Εικοσιδύο βασικές προτάσεις επί των αλλαγών που ετοιμάζει η υπουργός Παιδείας Ν. Κεραμέως για την τριτοβάθμια εκπαίδευση, εισηγείται το κορυφαίο συνδικαλιστικό όργανο των πανεπιστημιακών δασκάλων, η ΠΟΣΔΕΠ.
Ειδικότερα η ΠΟΣΔΕΠ, με απόφαση που έλαβε, κατά πλειοψηφία, προτείνει στην πολιτική ηγεσία του υπουργείου Παιδείας:
1. Σύγκλητος: Το σχήμα Πρύτανης, Πρυτανικό Συμβούλιο, Σύγκλητος να διατηρηθεί.
Η Σύγκλητος να έχει σύνθεση και μέγεθος λειτουργικό, και να έχει αρμοδιότητα σε θέματα ακαδημαϊκά και στρατηγικής του ιδρύματος και το Πρυτανικό Συμβούλιο την διοίκηση του Πανεπιστημίου ως προς τα διοικητικά και οικονομικά θέματα.
2. Εκλογή Πρυτανικού Συμβουλίου: Ο Πρύτανης και οι Αντιπρυτάνεις να εκλέγονται για 4ετή θητεία από τα μέλη ΔΕΠ σε ενιαίο ψηφοδέλτιο συνδυασμού.
Αν η εκλογή των Αντιπρυτάνεων γίνεται ξεχωριστά από τον Πρύτανη από ενιαίο ψηφοδέλτιο, τότε να εφαρμοστεί η ταξινομική ψήφος. Να διασφαλίζεται εναλλαγή στα όργανα π.χ. να μην υπάρχει δυνατότητα επανεκλογής για δεύτερη συνεχόμενη θητεία σε οποιαδήποτε θέση για τον Πρύτανη και στην ίδια θέση για τους Αντιπρυτάνεις.
3. Δομή διοίκησης Τομέας – Τμήμα – Σχολή: Η δομή διοίκησης Τομέας – Τμήμα – Σχολή θα πρέπει να διατηρηθεί καθώς είναι διαχρονικά δοκιμασμένη.
Τα μονοπρόσωπα όργανα διοίκησης να εκλέγονται μόνο από τα μέλη ΔΕΠ, τα οποία είναι και τα μόνα που έχουν το δικαίωμα του εκλέγεσθαι.
Για καμία θέση δεν γίνεται προεπιλογή υποψηφιοτήτων.
4. Ηλεκτρονική ψηφοφορία: Οι εκλογές για την ανάδειξη των οργάνων με πολυπληθές σώμα εκλογέων να γίνονται με ηλεκτρονική ψηφοφορία.
5. Οργανισμοί Πανεπιστημίων: Τα ιδρύματα να αποκτήσουν άμεσα σύγχρονο Οργανισμό και Εσωτερικό Κανονισμό.
6. Συμβούλια Ιδρύματος: Η εισαγωγή του θεσμού των Συμβουλίων Ιδρύματος (με οποιαδήποτε ονομασία), με διακριτές αρμοδιότητες από τα όργανα της διοίκησης, μπορεί να συμβάλει στην αυτοδιοίκηση και την θεσμική εξισορρόπηση, έχοντας ρόλο στην χάραξη της στρατηγικής και στην παρακολούθηση της πορείας του Ιδρύματος, στην ενίσχυση της εξωστρέφειας και της διασύνδεσης με την κοινωνία.
Το Συμβούλιο Ιδρύματος να αποτελείται από μέλη ΔΕΠ του Ιδρύματος (Καθηγητές ή Αναπληρωτές Καθηγητές) που θα εκλέγονται από τα μέλη ΔΕΠ και εξωτερικά μέλη που θα εκλέγονται από τα εκλεγμένα εσωτερικά μέλη.
7. Θέσεις Γενικών Γραμματέων: Για το θέμα του Γενικού Γραμματέα δεν υπάρχει σαφής σύγκλιση σε ορισμένη άποψη.
8. Απλοποίηση λειτουργίας ΕΛΚΕ: Αναμένουμε το συντομότερο τις ρυθμίσεις που θα προταθούν για απλοποίηση του πλαισίου λειτουργίας των ΕΛΚΕ, εκτός δημοσίου λογιστικού, με τις κατάλληλες θεσμικές εγγυήσεις διαφάνειας και λογοδοσίας, το οποίο αποτελεί αίτημά μας εδώ και χρόνια.
9. Συγχώνευση των ΕΛΚΕ: Να εξεταστεί η συγχώνευση των ΕΛΚΕ με την Εταιρεία Αξιοποίησης σε ενιαίο ΝΠΙΔ, εκτός γενικής κυβέρνησης, με στόχο την καλύτερη υποστήριξη και αξιοποίηση της ερευνητικής και εκπαιδευτικής δραστηριότητας του Ιδρύματος και της περιουσίας του.
10.Θέσεις προσωπικού: Να εφαρμόζονται 4ετείς προγραμματικές συμφωνίες με το Υπουργείο, για θέσεις προσωπικού και χρηματοδότηση επενδύσεων, στο πλαίσιο του εθνικού στρατηγικού σχεδιασμού.
11. Χρηματοδότηση: Η κρατική χρηματοδότηση πρέπει να συνδέεται με το εκπαιδευτικό κόστος ανά φοιτητή, εξειδικευμένα, ανάλογα με το αντικείμενο και τις ειδικές συνθήκες στο Τμήμα ή το Ιδρυμα. Παράλληλα να συνδέεται και κατά ένα μέρος με την επίτευξη στόχων (διορθωτικά και ως επιβράβευση).
Ανεξάρτητα από την θέσπιση αντικειμενικών κριτηρίων και δεικτών για την κρατική χρηματοδότηση των Ιδρυμάτων το ύψος της πρέπει να καλύπτει τις ανελαστικές (πάγιες) δαπάνες λειτουργίας των Ιδρυμάτων.
12. Ιδιωτική χρηματοδότηση: Η Δ.Ε. επισημαίνει ότι η ιδιωτική χρηματοδότηση θα πρέπει να επιδιωχθεί με μορφές που δεν θα αλλοιώνουν τη φυσιογνωμία και τον προσανατολισμό των πανεπιστημίων.
13. ΑΔΙΠ: Η λειτουργία της ΑΔΙΠ ως πραγματικά ανεξάρτητης αρχής απαιτεί την εναρμόνιση με την Ευρωπαϊκή Νομοθεσία σχετικά με τον διορισμό του Προέδρου και των μελών του Συμβουλίου σύμφωνα και με το εθνικό αλλά και το ευρωπαϊκό πλαίσιο (ESG2015) προς το οποίο οφείλει να συμμορφώνεται.
Η ΑΔΙΠ πρέπει να εξυπηρετεί δύο σκοπούς: Α) την διασφάλιση και πιστοποίηση ποιότητας των ΑΕΙ και Β) την υποστήριξη για διαμόρφωση & υλοποίηση εθνικής στρατηγικής.
14. Εθνικό Συμβούλιο Παιδείας: Παράλληλα απαιτείται η σύσταση Εθνικού Συμβουλίου Παιδείας για τη χάραξη εθνικής στρατηγικής.
15. Αξιολόγηση Πανεπιστημίων: Ποτείνεται η ΑΔΙΠ να αξιολογεί τα Ιδρύματα ως προς το Ακαδημαϊκό τους έργο και να μεταφερθούν σε αυτήν αρμοδιότητες από το υπουργείο Παιδείας για την ίδρυση και την κατάργηση Τμημάτων και προγραμμάτων.
Η διασφάλιση ποιότητας θα πρέπει να αποτελέσει ουσιαστικό εργαλείο αναβάθμισης και όχι γραφειοκρατική διαδικασία.
16. Νέος ακαδημαϊκός χάρτης: Άμεση επανεξέταση του ακαδημαϊκού χάρτη, όπως διαμορφώθηκε με τις πρόσφατες συγχωνεύσεις και την ίδρυση νέων τμημάτων, και των μεταπτυχιακών, ως προς τη σκοπιμότητα και τη βιωσιμότητά τους.
17. Ξενόγλωσσα Προγράμματα Σπουδών: Τα Ιδρύματα θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να δημιουργήσουν ξενόγλωσσα προπτυχιακά προγράμματα σπουδών (ΠΠΣ).
18. Κινητικότητα φοιτητών: Να θεσμοθετηθεί η δυνατότητα κινητικότητας των φοιτητών και λειτουργίας από τα Ιδρύματα ευέλικτων προγραμμάτων σπουδών (προγράμματα εξ αποστάσεως, εντατικά θερινά/χειμερινά μαθήματα).
19. Μεταπτυχιακά: Να απλοποιηθεί το θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας των Προγραμμάτων Μεταπτυχιακών Σπουδών, αντίστοιχα με τα ΠΠΣ και μέσα από Μεταπτυχιακές Σχολές.
Θα πρέπει να χορηγούν υποτροφίες και απαλλαγές διδάκτρων σε σημαντικό ποσοστό με οικονομικά κριτήρια και σε αριστούχους.
Θα πρέπει να προβλεφθούν διαδικασίες για την αξιολόγηση των ΠΜΣ και ένταξή τους στον μεσοπρόθεσμο σχεδιασμό του ιδρύματος και τον εθνικό στρατηγικό σχεδιασμό.
Η σκοπιμότητα ίδρυσης και οι συνθήκες λειτουργίας των Προγραμμάτων Μεταπτυχιακών Σπουδών, όπως και κάθε νέας μορφής προγράμματος (ξενόγλωσσα, θερινά, εξ αποστάσεως κλπ) θα εξετάζεται από τη Σύγκλητο του Ιδρύματος μετά από εισηγήσεις των Τμημάτων και Σχολών.
Η τελική έγκριση θα δίνεται από την ΑΔΙΠ.
20. Ανώτατο όριο φοίτησης: Σε σχέση με την θέσπιση ανωτάτου ορίου φοίτησης, ως γενική αρχή θα πρέπει να απαιτείται από το νόμο ένα ανώτατο όριο φοίτησης. Όμως το χρονικό όριο και οι εξαιρέσεις για σοβαρούς λόγους (υγείας, κοινωνικούς κλπ) να ορίζονται από κάθε Πανεπιστήμιο.
21. Βάση εισαγωγής στα ΑΕΙ: Θα πρέπει να τεθεί συνολικά ως γενική βάση εισαγωγής το 10 και τα τμήματα να μπορούν να ορίζουν πρόσθετη βάση για ένα άμεσα συναφές μάθημα.
22. Εργασιακές σχέσεις των πανεπιστημιακών γιατρών: Να ληφθούν υπόψη οι θέσεις που έχει καταθέσει η ΠΟΣΔΕΠ για τα ζητήματα των Τμημάτων και Σχολών Ιατρικής και γενικότερα των Σχολών Υγείας και αφορούν τις εργασιακές σχέσεις των πανεπιστημιακών γιατρών (πλήρης και μη αποκλειστική απασχόληση), τους οργανισμούς των Πανεπιστημιακών Νοσοκομείων, την λειτουργία των Πανεπιστημιακών Κλινικών/Εργαστηρίων σε νοσοκομεία του ΕΣΥ και την σύνθεση της Διυπουργικής Επιτροπής μεταξύ Υπουργείων Παιδείας και Υγείας.
Για επιπλέον θέματα και την ιεράρχησή τους η ΠΟΣΔΕΠ θα καταθέσει υπόμνημα στο πλαίσιο της συνεργασίας που έχει ήδη ξεκινήσει με το Υπουργείο Παιδείας.
Η ΠΟΣΔΕΠ θεωρεί ότι η πρωτοβουλία του υπουργείου θα έχει θετικό αποτέλεσμα, εάν οδηγήσει, μέσα από οργανωμένο διάλογο και αποτίμηση της υφιστάμενης κατάστασης, σε ένα νόμο πλαίσιο με ευρεία αποδοχή, ώστε να έχει διάρκεια, και εάν αυτή εντάσσεται σε ένα συνολικό σχέδιο αντιμετώπισης των θεμάτων της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, που να περιλαμβάνει:
- συνολικό στρατηγικό σχεδιασμό για την ανώτατη εκπαίδευση μέσω της αποτίμησης της κατάστασης που έχει δημιουργηθεί, με ενίσχυση της τεχνολογικής – επαγγελματικής εκπαίδευσης,
- επανεξέταση του ακαδημαϊκού χάρτη,
- εξορθολογισμό του αριθμού των εισακτέων και των μετεγγραφών,
- αύξηση της δημόσιας χρηματοδότησης των πανεπιστημίων,
- αντιστροφή της συρρίκνωσης του προσωπικού τους, με εφαρμογή του κανόνα «1 προς 1» και επιπλέον νέες θέσεις,
- νέο μισθολόγιο με αξιοπρεπείς μισθούς και συντάξεις και εφαρμογή των σχετικών αποφάσεων του ΣτΕ.
- την ταχύτατη ολοκλήρωση και προώθηση των Οργανισμών και των Εσωτερικών Κανονισμών των Ιδρυμάτων
Στην πλειοψηφία της η ΔΕ αποδέχεται, σύμφωνα και με τις αποφάσεις του Συνεδρίου, ότι χρειάζεται ένα νέο πλαίσιο για τη λειτουργία της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, γενικό, απλό, με κωδικοποίηση της νομοθεσίας (λαμβάνοντας υπόψη όλη τη νομολογία για τα ΑΕΙ και χωρίς τις αποσπασματικές αναφορές σε προηγούμενους νόμους), που να παρέχει ευελιξία στα ιδρύματα (καθώς δεν έχουν της ίδιας κλίμακας προβλήματα) και να ενισχύει την αυτοδιοίκηση στα ακαδημαϊκά, ερευνητικά και διοικητικά θέματα (μεταφέροντας αρμοδιότητες από το υπ. Παιδείας).
Στη Διοικούσα Επιτροπή της ΠΟΣΔΕΠ καταγράφηκαν και διαφορετικές από τις ανωτέρω θέσεις που υποστηρίζονται κατά πλειοψηφία από την Δ.Ε. και αφορούν κυρίως το ότι δεν χρειάζεται νέος νόμος πλαίσιο αλλά μικρές διορθώσεις και λίγες τροπολογίες, τη σύσταση Συμβουλίου Ιδρύματος, τις προγραμματικές συμφωνίες, τη σύνδεση χρηματοδότησης με την αξιολόγηση, το όριο φοίτησης και τη βάση εισαγωγής.
Παιδιά, υπό ποια έννοια το εκπαιδευτικό σύστημα είναι υποχρεωτικό μέχρι την τρίτη γυμνασίου; Δηλαδή αν σταματήσεις στην δευτέρα γυμνασίου, τι θα γίνει; Θα τιμωρηθείς με κάποια ποινή (έτσι λέει ο νόμος;) ή μήπως δεν θα μπορείς να διοριστείς στο δημόσιο, σε δουλειές που απαιτούν απολυτήριο γυμνασίου; Ειλικρινά δεν το έχω μάθει ποτέ αυτό. Αλλά εγώ φταίω ή το ίδιο το υπουργείο παιδείας που δεν ενημερώνει τους μαθητές; Αν και εγώ πλέον δεν είμαι μαθητής. Έχω τελειώσει το λύκειο, μετά σπούδασα κιόλας και ακόμα δεν ξέρω γιατί είναι υποχρεωτική η εκπαίδευση μέχρι την τρίτη γυμνασίου.
Θα μπορούσε να ήταν μέχρι την έκτη δημοτικού. Βασικά, υποπτεύομαι τον λόγο. Στο γυμνάσιο διδάσκεσαι μαθήματα τα οποία δεν τα διδάχθηκες στο δημοτικό, όπως αρχαία, κ.α. Γι' αυτό τον λόγο είναι υποχρεωτικό, απλά δεν ξέρω τι θα συμβεί αν δεν ολοκληρώσεις το γυμνάσιο ή δεν πας καθόλου γυμνάσιο.