής ενστάσεων,
β) στην τοποθέτηση εκπαιδευτικών στη δεύτερη προτίμησή τους χωρίς να ληφθεί υπόψη η πρώτη,
γ) στη μη τοποθέτηση εκπαιδευτικών εντός της ίδιας Διεύθυνσης ή της ίδιας Περιφερειακής Διεύθυνσης,
δ) στη μη σύμφωνη με τα μόρια τους τοποθέτηση εκπαιδευτικών,
ε) στη μη πλήρωση όλων των κενών θέσεων που είχαν οριστεί στη σχετική απόφαση, στ) στην αίτηση εκπαιδευτικών για διόρθωση μορίων και τροποποίηση περιοχών και
ζ) στην αίτηση ανάκλησης της μετάταξης (κυρίως σε διοικητικές θέσεις).
Όπως μας ενημέρωσε η υπηρεσία με το 4970 Ε.Π./24-08-2015 έγγραφό της, οι ενστάσεις δι- αβιβάστηκαν στην πολιτική ηγεσία «λόγω του ότι (η υπηρεσία) δεν επεξεργάστηκε τις αιτήσεις και δεν γνώρισε με ποιον τρόπο καταρτίστηκε ο πίνακας κατάταξης .... Ακολούθως η Πολιτική Ηγεσία -και όχι η υπηρεσία- επέλεξε τον τελικό αριθμό συγκεκριμένων ενισταμένων τα οποία δόθηκαν ηλεκτρονικά στην υπηρεσία μας με την εντολή σύνταξης σχεδίου υπουργικής απόφα- σης για την πραγματοποίηση μετατάξεων αυτών».
Στη συνέχεια, εκδόθηκε η αρ. πρωτ. 144049/Δ2/07-10-2013 νεότερη διαπιστωτική πράξη, με την οποία προσδιορίστηκε εκ νέου ο αριθμός του πλεονάζοντος εκπαιδευτικού προσωπικού στη Δ/βάθμια Εκπαίδευση και ο αριθμός των κενών θέσεων στην Π/βάθμια Εκπαίδευση. Αυτή τη φορά, σύμφωνα με το άρθρο 82 του ν.4172/2013, προηγήθηκε η εισήγηση με αρ. πρωτ. 144021/07-10-2013, το σχέδιο της οποίας υπογράφεται από την Αναπληρώτρια Γενική Δ/ντρια «με μεγάλη επιφύλαξη ως προς τον υπολογισμό του πλεονάζοντος προσωπικού στη Δ/θμια Εκπαίδευση και των κενών θέσεων στην Π/θμια Εκπαίδευση» και ακολούθησαν η έκδοση της διαπιστωτικής πράξης και της 144051/07-10-2013 (ΦΕΚ 2531/Β/08-10-2013) απόφασης κα- θορισμού του αριθμού των θέσεων για μετάταξη εκπαιδευτικών Δ/βάθμιας στην Π/βάθμια Εκ- παίδευση. Ο αριθμός των υποχρεωτικά μετατασσόμενων στην Π/βάθμια Εκπαίδευση με την εν λόγω ΥΑ καθορίστηκε αθροιστικά για όλους τους Κλάδους σε 1.350. Όπως και το σχέδιο της διαπιστωτικής πράξης, έτσι και το σχέδιο αυτής της απόφασης υπογράφεται από την Αναπληρώ- τρια Γενική Δ/ντρια με την ίδια επιφύλαξη, η οποία υιοθετείται και από τον Γενικό Γραμματέα.
Ως προς τις λόγους που υπαγόρευσαν την έκδοση της νέας διαπιστωτικής πράξης 144049/ Δ2/2013, σύμφωνα με τα διαλαμβανόμενα στο 4970 Ε.Π./24-08-2015 έγγραφο της Γεν. Δ/ νσης Προσωπικού Π/βάθμιας και Δ/βάθμιας Εκπαίδευσης: «Η πολιτική ηγεσία μετά τον μεγάλο αριθμό ενστάσεων, των συζητήσεων που προκλήθηκαν στην εκπαιδευτική κοινότητα, καθώς ορισμένοι εκ των μη ικανοποιηθέντων είχαν καταφανώς μεγαλύτερο αριθμό μορίων από αυτό των μεταταχθέντων και κάποιοι εξ αυτών προσέφυγαν στη δικαιοσύνη, προσπάθησε να θεραπεύσει την κατάσταση. Στο πλαίσιο αυτής της προσπάθειας, η πολιτική ηγεσία, δημιούργησε αυθαίρετα νέες θέσεις σε ορισμένες περιοχές και για να ικανοποιηθούν οι ενστάσεις των εκπαι- δευτικών, οι οποίοι είχαν περισσότερα μόρια.
Μετά τη δημιουργία των νέων θέσεων και με από- φαση της πολιτικής ηγεσίας δεν κλήθηκαν οι εκπαιδευτικοί να υποβάλουν νέες αιτήσεις. Όλες οι αποφάσεις μετατάξεων που εκδόθηκαν μετά την αρχική, είχαν διορθωτικό χαρακτήρα για την πλειοψηφία των μετατασσόμενων εκπαιδευτικών».
Συνολικά εκδόθηκαν δώδεκα (12) νεότερες υπουργικές αποφάσεις που αφορούσαν σε νεότερες υποχρεωτικές μετατάξεις και σε τροποποιήσεις και ανακλήσεις των ήδη πραγματοποιηθεισών μετατάξεων.
Ωστόσο, κατά την ακολουθηθείσα διαδικασία υποχρεωτικών μετατάξεων του άρθρου 82 παρ. 11 του ν.4172/2013:
• Δεν έγινε επεξεργασία και συσχετισμός των καταχωρημένων στο ηλεκτρονικό σύστημα του άρθρου 7 του ν.3848/2010 στοιχείων από την αρμόδια υπηρεσία.
• Η εισήγηση για τον προσδιορισμό κενών και πλεονασμάτων των δύο βαθμίδων εκπαίδευσης δεν συντάχθηκε, όπως προβλεπόταν, από τη Γενική Διεύθυνση Προσωπικού Π/βάθμιας και Δ/βάθμιας Εκπαίδευσης, αλλά, όπως μας γνώρισε η Υπηρεσία, το σχέδιο αυτής δόθηκε από το Γραφείο Υπουργού και υπογράφηκε μόνο από τους αρμόδιους Τμηματάρχες με διατυπω- μένες επ’ αυτού τις διαφωνίες-επιφυλάξεις τους, χωρίς να ολοκληρωθεί η διαδικασία υπο- γραφής και διεκπεραίωσης.
• Η 111966/Δ2/13-08-2013 διαπιστωτική πράξη του Υπουργού, το σχέδιο της οποίας επίσης δόθηκε στην Υπηρεσία από το Γραφείο Υπουργού, μνημονεύει στο σκεπτικό της εισήγηση που στερείται νόμιμης υπόστασης, και αποτυπώνει κενά στην Π/βάθμια Εκπαίδευση και πλε- ονάσματα στη Δ/βάθμια Εκπαίδευση, των οποίων η ορθότητα όχι μόνον δεν ελέγχθηκε από την Υπηρεσία, αλλά και, όπως προέκυψε από τις διαπιστώσεις της παρούσας, αποκλίνουν σημαντικά από τα πραγματικά δεδομένα της συγκεκριμένης περιόδου.
• Η ΥΑ 111967/Δ2/13-08-2013 καθορισμού του αριθμού θέσεων για μετάταξη εκπαιδευτικών Δ/βάθμιας στην Π/βάθμια Εκπαίδευση και σε διοικητικές θέσεις αποτελεί επιμέρους πρά- ξη σύνθετης διοικητικής ενέργειας, ερειδόμενη στη διαπιστωτική πράξη 111966/Δ2/13-08- 2013, η οποία φέρει τις ανωτέρω πλημμέλειες.
• Δεν καταρτίστηκε από την υπηρεσία αξιολογικός πίνακας κατάταξης, βάσει των μορίων των αιτηθέντων εκπαιδευτικών, αλλά δόθηκε από το Γραφείο Υπουργού αλφαβητικός πίνακας με τα ονόματα των προς μετάταξη εκπαιδευτικών, τόσο σε θέσεις εκπαιδευτικών Π/βάθμιας Εκπαίδευσης, όσο και σε διοικητικές θέσεις.
• Η ΥΑ 119655/Δ1/30-08-2013 με την οποία μετατάχθηκαν 3.122 εκπαιδευτικοί, ως ατομική διοικητική πράξη, στερείται σαφούς, ειδικής, επαρκούς αιτιολογίας από την οποία να προκύ- πτει η συνδρομή των κατά νόμο προϋποθέσεων για την έκδοσή της (σύνταξη αξιολογικού πίνακα για την επιλογή των μετατασσόμενων), κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 17 του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας
• Ηδεύτερηδιαπιστωτικήπράξη144049/Δ2/07-10-2013δενσυνιστάδιορθωτικήενέργειατης Διοίκησης βασιζόμενη στις πραγματικά υφιστάμενες κενές οργανικές θέσεις, αλλά υπήρξε απόρροια του πλήθους των ενστάσεων που υποβλήθηκαν.
• Οιπλημμέλειεςτηςδιαδικασίαςπουεπισημάνθηκαν(παράλειψησύνταξηςπίνακακατάταξης, άτυπη εισαγωγή κριτηρίου εντοπιότητας κλπ) είχαν ως συνέπεια τη δημιουργία αδιεξόδου, καθώς η Υπηρεσία αδυνατούσε να προβεί σε αντικειμενική εξέταση και κρίση επί των ενστά- σεων, με αποτέλεσμα την έκδοση πλήθους μεταγενέστερων υπουργικών αποφάσεων μετα- τάξεων, επίσης με παρέμβαση της πολιτικής ηγεσίας, που αποσκοπούσαν στην ικανοποίηση αιτημάτων ενισταμένων.
Από τα ανωτέρω συνάγεται ότι η διαδικασία των υποχρεωτικών μετατάξεων δεν υλοποιήθηκε σύμφωνα με τα οριζόμενα στις διατάξεις της παρ. 11 του άρθρου 82 του ν.4172/2013 και, συ- νεπώς, κάθε σχετική διοικητική πράξη στο πλαίσιο της διαδικασίας αυτής, εκδόθηκε κατά παρά- βαση των συγκεκριμένων διατάξεων.
Επιπλέον, η διαδικασία μετάταξης εκπαιδευτικών δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης σε θέσεις εκπαι- δευτικών στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση για το σχολικό έτος 2013 – 14 (άρθρο 82, παρ. 11 του ν.4172/2013) πραγματοποιήθηκε παρά τις διατυπωμένες επί των σχεδίων των σχετικών διοικη- τικών πράξεων επιφυλάξεις και αντιρρήσεις της Υπηρεσίας και του αρμόδιου Γενικού Γραμματέα, με επανειλημμένες παρεμβάσεις της πολιτικής ηγεσίας στο έργο της ελεγχόμενης υπηρεσίας.
Οι εμπλεκόμενοι στη διαδικασία των υποχρεωτικών μετατάξεων υπηρεσιακοί παράγοντες, εκ- φράζοντας τις αντιρρήσεις και επιφυλάξεις τους επί των σχεδίων των εκδοθεισών διοικητικών πράξεων, ενήργησαν κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 25 Υπαλληλικού Κώδικα (Νομιμότητα των υπηρεσιακών ενεργειών).
Κατόπιν των ανωτέρω και δεδομένου ότι η ακολουθηθείσα διαδικασία των υποχρεωτικών με- τατάξεων έγινε κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 82 παρ. 11 του ν.4172/2013, με τη σχετική έκθεση προτάθηκε η ανάκληση του συνόλου των διοικητικών πράξεων που εκδόθηκαν στο πλαίσιο αυτής.
Το Υπουργείο Παιδείας ενημέρωσε το Σ.Ε.Ε.Δ.Δ. για την υποβολή ενημερωτικού σημειώματος προς την πολιτική ηγεσία με θέμα «Αποκατάσταση νομιμότητας υποχρεωτικών μετατάξεων» ενώ αναμένεται έκδοση σχετικής απόφασης του ΣτΕ κατόπιν σχετικών προσφυγών εκπαιδευτικών.
Το δίκαιο δεν καθίσταται ποτέ περιττό και άσκοπο , ας έχει παρέλθει διετία απο τη δημοσίευση των μετατάξεων σε ΦΕΚ.Αναμένουμε την απόφαση του ΣτΕ.