Του Αντιπρύτανη του ΕΚΠΑ Δημήτρη Καραδήμα*
Το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών μέσα σε εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες (διαχρονικά ελλιπής χρηματοδότηση από την πολιτεία, υποστελέχωση, μόνιμη μισθολογική υποβάθμιση των μελών ΔΕΠ κλπ) καταφέρνει και βελτιώνει διαρκώς τη θέση του στον στίβο του διεθνούς ανταγωνισμού, κάτι που αποτυπώνεται σε κάποιο βαθμό στις διεθνείς κατατάξεις. Το ΕΚΠΑ αισθάνεται ότι έχει υποχρέωση να ενημερώνει την ελληνική κοινωνία, την οποία ως δημόσιο Πανεπιστήμιο υπηρετεί, για τις εξελίξεις αυτές. Αυτό το κάνει με χαρά και ικανοποίηση, αλλά χωρίς «αυταρέσκεια, κομπασμό και έπαρση» (!), όπως αναφέρθηκε με υποτιμητική διάθεση (αδικαιολόγητα και προς όλα τα πανεπιστήμια, πρέπει να πω) σε άρθρο που πρόσφατα δημοσιεύτηκε στις φιλόξενες σελίδες αυτής της ηλεκτρονικής εφημερίδας. Οι άνθρωποι του ΕΚΠΑ ακούνε την εποικοδομητική κριτική και τη λαμβάνουν υπόψη τους στη διαρκή προσπάθειά τους να βελτιώσουν την ποιότητα της προσφοράς και τις επιδόσεις του Ιδρύματος. Ο αφοριστικός, ακατανόητα καταγγελτικός λόγος δεν μας αφορά!
Σήμερα επανερχόμαστε με μια νέα σημαντική ανακοίνωση που αφορά στον Τομέα των Ανθρωπιστικών Σπουδών του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Η δημοσίευση των αποτελεσμάτων της παγκόσμιας κατάταξης Πανεπιστημίων του Οργανισμού QS (Quacquarelli Symonds), για το 2023, επεφύλασσε για το ΕΚΠΑ μια σημαντική διάκριση. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα αυτής της κατάταξης, ο Τομέας των Ανθρωπιστικών Σπουδών του Ιδρύματός μας βρίσκεται στην 218η θέση μεταξύ των 500 καλύτερων Πανεπιστημίων του κόσμου, που προσφέρουν τέτοιες σπουδές, και στην 1η θέση μεταξύ των ελληνικών πανεπιστημίων. Επιπροσθέτως, η επίδοση αυτή κατατάσσει το ΕΚΠΑ μεταξύ των 105 καλύτερων Πανεπιστημίων στην Ευρώπη, σε ό,τι αφορά στις Ανθρωπιστικές Σπουδές.
Το πρώτο ερώτημα που ενδεχομένως τεθεί εδώ είναι το εξής: Γιατί οι συγκεκριμένες θέσεις (218 και 105, στον κόσμο και την Ευρώπη αντίστοιχα) αποτελούν σημαντική επιτυχία; Πράγματι, για να εκτιμήσουμε σωστά την κατάσταση, πρέπει να έχουμε τη συνολική εικόνα. Υπάρχουν στον κόσμο σήμερα περισσότερα από 32.000 Πανεπιστήμια και περίπου 7.000 από αυτά είναι στην Ευρώπη. Ας σκεφτούμε ότι διεξάγεται ένας διαγωνισμός και οι διαθέσιμες προς κάλυψη θέσεις είναι 500. Στον διαγωνισμό συμμετέχουν περισσότεροι από 20.000 υποψήφιοι (τα πανεπιστήμια που έχουν ανθρωπιστικές σπουδές)! Αντιλαμβανόμαστε ότι ο ανταγωνισμός είναι σκληρός. Το να περιληφθεί, επομένως, ένα πανεπιστημιακό ίδρυμα στον κατάλογο των 500 είναι προφανώς από μόνο του μια σημαντική επιτυχία!
Το δεύτερο ερώτημα που ανακύπτει σχετίζεται με τη θέση εντός του καταλόγου των «επιτυχόντων»: Είναι το ΕΚΠΑ ευχαριστημένο με το να βρίσκεται μέσα στον κατάλογο των 500; Οι φιλοδοξίες του εξαντλούνται σε αυτό; Κάνει κάτι για να πλησιάσει στην κορυφή του καταλόγου; Την απάντηση σε αυτό το ερώτημα την δίνουν τα στοιχεία του Οργανισμού QS:
Ο πίνακας δίνει όλη την εικόνα: Το ΕΚΠΑ το 2019 βρισκόταν στη θέση 349 (εντός του καταλόγου των 500) και σήμερα, τέσσερα (4) χρόνια μετά, έχει ανέλθει στη θέση 218! Η άνοδος είναι σταθερή, γίνεται σταδιακά και εμφανίζει το μεγαλύτερο άλμα την τελευταία χρονιά (ανοδική μετακίνηση κατά 62 θέσεις!). Υπήρξε, λοιπόν, βελτίωση της θέσης του ΕΚΠΑ, μεταξύ των 500 καλύτερων παγκοσμίως πανεπιστημίων, κατά 131 βαθμίδες μέσα σε μια τετραετία!
Τα αποτελέσματα της εν λόγω κατάταξης έδειξαν, επίσης, ότι διατήρησαν τις εξαιρετικά υψηλές θέσεις τους και για τη φετινή χρονιά τόσο το Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας (θέση 101-150) όσο και οι Κλασικές Σπουδές και οι σπουδές στην Αρχαία Ιστορία (θέση 51-90) που προσφέρει το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Σημαντικό μερίδιο συμβολής στην άνοδο που περιγράψαμε παραπάνω, εκτός από την ποιότητα του εκπαιδευτικού και ερευνητικού έργου του Ιδρύματος, έχει και η προβολή του ΕΚΠΑ διεθνώς μέσω της εδραίωσης του πρώτου ξενόγλωσσου – αγγλόφωνου προπτυχιακού προγράμματος στην Ιστορία, Αρχαιολογία και τη Λογοτεχνία της Αρχαίας Ελλάδας, το οποίο άνοιξε τις πύλες του το ακαδημαϊκό έτος 2020-2021. Σημαντική είναι, επίσης, από αυτή την άποψη και η συμμετοχή του ΕΚΠΑ στις δράσεις του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου CIVIS, στο πλαίσιο των οποίων έχουν υλοποιηθεί προγράμματα και συνεργασίες που αφορούν στις ανθρωπιστικές σπουδές.
Η βελτίωση, λοιπόν, στην οποία αναφερθήκαμε δεν είναι τυχαία. Αποτελεί αποτέλεσμα σχεδιασμού και διαρκούς και κοπιώδους προσπάθειας των μελών της ακαδημαϊκής κοινότητάς μας. Στα Πανεπιστήμια κάθε επιτυχία, μικρή ή μεγάλη, είναι αποτέλεσμα ουσιαστικής δουλειάς και συνεχούς προσπάθειας. Απλές εξαγγελίες και αόριστα σχέδια επί χάρτου δεν αρκούν για να φέρουν αποτέλεσμα.
* Ο Δημήτρης Καραδήμας είναι Καθηγητής Αρχαίας Ελληνικής Φιλολογίας και Αντιπρύτανης Ακαδημαϊκών Υποθέσεων και Φοιτητικής Μέριμνας του ΕΚΠΑ.
ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΣΧΟΛΙΟΥ
Συκοφαντικά και υβριστικά σχόλια δεν δημοσιεύονται και διαγράφονται. Επίσης δεν επιτρέπεται στα σχόλια να αναγράφονται links τα οποία διαγράφονται. Το esos δεν φέρει ευθύνη για τα επώνυμα ή ανώνυμα σχόλια που φιλοξενεί. Σε περίπτωση που θεωρείτε πως θίγεστε από κάποιο εξ αυτών, επικοινωνήστε μέσω της φόρμας επικοινωνίας έτσι ώστε να αφαιρεθεί.