Βουλή: Θετικοί οι φορείς με επί μέρους επισημάνσεις, μ΄εξαίρεση την ΟΛΜΕ, επί του Σχεδίου Νόμου για την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση

Θετικοί, με επί   μέρους επισημάνσεις και παρατηρήσεις, επί του Σχεδίου Νόμου για την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση, μ΄εξαίρεση την ΟΛΜΕ που διατύπωσε την κάθετη διαφωνία της , ήταν οι προσκεκλημένοι εκπρόσωπου φορέων στην  σημερινή συνεδρίαση της Επιτροπής Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής, γεγονός που χαρακτηρίζεται σπάνιο τουλάχιστον στα νομοσχέδιο του υπουργείου Παιδείας.

Από τις απόψεις, που διατυπώθηκαν από τους εκπροσώπους φορέων,  προέκυψαν οι διαπιστώσεις ότι πραγματοποιήθηκε    σε βάθος διάλογος μεταξύ φορέων και υπ. Παιδείας και ενσωματώθηκαν στο τελικό Σχέδιο Νόμου πολλές προτάσεις και σχόλια.

Οι εκπρόσωποι των φορέων στις τοποθετήσεις τους  εστίασαν ιδιαιτέρως

1) στην αναγκαιότητα της οριζόντιας παρέμβασης για την αναδιάρθρωση της επαγγελματικής εκπαίδευσης, κατάρτισης και διά βίου μάθησης,

2) στη σύνδεση με την αγορά εργασίας,

3) στη χρησιμότητα των κλαδικών Συμβουλίων,

4) στη σημασία της διαπερατότητας (δηλ. όλοι οι δρόμοι να συνδέονται, να μην υπάρχουν αδιέξοδα / στεγανά μεταξύ των διαφορετικών εναλλακτικών).

Ο Αντιπρόεδρος της ΟΛΜΕ  Ε. Μπουντουλούλης ζήτησε την απόσυρση του νομοσχεδίου, από τη Βουλή  και κατήγγειλε ότι     «δεν υπήρξε κανένας διάλογος . Υπήρξε μια συνάντηση το Σεπτέμβριο όπου μας δόθηκαν κάποιες αρχές του νομοσχεδίου και από εκεί και πέρα ήρθε η διαβούλευση".

Η υπουργός Παιδείας Νίκη Κεραμέως ευχαρίστησε όλους τους φορείς , διότι όπως είπε  «δεκατέσσερις μήνες τώρα, όπως φάνηκε και από τις τοποθετήσεις σας, είμαστε σε μια συνεχή διαβούλευση και αν το νομοσχέδιο βελτιώθηκε σε σημαντικό βαθμό, αυτό, πραγματικά, οφείλεται σε εσάς και ευχαριστούμε πάρα πολύ και εξακολουθεί αυτή η διαδικασία, συνεχίζει μέχρι την ψήφιση του νομοσχεδίου και μετά στο κομμάτι της υλοποίησης θα ήθελα, πραγματικά να ευχαριστήσω πάρα πολύ για αυτό τον συνεχή διάλογο, για τα πολύτιμα σχόλια τα οποία κατά τη γνώμη μου έχουν συμβάλει σημαντικά στη βελτίωση του νομοσχεδίου και χαίρομαι ιδιαιτέρως που στηρίζουν το νομοσχέδιο αυτό, γιατί και εμείς, στηρίζουμε πάνω του σημαντικό κομμάτι της υλοποίησης αυτού του νομοσχεδίου».

Για τις επισημάνσεις που έγιναν από τους εκπροσώπους φορέων στη σημερινή συνεδρίαση, η υπουργός Παιδείας, σχολίασε:

Ε.Σ.Α.μΕΑ.: Υπάρχουν ειδικές προβλέψεις που έχουν ενσωματωθεί κατόπιν προτάσεων της Ε.Σ.Α.μΕΑ.  και εδώ είμαστε να συζητούμε διαρκώς, ειδικότερες προβλέψεις για τα άτομα με αναπηρία. Όπως ξέρετε υπάρχει ειδική πρόβλεψη να υπάρχει εκπρόσωπος της Ε.Σ.Α.μΕΑ.  στο Κεντρικό Συμβούλιο Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης.

Κ.Ε.Δ.Ε.: Χαίρομαι που αναγνωρίζεται η σημασία της συμμετοχής εκπροσώπου της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Για εμάς είναι πολύ σημαντική και αυτή η συμμετοχή στο επίπεδο εντοπισμού αναγκών της αγοράς σε επίπεδο τοπικό και συνεπώς η Τοπική Αυτοδιοίκηση και πρώτου και δευτέρου βαθμού μπορεί να συμβάλλει καίρια σε αυτή τη διαδικασία.

Γ.Σ.Ε.Β.Ε.Ε. :  Όπως ξέρετε ο Ε.Ο.Π.Π.Ε.Π.  έχει μπει σε τελείως καινούργια τροχιά, εδώ και πάνω από ένα χρόνο και σημειώνω αυτήν την παρατήρηση για να δούμε πώς μπορούμε να ενισχύσουμε ακόμα περισσότερο τον Ε.Ο.Π.Π.Ε.Π., είναι κάτι που έχουμε κατά νου.

ΟΛΜΕ: Η πραγματικότητα έχει ως εξής. Συναντηθήκαμε μέσα στο καλοκαίρι, συζητήσαμε για το νομοσχέδιο, ξαναβρεθήκαμε τον Οκτώβριο  - αυτά τα λέω σχετικά με το κατά πόσο γίνονται ή δε γίνονται συναντήσεις με την πολιτική ηγεσία - για τις τοποθετήσεις των ωρομίσθιων. Θα το επαναλάβω, είναι κάτι που ισχύει χρόνια. Έχω μπροστά μου, δυο του κ. Γαβρόγλου που έχει τοποθετήσει ωρομίσθιους μουσικούς. Γίνονται μετά από εξάντληση του πίνακα, το τονίζω, εφόσον εξαντλείται ο πίνακας, θέλουμε να καλύψουμε επιπλέον θέσεις, ειδικά στα μουσικά συμβαίνει αυτό, κατά κόρον στα μουσικά και γίνεται όλα αυτά τα χρόνια. Δεν είναι κάτι καινούριο, τονίζω, είναι μετά την εξάντληση του πίνακα. Θέλω να πιστεύω ότι όλοι μας θέλουμε να καλύπτουμε αυτά τα κενά και δη σε συγκεκριμένες ειδικότητες.

Οι εκλογές των υπηρεσιακών. Κοιτάξτε, το έχω πει πολλές φορές. Συζητάμε για το αν είναι φυσιολογικό  - και εδώ ας βγούμε και λίγο εκτός πανδημίας - να κλείνουν όλα τα σχολεία της χώρας, να παίρνουν άδεια όλοι οι εργαζόμενοι γονείς για να γίνονται οι εκλογές των υπηρεσιακών. Πολύ σημαντικό και το δικαίωμα του «εκλέγειν και του εκλέγεσθαι», γι’ αυτό, όμως προτείναμε - για το οποίο είχαμε δεσμευτεί και προεκλογικά - οι εκλογές αυτές να γίνονται Σάββατο και πόσο μάλλον μέσω πανδημίας, θεωρήσαμε αυτονόητο ότι δεν πρέπει να μετακινηθούν 170.000 εκπαιδευτικοί, προκειμένου να συμμετάσχουν στις εκλογές.

Για τις Σχολές Μαθητείας του Ο.Α.Ε.Δ.. Θέλω να διευκρινίσω ότι με βάση το ισχύον πλαίσιο οι ΕΠΑ.Σ. μαθητείας του Ο.Α.Ε.Δ. ανήκουν στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και αυτό είναι εμφανές από το γεγονός ότι οι απόφοιτοι των σχολών αυτών έχουν δικαίωμα εγγραφής στη β΄ τάξη ΕΠΑ.Λ. τα οποία μαζί με τα Γ.Ε.Λ. κατατάσσονται σε επίπεδο «4» του Εθνικού Πλαισίου Προσόντων.

Μετά από παρατηρήσεις που έγιναν και πρέπει να σας πω ότι είμαστε σε συνεχή διαβούλευση με τη διοίκηση του Ο.Α.Ε.Δ., έγινε σαφής διάκριση μεταξύ των Ε.Σ.Κ. και των ΕΠΑ.Σ. Μαθητείας του Ο.Α.Ε.Δ.. Διακρίνεται σαφώς το δυικό σύστημα μαθητείας του Ο.Α.Ε.Δ. σε σχέση με την πρακτική άσκηση στις Ε.Σ.Κ. ενώ ως προς τους τίτλους που αποδίδονται στο αντίστοιχο άρθρο διακρίνεται, αφενός η βεβαίωση επαγγελματικής κατάρτισης για τις Ε.Σ.Κ. και τα Ι.Ε.Κ. και η βεβαίωση επαγγελματικής εκπαίδευσης για τις ΕΠΑ.Σ. Μαθητείας του Ο.Α.Ε.Δ.. Θα θυμίσω ότι με το νόμο που είχε ψηφίσει η προηγούμενη κυβέρνηση, οι ΕΠΑ.Σ. λειτουργούσαν μέχρι αυτό το σχολικό έτος και όχι περαιτέρω. Εμείς, λοιπόν, αποκαθιστούμε το θεσμό, τον ενισχύουμε, τον αναβαθμίζουμε. Νόμος 4386/2016, άρθρο 66, παράγραφος 17 επί ΣΥ.ΡΙΖ.Α. που προέβλεπε το κλείσιμο των Σχολών Μαθητείας του Ο.Α.Ε.Δ..

Βελτιώσεις μέχρι την ψήφιση

Η Νίκη Κεραμέως διαβεβαίωσε τους φορείς πως είναι ανοικτή  «για περαιτέρω βελτιώσεις μέχρι την ψήφιση και το τονίζω και μετά και το τονίζω το «και μετά», γιατί ένα από τα πιο σημαντικά κομμάτια του νομοσχεδίου είναι η υλοποίηση».

«Πώς, δηλαδή,  θα υλοποιήσουμε αυτό το φιλόδοξο εγχείρημα το οποίο αποσκοπεί στο να καταστήσει την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση ισότιμο -θα έλεγα κρίσιμο- παίχτη, μέτοχο στην όλη διαδικασία της εκπαίδευσης και πως η επαγγελματική και  κατάρτιση από λύση ανάγκης για λίγους θα γίνει επιλογή για πολλούς. Σας ευχαριστούμε και πάλι πάρα πολύ» τόνισε η υπουργός.

O Πρόεδρος της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ) Γ. Βαρδακαστάνης  τόνισε ότι η  μεταρρύθμιση   που φέρνει το σχέδιο νόμου, ανεξάρτητα από την επιμέρους θέση που μπορεί να έχει κάποιος, είναι σημαντική  και σημείωσε  μεταξύ άλλων: «Εμείς, από τη πρώτη μέρα που άρχισε να συζητείται αυτό το σχέδιο νόμου, από τον περασμένο Ιούλιο, θέσαμε, στην ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας, τη θέση μας, ότι το εθνικό σύστημα για την επαγγελματική εκπαίδευση, επαγγελματική κατάρτιση διά βίου μάθηση, οφείλει να αφορά το σύνολο των Ελληνίδων και των Ελλήνων, χωρίς αποκλεισμούς, χωρίς διακρίσεις, χωρίς τείχη αποκλεισμού και πιστεύαμε, ότι είχαμε ενημερώσει την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας, όταν συναντηθήκαμε στις 26 Αυγούστου για αυτό το θέμα. Η αλήθεια είναι, ότι στο σχέδιο νόμου που δόθηκε στη διαβούλευση, υπάρχουν ορισμένες βελτιώσεις. Όμως, δεν παύει να ισχύει το γεγονός και αυτό αφορά όλες τις κυβερνήσεις και του παρελθόντος πρέπει να πω, ότι η επαγγελματική εκπαίδευση, επαγγελματική κατάρτιση και δια βίου μάθηση των ατόμων με αναπηρία, δεν υφίσταται στη χώρα και είναι απαραίτητο, σε αυτό το σχέδιο νόμου, να υπάρξει η συμπερίληψη».

 Ο Δήμαρχος Καλλιθέας και Β΄ Αντιπρόεδρος Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδος (ΚΕΔΕ) Δημήτρης Καρναβός, αφού τόνισε ότι η ΚΕΔΕ έχει κάνει διάλογο με την πολιτική ηγεσίθα του υπιυργείου Παιδείας , ανέφερε πως το νομοσχέδιο έχει θετικές διατάξεις, όπως:

Η συμμετοχή των εκπροσώπων της αυτοδιοίκησης είτε του α΄ είτε του β΄ βαθμού στο Κεντρικό Συμβούλιο Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης είτε των εκπροσώπων των Περιφερειακών Ενώσεων Δήμων στο Περιφερειακό Συμβούλιο σύνδεσης με την παραγωγή και την αγορά εργασίας.

Θεωρούμε ενδιαφέροντες τους νέους θεσμούς για την ίδρυση των πρότυπων επαγγελματικών λυκείων, αλλά και την ίδρυση των δημόσιων πειραματικών ΙΕΚ και των θεματικών ΙΕΚ, αλλά και των γραφείων επαγγελματικής ανάπτυξης και σταδιοδρομίας.

Στην επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση και δια βίου μάθηση, δεδομένου ότι οι περιφέρειες και οι δήμοι συμμετέχουν στο σχεδιασμό και την εφαρμογή της δημόσιας πολιτικής, σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, με κατεύθυνση την πολυεπίπεδη διακυβέρνηση όπως αναφέρεται και στην Εισηγητική Έκθεση, προτείνουμε αυτό να αναγνωριστεί και θεσμικά. Ότι μετέχουν και στο σύστημα διακυβέρνησης της εν λόγω δημόσιας πολιτικής.

Ήδη οι περιφέρειες, τουλάχιστον, μετέχουν στο επιχειρησιακό δίκτυο φορέων και οργανισμών του μηχανισμού διάγνωσης των αναγκών της αγοράς εργασίας.
Πιστεύουμε, επίσης, ότι πρέπει να θεσμοποιηθεί ψηφιακό εργαλείο του συστήματος διακυβέρνησης της δημόσιας πολιτικής, ένα ολοκληρωμένο πληροφοριακό σύστημα, το οποίο να περιλαμβάνει και το πληροφοριακό σύστημα υποστήριξης των Κέντρων Δια Βίου Μάθησης.

Είναι σημαντικές οι δράσεις που αναπτύσσονται σε τοπικό επίπεδο και να πούμε επίσης, ότι προτείνουμε να περιληφθεί η ΚΕΔΕ στους φορείς με τους οποίους το τμήμα σχεδιασμού και εφαρμογής πολιτικών και αναπτυξιακών δράσεων για την νεολαία ενημερώνεται και συνεργάζεται.

Ο Εκπρόσωπος της Γενικής Συνομοσπονδίας Επαγγελματικών Βιοτεχνών Εμπόρων Ελλάδας(Γ.Σ.Ε.Β.Ε.Ε.)- Εκτελεστικός Διευθυντής του ΙΜΕ-ΓΣΕΒΕΕ  Πάρης Λιντζέρης, τόνισε :

Το πρώτο που οφείλουμε να αναδείξουμε είναι το γεγονός ότι, κατά τη διάρκεια της επεξεργασίας του σχεδίου νόμου, όντως είχαμε μία πολύ καλή συνεργασία. Είχαμε, μάλλον, τη δυνατότητα σε αλλεπάλληλες συναντήσεις να εκθέσουμε τις απόψεις μας, κάτι που δεν είναι αυτονόητο και πρέπει να το αναγνωρίσουμε.

Η αλήθεια, βεβαίως, είναι ότι σε πολλά από τα θέματα εκτιμούμε ότι δεν εισακούστηκαν βασικές προτάσεις των κοινωνικών εταίρων, εν προκειμένω της ΓΣΕΒΕΕ. Θα ήθελα, λοιπόν, κωδικά να αναφέρω ορισμένα βασικά θετικά και βελτιωτικές ρυθμίσεις που συμπεριλαμβάνονται στο σχέδιο νόμου, αλλά και ορισμένες αρνητικές, που είναι επίσης εξαιρετικά κρίσιμες. Εκτιμούμε ότι τέσσερις είναι οι βασικές πρόνοιες με θετικό πρόσημο, οι οποίες συμπεριλαμβάνονται σε αυτό το σχέδιο νόμου.

Η πρώτη είναι ότι καθιερώνεται ένα εθνικό σύστημα επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης με κεντρική και περιφερειακή δομή. Βεβαίως, έχει ξαναϋπάρξει τέτοια προσπάθεια στο παρελθόν, όπως γνωρίζετε όλοι και όλες. Ελπίζουμε αυτήν τη φορά να λειτουργήσει. Τις προηγούμενες δεν είχε λειτουργήσει, δεν είχε αποδώσει.

Το δεύτερο είναι ότι η αρχική επαγγελματική κατάρτιση των ΙΕΚ κατατάσσεται, όπως και ορθώς έπρεπε να γίνει από πολλά χρόνια πριν, στην τυπική εκπαίδευση και δίνει τη δυνατότητα ανοδικής εκπαιδευτικής και επαγγελματικής πορείας και κινητικότητας για τους αποφοίτους.

Το τρίτο είναι ότι γίνεται μια απόπειρα να αντιμετωπιστούν κάποια σημαντικά προβλήματα ποιότητας στο επίπεδο της συνεχιζόμενης επαγγελματικής κατάρτισης, δηλαδή των κέντρων διά βίου μάθησης, απόπειρα η οποία επίσης μένει, από το εφαρμοστικό πλαίσιο που θα ακολουθηθεί, να δούμε αν θα αποδώσει

Τέταρτο και σημαντικό στοιχείο είναι ότι, όντως σε επίπεδο αρχικής πρόβλεψης, υπάρχει ένας ενισχυμένος ρόλος των κοινωνικών εταίρων. Εδώ θα ήθελα να σημειώσω ότι, με την αναφορά στο ρόλο των κοινωνικών εταίρων στα θέματα επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, φυσικά, με κανένα τρόπο δεν θα ήθελε ο ρόλος αυτών των εταίρων να υποκαταστήσει άλλους εξίσου αρμόδιους ή αρμοδιότερους φορείς. Ωστόσο, επειδή ακριβώς η επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση είναι το σημείο επαφής της επαγγελματικής εκπαίδευσης με την αγορά εργασίας, από τη σκοπιά της δομής της απασχόλησης, οι φορείς των κοινωνικών εταίρων έχουν εδώ λόγο.

Ο κ. Λιντζέρης αναφερόμενος στα ζητήματα του  νομοσχεδίου με      αρνητική κατεύθυνση   , υπογράμμισε:

Το πρώτο στοιχείο είναι η δημιουργία των επαγγελματικών σχολών κατάρτισης, για τις οποίες δεν έχουμε καταλάβει τη σκοπιμότητα. Θεωρούμε ότι είναι μια πρόωρη κατάρτιση, η οποία θα υπονομεύσει την κύρια διαδρομή, που είναι το επαγγελματικό λύκειο.

Το δεύτερο βασικό στοιχείο είναι η υποβάθμιση των επαγγελματικών σχολών μαθητείας του ΟΑΕΔ. Εδώ είναι ίσως το πιο κρίσιμο θέμα που περιλαμβάνεται στο σχέδιο νόμου και στο οποίο θέλουμε να δηλώσουμε την αντίθεσή μας. Είναι λάθος η υποβάθμιση των σχολών μαθητείας του ΟΑΕΔ.

Το τρίτο στοιχείο είναι ότι δεν θεσπίζονται επαρκή κίνητρα για την ενίσχυση του έτους μαθητείας του μεγαλύτερου επαγγελματικού λυκείου και γενικότερα δεν θεσπίζονται όλες οι αναγκαίες και επαρκείς πρόνοιες για μια ποιοτική μαθητεία. Επίσης, υπάρχει ένα στοιχείο που διατρέχει όλο το σχέδιο νόμου και μεταδίδει τη λανθασμένη εντύπωση ότι θα μπορούσε, ακόμα και μετά το πέρας αυτών των έκτακτων συνθηκών που σήμερα περνούμε, η εξ αποστάσεως εκπαίδευση, η ψηφιακή κατάρτιση, να γίνει ένα πλήρες και επαρκές υποκατάστατο της φυσικής συμμετοχής, κάτι με το οποίο δεν είμαστε σύμφωνοι.

Επίσης, κάνει κάποιες ρυθμίσεις για τα θέματα πιστοποίησης προσόντων, τα οποία δεν μας βρίσκουν σύμφωνους, κατά την έννοια ότι, όχι ότι δεν υπάρχει ανάγκη για πιστοποίηση προσόντων, αλλά έχει δημιουργηθεί μια μεγάλη αγορά πιστοποιητικών, η οποία δημιουργεί πληθωρισμό πιστοποιητικών, με αποτέλεσμα και να αυξάνει το κόστος λειτουργίας των επιχειρήσεων και να δημιουργεί παρά να λύνει προβλήματα. Αυτά είναι τα βασικά στοιχεία που θα θέλαμε να σημειώσουμε και ευχαριστώ για την προσοχή σας.

Ο Γενικός Διευθυντής του ΙΝΣΕΤΕ, Σύνδεσμος Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (Σ.Ε.Τ.Ε.) Ηλίας Κικίλιας, τόνισε  ότι το συγκεκριμένο νομοσχέδιο κινείται σε θετική κατεύθυνση και σημείωσε, μεταξύ άλλων,  τα εξής:

Δέκα χρόνια μετά τον 3879, του 2010, επί Άννας Διαμαντοπούλου αντιμετωπίζεται το σύστημα της επαγγελματικής εκπαίδευσης ως ένα ενιαίο σύστημα με ενιαίες οργανωτικές αρχές και θεσμικά όργανα συντονισμού και θεωρούμε επίσης σημαντική την εφαρμογή της αρχής της διαπερατότητας σε όλα τα επίπεδα, όπως και την ενίσχυση των συστημάτων μαθητείας.

Θετικά, επίσης, κρίνουμε τη συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων στη διακυβέρνηση του συστήματος και στα κλαδικά συμβούλια.

Επιμέρους ζητήματα, είναι ότι δεν υπάρχει ορισμός του επαγγελματικού περιγράμματος και γενικότερα στο σχέδιο νόμου απουσιάζει η διασύνδεση με την εθνική πολιτική επαγγελματικών προγραμμάτων, καθώς επίσης και της πιστοποίησης.

Η ανάθεση του συντονισμού των πολιτικών για την επαγγελματική εκπαίδευση σε μια Γενική Γραμματεία κρίνεται ως θετική, υπό την προϋπόθεση όμως ότι υποστηρίζεται από κατάλληλες και επαρκείς υπηρεσιακές δομές.

Το πεδίο, ωστόσο, είναι τόσο εκτεταμένο και τόσο κρίσιμο ώστε θα μπορούσε να αποτελέσει και το αποκλειστικό πεδίο αρμοδιότητας σε επίπεδο Υφυπουργού.

Το κεντρικό συμβούλιο της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης έχει θετικά στοιχεία με την εκπροσώπηση εργοδοτών και εργαζομένων και επίσης στα κλαδικά συμβούλια δεξιοτήτων φανταζόμαστε κατά τα πρότυπα των Sector and Skills Councils της Βρετανίας και άλλων χωρών είναι μια θετική πρόβλεψη.

Η οργάνωση και η δραστηριοποίηση αυτών των συμβουλίων, θα μπορούσε να αναληφθεί κατά τα επιτυχημένα πρότυπα άλλων ευρωπαϊκών χωρών από τα ινστιτούτα των θεσμικών κοινωνικών εταίρων, τα οποία έχουν ήδη αποκτήσει μια ισορροπημένη εμπειρία στο πεδίο αυτό.

Τα συμβούλια σύνδεσης της παραγωγής με την αγορά εργασίας, θα μπορούσαν επίσης να αποτελέσουν παραγωγικά στοιχεία του συστήματος. Ωστόσο, θα πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι έχουν υπάρξει αντίστοιχες ρυθμίσεις στο παρελθόν. Για παράδειγμα, στο 3879 προβλεπόταν η σύσταση περιφερειακών επιτροπών επαγγελματικής κατάρτισης, αλλά δεν έχουν λειτουργήσει και δεν έχουν αποφέρει ουσιώδες αποτέλεσμα.

Ο εκπρόσωπος της Γενικής Συνομοσπονδίας Εργατών Ελλάδας, Διευθυντής του Ινστιτούτου Εργασίας (ΙΝΕ) ΓΣΕΕ και του Κέντρου Ανάπτυξης Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΚΑΝΕΠ) ΓΣΕΕ) Χρήστος Γούλας, τόνισε :

θεωρούμε, ότι το σ/ν συνιστά μια αναγκαία, ευρείας έκτασης θεσμική και οριζόντια παρέμβαση σε ένα πεδίο που, αν εξαιρέσει κανείς τις ορθές παρεμβάσεις που είχαν θεσμοθετηθεί προ 3ετίας, στην επαγγελματική εκπαίδευση και συγκεκριμένα στα ΕΠΑΛ, χαρακτηρίζεται από αποσπασματικότητα, διαρκή υποβάθμιση της ποιότητας στις σχετικές δράσεις του και εντέλει την αδυναμία να ανταποκριθεί στις ανάγκες του κόσμου της εργασίας και τις απαιτήσεις του παραγωγικού ιστού.

Η συνολική και ενιαία αντιμετώπιση του πεδίου της επαγγελματικής εκπαίδευσης, της αρχικής και συνεχιζόμενης κατάρτισης και των συστημάτων πιστοποίησης των μαθησιακών αποτελεσμάτων τους είναι απαραίτητη.

Το ζήτημα, λοιπόν, εντοπίζεται στο αν το συγκεκριμένο σ/ν κάνει τις απαραίτητες παρεμβάσεις για την απαιτούμενη ενίσχυση, αναβάθμιση ποιότητας και ελκυστικότητάς του.

Συγκεκριμένα, σε πολύ αδρές γραμμές, το ν/σ επικεντρώνεται κυρίως στα παρακάτω πεδία:

Α) Επαγγελματική Εκπαίδευση. Οι παρεμβάσεις που περιλαμβάνονται για το θέμα των ΕΠΑΛ είναι μικρές. Θεωρούμε ότι αυτό επιλέγεται διότι τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει

θετικά βήματα στο συγκεκριμένο πεδίο όπου χρειάζεται να συνεχιστούν και να ενισχυθούν. Με τις ρυθμίσεις του κεφαλαίου Δ επιχειρείται η εισαγωγή του θεσμού των προτύπων ΕΠΑΛ. Θεσμοθετούνται σημαντικά στοιχεία που πιστεύουμε ότι χρειάζεται να ονομαστούν ως Πειραματικές και όχι ως πρότυπες εκπαιδευτικές δομές. Χρειάζεται να ενταχθεί η αξιολόγηση των ΠΕΠΑΛ και η επέκταση των αποτελεσματικών δράσεων στο σύνολο των ΕΠΑΛ. Ωστόσο αντίφαση του σ/ν αποτελεί το γεγονός ότι προστίθεται ένας ακόμα μηχανισμός επιλογής μαθητών, σε τόσους άτυπους που υπάρχουν. Αυτός της εισαγωγής με βάση τον βαθμό απολυτηρίου του Γυμνασίου με τον οποίο δεν συμφωνούμε. Δεν πιστεύουμε ότι αυτή η ρύθμιση θα ενισχύσει την ελκυστικότητα. Αντιθέτως, θα αποτελέσει ένα ακόμα εμπόδιο.
Β) Αρχική επαγγελματική κατάρτιση. Η αρχική επαγγελματική κατάρτιση εδώ και πολλά χρόνια έχει αφεθεί σε μια διαρκή υποβάθμιση. Ωστόσο η πρόσφατη έρευνα του ΚΑΝΕΠ ΓΣΕΕ που δημοσιοποιήθηκε προ μηνός καταδεικνύει ότι η αρχική επαγγελματική κατάρτιση δείχνει έναν αξιοσημείωτο δυναμισμό. Οι απόφοιτοι, παρά τα πολλαπλά προβλήματα ποιότητας που αναδεικνύουν, την αξιολογούν θετικά.

Παράλληλα, στο άρθρο 43 δίνεται η δυνατότητα στους αποφοίτους των ΙΕΚ και του Μεταλυκειακού έτους – Τάξης Μαθητείας, η δυνατότητα πρόσβασης στο Επίπεδο 6 του Εθνικού Πλαισίου Προσόντων. Πρόκειται για μια σημαντική ρύθμιση, αφού η δυνατότητα πρόσβασης σε ανώτερο επίπεδο σπουδών συνιστά τη βασικότερη προϋπόθεση για την ανοδική κοινωνική και επαγγελματική κινητικότητα καθώς και την άμβλυνση των κοινωνικών και εκπαιδευτικών ανισοτήτων. Ωστόσο για να έχει το συγκεκριμένο μέτρο επιτυχία, χρειάζεται άμεση, επιτακτική και επείγουσα αναβάθμιση της ποιότητας κατά τη φοίτηση στα ΙΕΚ (Προγράμματα σπουδών, νέους οδηγούς κατάρτισης, εκπαιδευτικά εγχειρίδια και υλικά, επικαιροποιημένες τράπεζες θεμάτων κ.λπ.).

Γ) Μεταγυμνασιακή επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση. Το συγκεκριμένο μέρος του νομοσχεδίου θεωρούμε ότι είναι στο σύνολό του λανθασμένο:

1ο Λάθος. Η υποβάθμιση με πρακτικά διαφαινόμενο κίνδυνο ακύρωσης των ΕΠΑΣ Μαθητείας του ΟΑΕΔ. Η παιδαγωγική και κοινωνική συνεισφορά των ΕΠΑΣ Μαθητείας του ΟΑΕΔ ως βασικού πυλώνα της δευτεροβάθμιας επαγγελματικής εκπαίδευσης στη χώρα μας είναι αδιαμφισβήτη. Μετά την μακροχρόνια λειτουργία τους, είναι η στιγμή να κατοχυρωθεί με τρόπο σαφή η θέση των ΕΠΑΣ Μαθητείας του ΟΑΕΔ στη
 
δευτεροβάθμια τυπική εκπαίδευση και να αναγνωριστεί η θεσμική τους αυτοτέλεια ως πρότυπου φορέα δυϊκής επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης. Δεν είναι η στιγμή της αμφισβήτησης, αλλά της αποφασιστικής ενίσχυσής τους και της επέκτασης του δυικού μοντέλου μαθητείας στο σύνολο του πεδίου.

2ο Λάθος. Η καθιέρωση και η ανάπτυξη του επιπέδου 3. Παρά τη διαφαινόμενη χρησιμότητά τους για την ευθυγράμμιση του Εθνικού Πλαισίου Προσόντων με το αντίστοιχο Ευρωπαϊκό, δεν διαφαίνεται ο θετικός αντίκτυπος στο εκπαιδευτικό σύστημα. Κι αυτό γιατί ενώ σήμερα υπάρχει ευρεία συζήτηση για την ανάπτυξη της ψηφιακής οικονομίας και της κοινωνίας της γνώσης, το αίτημα για διεύρυνση των εκπαιδευτικών οριζόντων εκτός από διαρκές γίνεται και έντονα επιτακτικό. Με άλλα λόγια, είναι εξαιρετικά αντιφατικό, σε μια κοινωνία «πληθωρισμού προσόντων και δεξιοτήτων» να ανοίγουμε διεξόδους προς την «υποεκπαίδευση». Παράλληλα, η επέκταση της μαθητείας σε ανήλικους μαθητές εγκυμονεί εξαιρετικούς κινδύνους για την ανάπτυξη μορφών εκμετάλλευσης και καταχρηστικών πρακτικών αφού πρόκειται για φαινόμενα που έχουν επισημανθεί και σε μεγαλύτερες ηλικίες.

Εν κατακλείδι το διακύβευμα δεν είναι να δοθεί «θεσμικός χώρος» σε μια υποτυπώδη μορφή επαγγελματικής κατάρτισης (επίπεδο 3), αλλά να ενισχυθεί γενναία η επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση στα επίπεδα 4 και 5.

Δ) Συνεχιζόμενη Επαγγελματική Κατάρτιση: Αποτελεί το περισσότερο απαξιωμένο υποσύστημα του πεδίου, πλήρως απορρυθμισμένο ειδικά από το 2012 και μετά και με τη χαμηλότερη ποιότητα συγκριτικά με τα υπόλοιπα υποσυστήματα. Ωστόσο εμπεριέχει ένα παράδοξο. Ενώ χρηματοδοτείται συστηματικά από τα διαρθρωτικά ταμεία, είναι το πλέον υποβαθμισμένο, παρά τον πολύ σημαντικό ρόλο που έχει να επιτελέσει για την ανάπτυξη του εργατικού δυναμικού. Στα άρθρα 52-66, υιοθετείται μια ρύθμιση που προσανατολίζεται κυρίαρχα στη σε ένα βαθμό αυστηροποίηση των διαδικασιών αδειοδότησης και λειτουργίας των ΚΔΒΜ, και στην κανονικοποίηση του εν λόγω υποσυστήματος ιδιαίτερα όσον αφορά τα ζητήματα αξιολόγησης – επικύρωσης – πιστοποίησης σημαντικών παραμέτρων τόσο των εισροών (έμφαση στην αξιοποίηση πιστοποιημένων συμβούλων και εκπαιδευτών, αξιολόγηση εκπαιδευομένων) όσο και των εκροών του (πιστοποίηση μαθησιακών αποτελεσμάτων). Ωστόσο, οι εν λόγω ρυθμίσεις δεν αντιμετωπίζουν με επάρκεια και όχι προς την κατάλληλη κατεύθυνση, ζητήματα που μπορούν να αποτελέσουν ασφαλιστικές δικλείδες για την ενίσχυση της ποιότητας και της αποτελεσματικότητας των προγραμμάτων ΣΕΚ. Το ζήτημα της πιστοποίησης των προγραμμάτων πιο πολλά προβλήματα θα δημιουργήσει παρά θα επιλύσει. Επιπλέον, απουσιάζει παντελώς η υιοθέτηση ποιοτικών κριτηρίων που θα προσδώσουν αποτελεσματικότητα στο σύστημα.

Μια πολύ σύντομη αναφορά για ένα ζήτημα που έχει κεντρική θέση στο χώρο της εκπαίδευσης και της κατάρτισης, δηλ. την πιστοποίηση. Θεωρούμε ότι, όπως και στο σύνολο της Ε.Ε., οι διαδικασίες πιστοποίησης πρέπει να διεξάγονται υπό δημόσιο έλεγχο. Τόσο αυτές που αφορούν στη μη τυπική και στην άτυπη μάθηση που ορθά έχουν τεθεί υπό την αιγίδα του ΕΟΠΠΕΠ, όσο και αυτές που αφορούν στην τυπική μάθηση, δηλ. στα ΙΕΚ και στα ιδιωτικά σχολεία.

Τέλος, εκφράζουμε τη διαφωνία μας με την καθιέρωση της πρακτικής άσκησης ως μία απλήρωτης, χωρίς κοινωνική ασφάλιση και δικαιώματα, μορφής υποκατάστασης της εργασίας. Προτείνουμε την ίδια μεταχείριση με τη Μαθητεία, με δυνατότητα σύναψης σύμβασης, αμοιβής που οριοθετείται με βάση τον κατώτατο μισθό και κοινωνική ασφάλιση.

Ο Διευθυντής του Κέντρου Ανάπτυξης Ελληνικού Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας (ΚΑΕΛΕ)  Δημ. Πρίφτης   τόνισε, μεταξύ άλλων:  θεωρούμε, ότι η συνεργασία που έχει αρχίσει μεταξύ του Υπουργείου Παιδείας και τον κοινωνικών εταίρων κινείται σε ουσιαστικά επίπεδα και πρέπει, έτσι, να γίνεται. Το συγκεκριμένο νομοσχέδιο ανακεφαλαιώνει θεσμικά ζητήματα που αφορούν τις δεξιότητες του εργατικού δυναμικού και γενικότερα την αγορά εργασίας και επηρεάζει την ανταγωνιστικότητα της μικρής επιχείρησης. Μια ανταγωνιστικότητα που αυτή τη στιγμή βάλλεται στην πράξη λόγω της άνισης επιβάρυνσής της σε σχέση με τις μεγάλες επιχειρήσεις, όχι μόνο στην πράξη, αλλά και στη δημόσια ρητορική λόγω του ότι προβάλλεται ως παθογένεια της αγοράς χωρίς να εξετάζεται η σχέση της με άλλα γεωγραφικά, οικονομικά, και κοινωνιολογικά χαρακτηριστικά της Ελλάδας.

Θεωρούμε, ότι γενικότερα το νομοσχέδιο έχει θετικό πρόσημο. Ορισμένα ζητήματα αξίζουν να αναδειχθούν περισσότερο θετικά, όπως πρώτον, οι ρυθμίσεις διαβατότητας για τους αποφοίτους των ΙΕΚ που, πλέον, έχουν πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, η ένταξη των ΙΕΚ στην τυπική εκπαίδευση που βάζει τέλος στην εγκατάλειψή τους, η τακτοποίηση του Εθνικού Πλαισίου Προσόντων, η διασύνδεση με την αγορά εργασίας και η εμπλοκή των κοινωνικών εταίρων σε πολλά όργανα διακυβέρνησης επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης και η προσπάθεια ποιοτικής αναβάθμισης της δια βίου μάθησης μέσω των παρεμβάσεων στους φορείς που την παρέχουν. Τέλος, το νομοσχέδιο κινείται προς την ολοκλήρωση του συστήματος πιστοποίησης των εκροών μη τυπικής εκπαίδευσης που είναι μία ευρωπαϊκή υποχρέωση που έχουμε. Ωστόσο, υπάρχουν κι εδώ περιθώρια για βελτίωση.
 
Ο Αντιπρόεδρος του Δ.Σ.  της ΟΛΜΕ) Ευάγγελος Μπουντουλούμης τόνισε , μεταξύ άλλων:  

Ξεκινάω από το άρθρο 123 ανάποδα, διότι υπάρχει ένα ζήτημα διαλόγου και σεβασμού με τα συνδικάτα, το ζήτημα όπως καταλαβαίνετε όλοι, των εκλογών για τα υπηρεσιακά συμβούλια. Οι εκπαιδευτικοί απέρριψαν αυτόν τον τρόπο, τον ηλεκτρονικό, που πρότεινε το Υπουργείο Παιδείας, έχουμε συμμετοχή 7% - 8% και έρχεται εδώ το άρθρο 123, στο οποίο αντί το Υπουργείο Παιδείας να παραδεχτεί το λάθος, προχωράει σε μια ρύθμιση που βρίσκεται στα όρια του θεσμικού ατοπήματος για μας και παραπέμπει σε μαύρες εποχές. Θεσμοθετείται, δηλαδή, υπηρεσιακό συμβούλιο με όλα τα μέλη, ουσιαστικά διορισμένα. Αφαιρέθηκε ακόμα και η διάταξη που έδινε δυνατότητα στις ΕΛΜΕ, να υποδεικνύουν τα μέλη τους για κάλυψη αιρετών, όταν δεν υπάρχουν. Αυτό δείχνει μια αντίληψη για λειτουργία υπηρεσιακών συμβουλίων, χωρίς έλεγχο και λογοδοσία. Εδώ θα έπρεπε σήμερα επίσης, να βρίσκεται η αδερφή ομοσπονδία της ΔΟΕ, την οποία δεν βλέπουμε. Είναι πάρα πολύ σημαντικό ζήτημα. Ζητάμε λοιπόν, να αποσυρθεί αυτό το άρθρο τουλάχιστον, να γίνουν εκλογές πριν το καλοκαίρι και να παραταθεί η θητεία των σημερινών.

Πάμε τώρα στο νομοσχέδιο. Η παιδεία, κυρία Υπουργέ, είναι ένα δημόσιο αγαθό, δωρεάν για όλα τα παιδιά, είναι πνευματική καλλιέργεια, αξίες πανανθρώπινες, μόρφωση, εφόδια για το αύριο, διαμόρφωση αυριανών ενεργών πολιτικά και κοινωνικά ανθρώπων. Δεν βασίζεται μόνο στην μερικότητα, στην αποσπασματικότητα και την εξειδίκευση, που εξελίσσεται σε ανεξέλεγκτη τεχνοκρατία.
Στο νομοσχέδιο που συζητάμε, βλέπουμε αντίθετα να είναι διάχυτη μία αντίληψη για μία εκπαίδευση υποταγμένη στην χρησιμοθηρία, στην αγορά με όρους ανισοτιμίας και προσωρινότητας, χωρίς μακροπρόθεσμη στρατηγική, χωρίς να παρέχεται στέρεο υπόβαθρο τεχνολογικών γνώσεων και γενικότερης μόρφωσης σε νέα παιδιά, ιδιαίτερα δε στις δομές της πρώιμης κατάρτισης. Είναι μια εκπαίδευση δηλαδή, που τμήμα της μετατρέπεται σε ένα προϊόν αγοραίο, σε μια εμπορική διαδικασία, με σκληρή αξιολόγηση, με τάσεις συρρίκνωσης των δημόσιων δομών, βορά στα ιδιωτικά συμφέροντα που θέλουν να επενδύσουν και να ελέγξουν την εκπαίδευση, με μειωμένες δημόσιες δαπάνες και μεταφορά των βαρών στις πλάτες της οικογένειας. Όπως, καταλαβαίνετε, έχουμε μια εφαρμογή αποτυχημένων νεοφιλελεύθερων πολιτικών, οι οποίες όπου δοκιμάστηκαν έφεραν διεύρυνση και εκπαιδευτικών αλλά και κοινωνικών ανισοτήτων. Αυτό, λοιπόν, το νομοσχέδιο το απορρίπτουμε εξαρχής και ζητάμε διάλογο.

Για τα άρθρα 5 – 8, έχουμε μία διόγκωση γραφειοκρατικών δομών που αποφασίζουν για το μέλλον παιδιών και στα οποία δεν εκπροσωπούνται ουσιαστικά οι μάχιμοι εκπαιδευτικοί βάσης. Υπάρχει μια απροσδιόριστη διαδικασία λήψης αποφάσεων και σημαντικό το ειδικό βάρος των εργοδοτικών φορέων σε δομές, όπως το κεντρικό συμβούλιο και το λεγόμενο ΣΣΠΑΕ, το συμβούλιο σύνδεσης με την παραγωγή και την αγορά εργασίας, με κρίσιμο ρόλο στη συστηματική, όπως λέγεται αναπροσαρμογή τομέων ειδικοτήτων και προγραμμάτων σπουδών, με βάση τις ανάγκες της τοπικής αγοράς και της ανάπτυξης. 

Ανοίγει ο δρόμος έτσι για να προσαρμόζεται και να καθορίζεται η Τεχνική Επαγγελματική Εκπαίδευση και το περιεχόμενο σπουδών της, σύμφωνα με τις ανάγκες των επιχειρηματικών συμφερόντων, αγνοώντας το γεγονός ότι ο επαγγελματικός προσανατολισμός των νέων ανθρώπων δεν πρέπει να οριοθετείται από την προοπτική της ανάπτυξης της οικονομίας σε τοπικό επίπεδο, αλλά, λαμβάνοντας υπόψη την πρόοδο της επιστήμης συνολικά, τις τεχνολογικές εξελίξεις και έναν μακροπρόθεσμο προγραμματισμό για τη χώρα και το λαό της.

Άρθρα 9-15 που αφορούν στις Ε.Σ.Κ., δηλαδή τις Επαγγελματικές Σχολές Κατάρτισης. Επαναφέρουμε μία παρωχημένη μορφή μεταγυμνασιακής κατάρτισης άλλων εποχών σε άλλες συνθήκες που την εντάσσετε και στο τυπικό εκπαιδευτικό σύστημα. Είναι μια καθαρά ταξική επιλογή με κλειστές τις πόρτες της κοινωνικής κινητικότητας. Είναι πάγια θέση της ΟΛΜΕ, όλα τα παιδιά να τελειώνουν ηλικιακή βαθμίδα σε ΕΠΑ.Λ. ή σε Γενικό Λύκειο στο Υπουργείο Παιδείας, με παροχή στέρεων τεχνολογικών γνώσεων, δεξιοτήτων και γενικής παιδείας και όχι σε φτηνά και αναλώσιμα προγράμματα χαμηλής κατάρτισης και ειδίκευσης και με εργασία και μαθητεία ανηλίκων.

Όπως έλεγε ο κύριος Βούτσινος, ο ερμηνευτής του σημερινού νομοσχεδίου, νομίζουμε, είναι λάθος η εφαρμογή προγραμμάτων εξειδικευμένων τεχνικών γνώσεων και ικανοτήτων στις μικρές ηλικίες. «Ο νέος», έλεγε ο κύριος Βούτσινος, «εντάσσεται στην αγορά εργασίας πιο εύκολα όταν παρακολουθεί προγράμματα τεχνικής εκπαίδευσης που προσφέρουν ευρύτητα τεχνικής και επαγγελματικής εκπαίδευσης και του δίνουν τη δυνατότητα να ανοίγεται σε ένα ευρύ φάσμα δυνατοτήτων κατάρτισης και επομένως και απασχόλησης, αλλιώς, κινδυνεύει να παγιδευτεί σε τομείς και γνώσεις που θα ξεπεραστούν γρήγορα».

«Παγιδεύεται», λοιπόν το νέο παιδί στις Ε.Σ.Κ., αφού, αυτό, μάλιστα δεν θα μπορεί κατόπιν να εξελιχθεί ούτε στο επάγγελμά του, δηλαδή να μεταπηδήσει σε ένα ανώτερο επίπεδο, έστω κατάρτισης. Απομακρύνεται με αυτόν τον τρόπο τμήμα μαθητικού πληθυσμού από την εκπαίδευση και τις εγκύκλιες σπουδές και μάλιστα, όπως λέτε, προερχόμενο από ευάλωτες ομάδες που πρέπει, αντίθετα να τις ενισχύσετε για να παραμείνουν στην εκπαίδευση σε μια εποχή όπου σε όλο τον κόσμο απαιτείται ολιστική αντίληψη του ατόμου και ευρύτητα επιστημονικών και τεχνολογικών γνώσεων για οποιοδήποτε επάγγελμα.

Σας υπενθυμίζουμε ότι στην πανδημία επλήγησαν στην Ευρωπαϊκή Ένωση τα επαγγέλματα που δεν απαιτούσαν υψηλές δεξιότητες. Η κατάρτιση, κυρία Υπουργέ δεν είναι σχολείο, δεν είναι εκπαίδευση. Επιχειρείτε, μάλιστα, «δια της πλαγίας οδού» να εισάγετε στο τυπικό σύστημα χαρακτηριστικά, όπως του εκπαιδευτή, αντί του εκπαιδευτικού, από μητρώα εκτός πινάκων ΑΣΕΠ, την ωρομίσθια εργασία και τις συμβάσεις έργου, διευθυντές και μη εκπαιδευτικούς με ιδιαίτερο σύστημα επιλογής και «μανατζερικά» δικαιώματα, ανύπαρκτους συλλόγους διδασκόντων, προγράμματα καθ’ ολοκληρίαν με την εξ’ αποστάσεως εκπαίδευση, δώρο σε ιδιώτες επενδυτές, ανήλικη μαθητεία απλήρωτη και χωρίς δικαιώματα για να εθίζονται οι νέοι στις μορφές εκμετάλλευσης.

Χρηματοδοτικά πακέτα εθνικά, ευρωπαϊκά θα χρησιμοποιηθούν για να δημιουργήσουν ειδικεύσεις που απαιτεί η αγορά.

Στα άρθρα 16 έως το 21 που αφορούν στα Πρότυπα ΕΠΑ.Λ . Η Ο.Λ.Μ.Ε. έχει επανειλημμένα διακηρύξει ότι συμφωνεί με τα πειραματικά σχολεία, όπου ο μαθητικός πληθυσμός αποτελεί τυχαίο και αντιπροσωπευτικό δείγμα και απορρίπτει την ιδεοληπτική και επικίνδυνη αντίληψη για δημιουργία προτύπων σχολείων αριστείας με πληθυσμό «αρίστων» και όχι κοινών μαθητών με εκπαιδευτικούς και κοινωνικούς αποκλεισμούς και με απέραντη δυσκολία στη διάχυση των καλών πρακτικών στο κοινό «δείγμα». Εσείς προχωράτε στο Πρότυπο ΕΠΑ.Λ., έχοντας στο νου σας να δοκιμάσετε σκληρές αντιεκπαιδευτικές πολιτικές, σκληρή αξιολόγηση μονάδων εκπαιδευτικών και μαθητών που κατόπιν θα επιβληθούν σε όλη την εκπαίδευση, επιβολή τοπικών επιχειρηματικών συμφερόντων στη διαμόρφωση των προγραμμάτων σπουδών των τομέων και ειδικοτήτων που θα μεταβάλλονται συχνότατα. Τα ΕΠΑ.Λ., δηλαδή θα «τρέχουν πίσω» από την αγορά με συνέπεια καταργήσεις και συγχωνεύσεις ειδικοτήτων τομέων και σχολείων. Θα κατηγοριοποιήσετε τα σχολεία της Τ.Ε.Ε., τους εκπαιδευτικούς και τους μαθητές της. Θα δώσετε δυνατότητα για εξάωρη μη αμειβόμενη πρακτική άσκηση ανηλίκων μαθητών από όλες τις τάξεις των ΕΠΑ.Λ. σε χώρους εργασίας, πράγμα που σημαίνει και απώλεια διδακτικών ωρών, αλλά και παροχή τυπικής εκπαίδευσης σε χώρο εργασίας. Θέλετε να βάλετε νέα πρότυπα διοίκησης και λειτουργίας του σχολείου και εν τέλει να δημιουργήσετε ένα ανταγωνιστικό κλίμα άγχους και ανασφάλειας στον εκπαιδευτικό με απώλεια και οργανικών θέσεων. Πώς μπορούμε να συμφωνήσουμε με όλα αυτά;

Επίσης, κάποια λίγα θετικά, όπως τα Κέντρα Επιμόρφωσης Εκπαιδευτικών. Δεν κατανοούμε γιατί δεν τα γενικεύετε από τώρα σε όλα τα σχολεία; Με μείωση δαπανών και αυστηροποίηση εξεταστική στους τομείς και τις ειδικότητες που δεν λειτουργούν και στη μείωση επιλογών σε μαθητές, τοπικά, χωρίς να κάνετε βέβαια το λάθος του ‘13, της κάθετης εξαφάνισης τομέων, προχωράτε σε μία οριζόντια περικοπή, μέσω μαρασμού και οδηγείτε και πάλι τμήμα του μαθητικού πληθυσμού από τα ΕΠΑ.Λ. στις ιδιωτικές δομές και σε πρόωρη κατάρτιση ενηλίκων.

Για τα Ι.Ε.Κ. θα θέλαμε να επισημάνουμε για το άρθρο 43, για εμάς είναι πάρα πολύ σοβαρό άρθρο, ο δίαυλος για την πρόσβαση στα Α.Ε.Ι., μέσω κατατακτήριων «εξετάσεων» των αποφοίτων των δημοσίων Ι.Ε.Κ., των ιδιωτικών Ι.Ε.Κ. και του Μεταλυκειακού έτους της Μαθητείας», εξισώνει βαθμίδες εκπαίδευσης και κατάρτισης, ακόμα και σε διαφορετικά επίπεδα του εθνικού πλαισίου προσόντων. Δημιουργεί ανισότητες πρόσβασης και δίνει δικαίωμα στους σχολάρχες των ιδιωτικών Ι.Ε.Κ. «να θησαυρίσουν πουλώντας» την ελπίδα της πρόσβασης στο πανεπιστήμιο. Άποψη της Ο.Λ.Μ.Ε είναι ότι ο μόνος δρόμος είναι οι πανελλαδικές εξετάσεις.
Εδώ θα θέλαμε, επίσης να σημειώσουμε ότι θεωρούμε απαράδεκτα τα διακόσια και εκατό άτομα, ως όρια για τα δημόσια Ι.Ε.Κ.. Το 40 με 60 τοις εκατό των δημοσίων Ι.Ε.Κ. θα κλείσουν και οι σπουδαστές τους - θα πάνε σε δαπάνη - σε ειδικά Ι.Ε.Κ..

Υπάρχει, επίσης εδώ, ένα άλλο αρνητικό ότι καταργείται το υποχρεωτικό να είναι εκπαιδευτικός ο διευθυντής του ΙΕΚ μειώνοντας περαιτέρω την όποια παιδαγωγική πτυχή της κατάρτισης.

Ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Διευθυντών ΙΕΚ  Γιώργος Διαμαντόπουλος, τόνισε μεταξύ άλλων:  

Σε γενικές γραμμές πιστεύουμε ότι το παρόν -όπως κατατέθηκε τελικά- νομοσχέδιο, γιατί γίνανε κάποιες σημαντικές βελτιώσεις από το Υπουργείο μετά τη διαβούλευση είναι προς τη σωστή κατεύθυνση με θετικά στοιχεία. Θεωρούμε το σημαντικότερο για μας είναι η προσπάθεια σύνδεσης της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης-Κατάρτισης με την αγορά εργασίας και με τη συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων. Είναι γενική διαπίστωση πως η επαγγελματική εκπαίδευση στην Ελλάδα είναι υποβαθμισμένη και απαξιωμένη από την ελληνική κοινωνία. Μόνο ένας στους τρεις αποφοίτους γυμνασίου επιλέγει το Επαγγελματικό Λύκειο σε αντίθεση με πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες όπου τα ποσοστά είναι αντίστροφα. Τα πράγματα προσπάθησε να βελτιώσει και ο ν.4186 αλλά και ένα προτελευταίο νομοσχέδιο με τη νέα αρχή για τα ΕΠΑΛ επινοώντας κάποια κίνητρα που αναφέρονται σε ευκολότερους ή προνομιακούς τρόπους πρόσβασης στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, τη μαθητεία στα ΕΠΑΛ και τη συνέχεια την ευκολότερη κτήση του επίπεδο 5 του Εθνικού Πλαισίου Προσόντων.
Δυστυχώς, δεν είχε και πολύ θεαματικά αποτελέσματα. Θεωρούμε πάντως σωστή την προσπάθεια για την αναβάθμιση και βελτίωση της ελκυστικότητας της επαγγελματικής εκπαίδευσης που προσφέρουν τα ΕΠΑΛ, αλλά η όποια διευκόλυνση για σπουδές στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση έναντι της ουσιαστικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης μπορεί να αποσταθεροποιήσει γενικότερα τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση.

Είμαστε υπέρ της στροφής στη σύγχρονη επαγγελματική εκπαίδευση και υπέρ της στρατηγικής επιλογής της σύνδεσης με την αγορά εργασίας.

Η επαγγελματική εκπαίδευση που παρέχεται στο ΕΠΑΛ πρέπει να είναι γενική και να μην εξειδικεύεται περαιτέρω. Η επαγγελματική εκπαίδευση αποσκοπεί στην απόκτηση βασικών επαγγελματικών γνώσεων και δεξιοτήτων σε έναν ευρύτερο κλάδο οικονομικής δραστηριότητας ή επαγγελμάτων.

Ο απόφοιτος αποκτά μια σχετικά μεγάλη επαγγελματική ευελιξία, αλλά όχι την εξειδίκευση εκείνη που θα του εξασφαλίσει μια συγκεκριμένη θέση εργασίας. Αυτή την εξειδίκευση θα την πάρει στην επαγγελματική κατάρτιση.
Εξάλλου, σύμφωνα με τις σύγχρονες θεωρίες για τη σχεδίαση εκπαιδευτικών προγραμμάτων επαγγελματικής εκπαίδευσης για την κάλυψη σύγχρονων εργασιακών αναγκών, απαιτείται η δημιουργία ευρύτερων τεχνολογικών και επαγγελματικών τομέων, αφού οι ραγδαίες τεχνολογικές αλλαγές είτε αλλάζουν επαγγέλματα, είτε δημιουργούν νέα επαγγέλματα και πολύ περισσότερο καταργούν πολλά από τα παλιά.

Αυτός, λοιπόν, είναι λόγος που επιβάλλει μία ευρύτερη τεχνολογική και επαγγελματική υποδομή για τους μαθητές του ΕΠΑΛ, ώστε να μπορούν να ανταπεξέλθουν με ευελιξία σε ανώτερο επίπεδο επαγγελματικής κατάρτισης πλέον, αντί να εξειδικευτούν νωρίς σε κάτι που θα ξεπεραστεί από τις εξελίξεις.
Το ρόλο της ειδίκευσης και γενικά της επαγγελματικής κατάρτισης θεωρούμε ότι πρέπει να τον έχει το ΙΕΚ, το οποίο πρέπει να αναβαθμιστεί, να θεραπευτούν οι διαπιστωμένες αδυναμίες και να συμβάλει στη μακροχρόνια ανάπτυξη της χώρας.

Ο Πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Συλλόγων Υπουργείου Παιδείας Σάββας Φωτιάδης, ανέφερε τα εξής :

Το σχέδιο νόμου εμείς το χαρακτηρίζουμε θετικό. Δεν είναι απλά ένα σχεδίου νόμου, για εμάς είναι ένας νόμος πλαίσιο για την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση. Απαντά στην έλλειψη συνάφειας επαγγελματικής εκπαίδευσης με το σύστημα κατάρτισης, στην αδυναμία σύνδεσής με τις ανάγκες της αγοράς και στην παντελή έλλειψη, απουσία συστήματος δομών και παραγωγής επαγγελματικών προσόντων επιπέδου 3.

Για μας, είναι πάρα πολύ σημαντικό αυτό που αναφέρεται στο άρθρο 1, στον προσδιορισμό κοινών αρχών διακυβέρνησης του άρθρου 3, όπως επίσης και η δημιουργία αλληλένδετων δομών διακυβέρνησης και επιστημονικής υποστήριξης της επαγγελματικής κατάρτισης, στα άρθρα 4, 5,6 και 7.

Θα ήθελα να ξεκινήσω από τα ΙΕΚ, γιατί και αυτά συνδικαλιστικά τα εκπροσωπούμε. Θέλω να πω το εξής: Η επανεισδοχή των δημοσίων υπαλλήλων και δη των διοικητικών υπαλλήλων του Υπουργείου Παιδείας στη διοίκηση των ΙΕΚ, όπως γινόταν και πριν το 2013, για μας, είναι πολύ ουσιαστική και θα συμβάλει στην αναβάθμιση των ΙΕΚ. Δεν πρόκειται περί μανατζαρέων, όπως είπε ο συνάδελφος  εκπρόσωπος της ΟΛΜΕ, αλλά περί ανθρώπων οι οποίοι εργάζονται χρόνια στην επαγγελματική εκπαίδευση και είναι γνώστες του αντικειμένου με πάρα πολύ μεγάλη εμπειρία.

Επίσης, θέλω να στηλιτεύσω το οξύμωρο, ότι σε μια οργανική μονάδα δικαιούμαστε να είμαστε διευθυντές, δεν μπορούμε να κατέχουμε τη θέση του υποδιευθυντή, το οποίο δίνεται αμιγώς μόνο σε εκπαιδευτικούς. Θα πρέπει λίγο να το δει η κυρία Υπουργός, διότι και οι εκπαιδευτικοί, όπως και οι υποδιευθυντές και οι διευθυντές, δεν ασκούν εκπαιδευτικό έργο, αλλά αμιγώς διοικητικό έργο στις δομές των ΙΕΚ. Κατά τα άλλα, νομίζουμε, ότι υπάρχουν πάρα πολύ σημαντικά σε ορισμένες πρωτοβουλίες και θετικά στοιχεία στα ΙΕΚ, όπως είναι τα θεματικά ΙΕΚ, όπως είναι τα ξενόγλωσσα τμήματα που ιδρύονται, είναι η αξιολόγηση του θεσμού, γιατί από το 1992 δεν έχει γίνει ποτέ, είναι κάποια θέματα τα οποία είχαμε θέσει και έχουν συμπεριληφθεί, όπως η πρόληψη για αμοιβή για την πρακτική άσκηση, η πρόβλεψη υποτροφιών για τους καταρτιζόμενους, η αυτονομία που έχουν στην ανάπτυξη συνεργασιών σε επίπεδο τοπικό, περιφερειακό και εθνικό, η θέσπιση κανόνων, ότι το σύστημα να αποκτήσει αξιοπιστία με νέους κανονισμούς λειτουργίας, η νέα οργανωτική δομή και η δυνατότητα μετατάξεων υπαλλήλων στα ΙΕΚ, ώστε να μπορέσουν να στελεχωθούν, γιατί αυτή τη στιγμή, είναι όλα πάρα πολύ υποστελεχωμένα και βεβαίως, η δυνατότητα της θέσπισης εξ αποστάσεως κατάρτισης.

Επίσης, θέλουμε να χαιρετίσουμε το επίπεδο 3, με τη δημιουργία των ΕΣΚ και την ένταξη των σχολών μαθητείας του ΟΑΕΔ, διότι είναι ένας θεσμός ο οποίος έφθινε και σε δύο χρόνια από σήμερα δεν θα υπήρχε. Βεβαίως, με τη σημερινή του μορφή, δεν θα μπορούσε να καταταχθεί σε κανένα άλλο επίπεδο προσόντων, παρά μόνο στο 3. Και βεβαίως, αυτό το επίπεδο το 3, δεν πρέπει να το υποτιμούμε, γιατί άκουσα διάφορες απόψεις, διότι σύμφωνα με τις προγνώσεις του Cedefop, το 2030, αναφορικά με την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση, τα δύο τρίτα των θέσεων εργασίας, θα απαιτούν μεσαία χαμηλά προσόντα, δηλαδή, των επιπέδων 3, 4 και 5.

Συνολικά, κρίνουμε θετικό το νομοσχέδιο για την επαγγελματική εκπαίδευση, αρκεί βέβαια αυτό να εφαρμοστεί. Διότι είχαμε νομοθετήματα σε προγενέστερο χρόνο, τον ν. 4186 ή  τον ν.3879, τα οποία, εν πολλοίς, δεν εφαρμόστηκαν ή έμειναν στα χαρτιά του νομοσχεδίου και στα ΦΕΚ που εκδόθηκαν.

Ο κ. Φωτιάδης αναφερόμενος στα αρνητικά σημεία του νομοσχεδίου είπε τα εξής:

Πρόκειται για το άρθρο 110, που αφορά την Σιβιτανίδειο Σχολή, ένας φορέας οποίος συνδικαλιστικά εκπροσωπείται από την Ομοσπονδία μας και αιφνιδιαστικά, χωρίς να υπάρχει καμία διαβούλευση, έχουμε αλλαγή στη σύνθεση και στη σύσταση του Διοικητικού του Συμβουλίου. Ενώ το 2019, με δική μας πάλι προτροπή και δικές μας πιέσεις είχαμε στο Συμβούλιο κοινό εκπρόσωπο εκπαιδευτικών και διοικητικών υπαλλήλων, αίφνης, με την τροπολογία αυτή φεύγει από το Συμβούλιο μέσα ο εκπρόσωπος των εργαζομένων.

Επίσης, ο Γενικός Διευθυντής της Σιβιτανιδείου, που με το ν. 4589/2019 είχε έρθει μέσα στο Διοικητικό Συμβούλιο της Σχολής, ο οποίος είναι εκπρόσωπος της Σχολής, ο οποίος είναι ο άνθρωπος που καθημερινά αντιπροσωπεύει, λειτουργεί τη Σχολή, που γνωρίζει όλα τα θέματα της Σχολής, αποβάλλεται, πλέον, από το Διοικητικό Συμβούλιο. Δεν μπορώ να καταλάβω, ποια είναι η σκοπιμότητα που εξυπηρετεί αυτό το άρθρο το οποίο μπήκε μέσα στο νομοσχέδιο χωρίς καμία διαβούλευση, τόσο με την Ομοσπονδία όσο και με τους συλλόγους εργαζομένων της Σιβιτανιδείου. Παρακαλώ την κυρία Υπουργό, να αποσύρει το άρθρο και να πάμε σε έναν διάλογο, ώστε να βρούμε τη χρυσή τομή και να λειτουργήσει καλύτερα και το Διοικητικό Συμβούλιο της Σχολής.

Επίσης, θέλω να αναφερθώ σε έναν άλλο φορέα, ο οποίος συνδικαλιστικά πάλι καλύπτεται από την Ομοσπονδία μας. Τον ΕΟΠΕΠ, ο οποίος  αναβαθμίζεται με αρμοδιότητες με θεσμικούς ρόλους, αλλά βεβαίως, αν και έχει κάνει μια πολύ καλή δουλειά τον τελευταίο χρόνο, έχει αναβαθμιστεί, έχει ξαναβρεί το δρόμο του για να ενεργοποιήσει όλες τις αρμοδιότητές του και να διαδραματίσει ουσιαστικό ρόλο στην ανάπτυξη επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, και στου επαγγελματικού προσανατολισμού, θέλω να καλέσω την κυρία Υπουργό, σε επόμενο χρόνο να δούμε ο ΕΟΠΕΠ θέλει να έχει μια αναδιάρθρωση. Δεν μπορεί με τη σημερινή του δομή να ανταπεξέλθει, όπως θα θέλαμε εμείς, στις μεγάλες θεσμικές πρωτοβουλίες που θα αναπτύξει και στο επόμενο διάστημα.