Ν. Κεραμέως: Θα θεσμοθετήσουμε πολλαπλό βιβλίο για τους μαθητές των σχολείων

Απαντώ σε τρία σημεία:
Πρώτον: Το πολλαπλό ή εναλλακτικό σχολικό βιβλίο δεν μπορεί να λειτουργήσει με κοινά θέματα στις πανελλαδικές εξετάσεις, γιατί το ίδιο θέμα διαφορετικοί συγγραφείς είναι φυσικό να το έχουν αναπτύξει με διαφορετικό τρόπο και σε διαφορετική έκταση. Αν π.χ. κάποιος γράψει για τη μάχη του Μαραθώνα, θα αναπτύξει αυτό το θέμα διαφορετικά από κάποιον άλλο που θα γράψει για το ίδιο θέμα κ.ο.κ. Αυτό είναι αναπόφευκτο και απολύτως υγιές επιστημονικά. Άρα αν εισαχθεί αυτό το μέτρο, σε πανελλαδικού τύπου εξετάσεις θα πρέπει να εξαχθούν διαφορετικά θέματα από το κάθε σχολικό βιβλίο ισοδύναμης όμως δυσκολίας.
Δεύτερον: Τα σχολικά βιβλία διανέμονται σήμερα δωρεάν αλλά η Ελληνική οικογένεια επιβαρύνεται αργότερα με δυσβάστακτα έξοδα για βοηθήματα, ιδιαίτερα μαθήματα ή φροντιστήρια. Άρα τι να το κάνω εγώ το δωρεάν αν είναι να ξηλώνομαι πολύ περισσότερα μετά; Τα σχολικά βιβλία να παρέχονται δωρεάν μόνο στους αποδεδειγμένα άπορους μαθητές οι άλλοι ας τα αγοράζουν. Επίσης να υπάρχουν οι εξής εναλλακτικές δυνατότητες: Όσοι μαθητές επιθυμούν, να μπορούν να τα δανείζονται από τις σχολικές βιβλιοθήκες με την υποχρέωση να τα επιστρέψουν στο τέλος της σχολικής χρονιάς σε καλή κατάσταση, ώστε να μπορούν να τα δανειστούν οι επόμενοι. Κάθε τόσο τα φθαρμένα σχολικά βιβλία να στέλνονται στην ανακύκλωση και να αγοράζονται καινούργια με χρήματα των σχολικών επιτροπών. Επίσης να μπορεί κάποιος, αν θέλει, να τα αγοράσει σε μειωμένη τιμή από δεύτερο χέρι από μαθητές μεγαλυτέρων τάξεων. Έτσι τελικά και πόροι θα εξοικονομηθούν και θα ανακουφιστεί οικονομικά η Ελληνική οικογένεια γιατί σταδιακά θα εκλείψει η ανάγκη αγοράς βοηθημάτων και φροντιστηρίων για τους λόγους που εξήγησα στην αρχική παρέμβασή μου. Φυσικά θα υπάρξουν και οι λίγοι φαρισαίοι που θα διαρρήξουν τα ιμάτια τους και θα ισχυρισθούν ότι αν καταργηθεί το δωρεάν σχολικό βιβλίο για όλους, θα χαθεί ένα κεκτημένο, ένα γνήσιο φιλολαϊκό μέτρο κ.λπ.
Τρίτον: Δεν αντιλέγω ότι οι πεπειραμένοι εκπαιδευτικοί είναι πιθανότερο να ανταποκριθούν επιτυχέστερα στο έργο της συγγραφής των σχολικών βιβλίων. Ας προσπαθήσουν όμως και οι νεότεροι. Κανείς δεν πρέπει να αποκλεισθεί από αυτήν την διαδικασία-κοσμογονία που θα μας βγάλει από το τέλμα.
Παρατηρώ τέλος ότι υπάρχει ομοφωνία μεταξύ των προλαλησάντων ως προς το πρόβλημα-απόστημα που έχει δημιουργηθεί με τα σε γενικές γραμμές απαράδεκτα σχολικά βιβλία που έχουμε τώρα. Αν ήθελαν οι αρμόδιοι θα μπορούσαν να ακούσουν αυτήν τη βροντερή κραυγή αγωνίας των εκπαιδευτικών. Προτιμούν όμως για μία ακόμη φορά να κωφεύσουν και να επαναφέρουν την τράπεζα θεμάτων, η οποία το γε νυν έχον το μόνο που θα καταφέρει είναι να ενισχύσει την παπαγαλία. Η διακήρυξη της κας υπουργού ότι θα φέρει το θέμα του πολλαπλού βιβλίου σε δημόσια διαβούλευση στο μέλλον χωρίς περαιτέρω διευκρινήσεις ως προς το πότε και πώς φαντάζεται το μέτρο και αφού έχουν περάσει 'ηδη πέντε μήνες από την άνοδο στην εξουσία της Ν.Δ. ένα μόνον πράγμα μπορεί να σημαίνει: Άλλα λόγια. Να αγαπιόμαστε.

Δεν αρκούν τα βιβλία και η σχολική ύλη, πρέπει να αλλάξει όλη η δομή του σχολείου. Εάν η βασική εκπαίδευση περιοριστεί σε τέσσερα έτη και το Γυμνάσιο αναπτυχθεί ώστε να περιλαμβάνει και τη σημερινή Α' Λυκείου τα παιδιά και οι καθηγητές θα έχουν ευκαιρία να διορθώσουν λάθη στη μαθησιακή διαδικασία.

Το Λύκειο όπως είναι τώρα έχει γίνει φροντιστηριακό

Προφανώς το πολλαπλό βιβλίο είναι μέρος της λύσης. Γνωστά είναι κι όσα χρειάζονται για να έχουμε καλύτερα σχολεία. Οι «δυσκολίες» στη μελέτη των μαθητών και στο έργο της επιτροπής που προβλήθηκαν παλαιότερα, είναι σύνηθες ελληνικό εκπαιδευτικό φαινόμενο, γνωστής αιτιολογίας. Τη δεκαετία του 70, τα «πολλαπλά» επώνυμα φροντι-στηριακά βιβλία μαθηματικών, φυσικής, χημείας κλπ. που αγοράζαμε για να προετοι-μαστούμε καταλλήλως για τις εισαγωγικές εξετάσεις, μια χαρά μας βοήθησαν να καλύ-ψουμε τα «κενά» μας. Κι όχι μόνον αυτό, αυτά τα βιβλία είχαν και οι επιτροπές για να δουν το περιεχόμενό τους, ώστε να ετοιμάσουν το σύνολο των πιθανών θεμάτων.
Πολλά τα δύσβατα βουνά και οι γκρεμοί στον τόπο μας, για ένα θέμα που όλοι λένε ότι είναι το πιο σημαντικό για το μέλλον της Πατρίδας.

Συμφωνώ με τον @Γιώργο Κ. Πολύ σωστά τα όσα αναφέρετε για την Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Μου κάνει εντύπωση το γεγονός ότι όλες οι πολιτικές ηγεσίες του Παιδείας, όταν σχεδιάζουν τις αλλαγές τους από κάτω προς τα πάνω, τις ξεκινάνε από κάτω (Νηπιαγωγείο) και σταματούν προς τα πάνω στο Δημοτικό. Από κει και πέρα ασχολούνται με το πώς θα αλλάξουν το εξεταστικό σύστημα στο Λύκειο. Καλό είναι οι αλλαγές να έχουν τον στρατηγικό σχεδιασμό της εννιάχρονης υποχρεωτικής εκπαίδευσης. Οι όποιες αλλαγές σταματούν στην ΣΤ Δημοτικού και ξαφνικά τα 12χρονα μπαίνουν σε ένα άλλο κόσμο στον οποίο -με ευγενικά λόγια - δυσκολεύονται να προσαρμοστούν, -με λαϊκή γλώσσα - ευνουχίζονται. Το Γυμνάσιο ζει ακόμα στην εποχή του 1960: 45-30 λεπτά κάθε διδακτική ώρα, με 25 μαθητές στο τμήμα: Ένας εκπαιδευτικός μονόωρου μαθήματος μπορεί να διδάσκει και σε 300 διαφορετικά παιδιά. Παιδιά στην εφηβεία σε σχολεία αδιάφορα. Το μοναδικό φως που ανάβει είναι από τις ψυχές των εκπαιδευτικών που μοιράζονται την αγωνία τους με τους μαθητές τους. Κάποτε να σκύψει η πολιτεία συνειδητά πάνω στο Γυμνάσιο. Η ανάπτυξη της κριτικής σκέψης είναι η νέα καραμέλα στο στόμα των όποιων συμβούλων της Υπουργού. Ποιος έξυπνος της είπε ότι το πολλαπλό βιβλίο είναι η λύση; Μάλλον εννοούσε είναι η λύση για όσους το γράψουν και το εμπορευτούν. Διότι για τους μαθητές και τους καθηγητές χρειάζεται αναδιάρθρωση πλαισίου παραμονής και εργασίας στο σχολείο. Για να αναπτύξει ο μαθητής την κριτική του σκέψη χρειάζεται εργαστήριο, χρειάζεται χρόνο, χρειάζεται περιγραφική αξιολόγηση, χρειάζεται ανοικτό αναλυτικό πρόγραμμα, χρειάζεται (ίσως) και το πολλαπλό βιβλίο. Ας ευχηθούμε κάποτε να υπάρξει μια συνολική προσέγγιση.

Το πολλαπλό βιβλίο υπήρξε στη μέση εκπαίδευση σε δύο περιπτώσεις.

Η πρώτη ήταν πριν την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση Ράλλη το 1978, τότε που το σχολικό βιβλίο ήταν απλώς για να μοιράζεται και οι υποψήφιοι μελετούσαν από κάποιο από τα εγκεκριμένα (τονίζεται το εγκεκριμένα) βιβλία που κυκλοφορούσαν το οποίο αγόραζαν. Τα θέματα των πανελληνίων έπεφταν από έναν κατάλογο με παραγράφους και υποπαραγράφους, που όριζαν πολύ χαλαρά την εξεταστέα ύλη. Με αυτό το σύστημα έδωσα εξετάσεις για φυσικομαθηματική σχολή το 1970. Επί μεταρρύθμισης Ράλλη το 1977, το σύστημα απορρίφθηκε ως φροντιστηριοκεντρικό και πήγαμε στο μοναδικό βιβλίο.

Το 2002 εφαρμόστηκε και πάλι το πολλαπλό βιβλίο στα πλαίσια της μεταρρύθμισης Αρσένη. Τα βιβλία ήταν συνήθως 3 ή 4 και παρέχονταν δωρεάν από το κράτος, μετά από απόφαση του κάθε σχολείου που επέλεγε εκείνο πυ του έκανε καλύτερα. Το σύστημα κράτησε έναν μόνο χρόνο γιατί απέτυχε, κυρίως γιατί υπήρχαν μεγαλύτερες ή μικρότερες διαφορές ανάμεσα στα βιβλία, οι οποίες δυσκόλευαν τραγικά τη μελέτη των μαθητών και το έργο της επιτροπής που έβαζε τα θέματα. Αυτό ήταν πολύ μεγάλο εμπόδιο, σφού είχε πια επικρατήσει για πάνω από 25 χρόνια η αντίληψη ότι οι μαθητές πρέπει να ερωτώνται με βάση αποκλειστικά το σχολικό τους βιβλίο. Και πάλι φυσικά τα φροντιστήρια αντιμετώπισαν το πρόβλημα.

Καλό θα είναι οι υπέρμαχοι το εσμού των πολλαπλών βιβλίων που βρίσκονται σε θέσεις λήψης αποφάσεων, να ανατρέξουν στις εμπειρίες από τις δύο παραπάνω περιπτώσεις και να μην αντιδρούν επιπόλαια ή αποκλειστικά με επικοινωνιακά κριτήρια.

Για την ανάπτυξη της κριτικής σκέψης των μαθητών δεν αρκεί μόνο η θεσμοθέτηση του πολλαπλού βιβλίου. Οι κριτικές ικανότητες συνδέονται με τη βαθύτερη και ουσιαστική μάθηση των μαθητών, τη διδασκαλία και την αξιολόγησή τους, την απεξάρτηση των μαθητών-γονέων από τη βαθμοθηρία και την απαγκίστρωση των εκπαιδευτικών από την συνήθεια αναμετάδοσης της ετοιμοπαράδοτης ύλης του μοναδικού σχολικού εγχειριδίου.
Οι διδάσκοντες πρέπει να έχουν περισσότερη παιδαγωγική ελευθερία να σχεδιάζουν τα μαθήματά τους: να διδάσκουν με βάση ένα πιο ανοιχτό Πρόγραμμα Σπουδών. Επιπλέον, για να μπορούν οι μαθητές να ελέγχουν κριτικά την αξιοπιστία των πολυποίκιλων πληροφοριών που δέχονται, θα ήταν καλύτερα να καταργηθεί η αυστηρή οριοθέτηση της διδακτέας-εξεταστέας ύλης που παραπέμπει σε συγκεκριμένες σελίδες των σχολικών βιβλίων.
Τα διάφορα ερωτήματα δεν επιδέχονται μοναδική ερμηνεία. Ένα θέμα μπορεί να έχει πολλαπλές αποδεκτές απαντήσεις, ακόμα και στις θετικές επιστήμες. Δυστυχώς, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις των Πανελλαδικών Εξετάσεων, οι μαθητές "τρώνε τα έτοιμα", απομνημονεύουν θέματα για εξεταστική κατανάλωση και απαντούν σε προβλήματα με μονοδιάστατη απάντηση. Ακόμα και στη λογοτεχνία μάλλον θα βαθμολογούνται σε προβλέψιμα και τυποποιημένα ερωτήματα.
Η πιθανή επαναφορά της ανοιχτής τράπεζας θεμάτων θα ευνοήσει κι άλλο την αποστήθιση, τη στενότητα, τη μονομέρεια και την επιφανειακή γνώση. Δεν πρόκειται να βοηθήσει τους μαθητές να σκέφτονται και να κρίνουν.
Υπάρχουν σήμερα περιθώρια για την καλλιέργεια της κριτικής σκέψης στις διάφορες βαθμίδες της εκπαίδευσης; Μπορεί η αποσπασματική θεσμοθέτηση του πολλαπλού βιβλίου να επιφέρει αυτόματα την ανάπτυξη της κριτικής σκέψης των μαθητών; Είναι δυνατόν να ανατραπεί τόσο εύκολα η κουλτούρα της παπαγαλίας, της "ήσσονος προσπάθειας", της χαλαρότητας, της εκπαίδευσης χαμηλών γνωστικών απαιτήσεων και προσδοκιών;
Μακάρι η κα Κεραμέως να προχωρήσει σε ρηξικέλευθες θεσμικές πρωτοβουλίες για την ανάπτυξη της κριτικής σκέψης των μαθητών.

Πολλαπλό βιβλίο;;
Ποιος θα το πληρώνει;;;;;

...και όχι "Θεόπνευστα" σχολικά εγχειρίδια χείριστης ποιότητας , προκειμένου να αναγκάζονται όλοι να αγοράζουν βοηθήματα . Δυνατότητα επιλογής των καλύτερων βιβλίων από τους συλλόγους/διδάσκοντες στην τάξη.

@ Φιλόλογος
Συμφωνώ σε όλα εκτός της πρόβλεψής σας ότι θα βρουν εργασία άνεργοι νέοι επιστή-μονες. Μόνο έμπειροι και ικανοί δάσκαλοι, φιλόλογοι, μαθηματικοί κλπ., ως μέλη συγγραφικών ομάδων, μπορούν να γράψουν τα κατάλληλα διδακτικά βιβλία, αφού μόνο αυτοί γνωρίζουν τις πραγματικές δυνατότητες των μαθητών της κάθε τάξης, όπως αυτές έχουν διαμορφωθεί, μετά τις δικές τους επανορθωτικές διδασκαλίες και τις στοχευμένες παρεμβάσεις των σχολικών συμβούλων που προβλέπονται, μετά τη διακοπή των συναντήσεων τύπου Wembley.

Σε ποια τσάντα θα κουβαλιούνται τα πολλαπλά βιβλία? Καλές οι πολλαπλές πηγές γνώσης, αλλά μήπως πρέπει στηνΕλλάδα, κάποτε, να φροντισουμε κ για την επάνδρωση των σχολείων με τεχνολογικα εργαλεία και να αφήσουμε τα δέντρα στη φύση?

Το πολλαπλό ή εναλλακτικό σχολικό βιβλίο είναι σωτήριο μέτρο: οι συγγραφείς τους προκειμένου αυτά να προτιμηθούν από τους διδάσκοντες θα τα βελτιώνουν συνεχώς. Επίσης θα βρουν εργασία άνεργοι νέοι επιστήμονες ως συγγραφείς σχολικών βιβλίων. Εφόσον τα σχολικά βιβλία θα γίνουν σταδιακά άρτια, δεν θα αφήνουν δηλαδή απορίες στους προσεκτικούς αναγνώστες τους, θα εκλείψει σταδιακά η ανάγκη αγοράς βοηθημάτων και καταφυγής των μαθητών στα ιδιαίτερα και τα φροντιστήρια η οποία σήμερα επιβαρύνει δυσβάστακτα την ελληνική οικογένεια. Σημειωτέον τέλος ότι το μέτρο ισχύει με επιτυχία σε όλες σχεδόν τις ευρωπαϊκές χώρες!

@Εκπαιδευτικός τάξης, εσείς πολύ καλά τα λέτε, το θέμα είναι αν σας ακούνε...

Εδώ επαγγελματική κατάριση εκει επαγγελματική κατάρτιση που ειναι στο μυαλό της "ακαδημαικής" Κας η επαγγελματική κατάρτιση...Απλά δεν υπάρχει.

Αν ξεκινούσε με τη θεσμοθέτηση του πολλαπλού βιβλίου στα Πανεπιστήμια θα ήταν πολύ καλύτερα. Εκεί χρειάζεται πρώτα και κύρια κριτική σκέψη, η οποία λείπει εντελώς.
Στη δευτεροβάθμια ας το κάνει αργότερα. Εκτός και αν επαναφέρει εκείνο το προπολεμικό σύστημα της δυνατότητας επιλογής βιβλίου από τον διδάσκοντα και τον σύλλογο των διδασκόντων. Αυτό θα είχε ενδιαφέρον.

το ότι η αθλιότητα της εκπαιδευσης και οι ιδεοληψίες που ακούμε θέλουν πολλούς να κάνουν αιτήσεις μετάταξης θα το δει; ή νομίζει ότι οι νεοδιόριστοι θα στελεχώσουν - τρομάρα της - τα σχολεία της περιφέρειας;;;; λυτούς και δεμένους θα βάλουν τους βουλευτές και του κόμματός της - μόλις διοριστούν- να πάνε κοντά στο σπίτι τους ! στον κόσμο της...

συγχαρητήρια! τρέξτε τα ο χρόνος είναι αντιπαλός σας

Πέρα από τον εμπλουτισμό των προγραμμάτων σπουδών των νηπιαγωγείων ο οποίος κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση, η κ. Υπουργός ως πρώτο της μέλημα είναι να δει τι θα κάνει με τις υποστηρικτικές δομές. Δεν είναι δυνατό τα ΚΕΣΥ τα οποία αποτελούν έναν εξαιρετικά επιτυχημένο θεσμό, να υπάγονται επιστημονικά στα ΠΕΚΕΣ που έχουν αποτύχει παταγωδώς. Τα ΚΕΣΥ θα έπρεπε να υπάγονται επιστημονικά απευθείας στο ΙΕΠ.
Επίσης, αυτό το οποίο βλέπουμε στα σχολεία όσοι εργαζόμαστε σε σχολικές τάξεις, είναι την εκπαιδευτική κοινότητα να έχει αγκαλιάσει τα ΚΕΣΥ τα οποία προσφέρουν τα μέγιστα, ενώ από την άλλη, τα ΠΕΚΕΣ να έχουν καταλήξει ένας αποτυχημένος θεσμός. Τα ΠΕΚΕΣ προκειμένου να αιτιολογήσουν την ύπαρξή τους κάνουν άσκοπες επιμορφώσεις και βάζουν ταυτόχρονα εμπόδια στη λειτουργία των ΚΕΣΥ εξαιτίας της πλήρους άγνοιας του τρόπου λειτουργίας τους. Μάλιστα!! Οι τριμελείς επιτροπές οι οποίες εποπτεύουν επιστημονικά τα ΚΕΣΥ, αποτελούνται από Συντονιστές ΕΕ που γνωρίζουν ελάχιστα για τον τρόπο λειτουργίας τους, γνωρίζουν ελάχιστα για τη διαγνωστική διαδικασία που ακολουθείται και επίσης γνωρίζουν ελάχιστα για ζητήματα ειδικής αγωγής και ενταξιακής εκπαίδευσης (και αυτό το βλέπουμε όταν μας επισκέπτονται στα σχολεία). Αυτή η άγνοια δημιουργεί πολλά προβλήματα στα ΚΕΣΥ τα οποία από φόβο προς τον επιθεωρητισμό των ΠΕΚΕΣ, δεν τολμά κανείς να αναφέρει.
Η κ. Υπουργός πρέπει να λάβει μία γενναία απόφαση και να καταργήσει τα ΠΕΚΕΣ όπως είχε υποσχεθεί προεκλογικά. Βαδίζοντας προς την αυτονομία της σχολικής μονάδας, η εκπαίδευση σίγουρα θα αναπτυχθεί καλύτερα χωρίς τα ΠΕΚΕΣ, τα οποία αν καταργηθούν εξασφαλίζεται και μέρος των κονδυλίων για τους αναγκαίους διορισμούς εκπαιδευτικών, ο πληθυσμός των οποίων όπως πολύ σωστά αναφέρει η κ. Υπουργός είναι γερασμένος.