Θέσεις του Συνδέσμου Αποφοίτων Ιωνιδείου Σχολής Πειραιά για το Σχέδιο Νόμου του υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων «Αναβάθμιση του Σχολείου και Άλλες Διατάξεις»

1.    Εισαγωγή

Πραγματοποιήθηκε στις 24 Απριλίου 2020, συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Συνδέσμου Αποφοίτων Ιωνιδείου Σχολής Πειραιά. Βασικό θέμα της συνεδρίασης ήταν η αξιολόγηση και αποτίμηση των διατάξεων του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων «Αναβάθμιση του Σχολείου και Άλλες Διατάξεις» - Κεφάλαιο Β  «Πρότυπα και Πειραματικά Σχολεία» (άρθρα 10-23). Με δεδομένα την επιρροή και το όνομα της Ιωνιδείου, αλλά και το ενδιαφέρον της κοινωνίας και των αποφοίτων της να διατηρηθεί η λειτουργία του σχολείου σε υψηλά επίπεδα ποιότητας και προσφοράς προς την κοινωνία, ο Σύνδεσμος μας καταθέτει τις προτάσεις του για το υπό διαβούλευση νομοσχέδιο.

Η Ιωνίδειος Σχολή Πειραιά είναι ένα δημόσιο σχολείο (Γυμνάσιο και Λύκειο) με ιστορία μεγαλύτερη των 170 ετών και λειτουργία η οποία πάντα ήταν στοχευμένη στην αριστεία και στην προσφορά στην ελληνική κοινωνία. Δεν είναι τυχαίο ότι πολύ σημαντικοί συμπολίτες μας που έχουν προσφέρει στην ελληνικοί κοινωνία είναι απόφοιτοι του Σχολείου μας, καθώς και ότι η εμβέλεια του Σχολείου ξεπερνά τα όρια όχι μόνο του Δήμου αλλά και της ευρύτερης περιοχής του Πειραιά και οι μαθητές του προέρχονται απ’ όλο το λεκανοπέδιο Αττικής.

Ο Σύνδεσμος Αποφοίτων της Ιωνιδείου Προτύπου Σχολής Πειραιά με ιστορία ήδη 40 ετών λειτουργίας, είναι ένας από τους ελάχιστους Συνδέσμους Αποφοίτων δημοσίων σχολείων, με τη δραστηριότητα του αναδεικνύει στην πράξη το τεράστιο ενδιαφέρον και την αγάπη των αποφοίτων για το σχολείο. Συλλόγους Αποφοίτων έχουν τα πρότυπα τα πειραματικά και τα ιδιωτικά σχολεία.

Ως  απόφοιτοι της Ιωνιδείου Σχολής Πειραιά και θεσμικοί εκπρόσωποι των αποφοίτων του Σχολείου μας έχουμε έννομο συμφέρον να παρέμβουμε και να τοποθετηθούμε  απέναντι στον νόμο, διότι εκτός της δεδηλωμένης αγάπης και υποστήριξης στο σχολείο μας:

α) έχουμε συμμετάσχει και συμμετέχουμε ενεργά τα τελευταία 20 χρόνια στους αγώνες και την προσπάθεια επανασύστασης και λειτουργίας των Προτύπων Σχολείων (Π.Σ).  Συνεπώς οι αλλαγές στο νομικό – θεσμικό πλαίσιο επηρεάζουν και την ουσία του θεσμού αλλά και την ανάπτυξη της σχολικής κοινότητας της Ιωνιδείου.

(β) Συμμετείχαμε μέχρι πρότινος ενεργά σε συγκεκριμένα όργανα διοίκησης των σχολείων αυτών (Συμβούλιο Σχολείου) ενώ οι Πρόεδροι των Επιστημονικών Συμβουλίων Γυμνασίου και Λυκείου ήταν Απόφοιτοι του σχολείου μας

(γ). Πολλοί γονείς των  σημερινών μαθητών είναι απόφοιτοι της Σχολής μας. Οι μεταβολές στη νομοθεσία θα επιφέρουν σημαντικές αλλαγές στην καθημερινότητα και τον σχεδιασμό των οικογενειών τους.

2.    Γενική Εκτίμηση

Με το νομοσχέδιο που ανακοίνωσε για διαβούλευση το Υπ. Παιδείας, αναβαθμίζεται ο ρόλος αλλά και ο θεσμός των Προτύπων και Πειραματικών Σχολείων, αφού οι ρυθμίσεις για το θέμα αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικές και καταλαμβάνουν μεγάλο ποσοστό της έκτασης του νομοσχεδίου. Είναι εμφανής η προσπάθεια να δημιουργηθεί ένα ξεκάθαρο λειτουργικό πλαίσιο για τα εν λόγω σχολεία και το προσωπικό τους, η βούληση να αντιμετωπιστούν θέματα σύνδεσης των σχολείων αυτών με την τριτοβάθμια εκπαίδευση και έρευνα, ενώ υιοθετείται μια αναπτυξιακή προοπτική αφού περιλαμβάνεται η πρόνοια για την αύξηση του αριθμού των δύο κατηγοριών σχολείων σε όλη τη χώρα.

Παρά ταύτα εντοπίζονται σημεία και αποφάσεις που ενδεχομένως θα δημιουργήσουν προβλήματα στην ανάπτυξη του θεσμού και θα υπονομεύσουν την προσπάθεια για την εδραίωση και προσφορά των σχολείων.  Εκφράζουμε τον προβληματισμό μας για την αρνητική επίδραση αυτών των σημείων στην ανάπτυξη του θεσμού των προτύπων σχολείων στο μέλλον. Μέσα στο νέο προτεινόμενο πλαίσιο  η αριστεία και η επίτευξη της φαίνεται  να συνδέεται κυρίως με τις εξετάσεις εισαγωγής και την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών, ενώ φαίνεται να επαναλαμβάνεται το ολίσθημα των προηγούμενων νομοθετικών ρυθμίσεων, βάσει των οποίων οι μόνες διαφορές των Προτύπων και Πειραματικών Σχολείων είναι ο διαφορετικός τρόπος εισαγωγής (εξετάσεις και κλήρωση) που προσδιορίζει ουσιαστικά και τα χαρακτηριστικά του μαθητικού πληθυσμού.

Επιπροσθέτως εντοπίσαμε πολλά στοιχεία και ιδέες του Ν.3966/2011, ιδιαίτερα στις σχέσεις των Σχολείων αυτών με τα Πανεπιστήμια. Καλό θα είναι ο νομοθέτης να προβληματιστεί πρωτίστως για τους λόγους για τους οποίους δεν εφαρμόστηκαν οι συγκεκριμένες διατάξεις μέχρι σήμερα, ώστε να βεβαιωθεί ότι με το νέο νομοθέτημα θα εξασφαλιστεί η απρόσκοπτη εφαρμογή τους.

Επιγραμματικά τα ζητήματα - προβλήματα που έχουμε εντοπίσει είναι τα εξής:

1.    Οι εξετάσεις μεταξύ Γυμνασίου Λυκείου για τα Πρότυπα δημιουργούν προβλήματα στους μαθητές και τις οικογένειες τους, αποδομούν τον υπερτοπικό χαρακτήρα των Π.Σ. και ενισχύουν την παραπαιδεία καθιστώντας τα σχολεία διαρκή εξεταστικά κέντρα.

2.    Αντιστοίχως ανάλογο πρόβλημα εντοπίζεται στην επανακλήρωση των θέσεων στα Πειραματικά Σχολεία.

3.    Η έλλειψη κινήτρων για τους Καθηγητές που θα διδάξουν στα Πρότυπα και Πειραματικά Σχολεία. Δεν φαίνεται να υπάρχουν συγκεκριμένα κίνητρα (μοριοδότηση για επιλογή σε θέσεις ευθύνης, διαχείριση ωραρίου, θέσπιση υπερωριών) για τους εκπαιδευτικούς αυξημένων προσόντων που θα επιλέξουν και θα επιλεγούν να διδάξουν σε αυτά τα σχολεία, παρότι είναι εμφανής ο αυξημένος και πολυεπίπεδος φόρτος εργασίας τους.

4.    Η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών πρέπει να στηρίζεται σε αντικειμενικά κριτήρια μετρήσιμα και παρατηρήσιμα,  να είναι αμφίδρομη και πολυεπίπεδη.

5.    Οι απόφοιτοι των Σχολείων ενώ επιθυμούν να προσφέρουν μένουν έξω από τη ζωή, τις δράσεις και τις ανάγκες του Σχολείου.

6.    Δεν εξασφαλίζονται νέες και απτές πηγές χρηματοδότησης των σχολείων αυτών προκειμένου να ανταποκριθούν στις πολλές και ποικίλες δραστηριότητες τους.

7.    Δεν ενισχύεται η οργανωσιακή δομή του κάθε σχολείου, ώστε να συμβάλλει και αυτή στην βελτίωση της ποιότητας του παρεχόμενου εκπαιδευτικού έργου (π.χ δημιουργία Γραφείου Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων, Μονάδα Συμβουλευτικής Υποστήριξης κ.α, ύπαρξη Γραμματέα Σχολείου κ.α)

3.    Παρατηρήσεις κατά άρθρο

Στο μέρος αυτό της εισήγησης μας, θα παρουσιάσουμε αναλυτικά τα σημεία προβληματισμού και τις προτάσεις μας, όπου αυτές είναι εφικτό να διατυπωθούν. Θα επικεντρώσουμε στα πρότυπα Σχολεία λαμβανομένου υπόψη ότι η Ιωνίδειος Σχολή είναι Πρότυπο σχολείο (τόσο το Γυμνάσιο όσο και το Λύκειο).

Άρθρο 11. Πρότυπα Σχολεία.

Μετά την παρ. 2 όπου περιγράφονται οι σκοποί, προτείνεται να προστεθεί μία τρίτη παράγραφος στην οποία να περιγράφεται ο στόχος για ένα Πρότυπο σχολείο, το οποίο  (θα) έχει ανώτατου επιπέδου εκπαιδευτικές παροχές, και ουσιαστική προσφορά στην κοινωνία, (θα) είναι προσβάσιμο από όλα τα κοινωνικά στρώματα και  (θα) επικοινωνεί ουσιαστικά με τα τυπικά σχολεία.

Στη συνέχεια προτείνεται η εξής διατύπωση: «Για να επιτευχθούν οι παραπάνω σκοποί, τα Πρότυπα Σχολεία έχουν μεγάλο βαθμό ανεξαρτησίας και ειδικότερα μέτρα (ενδεικτικά και όχι εξαντλητικά) που θα συμβάλλουν σε αυτήν  είναι:

1.    Η δημιουργία Γραφείου Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων σε κάθε Πρότυπο και Πειραματικό Σχολείο.  Το γραφείο αυτό θα μπορούσε να στελεχωθεί με διοικητικό προσωπικό το οποίο θα τοποθετηθεί στα εν λόγω σχολεία μέσω προγράμματος κινητικότητας στο δημόσιο τομέα. Μεταξύ των άλλων θα οργανώνει  ανταλλαγές επισκέψεων με ξένα σχολεία στα πρότυπα του Erasmus, συμμετοχή σε δίκτυα σχολείων κ.α

2.    Η τοποθέτηση σε κάθε Πρότυπο και Πειραματικό Σχολείο ενός Γραμματέα με αυξημένα διοικητικά καθήκοντα. Ο Γραμματέας αυτός θα είναι διοικητικός υπάλληλος, όχι καθηγητής του σχολείου με διδακτικά καθήκοντα. Όπως και στην περίπτωση του Γραφείου Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων, η επιλογή του μπορεί να γίνει από προσωπικό του δημόσιου τομέα το οποίο επιθυμεί να μετακινηθεί και να τοποθετηθεί στο σχολείο μέσω κινητικότητας.

3.    Η ύπαρξη ευελιξίας στην επιλογή των μαθημάτων που εντάσσονται στο ωρολόγιο πρόγραμμα.  Υιοθέτηση της διαθεματικής προσέγγιση της γνώσης.

4.    Η δημιουργία του θεσμού των  επισκεπτών καθηγητών από άλλα σχολεία ειδικά στις λυκειακές τάξεις.

5.    Ένα μέρος της διδασκαλίας να γίνεται στην αγγλική γλώσσα. Εκπόνηση και παρουσίαση εργασιών στην αγγλική γλώσσα.

6.    Η ανάπτυξη και εκμετάλλευση της πλατφόρμας σύγχρονης και ασύγχρονης εκπαίδευσης (κωδικοί μαθητών, Ηλεκτρονική υποβολή εργασιών, e εξετάσεις κλπ.) και υιοθέτηση της εβδομάδας σύγχρονων e-μαθημάτων.

Άρθρο 13. Ίδρυση και Διασύνδεση

Στην παράγραφο 4 του άρθρου αναφέρεται ότι αποτελούν συνδεδεμένα σχολεία τα Πειραματικά Νηπιαγωγεία με τα Πειραματικά Δημοτικά, και ομοίως τα Πειραματικά Γυμνάσια με τα Πειραματικά Λύκεια. Εγείρονται απορίες στο γιατί η δυνατότητα  της σύνδεσης δεν εφαρμόζεται μεταξύ των υπαρχόντων Προτύπων Γυμνασίων και Λυκείων ενώ το θεσμικό πλαίσιο το προβλέπει (άρθρο 90, παρ.5 του νόμου 4610/2019 - Ο νόμος συνεχίζει να ισχύει και μνημονεύεται και στο συγκεκριμένο σχέδιο , άρθρο 56, παρ.10(β) του νομοσχεδίου. Συνεπώς προτείνεται στην παράγραφο 4 να προβλεφθεί ότι και τα υπάρχοντα Πρότυπα Γυμνάσια και Λύκεια που λειτουργούν ανελλιπώς από την εφαρμογή του νομοθετικού πλαισίου θεωρούνται και αυτά συνδεδεμένα.

Επίσης κατά την άποψη μας σχολεία όπως το Ζάννειο Πειραματικό Σχολείο Πειραιά και η Γεννάδειος Σχολή (1ο Πειραματικό Αθηνών), θα πρέπει να ερωτηθούν και να αποφασίσει η σχολική τους κοινότητα για το αν επιθυμούν να είναι Πειραματικό ή Πρότυπο σχολείο.

Άρθρο 14. Διοικούσα Επιτροπή Προτύπων και Πειραματικών Σχολείων

Προτείνεται η επαναφορά της πρόβλεψης του Ν.3966/2011, άρθρο 40, περίπτωση ε, περί συμμετοχής δύο προσωπικοτήτων εγνωσμένου κύρους κατά προτίμηση Αποφοίτων.

Άρθρο 16. Όργανα Διοίκησης

Στα όργανα διοίκησης των Προτύπων και Πειραματικών Σχολείων θα πρέπει να προστεθεί και το Επιστημονικό Εποπτικό Συμβούλιο (ΕΠΕΣ). Οι αρμοδιότητες του, η συνεργασία του με τα υπόλοιπα όργανα διοίκησης και το είδος των αποφάσεων  που λαμβάνει το καθιστούν κομμάτι του διοικητικού μηχανισμού του σχολείου.

Άρθρο 17. Επιστημονικό Εποπτικό Συμβούλιο

Προτείνεται το ΕΠΕΣ από πενταμελές να γίνει επταμελές.  Συνεπώς προτείνεται  στην παράγραφο 1 να προστεθεί ως ε) ότι  ..δύο μέλη του Σωματείου Αποφοίτων του Προτύπου ή Πειραματικού σχολείου   με αποδεδειγμένη εμπειρία στο χώρο της εκπαίδευσης, τα οποία επιλέγονται με απόφαση του ΔΣ του Σωματείου Αποφοίτων προτείνονται στη Δ.Ε.Π.Π.Σ. Εφόσον δεν υφίσταται σωματεία (σύλλογοι ή σύνδεσμοι) αποφοίτων του σχολείου  δύο άτομα  με αποδεδειγμένη εμπειρία στο χώρο της εκπαίδευσης,  απόφοιτοι του Προτύπου ή Πειραματικού Σχολείου.

Στην παράγραφο 5 που αφορά του ομίλους προτείνεται να προστεθεί ότι στους ομίλους μπορούν να συμμετέχουν ύστερα από απόφαση του ΕΠΕΣ, παλαιοί καθηγητές,  διακεκριμένοι απόφοιτοι και μέλη της τοπικής κοινωνίας που συνδέονται με το γνωστικό τομέα ή το πεδίο του ομίλου.

Άρθρο 18. Επιλογή Μαθητών

Ως προς την επιλογή μαθητών υιοθετείται η μεθοδολογία των εξετάσεων (ή της κλήρωσης για τα Πειραματικά) κάτι το οποίο είναι σωστό και μας βρίσκει απολύτως σύμφωνους. Όμως, αυτό θα πρέπει να γίνεται μόνο κατά τη μετάβαση από την Πρωτοβάθμια ( Δημοτικό Σχολείο) στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση (Γυμνάσιο –Λύκειο)και η είσοδος στο Γυμνάσιο να διασφαλίζει την αποφοίτηση του μαθητή μετά από 6 χρόνια από το ίδιο σχολείο.

Στην αιτιολογική έκθεση αναφέρεται ότι η επέκταση των εισαγωγικών εξετάσεων από το Γυμνάσιο στο Λύκειο διασφαλίζει την ισότητα των ευκαιριών, την ανανέωση του μαθητικού πληθυσμού και την επίτευξη αριστείας. Όμως η αιτιολογική έκθεση  φαίνεται  να  αγνοεί την επίδραση αυτής της απόφασης στη  ζωή και την καθημερινότητα των μαθητών που ήδη φοιτούν στα Πρότυπα Γυμνάσια και κατ επέκταση και των οικογενειών τους. Αν δεν εισαχθούν σε Πρότυπο Λύκειο θα πρέπει ν’ αλλάξουν σχολικό περιβάλλον, ενώ έχουν διαμορφώσει, τόσο οι μαθητές όσο και οι γονείς τους, την εκπαιδευτική και κοινωνική τους ζωή με βάση το συγκεκριμένο σχολείο.  Αναλύοντας περαιτέρω τα ζητήματα που θα προκύψουν από την επέκταση των εισαγωγικών εξετάσεων στο Πρότυπο Λύκειο θα πρέπει να ληφθούν υπόψη και τα εξής:

I.    Οι μαθητές των Προτύπων Γυμνασίων είναι υποχρεωμένοι  σε σχέση με τους συμμαθητές τους των υπόλοιπων Γυμνασίων να υποστούν δύο  εξεταστικές δοκιμασίες στο τέλος της σχολικής χρονιάς: τις απολυτήριες εξετάσεις για να εισαχθούν στην Α΄ Λυκείου και τις εξετάσεις εισαγωγής στο Πρότυπο Λύκειο για να διατηρήσουν τη θέση τους σε Πρότυπο Σχολείο.  Το αντίστοιχο βιώνουν και οι μαθητές της  Γ΄ Γυμνασίου άλλων σχολείων που επιθυμούν να δώσουν τις εξετάσεις εισαγωγής σε Πρότυπο Λύκειο.

II.    Για τους μαθητές που φοιτούν σε Πρότυπα Γυμνάσια και έχουν εισαχθεί σε αυτά τα σχολικά έτη 2018-2019 και 2019-2020 επιβάλλεται αιφνιδιαστική  τροποποίηση των όρων με τους οποίους εξετάστηκαν για την εισαγωγή τους σε αυτά. Αναφερόμαστε στους μαθητές της Α΄ και Β΄ Γυμνασίου οι οποίοι ενώ όταν έδιναν εξετάσεις γνώριζαν ότι θα συνεχίσουν αυτόματα στο Πρότυπο Λύκειο, τώρα διαφοροποιούνται οι όροι φοίτησης τους.

III.    Οι Καθηγητές των Προτύπων Γυμνασίων και οι Διοικήσεις τους θα επιβαρυνθούν με την οργάνωση και υλοποίηση των εισαγωγικών εξετάσεων στο Πρότυπο Λύκειο ακολουθώντας τις οδηγίες της ΔΕΠΠΣ, ενώ ήδη έχουν αρκετά βεβαρημένο παιδαγωγικό πρόγραμμα, συμμετέχουν σε διαδικασίες αξιολόγησης ενώ οργανώνουν επί της ουσίας και τις εισαγωγικές εξετάσεις στο Πρότυπο Γυμνάσιο.

IV.    Διαστρεβλώνεται η εικόνα του Προτύπου Σχολείου στην τοπική κοινωνία και εκπαιδευτική κοινότητα. Ουσιαστικά μεγεθύνεται η εικόνα ενός Προτύπου Λυκείου, το οποίο παρότι έχει ήδη υψηλό επίπεδο μαθητών που θα έρθουν από το Πρότυπο Γυμνάσιο., θα εφαρμόσει μια εξεταστική διαδικασία εισαγωγής για φέρει στους κόλπους τους μαθητές υψηλών δυνατοτήτων από τα Γυμνάσια της περιοχής, αποστερώντας τα από αυτούς.

V.    Συνακόλουθα εκπαιδευτικές δραστηριότητες εξωσχολικού χαρακτήρα που συμβάλλουν στην ανάπτυξη της διακριτής ταυτότητας του Προτύπου, όπως για παράδειγμα οι Όμιλοι, θα απολέσουν τη σημαντικότητα τους. Οι μαθητές από την Β΄ Γυμνασίου θα σκέπτονται τις εξετάσεις της επόμενης τάξης για να διασφαλίσουν τη συνέχεια της παρουσίας τους στο Πρότυπο Λύκειο. Συνεπώς κάθε εξωσχολική δραστηριότητα θα θεωρείται περιττή και χάσιμο χρόνου από την προετοιμασία για τις εξετάσεις εισαγωγής στο Λύκειο.

VI.    Στα Πρότυπα σχολεία που λειτούργησαν τις περασμένες δεκαετίες, και ιδιαίτερα στις εποχές εδραίωσης του θεσμού, οι εισαγωγικές εξετάσεις γίνονταν μία φορά, μεταξύ Δημοτικού και Γυμνασίου. Υπήρχαν βέβαια εξαιρετικά απαιτητικές προαγωγικές εξετάσεις μεταξύ των τάξεων.

VII.    Ένα ακόμη πρόβλημα που ανακύπτει είναι η ενίσχυση της παραπαιδείας με την δημιουργία νέων «φροντιστηριακών υπηρεσιών» προετοιμασίας για τις εξετάσεις εισαγωγής στο Πρότυπο Λύκειο, που θα επιβαρύνουν περαιτέρω τον οικογενειακό προϋπολογισμό, τόσο των μαθητών που φοιτούν ήδη σε Πρότυπο Γυμνάσιο  όσο και αυτών οι οποίοι θα θελήσουν να εισαχθούν σε αυτό.

Για την διευθέτηση του ζητήματος προτείνεται  σε συνέργεια με τις αλλαγές στο άρθρο 13, για τα υπάρχοντα Πρότυπα Γυμνάσια, εφόσον θεωρούνται συνδεδεμένα με τα αντίστοιχα Πρότυπα Λύκεια, να μην απαιτείται  για τους μαθητές τους, διαδικασία εισαγωγής μέσω εξετάσεων στο Πρότυπο Λύκειο. Η πρόταση αυτή έρχεται κατά αναλογία με την πρόβλεψη του σχεδίου νόμου για τα συνδεδεμένα Πειραματικά Γυμνάσια και Λύκεια. όπου δεν απαιτείται επανακλήρωση των θέσεων, και οι μαθητές των Πειραματικών Γυμνασίων εισάγονται απευθείας στο Πειραματικό Λύκειο.

Σε κάθε περίπτωση, η προτεινόμενη μεταβατική διάταξη η οποία απαλλάσσει του μαθητές της φετινής Γ΄ Γυμνασίου από τις εισαγωγικές εξετάσεις στο Πρότυπο Λύκειο, θα πρέπει να επεκταθεί και να καλύψει  τους μαθητές και των υπόλοιπων τάξεων του Γυμνασίου  καθώς και αυτούς που θα εισαχθούν φέτος. Αν τελικά επιλεγεί το  νέο σύστημα εισαγωγής, αυτό θα πρέπει να εφαρμοστεί στους  μαθητές που θα εισαχθούν το σχολικό έτος 2021-2022.

Επίσης στην παράγραφο 2 του άρθρου αναφέρεται ότι τα έξοδα μετακίνησης των μαθητών κατά την φοίτηση τους βαραίνουν τους γονείς. Προτείνουμε τη θέσπιση μειωμένου μαθητικού εισιτηρίου/κάρτας στα δημόσια μέσα συγκοινωνίας διότι πολλοί μαθητές/τριες μένουν σε περιοχές εκτός αυτής του σχολείου τους.

Προτείνουμε επίσης έναν τρόπο εισαγωγής διακεκριμένων μαθητών στην έναρξη των σχολικών περιόδων (π.χ διάκριση σε μαθητικούς επιστημονικούς διαγωνισμούς) σε ποσοστό 5% επί του συνόλου των θέσεων μαθητών που προβλέπεται στο Πρότυπο.  Επίσης θα πρέπει να υπάρχει πρόβλεψη για μετεγγραφές μαθητών από Πρότυπο σε άλλο Πρότυπο ή Πειραματικό (π.χ. θέματα μετεγγραφών από και προς Π.Σ. ) οι λεπτομέρειες των οποίων θα ρυθμίζονται  με Υπουργικές Αποφάσεις.

Άρθρο  19. Διδακτικό Προσωπικό

Στο συγκεκριμένο άρθρο περιλαμβάνονται διατάξεις για το εκπαιδευτικό προσωπικό που διδάσκει στα Πρότυπα και Πειραματικά Σχολεία, τα προσόντα που θα πρέπει να διαθέτει και την διαδικασία επιλογής του. Όμως απουσιάζουν εντελώς τα κίνητρα, ηθικά και υλικά, τα οποία θα προσελκύσουν το εκπαιδευτικό δυναμικό για να εργαστεί και να περάσει σημαντικό μέρος της επαγγελματικής του διαδρομής σε αυτά τα σχολεία.

Θα πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι το εκπαιδευτικό προσωπικό των Προτύπων και Πειραματικών σχολείων, επιβαρύνεται με την υλοποίηση πολλών και ποικίλλων εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων που ξεπερνούν το συμβατικό ωράριο του σχολείου (08.00 έως 14.00). Επί παραδείγματι οι όμιλοι δραστηριοτήτων, ξεκινούν μετά την ολοκλήρωση των μαθημάτων και του ωρολογίου προγράμματος, συνήθως 14.00-16.00.

Προτείνεται να προστεθούν διατάξεις που θα δίνουν ουσιαστικά  κίνητρα στους καθηγητές (μοριοδότηση για επιλογή σε θέσεις ευθύνης, διαχείριση ωραρίου, θέσπιση υπερωριών) και θα  στοχεύουν στην επιμόρφωση και συνεχιζόμενη εκπαίδευση τους αλλά και στην ενίσχυση και ανάδειξη των ερευνητικών τους  δραστηριοτήτων.
Υπενθυμίζουμε ότι στον Ν. 3966/2011, άρθρο 48, παράγραφος 8 στον  οποίο καθοριζόταν  το πλαίσιο οργάνωσης και λειτουργίας των Πρότυπων Πειραματικών διατυπωνόταν η εξής πρόβλεψη: «Στους διευθυντές, υποδιευθυντές και λοιπούς εκπαιδευτικούς που υπηρετούν με οποιαδήποτε σχέση στα Π.Π.Σ. καταβάλλεται ειδικό επίδομα, το ύψος του οποίου καθορίζεται με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως». Ακόμη και σήμερα εν έτη 2020 δεν έχει υλοποιηθεί, ενώ δεν φαίνεται κάποια πρόβλεψη στο συγκεκριμένο σχέδιο νόμου.

Ενδεικτικά προτείνεται για τους καθηγητές  που υπηρετούν σε Πρότυπα και Πειραματικά σχολεία και για όσο διάστημα υπηρετούν σε αυτά:

I.    διαφοροποίηση του διδακτικού ωραρίου, με τη θέσπιση ερευνητικών δράσεων, που θα έχουν ως παραδοτέο μία εισήγηση σε επιστημονικό συνέδριο ή τη συγγραφή ενός επιστημονικού άρθρου σε ετήσια ή διετή βάση.

II.    Να θεσπιστεί επιστημονική άδεια  για τους κατόχους διδακτορικών (like Sabbatical) μηνιαία, 2μηνη ή 3μηνη για την πραγματοποίηση διδασκαλιών σε άλλα σχολεία (όχι πρότυπα), απασχόληση σε Πανεπιστήμια ή ερευνητικά κέντρα.

Επίσης στο συγκεκριμένο ή έστω σε διαφορετικό άρθρο του νόμου, θα πρέπει να αναλυθούν τα προσόντα που πρέπει να έχουν ο Διευθυντής και Υποδιευθυντής των Προτύπων και Πειραματικών Σχολείων, η διαδικασία επιλογής του και η διάρκεια της θητείας. Η μόνη αναφορά στην επιλογή διευθυντών περιλαμβάνεται στις μεταβατικές διατάξεις στο άρθρο 56, παράγραφος 3 όπου αναφέρεται ότι: «…Κατά την πρώτη εφαρμογή του παρόντος νόμου οι διευθυντές ή εκπαιδευτικοί, οι οποίοι θα αποτελέσουν μέλη της Δ.Ε.Π.Π.Σ. και των ΕΠ.Ε.Σ., σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 14 και την παρ. 1 του άρθρου 17, επιλέγονται με μόνο κριτήριο τα ακαδημαϊκά τους προσόντα..»

Άρθρο  20. Αξιολόγηση εκπαιδευτικών

Θα πρέπει οι διαδικασίες αξιολόγησης των εκπαιδευτικών να ακολουθούν αυτό που προτάσσει ως κύριο στόχο η σύγχρονη επιστημονική βιβλιογραφία: “Το improve not to prove”. Δηλαδή η διαδικασία αξιολόγησης γίνεται πρωτίστως για να λάβει ο αξιολογούμενος  εκπαιδευτικός  ανατροφοδότηση ώστε να βελτιωθεί και να αποδώσει καλύτερα στο παιδαγωγικό, διδακτικό και διοικητικό του έργο. Στο σχέδιο νόμου διαφαίνεται ότι η αξιολόγηση διολισθαίνει σε μια διαδικασία «αποτίμησης» του έργου του εκπαιδευτικού, η οποία θα κρίνει και την παραμονή του ή όχι στο σχολείο. Επιπροσθέτως ενώ η αξιολόγηση της παιδαγωγικής επάρκειας του διδακτικού προσωπικού γίνεται από ένα συλλογικό όργανο, το Επιστημονικό Εποπτικό Συμβούλιο (ΕΠΕΣ), η αξιολόγηση των άλλων δύο παραμέτρων, διδακτικό και υπηρεσιακό έργο γίνεται από ένα πρόσωπο. Στην περίπτωση του διδακτικού και επιστημονικού έργου την αξιολόγηση κάνει ο Συντονιστής Εκπαιδευτικού Έργου, ενώ την Υπηρεσιακή Επάρκεια ο Διευθυντής του Προτύπου ή Πειραματικού Σχολείου.

Γίνεται αντιληπτό ότι με αυτό τον τρόπο περιορίζεται η αντικειμενική διάσταση της αξιολόγησης και μεγαλώνει η πιθανότητα μεροληψίας θετικής ή αρνητικής εξαιτίας της προσωπικής και επαγγελματικής σχέσης που αναπτύσσεται μεταξύ αξιολογητών και αξιολογούμενων.

Προτείνεται η δημιουργία ενός ενιαίου πλαισίου αξιολόγησης από την Αρχή Διασφάλισης της Ποιότητας στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση (Α.ΔΙ.Π.Π.Δ.Ε.),  η οποία σε συνεργασία με τα ΕΠΕΣ των Προτύπων και Πειραματικών Σχολείων θα εφαρμοστεί στην αξιολόγηση των εκπαιδευτικών. Παράλληλα θα πρέπει να υπάρχει η δυνατότητα και τα μέλη του Διδακτικού Προσωπικού να αξιολογήσουν τον Διευθυντή, το Συντονιστή και το ΕΠΕΣ για την απόδοση του. Η αμφίδρομη διαδικασία αξιολόγησης θα συμβάλλει στην εμπέδωση μιας κουλτούρας βελτίωσης, όπου όλοι θα αξιολογούνται από όλους.

Άρθρο 22. Συμβούλιο Στήριξης Σχολείου

Η  παράγραφος 1 σημείο δ  προτείνεται να διορθωθεί ως εξής: δύο διακεκριμένες προσωπικότητες της τοπικής κοινωνίας μέλη του σωματείου αποφοίτων του σχολείου (εφόσον υφίσταται), οι οποίοι επιλέγονται από τα μέλη των περιπτώσεων α΄ έως γ΄ με τη σύμφωνη γνώμη  του ΔΣ του Σωματείου Αποφοίτων του Προτύπου ή Πειραματικού Σχολείου (εφόσον υφίσταται). Εάν δεν υπάρχει σωματείο αποφοίτων επιλέγονται δύο διακεκριμένες προσωπικότητες κατά προτίμηση απόφοιτοι.

Άρθρο 23 Εφαρμογή της νομοθεσίας για τα σχολεία της δημόσιας πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και χρηματοδότηση

Οι όποιες αποφάσεις για την χρηματοδότηση των Προτύπων και πειραματικών Σχολείων θα πρέπει να ληφθούν με μακροχρόνια προοπτική και όχι με το πρίσμα των περιορισμένων δυνατοτήτων της παρούσης οικονομικής συγκυρίας. Δεδομένου ότι τα Πρότυπα και Πειραματικά Σχολεία συγκεντρώνουν μαθητές από ευρύτερες περιοχές, αλλά και λόγω του ειδικού χαρακτήρα τους, η χρηματοδότηση τους θα πρέπει να απεμπλακεί από τις σχολικές επιτροπές των φορέων τοπικής αυτοδιοίκησης.

Τα Πρότυπα Σχολεία, επειδή ακριβώς έχουν παίξει έναν ιδιαίτερο ρόλο στην κοινωνική ζωή της χώρας, έχουν ιδιαίτερη βαρύτητα, πολλοί από τους απόφοιτους τους είναι εξέχοντα μέλη της κοινωνίας και για αρκετούς άλλους λόγους, έχουν μια ιδιαίτερη δυνατότητα να ελκύουν χρήματα από δωρεές, εκδηλώσεις και άλλους νόμιμους τρόπους χρηματοδότησης. Επιπλέον, τα Π.Σ. για να μπορέσουν να υλοποιήσουν, μέσα  στο πλαίσιο της αυξημένης ανεξαρτησίας που θα πρέπει να έχουν, όλες αυτές τις δράσεις, να αναπτύξουν το ρόλο τους και να επιτύχουν τους σκοπούς τους, χρειάζονται αυξημένη χρηματοδότηση. Συνεπώς είναι απαραίτητο να έχουν δικό τους ταμείο, το οποίο θα διαχειρίζονται τα συλλογικά του όργανα διοίκησης. Το καθεστώς που υπάρχει σήμερα σύμφωνα με το οποίο τα σχολεία αυτά χρηματοδοτούνται μαζί με υπόλοιπα σχολεία, από μία ενιαία δημοτική σχολική επιτροπή, ενώ η περιουσία τους, έχει περιέλθει στου Δήμους, δημιουργεί συνθήκες που δεν ευνοούν όλα τα παραπάνω γιατί:

•    Όταν οι πιθανοί χορηγοί δεν έχουν τρόπο να δωρίσουν χρήματα τα οποία θα αξιοποιηθούν αποκλειστικά για τους σκοπούς συγκεκριμένου σχολείου, δεν πρόκειται να τα διαθέσουν

•    Οι τοπικές δημοτικές αρχές αδυνατούν ή δεν επιθυμούν να υλοποιήσουν στην πράξη (όπως γίνεται και με το σημερινό καθεστώς) προγράμματα αυξημένης χρηματοδότησης των πρότυπων σχολείων, που η σύνθεση του μαθητικού πληθυσμού τους είναι υπερτοπικού χαρακτήρα.

Για τους παραπάνω λόγους προτείνουμε τη δημιουργία ειδικού ταμείου που θα ανήκει στο κάθε σχολείο, το οποίο θα διαχειρίζονται τα συλλογικά όργανα διοίκησης του και θα μπορεί να αξιοποιεί τη χρηματοδότηση του σχολείου από όλες τις δυνατές πηγές αποκλειστικά για τους σκοπούς του Πρότυπου Σχολείου. Εναλλακτικά, προτείνεται η επανασύσταση Ενιαίας Σχολικής Επιτροπής Προτύπων και Πειραματικών Σχολείων ανά  Περιφερειακή Διεύθυνση Εκπαίδευσης, η οποία θα διαχειρίζεται για τους σκοπούς των Προτύπων και Πειραματικών σχολείων της περιοχής της:

I.    δωρεές, χορηγίες, κληρονομίες, κληροδοσίες και άλλες παροχές τρίτων, καθώς και επιχορηγήσεις από άλλες πηγές. Η χρηματοδότηση θα αποδίδεται μέσω της εν λόγω Σχολικής Επιτροπής άμεσα στο Πρότυπο ή Πειραματικό Σχολείο, χωρίς να συμψηφίζεται με την τακτική επιχορήγηση για την κάλυψη των αναγκών του σχολείου.

II.    Πόρους που προκύπτουν από την εκμετάλλευση του κτηρίου στο οποίο είναι εγκατεστημένο το Πρότυπο ή Πειραματικό σχολείο (π.χ ενοίκια καταστημάτων).

ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ

Κωνσταντίνος Μπουρλετίδης, Πρόεδρος ΔΣ ΣΑΙΣΠ, Γραμματέας Μονάδας Διασφάλισης Ποιότητας και Διοικητικό Στέλεχος του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.

Κωνσταντίνος Βουτσινάς, Αναπληρωτής Πρόεδρος ΔΣ ΣΑΙΣΠ, Στέλεχος Τραπέζης της Ελλάδος

Στάθης Ευσταθόπουλος, Α΄ Αντιπρόεδρος ΔΣ ΣΑΙΣΠ, Καθηγητής στην Ιατρική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Αντιπρόεδρος Διοικούσας Επιτροπής Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου.

Δημήτρης Ίσαρης , Β΄ Αντιπρόεδρος ΔΣ ΣΑΙΣΠ, Οικονομολόγος –Φοροτεχνικός, Πρόεδρος Συλλόγου Οικονομολόγων Λογιστών Πειραιά, Εκλεγμένο μέλος της ΣτΑ του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδος

Ματθαίος Αντωνίνης, Γενικός Γραμματέας ΔΣ ΣΑΙΣΠ,  Πολιτικός Μηχανικός ΕΜΠ

Μενέλαος Πεφάνης,  Έφορος Εκδηλώσεων ΔΣ ΣΑΙΣΠ,  τ. Μηχανικός, τ. Στέλεχος ΔΕΗ, Αξιολογητής ΕΣΥΔ

Σωτήρης Δρίκος,  Μέλος  ΔΣ ΣΑΙΣΠ PhD, Msc Καθηγητής Φυσικής Αγωγής, Υπεύθυνος Φυσικής Αγωγής Δ.Δ.Ε. Β' Αθήνας

Αντώνης Μοραντζής,  Μέλος  ΔΣ ΣΑΙΣΠ, Οικονομολόγος –Λογιστής, Δημοτικός Σύμβουλος Πειραιά

Δημήτρης Μπαρδάκος,  Μέλος  ΔΣ ΣΑΙΣΠ, Χημικός  Μηχανικός , Μηχανικός Παραγωγής στην Motor Oil Hellas

Παναγιώτης Καλαβρός,  π. Γενικός Γραμματέας  ΔΣ ΣΑΙΣΠ, Στέλεχος του European Food Safety Authority της Ευρωπαϊκής Ένωσης