Δημήτρης Καλαϊτζίδης
Εκπαιδευτικός
Η συζήτηση για την «ζωντανή αναμετάδοση» του μαθήματος από την αίθουσα διδασκαλίας δεν λέει να κοπάσει, μολονότι η Υ.Α.ΦΕΚ 1859/15-5-2020 δίνει απλώς τη δυνατότητα σε όσους εκπαιδευτικούς θέλουν, να την εφαρμόσουν με προϋποθέσεις (Όλως εξαιρετικά και μέχρι τη λήξη του τρέχοντος διδακτικού έτους 2019-2020, οι σχολικές μονάδες της πρωτοβάθμιας και της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης δύνανται να παρέχουν σύγχρονη εξ αποστάσεως εκπαίδευση (δηλαδή απευθείας μετάδοση μαθήματος σε πραγματικό χρόνο από εκπαιδευτικό με τη χρήση κατάλληλων μέσων τεχνολογίας).
Οι ανάγκες αναπλήρωσης των μαθημάτων, όλων των διδακτικών αντικειμένων, για τους μαθητές και τις μαθήτριες που απουσιάζουν από το σχολείο, δεν θα εκμηδενιστούν ούτε με το άνοιγμα των σχολείων, ούτε με το κλείσιμό τους, αφού το φθινόπωρο εκτός από την εποχική γρίπη αναμένεται να προστεθεί «το 2ο κύμα» της Covid-19. Γι αυτό, θα πρέπει να βρεθεί ένας τρόπος ευχερούς πρόσβασης των μαθητών που απουσιάζουν από το σχολείο, στα μαθήματά τους.
Ατελέσφορη η «αναμετάδοση»
Η λύση της ταυτόχρονης μετάδοσης (αναμετάδοσης) του μαθήματος από τη σχολική αίθουσα έχει δημιουργήσει πλήθος αντιδράσεων, μέσα και έξω από την Ελλάδα, αλλά, κυρίως, υπόκειται σε διάφορους περιορισμούς. Ενδεικτικά:
• Πτώση του διαδικτύου
• Αστοχία ηλεκτρονικού εξοπλισμού
• Διακοπή ρεύματος
• Απρόοπτα μέσα στην αίθουσα
• Η φύση του διδασκομένου αντικειμένου, κα.
Δεν πρέπει, βέβαια, να παραλείψουμε τον σοβαρό προβληματισμό των γονέων και των εκπαιδευτικών για την προστασία των ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων.
Αν σ’ αυτά προσθέσουμε την πιθανότητα απουσίας του παιδιού από το σπίτι την ώρα που γίνεται το μάθημα (επίσκεψη σε γιατρό, συμμετοχή σε αθλητικούς αγώνες, νοσηλεία σε νοσοκομείο κα), γίνεται πασιφανές ότι η λύση της αναμετάδοσης δεν μπορεί να είναι αποτελεσματική.
Υπάρχει λύση;
Υπάρχει η δυνατότητα παροχής μιας αναβαθμισμένης υπηρεσίας που μπορεί να προσφέρει το υπουργείο σε όλους τους μαθητές και τις μαθήτριες. Η πρόταση έχει ως εξής:
Το Υπουργείο ζητά από ομάδες εκπαιδευτικών (3 ως 5 ατόμων) να δημιουργήσουν μαθήματα προς βιντεοσκόπηση για κάθε διδακτικό αντικείμενο, με βάση το Α.Π. και το σχολικό εγχειρίδιο. Οι ενδιαφερόμενοι εκπαιδευτικοί (πιστεύω ότι θα είναι πάρα πολλοί) συγκροτούν μόνοι τους τις ομάδες και δηλώνουν το μάθημα για το οποίο ενδιαφέρονται να εργαστούν, καθώς και τα κεφάλαια (3-5 κεφάλαια ανά ομάδα και διδακτικό αντικείμενο) που θα αναλάβουν. Η δήλωση μπορεί γίνει σε ένα google forms ή σε άλλο κατάλληλο εργαλείο. Ανατίθεται σε Συντονιστές Εκπαιδευτικού Έργου ο συντονισμός των ομάδων για κάθε διδακτικό αντικείμενο, γίνεται η ανάθεση των μαθημάτων στις αντίστοιχες ομάδες και ορίζεται η ημερομηνία παράδοσης των βιντεοσκοπημένων μαθημάτων.
Κάθε ομάδα, με βάση το ΑΠ, τις οδηγίες του ΙΕΠ, το σχολικό βιβλίο, το εμπλουτισμένο υλικό, την εμπειρία των εκπαιδευτικών της ομάδας κτλ, δημιουργεί ένα σχέδιο μαθήματος για κάθε ένα από τα (π.χ.) πέντε κεφάλαια που έχει αναλάβει. Το σχέδιο αυτό το δοκιμάζουν τα μέλη της ομάδας στην τάξη τους. Επανέρχονται, κάνουν διορθώσεις, εμπλουτίζουν και αποφασίζουν ποιος ή ποιοί θα κάνουν την παρουσίαση –εγγραφή σε βίντεο. Ένα τοπικό σχολείο παρέχει τον εξοπλισμό για την εγγραφή του βιντεοσκοπημένου μαθήματος (αίθουσα διδασκαλίας, κατάλληλη κάμερα, εξωτερικό μικρόφωνο, κτλ) και πιθανώς κάποια βοήθεια από έμπειρο τεχνικό.
Ο διδάσκων (μέλος της πενταμελούς ομάδας), εγγράφει το μάθημα σε ένα βίντεο μέγιστης διάρκειας μισής ώρας, πιθανώς με τη βοήθεια των υπόλοιπων μελών της ομάδας που «παίζουν» τους μαθητές. Φυσικά μπορεί να γίνει και χωρίς «μαθητές».
Όταν ολοκληρωθεί το βίντεο κάθε μαθήματος, αυτό αποστέλλεται στο Υπουργείο ή στο ΙΕΠ.
Το βίντεο αναρτάται σε ειδικό αποθετήριο του Υπ. Παιδείας (πχ. ΦΩΤΟΔΕΝΤΡΟ) και είναι διαθέσιμο για κάθε ενδιαφερόμενο, μαθητή ή ενήλικο.
Ένα παράδειγμα
Ας πάρουμε για παράδειγμα τη Γεωγραφία Β’ Γυμνασίου.
Το ΙΕΠ εκδίδει μια ανακοίνωση εκδήλωσης ενδιαφέροντος για δημιουργία βιντεοσκοπημένων μαθημάτων για όλα τα διδακτικά αντικείμενα Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, μεταξύ αυτών και η Γεωγραφία. Συντονιστές Εκπαιδευτικού Έργου αναλαμβάνουν τον συντονισμό του έργου δημιουργίας βιντεοσκοπημένων μαθημάτων του συγκεκριμένου διδακτικού αντικειμένου, της Γεωγραφίας Β’ Γυμνασίου. Ομάδες εκπαιδευτικών από όλη τη χώρα, αναλαμβάνουν να δημιουργήσουν (με βάση το ΑΠ και το σχολικό βιβλίο) 5 μαθήματα η καθεμιά. Έτσι, το βιβλίο των 48 κεφαλαίων θα ανατεθεί σε περίπου 10 πενταμελείς ομάδες.
Πλεονεκτήματα
Τι πλεονεκτήματα έχει αυτή η λύση:
1. Δεν υπάρχει ανάγκη να γίνεται ταυτόχρονη μετάδοση από την αίθουσα διδασκαλίας.
2. Το υλικό είναι πιστοποιημένο από ομάδα εκπαιδευτικών που διδάσκει το μάθημα και από τους αρμόδιους ΣΕΕ, είναι αξιόπιστο, δοκιμασμένο και έγκυρο, άρα κατάλληλο για διδασκαλία-προβολή.
3. Είναι διαθέσιμο 24 ώρες τη μέρα, όσες φορές επιθυμεί να το δει και να το ξαναδεί ο μαθητής.
4. Το υλικό αφορά όλα τα κεφάλαια, όλων των διδασκομένων μαθημάτων και άρα καλύπτει όλες τις ανάγκες του μαθητή, για όσες φορές είναι αναγκασμένος να μένει στο σπίτι.
5. Οι ασκήσεις που θα υπάρχουν και θα συνοδεύουν το μάθημα, μπορούν να γίνουν οποτεδήποτε από τον απουσιάζοντα μαθητή. Τις ίδιες ασκήσεις μπορεί να αναθέσει ο διδάσκων και στους μαθητές που παρακολουθούν κανονικά τα μαθήματα στο σχολείο. Στη συνέχεια, οι απαντημένες ασκήσεις μπορούν να σταλούν από τον μαθητή με μέηλ στον δικό του δάσκαλο/καθηγητή ο οποίος θα διορθώσει και θα δώσει ανατροφοδότηση.
6. Αν κάτι δεν κατανοεί ο μαθητής από την διδασκαλία μέσω του βίντεο, μπορεί να στείλει στον δικό του δάσκαλο/καθηγητή τις απορίες του προς επίλυση ή να του τηλεφωνήσει.
7. Τα βινεομαθήματα, δημιουργημένα από ομάδες εκπαιδευτικών, μπορούν να δώσουν κάποιες ιδέες σε εκπαιδευτικούς ώστε να εμπλουτίσουν τις δικές τους διδακτικές προσεγγίσεις .
Μειονεκτήματα
Κανένα τεχνολογικό μέσον και κανένα βιντεοσκοπημένο μάθημα (ζωντανό ή όχι), δεν μπορεί να αντικαταστήσει την διδασκαλία μέσα στην τάξη, την αλληλεπίδραση εκπαιδευτικού-μαθητών και μαθητών-μαθητών (και μαθητριών φυσικά). Ωστόσο, η προτεινόμενη λύση, είναι μια λύση ανάγκης και έχει στόχο να αντιμετωπίσει την απουσία του μαθητή/μαθήτριας από το σχολείο, όσον αφορά την κάλυψη της ύλης που έχασε.
Κατακλείδα
H τεράστια και συγκινητική ανταπόκριση των εκπαιδευτικών στην πρόκληση της ΕξΑΕ, εθελοντική ανταπόκριση που γεφύρωσε τεχνολογικά τον 20ο με τον 21ο αιώνα στο σχολείο, είναι αρκετή να μας πείσει ότι μπορεί να πετύχει η προσπάθεια αυτή.
Σε σύντομο χρονικό διάστημα μπορεί να υπάρχει για κάθε κεφάλαιο, κάθε μαθήματος, ένα βίντεο και συνοδευτικό υλικό (ασκήσεις, επέκταση κτλ). Με αυτόν τον τρόπο, μπορεί να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα της παρακολούθησης των μαθημάτων από απουσιάζοντες μαθητές, για τώρα και για αρκετά χρόνια.
Ένα τελευταίο, όχι ιεραρχικά, όμως, ρητορικό ερώτημα: θα πρέπει να γίνουν όλα αυτά εθελοντικά-προαιρετικά; Αν μπορεί να ενταχθεί όλη η δράση σε κάποιο χρηματοδοτούμενο πρόγραμμα, θα είναι ευπρόσδεκτο απ΄όλους. Αν όχι, ίσως, πάλι, οι εθελοντές κάνουν το θαύμα τους.
Προτείνουμε να ρίξει μια ματιά στην πρόταση η ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας
@meteora
Το σχόλιό μου, ήταν απολύτως σαφές για να τύχει τόσων παρερμηνειών. Το μουσακά σας, μπορείτε να τον μαγειρέψετε όπως θέλετε εσείς. Σας εύχομαι να πετύχει.