Το ζήτημα της Προσχολικής Αγωγής και η ΔΟΕ

Στις 30.01.18 αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα του esos  η επιστολή της  ΔΟΕ με τον  τίτλο «Η ΔΟΕ το τοπίο που διαμορφώνεται στον τομέα της Προσχολικής Αγωγής» https://www.esos.gr/arthra/55259/i-doe-topio-poy-diamorfonetai-ston-tome....

Σε όσους δραστηριοποιούνται στο χώρο της Προσχολικής Αγωγής στη χώρα μας είναι απολύτως σαφή τα κίνητρα των συντακτών του κειμένου αυτού το οποίο προσυπογράφει η ΔΟΕ.

Στην προσπάθειά τους μάλιστα να πετύχουν τους στόχους τους, δεν διστάζουν να προβάλουν ανακρίβειες και να αποσιωπούν την αντικειμενική πραγματικότητα.

Για τους λόγους αυτούς, κρίνουμε σκόπιμο να θέσουμε ορισμένα ερωτήματα και να αποσαφηνίσουμε κάποια ζητήματα τα οποία οι συντάκτες του κειμένου αυτού δεν θέλουν, όπως φαίνεται, να θίξουν.

Αναρωτιόμαστε λοιπόν τα εξής:

1. Δεν γνωρίζει η ΔΟΕ ότι από το 2001, σύμφωνα με το Ν. 2916/2001, δεν υπάρχουν πλέον ΑΤΕΙ, αλλά ΑΕΙ Τεχνολογικού Τομέα και ΑΕΙ Πανεπιστημιακού Τομέα;

2. Γνωρίζει και αποσιωπά ή δεν γνωρίζει η ΔΟΕ ότι πριν από την Υ.Α. Φ253/142542/Α5 ΦΕΚ 2995/τ.Β/31-8-2017, η οποία εντάσσει το Τμήμα Προσχολικής Αγωγής ΤΕΙ Αθήνας στο πεδίο «Ανθρωπιστικές, Νομικές και Κοινωνικές Επιστήμες», το Τμήμα εντασσόταν στο 4ο επιστημονικό πεδίο επιστημών της εκπαίδευσης, όπου εντάσσονταν και όλα τα Παιδαγωγικά Τμήματα Νηπιαγωγών, Δασκάλων και άλλων ειδικοτήτων Εκπαίδευσης;

3. Δεν είναι επιστημονικά ενημερωμένη η ΔΟΕ ή γνωρίζει και αποσιωπά ότι η ολιστική προσέγγιση στην ανάπτυξη του παιδιού είναι η πάγια προσέγγιση κάθε επιστημονικού κλάδου της εκπαίδευσης; Τι εννοεί με τον διαχωρισμό εκπαίδευσης και φροντίδας; Μήπως θεωρεί ότι τα μεγαλύτερα παιδιά δεν χρειάζονται φροντίδα; Ενημερώνουμε τη ΔΟΕ ότι αυτές οι ιδέες δεν μπορούν να εκληφθούν ως σοβαρά επιχειρήματα και ευελπιστούμε να μην εντοπιστούν από ερευνητές των Επιστημών της Αγωγής, διότι σε μια τέτοια περίπτωση θα προκαλέσουν πραγματικά το ενδιαφέρον τους για «Case Study». Ακόμη και οι μη επιστήμονες γνωρίζουν πολύ καλά πως η μάθηση ξεκινά από την ημέρα που γεννιέται ένα παιδί και πως από εκείνη τη στιγμή ξεκινά και η προσπάθειά του να αυτονομηθεί.

4. Γνωρίζει και αποσιωπά ή δεν γνωρίζει η ΔΟΕ ότι υπάρχουν καθορισμένα επαγγελματικά δικαιώματα για τους αποφοίτους των Τμημάτων Προσχολικής Αγωγής ΤΕΙ, από τα οποία προκύπτει σαφώς ο χώρος εργασίας τους και ουδεμία σύγχυση έχουν όσοι τα επιλέγουν για τις σπουδές τους; Αντίθετα, για τους αποφοίτους των Τμημάτων Νηπιαγωγών και παρεμφερών Τμημάτων με άλλες ονομασίες, δεν υπάρχουν καθορισμένα επαγγελματικά δικαιώματα, αλλά αυτά προκύπτουν διασταλτικά από το Νόμο 1566/85 για τη Δομή και Λειτουργία της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, όπου αναφέρεται ότι στα Νηπιαγωγεία εργάζονται Νηπιαγωγοί. Ενημερώνουμε τη ΔΟΕ ότι εκατοντάδες Νηπιαγωγοί εργάζονται σε Παιδικούς Σταθμούς και αναπτύσσουν άριστη συνεργασία με τους Παιδαγωγούς Προσχολικής Ηλικίας των ΤΕΙ! Επιπλέον, με τον καθορισμό των επαγγελματικών δικαιωμάτων των Νηπιαγωγών, όσοι από αυτούς εργάζονται σε Παιδικούς Σταθμούς θα πρέπει να μεταταγούν σε Νηπιαγωγεία. Θα θέλαμε επίσης να ρωτήσουμε τη ΔΟΕ εάν γνωρίζει έστω και έναν απόφοιτο Τμήματος Προσχολικής Αγωγής ΤΕΙ ο οποίος να δραστηριοποιείται επαγγελματικά ως Νηπιαγωγός.

5. Γνωρίζει η ΔΟΕ τις ποικίλες ονομασίες των εννέα Παιδαγωγικών Τμημάτων Νηπιαγωγών; Εάν τις γνωρίζει, ερωτούμε κατά πόσον αυτές οι έξι διαφορετικές ονομασίες προκαλούν σύγχυση στους υποψήφιους φοιτητές και πώς επιλύεται αυτή η σύγχυση. Από πού, κύριοι της ΔΟΕ, προκύπτει ότι από αυτά τα Τμήματα αποφοιτούν Νηπιαγωγοί; Σε κάθε περίπτωση βέβαια, η ονομασία κάθε Τμήματος Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης είναι ζήτημα των θεσμικών της οργάνων και όχι συνδικαλιστικών σωματείων και μάλιστα άλλου επαγγέλματος.

6. Αντιλαμβάνεται η ΔΟΕ ότι επιχειρεί τη δημιουργία κλίματος εκφοβισμού σχετικά με δήθεν εκχώρηση της δημόσιας εκπαίδευσης στην τοπική αυτοδιοίκηση, εκμεταλλευόμενη το γεγονός ότι οι Παιδαγωγοί Προσχολικής Ηλικίας εργάζονται σε Παιδικούς Σταθμούς που ανήκουν στους Δήμους; Ο ισχυρισμός αυτός είναι παντελώς άτοπος και αποτελεί ένα άλλου μεγέθους ζήτημα πολιτικής. Επομένως, καλό θα είναι να μην συγχέονται πράγματα και καταστάσεις προς ίδιον συντεχνιακό όφελος.

7. Μας θυμίζει η ΔΟΕ ότι «Κάτω από την πίεση του εκπαιδευτικού κόσμου το 2006, με τον Ν.3518/2006 θεσμοθετήθηκε η υποχρεωτική φοίτηση των νηπίων για ένα έτος στο νηπιαγωγείο (αφορά τα νήπια των 5 ετών)», επομένως, αυτό δεν ήταν μια ώριμη απόφαση εκπαιδευτικής πολιτικής. Έχει καταγράψει και διερευνήσει η ΔΟΕ πώς εξελίχθηκε το όλο θέμα στη συνέχεια, τι καταστάσεις δημιουργήθηκαν, για πόσα χρόνια επιτρεπόταν η φοίτηση των πεντάχρονων παιδιών στους Παιδικούς Σταθμούς και για ποιους λόγους, ώστε να προτείνει τεκμηριωμένα σήμερα την επέκταση της υποχρεωτικής φοίτησης; Επιπλέον, αναρωτιόμαστε κατά πόσο μια τέτοια πρόταση λαμβάνει υπόψη επιστημονικά δεδομένα για την πρώιμη σχολειοποίηση των νηπίων, αλλά και πολιτικών επιλογών επιβολής αποφάσεων ερήμην των γονέων και της κοινωνίας. Αλλοίμονο στις κοινωνίες των οποίων το εκπαιδευτικό σύστημα διαμορφώνεται ανάλογα με τις συντεχνιακές πιέσεις και όχι σύμφωνα με τα επιστημονικά δεδομένα και με γνώμονα τις ανάγκες των παιδιών. Τα επιστημονικά δεδομένα και οι ανάγκες των παιδιών ποτέ και πουθενά δεν ορίζονται από συντεχνίες ή άλλες ομάδες ατόμων οι οποίες μπορεί να αγωνίζονται για την επαγγελματική τους αποκατάσταση.

8. Θα θέλαμε να ρωτήσουμε τη ΔΟΕ κατά πόσον η ύπαρξη των εκπαιδευτικών ανισοτήτων κάνει την εμφάνισή της εξ αποκαλύψεως όταν το παιδί εισέρχεται στην υποχρεωτική εκπαίδευση. Δεν εκτιμά η ΔΟΕ ότι η δυνατότητα φοίτησης των παιδιών στους Παιδικούς Σταθμούς μπορεί να συμβάλει στη μείωση των ανισοτήτων; Αν όχι, τότε ποιος είναι ο λόγος που εφαρμόζονται διεθνώς Προγράμματα Επενδύσεων στις μικρές ηλικίες με στόχο τη βελτίωση των συστημάτων προσχολικής αγωγής; Σύμφωνα με τη ΔΟΕ, «στα Δημόσια Νηπιαγωγεία παρέχεται αντισταθμιστική αγωγή». Δηλαδή ο Παιδικός Σταθμός δεν θα έπρεπε να παρέχει αντισταθμιστική αγωγή; Θα θέλαμε να ενημερώσουμε τους συντάκτες του κειμένου της ΔΟΕ ότι εάν οι προσπάθειες αντισταθμιστικής αγωγής ξεκινούν όταν τα παιδιά βρεθούν στο νηπιαγωγείο, στις περισσότερες περιπτώσεις είναι πια πολύ αργά!

9. Μήπως η ΔΟΕ θεωρεί πως η έγκαιρη διάγνωση είναι και αυτή μια αρμοδιότητα την οποία θα πρέπει να αναλάβουν οι Νηπιαγωγοί; Η ΔΟΕ βέβαια δεν μένει μόνο σε αυτό αλλά προχωρά και ένα βήμα παρακάτω σημειώνοντας πως «Η έγκαιρη διάγνωση και παρέμβαση στην ηλικία αυτή, συμβάλλει καθοριστικά στην εκπαιδευτική πορεία των μαθητών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, κάτι που οφείλει η πολιτεία να το λάβει σοβαρά υπόψη της». Μετά από αυτές τις επισημάνσεις, θεωρούμε πως θα πρέπει να ενημερωθεί η ΔΟΕ πως η πρώιμη παρέμβαση έπεται της διάγνωσης η οποία γίνεται από ειδικούς επιστήμονες και πως οι πρώιμες παρεμβάσεις ονομάζονται πρώιμες ακριβώς επειδή πρέπει να ξεκινούν πρώιμα. Οι παρεμβάσεις οι οποίες ξεκινούν μετά την είσοδο των παιδιών στο Νηπιαγωγείο δεν είναι πρώιμες παρεμβάσεις αλλά αργοπορημένες παρεμβάσεις. Αυτός λοιπόν, κύριοι της ΔΟΕ, είναι και ένας από τους λόγους για τους οποίους στον 21ο αιώνα οι Παιδαγωγοί οι οποίοι δραστηριοποιούνται επαγγελματικά στους χώρους των Παιδικών Σταθμών απαιτείται να έχουν επιστημονική κατάρτιση υψηλού επιπέδου.

10. Όσον αφορά στη συνειδητή προσέγγιση στην ανακάλυψη της γνώσης από το παιδί, δεν υπάρχουν διαχωριστικές γραμμές πριν και μετά την ηλικία των τεσσάρων ετών, όπως υποστηρίζει η ΔΟΕ. Η μάθηση αποτελεί ένα αδιάσπαστο συνεχές που αρχίζει αναδυόμενα τουλάχιστον από τη γέννηση του παιδιού και συμβαίνει δια βίου. Μήπως σύμφωνα με τη διαχωριστική γραμμή της εκκίνησης, η ΔΟΕ θέτει και διαχωριστική γραμμή λήξης της μάθησης;

11. Τέλος, θα θέλαμε να επισημάνουμε πως, μέσα από το σχετικό κείμενο της ΔΟΕ, καλλιεργείται η εντύπωση ότι οι Παιδικοί Σταθμοί αποτελούν απλά χώρους φροντίδας και μέριμνας των παιδιών και πως οι εργαζόμενοι σε αυτούς θα πρέπει να σπουδάζουν μια επιστήμη υγείας την οποία οι ίδιοι θα προτιμούσαν να την ονομάζουν Βρεφονηπιοκομία. Οι αντιλήψεις αυτές θα μπορούσαν να υιοθετηθούν τον περασμένο αιώνα. Στον 21ο αιώνα πάντως, είναι αυτονόητο πως η αγωγή -και όχι απλά η φύλαξη και η φροντίδα των παιδιών- είναι ο κυρίαρχος στόχος των Παιδικών Σταθμών. Γι΄ αυτό λοιπόν, όσους επωμίζονται την ευθύνη της αγωγής των μικρών παιδιών στους Παιδικούς Σταθμούς δεν έχουμε καμία άλλη επιλογή παρά να τους ονομάζουμε Παιδαγωγούς.

Κατόπιν όλων των παραπάνω, θεωρούμε ότι:

1. Η ολιστική προσέγγιση του παιδιού είναι προτεραιότητα όλων των ποιοτικών συστημάτων προσχολικής αγωγής και εκπαίδευσης.

2. Η ονομασία του Τμήματος Προσχολικής Αγωγής στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής είναι ζήτημα το οποίο πρέπει να το διαχειριστούν τα αρμόδια όργανα.

3. Τα επαγγελματικά δικαιώματα των αποφοίτων είναι κατοχυρωμένα και αδιαπραγμάτευτα.

4. Οι υποθέσεις περί μεταφοράς των Νηπιαγωγείων στην Τοπική Αυτοδιοίκηση δεν έχουν καμία σχέση με τις συζητήσεις για τη θέση του Τμήματος Προσχολικής Αγωγής ΤΕΙ Αθήνας στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής αλλά ούτε και με την ονομασία του. 5. Τα θέματα πρώιμης διάγνωσης και παρέμβασης είναι άκρως επιστημονικά και δεν πρέπει να συζητούνται με προχειρότητα και συντεχνιακές λογικές.

ΤΑ ΜΕΛΗ ΔΕΠ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΤΕΙ ΑΘΗΝΑΣ