Αναβίωση των "Διδασκαλείων" εισηγείται η Σύνοδος Προέδρων και Κοσμητόρων Παιδαγωγικών Τμημάτων/Σχολών

Για την συστηματική επικαιροποίηση των γνώσεων των εκπαιδευτικών σε ένα ευρύ φάσμα και των δύο βαθμίδων η Σύνοδος Προέδρων και Κοσμητόρων Παιδαγωγικών Τμημάτων/Σχολών προτείνει:

• Ο θεσμός της μετεκπαίδευσης εκπαιδευτικών υπήρξε ο μακροβιότερος επιμορφωτικός θεσμός στην Ελλάδα που διήρκησε 90 χρόνια, ξεκινώντας από το «Παιδαγωγικόν Σχολείον» και τη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών την δεκαετία του 1920 (1922) έως την αναστολή λειτουργίας των Διδασκαλείων Δημοτικής Εκπαίδευσης και των Διδασκαλείων Νηπιαγωγών το 2012. Το Διδασκαλείο συντελούσε  στην ουσιαστική υποβοήθηση του εκπαιδευτικού της τάξης μέσω της εισαγωγής, διδασκαλίας και πρακτικής εφαρμογής όλων εκείνων των καινοτόμων θεωριών και πρακτικών που απαιτούνταν για την πραγματική αναβάθμιση και εξέλιξη του παιδαγωγικού έργου.     
• Τα μέλη της Συνόδου θεωρούν ότι τα Παιδαγωγικά Τμήματα σε συνεργασία με τα Τμήματα που σχετίζονται με την εκπαίδευση σε κάθε ΑΕΙ και γεωγραφική περιοχή που αυτό εδρεύει, μπορούν να αξιοποιήσουν τα Διδασκαλεία σε νέα μορφή υβριδικής και διεπιστημονικής οργάνωσης και λειτουργίας.
• Αξιοποιώντας στο έπακρο κάθε δυνατότητα των ψηφιακών Μέσων, τις διεθνείς πρακτικές μικτής μάθησης που επιτρέπουν τη συνεχιζόμενη εκπαίδευση παράλληλα με την εργασία μπορούν να προσφέρουν εκ νέου στον εκπαιδευτικό της τάξης της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης μια δωρεάν, ουσιαστική, πλήρη, σύγχρονη και ευέλικτη επιμόρφωση.
• Αυτή μπορεί να δομείται σε περιόδους διαφορετικής διάρκειας (π.χ. τρίμηνη, εξάμηνη, δωδεκάμηνη), που περιέχει αρθρωτές θεματικές ενότητες στο πλαίσιο ευρύτερων κατευθύνσεων. Με αυτόν τον τρόπο οι εκπαιδευτικοί μπορούν να επιλέξουν αρθρωτές ενότητες για να ολοκληρώσουν μετεκπαίδευση ετήσιας διάρκειας, στη βάση των δικών τους εκπαιδευτικών αναγκών.
• Σημαντικό σε κάθε περίπτωση είναι το επιμορφωτικό περιεχόμενο να συνδέεται με την εφαρμογή του στις τάξεις των σχολείων που υπηρετούν οι εκπαιδευτικοί, και να γίνεται αντικείμενο παιδαγωγικού στοχασμού, προκειμένου να προωθηθεί ο διάλογος στη σχολική μονάδα και να λειτουργήσει η επιμορφωτική εμπειρία πολλαπλασιαστικά στη σχολική μονάδα.

Ακολουθεί ολόκληρη η ανακοίνωση

Η Σύνοδος των Προέδρων και Κοσμητόρων των Παιδαγωγικών Σχολών και Τμημάτων, της 19ης Φεβρουαρίου 2022, ολοκληρώθηκε με επιτυχία και με μεγάλη συμμετοχή. Βασικά θέματα της συζήτησης ήταν: 1. η αναδιάρθρωση του ακαδημαϊκού χάρτη, 2. η πιστοποίηση στα Παιδαγωγικά Τμήματα, 3. το βασικό θέμα της Παιδαγωγικής και Διδακτικής Επάρκειας (ΠΔΕ) και 4. η επαναλειτουργία του θεσμού της επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών σε νέα μορφή.

1. Αναφορικά με το θέμα της αναδιάρθρωσης του ακαδημαϊκού χάρτη στα ΑΕΙ, μετά από εστιασμένο διάλογο αποφασίστηκε να συζητηθεί το ζήτημα στις Γενικές Συνελεύσεις των Τμημάτων και Σχολών και στη συνέχεια να τοποθετηθεί καταληκτικά η Σύνοδος, σχετικά με προτάσεις.

2. Σε σχέση με τη διαδικασία πιστοποίησης των προγραμμάτων σπουδών των Παιδαγωγικών Τμημάτων, διαπιστώθηκε ότι όλα τα Π.Τ. έλαβαν πολύ καλή αξιολόγηση. Αναφορικά με τη διαδικασία που ακολουθήθηκε επισημαίνονται όμως μια σειρά από  προβλήματα που έχουν να κάνουν με:

• το γραφειοκρατικό χαρακτήρα της διαδικασίας που συνεπάγεται τεράστια αύξηση φόρτου εργασίας στον ακαδημαϊκό χώρο, καθώς δεν υπάρχει επαρκές προσωπικό,
• την προσήλωση σε προειλημμένες διαστάσεις που δεν σχετίζονται με την υφιστάμενη πανεπιστημιακή πραγματικότητα και αποπροσανατολίζουν από την ουσιαστική αποτύπωση των συνθηκών,
• τη μετάθεση δομικών και θεσμικών προβλημάτων στα πανεπιστημιακά τμήματα, π.χ. μη πλήρωση θέσεων αφυπηρετησάντων καθηγητών σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, τη μεγάλη αναλογία διδασκόντων και φοιτητών σε σύγκριση με άλλα ευρωπαϊκά κράτη, τη μεγάλη καθυστέρηση στην πρόσληψη διδασκόντων 407 κ.α..
• τη συμμετοχή μελών στην επιτροπή πιστοποίησης αποκλειστικά από το εξωτερικό που δεν έχουν συνολική εικόνα της ακαδημαϊκής πραγματικότητας, και τον σχεδόν καχύποπτο αποκλεισμό ακαδημαϊκών από οικεία επιστημονικά πεδία της Ελλάδας.

3. Σχετικά με το θέμα της Παιδαγωγικής και Διδακτικής Επάρκειας (ΠΔΕ) διατυπώνεται η ακόλουθη πρόταση:

• Το πρόγραμμα παιδαγωγικής/διδακτικής επάρκειας κάθε Τμήματος θα πρέπει να περιλαμβάνει 6-8 μαθήματα (συμπεριλαμβανομένων και των πρακτικών ασκήσεων) που αντιστοιχούν σε τουλάχιστον 24 μονάδες ECTS. Τα μαθήματα θα πρέπει να καλύπτουν τις παρακάτω τρεις θεματικές ενότητες:
• Θέματα εκπαίδευσης και αγωγής, με μαθήματα που αφορούν στην παιδαγωγική και την ψυχολογία
• Θέματα μάθησης και διδασκαλίας, με μαθήματα που αφορούν
• στη γενική διδακτική και διδακτική μεθοδολογία
• Ειδική διδακτική (ανά γνωστικό αντικείμενο), μικρο-διδασκαλίες και πρακτική άσκηση

Σε κάθε θεματική ενότητα θα πρέπει να υπάρχει ένας ελάχιστος αριθμός μαθημάτων/ECTS (2 μαθήματα, 6 ECTS), ενώ οι πρακτικές ασκήσεις θα πρέπει να αντιστοιχούν τουλάχιστον σε 8 μονάδες ECTS και να περιλαμβάνουν τόσο παρακολούθηση όσο και διδασκαλία, με ελάχιστο όριο παρουσίας σε σχολικές μονάδες 36 ωρών.

Τα τμήματα των οποίων οι απόφοιτοι μπορούν να διδάξουν και στις δύο βαθμίδες της εκπαίδευσης θα πρέπει να περιλαμβάνουν αντίστοιχα πρακτική άσκηση τόσο στην πρωτοβάθμια όσο και στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση.

4. Τέλος σε σχέση με την συστηματική επικαιροποίηση των γνώσεων των εκπαιδευτικών σε ένα ευρύ φάσμα και των δύο βαθμίδων προτείνει:

Ο θεσμός της μετεκπαίδευσης εκπαιδευτικών υπήρξε ο μακροβιότερος επιμορφωτικός θεσμός στην Ελλάδα που διήρκησε 90 χρόνια, ξεκινώντας από το «Παιδαγωγικόν Σχολείον» και τη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών την δεκαετία του 1920 (1922) έως την αναστολή λειτουργίας των Διδασκαλείων Δημοτικής Εκπαίδευσης και των Διδασκαλείων Νηπιαγωγών το 2012. Το Διδασκαλείο συντελούσε  στην ουσιαστική υποβοήθηση του εκπαιδευτικού της τάξης μέσω της εισαγωγής, διδασκαλίας και πρακτικής εφαρμογής όλων εκείνων των καινοτόμων θεωριών και πρακτικών που απαιτούνταν για την πραγματική αναβάθμιση και εξέλιξη του παιδαγωγικού έργου.     

Τα μέλη της Συνόδου θεωρούν ότι τα Παιδαγωγικά Τμήματα σε συνεργασία με τα Τμήματα που σχετίζονται με την εκπαίδευση σε κάθε ΑΕΙ και γεωγραφική περιοχή που αυτό εδρεύει, μπορούν να αξιοποιήσουν τα Διδασκαλεία σε νέα μορφή υβριδικής και διεπιστημονικής οργάνωσης και λειτουργίας.

Αξιοποιώντας στο έπακρο κάθε δυνατότητα των ψηφιακών Μέσων, τις διεθνείς πρακτικές μικτής μάθησης που επιτρέπουν τη συνεχιζόμενη εκπαίδευση παράλληλα με την εργασία μπορούν να προσφέρουν εκ νέου στον εκπαιδευτικό της τάξης της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης μια δωρεάν, ουσιαστική, πλήρη, σύγχρονη και ευέλικτη επιμόρφωση.

Αυτή μπορεί να δομείται σε περιόδους διαφορετικής διάρκειας (π.χ. τρίμηνη, εξάμηνη, δωδεκάμηνη), που περιέχει αρθρωτές θεματικές ενότητες στο πλαίσιο ευρύτερων κατευθύνσεων. Με αυτόν τον τρόπο οι εκπαιδευτικοί μπορούν να επιλέξουν αρθρωτές ενότητες για να ολοκληρώσουν μετεκπαίδευση ετήσιας διάρκειας, στη βάση των δικών τους εκπαιδευτικών αναγκών.

Σημαντικό σε κάθε περίπτωση είναι το επιμορφωτικό περιεχόμενο να συνδέεται με την εφαρμογή του στις τάξεις των σχολείων που υπηρετούν οι εκπαιδευτικοί, και να γίνεται αντικείμενο παιδαγωγικού στοχασμού, προκειμένου να προωθηθεί ο διάλογος στη σχολική μονάδα και να λειτουργήσει η επιμορφωτική εμπειρία πολλαπλασιαστικά στη σχολική μονάδα.

Σύνοδος Προέδρων/Κοσμητόρων Παιδαγωγικών Τμημάτων/Σχολών
 
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

1.    Παιδαγωγική Σχολή
2.    Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης
3.    Τμήμα  Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης

ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ

4.    Σχολή Επιστημών Αγωγής
5.    Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης
6.    Τμήμα των Επιστημών της Εκπαίδευσης στην Προσχολική Ηλικία

ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ   

7.    Σχολή Επιστημών Αγωγής
8.    Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης
9.    Τμήμα Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία

ΠANEΠIΣTHMIO AIΓAIOY

10.    Σχολή Ανθρωπιστικών Επιστημών
11.    Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης  
12.    Τμήμα Επιστημών της Προσχολικής Αγωγής και του Εκπαιδευτικού Σχεδιασμού

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

13.    Σχολή Κοινωνικών και Ανθρωπιστικών Επιστημών
14.    Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης  
15.    Παιδαγωγικό Τμήμα Νηπιαγωγών

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ

16.    Σχολή Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών
17.    Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης
18.    Παιδαγωγικό Τμήμα Προσχολικής Εκπαίδευσης
19.    Παιδαγωγικό Τμήμα Ειδικής Αγωγής

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ

20.    Σχολή Επιστημών Αγωγής
21.    Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης
22.    Παιδαγωγικό Τμήμα Νηπιαγωγών

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ

23.    Σχολή Επιστημών Αγωγής  
24.    Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης
25.    Παιδαγωγικό Τμήμα Προσχολικής Εκπαίδευσης

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ

26.    Σχολή Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών
27.    Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και Κοινωνικής Εργασίας  
28.    Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και της Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία