Ι. Φωτήλας: «Ριζικές αλλαγές προς όφελος της νεολαίας μας το νομοσχέδιο για την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση»

«Ήταν βασική προεκλογική μας εξαγγελία και δέσμευση να αναβαθμίσουμε άμεσα την επαγγελματική εκπαίδευση» επισήμανε κατά την ομιλία του ως εισηγητής στη συζήτηση της Ολομέλειας του νομοσχεδίου του υπουργείου Παιδείας για την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση και δια βίου μάθηση , Ιάσονας Φωτήλας .

Ο κ. Φωτήλας αρχικά τόνισε ότι επαγγελματική αποκατάσταση δε φέρνει μόνο το γενικό λύκειο ή το πανεπιστήμιο αλλά και η επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση – και αυτή την πολιτική έχουν ήδη ακολουθήσει οι περισσότερες χώρες της Ε.Ε.

Το υπουργείο Παιδείας, τόνισε, αλλάζει το τοπίο της επαγγελματικής εκπαίδευσης ή της μέσης τεχνικής εκπαίδευσης και κατάρτισης και της δια βίου μάθησης εισάγοντας καινοτομίες όπως ο ενιαίος στρατηγικός σχεδιασμός και τα διακριτά επίπεδα προσόντων, η ουσιαστική συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων με τη θεσμοθέτηση του σχετικού συμβουλίου με συμμετοχή και εκπροσώπου των ΑμεΑ, η ίδρυση πρότυπων ΕΠΑΛ καθώς και Πειραματικών και Θεματικών ΙΕΚ, η δημιουργία του επιπέδου 3 στην εκπαίδευση, δίνοντας τη δυνατότητα και της «διαπερατότητας» και ο καθορισμός προϋποθέσεων για τη λειτουργία των Κέντρων Δια Βίου Μάθησης.

Καταλήγοντας ο βουλευτής είπε ότι «Παρά τις δυσκολίες λόγω της πανδημίας, η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, του Κυριάκου Μητσοτάκη, κάνει όλες εκείνες τις αλλαγές που χρειάζονται προς όφελος των πολιτών. Θα τα καταφέρουμε, θα οδηγήσουμε τη χώρα σε βιώσιμη ανάπτυξη και ευημερία σε πείσμα της κρίσης, σε πείσμα των καιρών.»

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ομιλίας:

Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Κατ’ αρχάς θα ήθελα να ευχαριστήσω γι’ άλλη μία φορά την ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας, την Υπουργό και τους Υφυπουργούς, που μου έδωσαν τη δυνατότητα, τόσο στην Επιτροπή όσο και στην Ολομέλεια, να παρουσιάσω αυτό το νομοσχέδιο. Ένα νομοσχέδιο που απευθύνεται στη μέση ελληνική οικογένεια. Από το βήμα αυτό θέλω να απευθυνθώ, εκτός από τους συναδέλφους, κυρίως στους γονείς που αγωνιούν για το μέλλον των παιδιών τους.

Με το νομοσχέδιο που εισάγουμε σήμερα προς συζήτηση και που προέκυψε μετά από εκτενή διάλογο με κόμματα και κοινωνικούς φορείς, αναμορφώνουμε ολοκληρωτικά το πλαίσιο της επαγγελματικής εκπαίδευσης, κατάρτισης, αυτόν το «φτωχό συγγενή» της παιδείας στη χώρα μας, δυστυχώς. Επίσης, βελτιώνουμε ριζικά τις δομές της διά βίου μάθησης.

Ήταν βασική προεκλογική μας εξαγγελία και δέσμευση να αναβαθμίσουμε άμεσα την επαγγελματική εκπαίδευση. Και λέω άμεσα, γιατί η Ελλάδα πρέπει να ακολουθήσει και να συμπορευτεί με την υπόλοιπη Δυτική Ευρώπη στους ρυθμούς και τις απαιτήσεις της τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης. Είναι ζωτικής σημασίας για την Ελλάδα να το πράξει. Μια επανάσταση που φέρνει αλλαγές με ιλιγγιώδη ταχύτητα στην οργάνωση της εκπαίδευσης και της εργασίας, με νέα επαγγέλματα και ειδικότητες, στα χωράφια, στα εργοστάσια, στις υπηρεσίες. Συνέπεια αυτής της αλλαγής είναι η επείγουσα ανάγκη για αναδιάρθρωση των δομών της εκπαίδευσης. Και πρέπει να βοηθήσουμε τα παιδιά μας να ακολουθήσουν αυτές τις εξελίξεις, ώστε στο μέλλον τους να καταφέρουν να βρουν αυτό το επάγγελμα που τους ταιριάζει στα ενδιαφέροντα και στις κλήσεις τους. Μόνο έτσι θα μπορέσουν να σταθούν αξιοπρεπώς στην κοινωνία που αλλάζει.

Τις προηγούμενες δεκαετίες ή, αν προτιμάτε, τις πρώτες της Μεταπολίτευσης, όλα τα κόμματα και οι κοινωνικοί φορείς υποστήριζαν ότι αυτό θα μπορούσε να επιτευχθεί μέσω του πανεπιστημίου. Για όλους μας τις προηγούμενες δεκαετίες ήταν, αν όχι το αποκλειστικό, το βασικό όχημα κοινωνικής ανόδου για τα παιδιά της ελληνικής οικογένειας. Τις δύο, όμως, τελευταίες δεκαετίες αυτό το μοντέλο έδειξε τα όρια του, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στην Ευρώπη, σε ολόκληρο τον κόσμο. Η αποφοίτηση από ένα πανεπιστήμιο σήμερα δεν οδηγεί απαραίτητα στην εργασία. Πολλές φορές στη χώρα μας - τις περισσότερες θα λέγαμε - οδηγεί σε ανεργία και αναζήτηση άλλης ειδικότητας ή ακόμα χειρότερα στη μετανάστευση στο εξωτερικό, στο περίφημο brain drain. Και την ίδια στιγμή υπάρχει στην Ελλάδα - σε όλες τις έρευνες που έχουν δει το φως - τεράστια ζήτηση σε ειδικότητες που δεν χρειάζεται καν να είναι απόφοιτοι ανώτατου εκπαιδευτικού ιδρύματος. Όλοι γνωρίζουμε οικογένειες που σπούδασαν παιδιά που τώρα αναζητούν ή βρήκαν δουλειά στο εξωτερικό ως γιατροί, ως μηχανικοί, άλλες ειδικότητες, γιατί στην Ελλάδα υπάρχει κορεσμός.

Ας μιλήσω για το επάγγελμά μου, το επάγγελμα του δικηγόρου. Στο Δικηγορικό Σύλλογο Πατρών είναι γραμμένοι περί τους οκτακόσιους πενήντα δικηγόρους. Οι μισοί εξ αυτών κάνουν από μία έως πέντε παραστάσεις τον χρόνο. Αντιλαμβάνεστε τι σημαίνει αυτό. Σημαίνει ότι ή δεν εργάζονται ως δικηγόροι ή δουλεύουν, κάνοντας τη χαμαλοδουλειά κάποιων μεγάλων δικηγορικών γραφείων, χωρίς ποτέ να παρίστανται οι ίδιοι.

Αυτήν ακριβώς την προβληματική κατάσταση θέλουμε να αλλάξουμε με αυτό το νομοσχέδιο. Να πούμε, δηλαδή, στα παιδιά μας ότι σήμερα επαγγελματική αποκατάσταση δε φέρνει μόνο το γενικό λύκειο ή το πανεπιστήμιο αλλά και η επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση. Η αγορά εργασίας στη χώρα μας χρειάζεται και αναζητά επαγγέλματα συγκεκριμένων ειδικοτήτων. Έχουν δοκιμάσει όλοι οι μεγάλοι ανακαινιστές της εκπαίδευσης στη χώρα μας να κάνουν κάποιες αντίστοιχες αλλαγές. Ο Καποδίστριας με τη χειροτεχνία, ο Βενιζέλος με τη μεταρρύθμιση του 1929, ο Παπανούτσος το 1964, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής στη Μεταπολίτευση και στη συνέχεια και οι κυβερνήσεις και του ΠΑΣΟΚ.

Σήμερα, όμως, πρέπει να κάνουμε ένα ακόμα πιο μεγάλο βήμα. Η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη το τολμά αυτό μετά από ευρύ διάλογο με τους κοινωνικούς φορείς και ακολουθώντας όλες τις διαδικασίες της καλής νομοθέτησης. Από μία άποψη δεν πρωτοτυπούμε. Οι περισσότερες χώρες της Ευρώπης αυτό κάνουν. Και τα έχουν καταφέρει. Ίσως το πιο επιτυχημένο μοντέλο χώρας είναι αυτό της Γερμανίας, το γνωστό δυαδικό σύστημα, το dual system, που συνδυάζει και γενική παιδεία, αλλά και πρακτική άσκηση. Μέσω αυτού μειώθηκε σε τεράστιο βαθμό η ανεργία αλλά και δόθηκε μια τεράστια ώθηση στην οικονομία της χώρας τους.

Εμείς, δυστυχώς, στη χώρα μας έχουμε μείνει πίσω σε αυτό τον τομέα και «τρέχουμε να προλάβουμε». Γιατί μόνο αν προλάβουμε τις εξελίξεις αυτές, θα πετύχουμε την πολυπόθητη ανάπτυξη για τη χώρα μας, αλλά και την προσωπική επιτυχία των παιδιών μας. Και πώς αλλάζουμε το τοπίο της επαγγελματικής εκπαίδευσης ή της μέσης τεχνικής εκπαίδευσης και κατάρτισης και της διά βίου μάθησης; Εισάγοντας καινοτομίες.

Η πρώτη έχει να κάνει με τον ενιαίο στρατηγικό σχεδιασμό και τα διακριτά επίπεδα προσόντων. Καθιερώνουμε δηλαδή ένα εθνικό σύστημα επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, το οποίο αναπτύσσεται στα επίπεδα 3, 4 και 5 του εθνικού πλαισίου προσόντων, κατ’ αντιστοιχία με το ευρωπαϊκό πλαίσιο, που ήταν μια εκκρεμότητα της χώρας μας από το 2011, και ένας ενιαίος σχεδιασμός, ο οποίος θα διαδέχεται από όλες αυτές τις βασικές αρχές, όπως με την καλύτερη σύνδεση με την οικονομία της χώρας.

Δεύτερη καινοτομία αποτελεί η ουσιαστική συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων στο σχεδιασμό της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης και διά βίου μάθησης και σε κεντρικό αλλά και σε περιφερειακό επίπεδο, με τη θεσμοθέτηση του σχετικού συμβουλίου με συμμετοχή και εκπροσώπου των ΑμεΑ. Τι θα κάνουν αυτά τα συμβούλια; Θα ανιχνεύουν, θα βοηθούν στην ανίχνευση των συγκεκριμένων αναγκών της αγοράς εργασίας και σε εθνικό αλλά και σε τοπικό επίπεδο και στη βάση αυτών των συγκεκριμένων αναγκών θα καθορίζεται εν συνεχεία τι μαθήματα θα διδάσκονται στις δομές επαγγελματικής εκπαίδευσης, ποιες ειδικότητες θα προσφέρονται, όχι όπως στο παρελθόν που αυτές οι ειδικότητες καθορίζονταν άναρχα και γι’ αυτό τις περισσότερες φορές ήταν ξεπερασμένες ή άστοχες.

Η ίδρυση πρότυπων επαγγελματικών λυκείων είναι άλλη μία καινοτομία, που είχαμε επίσης υποσχεθεί στο προεκλογικό μας πρόγραμμα, όπως καινοτομία είναι η δυνατότητα που δίνεται στα ΙΕΚ να ιδρύσουν Πειραματικά και Θεματικά ΙΕΚ και ο ΟΑΕΔ.

Το επίπεδο 3 μετά το γυμνάσιο είναι επίσης μια σημαντική καινοτομία, που όλες οι χώρες το έχουν. Έγινε πολλή συζήτηση στην Επιτροπή για τη θεσμοθέτηση αυτού του επιπέδου, αλλά πιστέψτε με το αποδείξαμε με στοιχεία. Η συντριπτική πλειοψηφία των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν μεταγυμνασιακό επίπεδο εκπαίδευσης και κατάρτισης.

Και δεν μένουμε μόνο στη θεσμοθέτηση αυτών των επιπέδων προσόντων, αλλά κυρίως δίνουμε τη δυνατότητα της λεγόμενης «διαπερατότητας», ώστε οι μαθητές, οι μαθήτριες, οι σπουδαστές, οι σπουδάστριες να έχουν πρόσβαση σε οποιαδήποτε βαθμίδα της εκπαίδευσης και στην επαγγελματική. Για παράδειγμα, εάν κάποιος επιλέξει να παρακολουθήσει την επαγγελματική σχολή κατάρτισης επιπέδου 3, στη συνέχεια να μπορεί να επιλέξει τη συνέχιση της εκπαίδευσής του στη δεύτερη τάξη των ΕΠΑΛ. Εάν κάποιος αποφοιτήσει από ΙΕΚ, να μπορεί να δώσει κατατακτήριες εξετάσεις για την εισαγωγή του σε αντίστοιχο τμήμα ΑΕΙ, σε συναφές αντικείμενο, με όρους που θα θέσει το ίδιο το ανώτατο ίδρυμα.

Αλλάζουμε επίσης και βάζουμε προϋποθέσεις στη λειτουργία των Κέντρων Δια Βίου Μάθησης. Μιλάμε για περίπου χίλια πεντακόσια, τα πρώην ΚΕΚ, εκ των οποίων τα χίλια διακόσια πενήντα δεν έχουν καν άδεια εκπαιδευτηρίου, δεν έχουν πρόσβαση για άτομα με αναπηρία. Μιλάμε για βασικές προϋποθέσεις που τίθενται και πρέπει να εκπληρωθούν και αυτό κάνουμε!

Ακόμα και για την ανάγκη ενίσχυσης του εξοπλισμού προνοούμε, γιατί μέσα στις προτάσεις του Ταμείου Ανάκαμψης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που εγκρίθηκε οριστικά πριν από λίγες μέρες, υπάρχει συγκεκριμένη πρόταση 120 εκατομμυρίων ευρώ που έχουμε καταθέσει για την ουσιαστική ενίσχυση εργαστηριακών κέντρων όλων των δομών επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Περίμενα από την αντιπολίτευση όχι να ψηφίσει σώνει και καλά το νομοσχέδιο, αλλά τουλάχιστον να εκφέρει έναν ουσιαστικό προγραμματικό λόγο. Όμως, με εξαίρεση τη στάση του ΚΙΝΑΛ και της κ. Κεφαλίδου, που αναγνώρισαν θετικά και αναπτυξιακά στοιχεία στο νομοσχέδιο και προσέφεραν στη συζήτηση με τις παρατηρήσεις και τις προτάσεις των –βέβαια παραμένει ένα ερώτημα αναπάντητο, αφού συμφωνούμε σε τόσα πολλά, γιατί θα το καταψηφίσουν, αλλά τέλος πάντων -, τα υπόλοιπα κόμματα της αντιπολίτευσης, με προεξάρχουσα την Αξιωματική Αντιπολίτευση, περιορίστηκαν σε επιχειρήματα που είτε στερούνται σοβαρότητας είτε βασίζονται σε ανακρίβειες και ψεύδη.

Το ΚΚΕ αρχικά μας κατηγόρησε γιατί – λέει - νομοθετούμε εν μέσω πανδημίας, προτείνοντας - δεν ξέρω! - να την κλείσουμε τη Βουλή μέχρι να τελειώσει η υγειονομική κρίση; Μετά μας κατηγόρησε – ακούστε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι - γιατί – λέει - επιτρέπουμε με τον τρόπο που νομοθετούμε την ίδια την αγορά εργασίας να αποφασίζει και να διαμορφώνει τις ανάγκες της.

Προφανώς, θα έπρεπε να το κάνει – δεν ξέρω! - ο Γενικός Γραμματέας του κόμματος, να αποφασίζει εκείνος για τις ανάγκες της αγοράς; Δεν ξέρω! Και μετά θα πάμε στην κολεκτιβοποίηση, κ. Δελή; Τέλος πάντων, το ΚΚΕ σε κάθε περίπτωση παραμένει πιστό. Μπορεί να διαφωνούμε ιδεολογικά, αλλά είναι σοβαροί και πιστοί στις αξίες τους. Δεν αλλάζουν κάθε μέρα ή κάθε εβδομάδα.

Ο ΣΥΡΙΖΑ να μας μιλήσει πίσω τώρα πάλι στα στερνά του για τον επάρατο νεοφιλελευθερισμό; Να μας κατηγορεί ότι ευνοούμε εν γένει τους βιομήχανους, τους εργοδότες και το κεφάλαιο; Ποιος, ο ΣΥΡΙΖΑ; Που νομοθέτησε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, για πρώτη φορά στα χρονικά να δίνουν τα καζίνο δανεικά στους παίκτες επάνω από 50.000, ούτως ώστε να τους πάρουν ό,τι τους έχει μείνει και δεν τους έχει μείνει τέλος πάντων.

Θα το δώσουμε αυτό, θα το καταθέσω στα Πρακτικά. Είναι ο ν.4512 άρθρο 378 παράγραφος 26 που η κυβέρνηση της «πρώτη φορά Αριστερά» δίνει τη δυνατότητα στα καζίνο να παίρνει και το τελευταίο ευρώ που έχει απομείνει στους άμοιρους άρρωστους παίκτες.

Παρακαλώ το καταθέτω να το πάρει ο κ. Φίλης να το βλέπει και να αισθάνεται υπερήφανος για τις αριστερές του καταβολές.

Αλήθεια όμως ας αναλογιστούμε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι. Ακολουθούν τα συμφέροντα των εργοδοτών και του μεγάλου κεφαλαίου στην περιοχή των Καλαβρύτων, ας πούμε, ο δήμαρχος και τα στελέχη του τοπικού αγροτικού συνεταιρισμού; Δεν μιλάμε για κάποιο fund μεγάλο. Μιλάμε για έναν αγροτικό συνεταιρισμό, που έχουν συμφωνήσει στη δημιουργία σχολής γάλακτος, για να σπουδάζουν οι νέοι και οι νέες της περιοχής καλύτερα, ώστε να φτιάχνουν ακόμα καλύτερα τα τοπικά τους προϊόντα που είναι ΠΟΠ, το γάλα, το τυρί, το γιαούρτι. Πιστέψτε με, το αντίθετο συμβαίνει. Πλήττουν τα συμφέροντα του κεφαλαίου του μεγάλου, αφού καταφέρνει ένας αγροτικός συνεταιρισμός να είναι ιδιαίτερα ανταγωνιστικός απέναντι στις μεγάλες γαλακτοβιομηχανίες.

Αν αύριο ο συνεταιρισμός στο Αίγιο που παράγει και εξάγει αυτό το πολύτιμο, το μοναδικό προϊόν της μαύρης κορινθιακής σταφίδας κάνει το ίδιο, θα είναι πάλι επειδή ακολούθησε τις προσταγές των «αιμοδιψών εργοδοτών»;

Αν η δομή του ΙΕΚ στην Πάτρα αποφάσιζε να ιδρύσει ένα ξενόγλωσσο τμήμα – που έχουμε εξαιρετικής ποιότητας ανθρώπινο δυναμικό -, θα γίνει κατά προσταγή των εργοδοτών; Ε, λίγη σοβαρότητα, κύριοι συνάδελφοι, δεν βλάπτει.

Κατηγορηθήκαμε από τους συναδέλφους του ΣΥΡΙΖΑ ότι θεσμοθετούμε τη δυνατότητα εργασίας ανηλίκων, ενώ έχει θεσμοθετηθεί εδώ και τριάντα πέντε χρόνια από την πρώτη σοσιαλιστική κυβέρνηση του αείμνηστου Ανδρέα Παπανδρέου και μάλιστα επί ΣΥΡΙΖΑ συνεχίστηκε. Πρόκειται – το είπε και χθες η Υπουργός - για το ν. 4547/2018 άρθρο 105.

Το καταθέτω και αυτό να το πάρει ο κ. Φίλης να το βλέπει που μιλάει για εργασία ανηλίκων.

Και, αλήθεια, δεν είναι δηλαδή ικανό ένα παιδί στα δεκάξι να σπουδάζει και να εργάζεται; Ενώ είναι ικανό στα δεκάξι να αποφασίζει για την τύχη της χώρας, να ψηφίζει, να αποφασίζει για το μέλλον της χώρας του! Α λα καρτ είναι αυτή η αντιμετώπιση.

Κατηγορηθήκαμε από το ΣΥΡΙΖΑ ότι δήθεν μειώνουμε την αξία των πτυχίων που δίνουν οι ΕΠΑΣ μαθητείας, γιατί ενώ έδιναν πτυχίο επιπέδου 4, τώρα θα δίνουν πτυχίο επιπέδου 3.

Αλήθεια, κ. Τζούφη, με ποια συγκεκριμένη διάταξη οι ΕΠΑΣ έδιναν πτυχίο επιπέδου 4; Σας προκαλώ να μας την θέσετε στα Πρακτικά. Εγώ θα περιμένω μέχρι το τέλος της συνεδρίασης.

Όμως, για την ευκολία της συζήτησης ας υποθέσουμε για μια στιγμή ότι είναι έτσι. Συνεπώς, ο νεαρός που αποφοιτά από την Α’ Λυκείου, εγγράφεται στις ΕΠΑΣ μαθητείας, κάνει δύο χρόνια σπουδές και μετά από δύο χρόνια παίρνει πτυχίο επιπέδου 4, όπως εσείς λέτε, και μετά πηγαίνει – όπως του δίνει ο νόμος τη δυνατότητα - και εγγράφεται στη Β’ Λυκείου του Επαγγελματικού Λυκείου και κάθεται άλλα δύο χρόνια και παίρνει ένα πτυχίο επιπέδου – ωχ! - 4. Έχουμε θεματάκι, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι. Γιατί δηλαδή; Αφού το 4 είχε, γιατί να πάει να καθίσει δύο χρόνια ακόμη στα θρανία, για να πάρει πάλι το 4; Κάποιος κοροϊδεύει κάποιον.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Για να ολοκληρώσω σιγά σιγά… Το συγκεκριμένο νομοσχέδιο επιφέρει συνολικά εκείνες τις αλλαγές που είναι απαραίτητες για μια ολιστική αλλαγή στη μέση τεχνική εκπαίδευση και κατάρτιση, ώστε να γίνει ελκυστική για τους νέους και τις νέες της χώρας μας.

Επίσης, περαιτέρω αλλαγές γίνονται με διατάξεις, όπως αυτές που αφορούν το πρόγραμμα κολύμβησης, την ελληνομάθεια, αλλά και με τροπολογίες όπως αυτή για τον ΕΟΠΠΕΠ, που αναβαθμίζουμε τη λειτουργία του καθώς και για το κρατικό πιστοποιητικό γλωσσομάθειας.

Τελευταίο σημείο που θα ήθελα να σχολιάσω είναι η συζήτηση για την κύρωση του περίφημου Ελληνογερμανικού Ιδρύματος Νεολαίας. Σε σχέση με την ένσταση αντισυνταγματικότητας, θα αναφερθεί ο κ. Μπούγας.

Εγώ αυτό που θέλω να θυμίσω σε όλους είναι μόνο ότι πρόκειται για μία συμφωνία η οποία επί της αρχής υπερψηφίστηκε από όλα τα κόμματα, πλην του ΚΚΕ που δήλωσε «ΠΑΡΩΝ» στη Βουλή. Ακολούθως, υπεγράφη η σύμβαση το 2019, τρεις ημέρες πριν από τις εκλογές, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.

Όμως, αυτό που θέλω να πω είναι ότι - αναφέρεται κιόλας ρητά μέσα στο κείμενο - δεν σχετίζεται σε καμία περίπτωση με οποιαδήποτε δικαιότατη απαίτηση υπάρχει από το ελληνικό κράτος ή από τους Έλληνες πολίτες για τα εγκλήματα του ναζιστικού καθεστώτος. Και γι’ αυτό και μέχρι τώρα δεν έχει αναμειχθεί το Υπουργείο Εξωτερικών, το οποίο θα βάλει τελικά την υπογραφή του – γιατί; - γιατί αφορά το νομοσχέδιο της παιδείας. Και γι’ αυτό και υπεγράφη από τον Γενικό Γραμματέα του Υπουργείου Παιδείας της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ.

Συνοψίζοντας, παρά τις δυσκολίες λόγω της πανδημίας, η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, του Κυριάκου Μητσοτάκη, κάνει όλες εκείνες τις αλλαγές που χρειάζονται προς όφελος των πολιτών. Θα τα καταφέρουμε, θα οδηγήσουμε τη χώρα σε βιώσιμη ανάπτυξη και ευημερία σε πείσμα της κρίσης, σε πείσμα των καιρών.