"Βροχή" οι επιστολές υποψηφίων για ασάφειες στο μάθημα της Βιολογίας

Το esos δέχθηκε  για το μάθημα της Βιολογίας των Πανελλαδικών Εξετάσεων, στο οποίο διαγωνίστηκαν σήμερα οι υποψήφιοι  στις Πανελλαδικές Εξετάσεις,  τις ακόλουθες επιστολές (σ.σ. οι υποψήφιοι και οι εκπαιδευτικοί μπορούν να στέλνουν τις επιστολές τους , σχετικά με τις Πανελλαδικές Εξετάσεις, στο  press@esos.gr)

1η Επιστολή

Αξιότιμε κύριε/κυρία,

Σήμερα, 6/6/2023 εξεταζόμουν στις Πανελλήνιες στο μάθημα Βιολογία Προσανατολισμού. Βίωσα σήμερα μία απογοητευτική κατάσταση στα θέματα της Βιολογίας. Το πιο σημαντικό πρόβλημα που παρατήρησα αφορούσε το θέμα Α4 στο οποίο αναφέρεται «Κατά την έκφραση της γενετικής πληροφορίας, από τον πυρήνα εισέρχεται και εξέρχεται, αντίστοιχα:» το οποίο είναι νοηματικά άτοπο.

Συγκεκριμένα, έχει δύο αναγνώσεις.

Η μία θεωρεί ότι το μόριο που εισέρχεται, εισέρχεται ΑΠΟ τον πυρήνα προφανώς προς το κυτταρόπλασμα αφού αυτή είναι η δεύτερη περιοχή του κυττάρου που συμβαίνει έκφραση της γενετικής πληροφορίας.

Άρα με βάση τη λογική ακολουθία και το μόριο που αναφέρεται ότι εξέρχεται, θα εξέρχεται προς τον πυρήνα από τον κυτταρόπλασμα.

Με βάση αυτήν την ανάγνωση, που νοηματικά είναι η ορθότερη αλλά και πάλι ανεπαρκής, θα είναι σωστή η απάντηση β,γ,δ.

Η δεύτερη ανάγνωση που έχει ως σωστή επιλογή το γ , θεωρεί ότι η φράση «από τον πυρήνα» αναφέρεται στον πυρήνα ως πέρασμα, δηλαδή αναζητούνται δυο μόρια εκ των οποίων το ένα εισέρχεται ΣΤΟΝ πυρήνα και το άλλο ΕΞΕΡΧΕΤΑΙ ΑΠΟ τον πυρήνα.

Η δεύτερη ανάγνωση είναι λάθος διότι δεν αποδίδεται με σαφήνεια στην εκφώνηση η χρήση της πρόθεσης «από».

Ορθό θα ήταν να έλεγε ότι το πρώτο μόριο εισέρχεται ΣΤΟΝ πυρήνα και το δεύτερο εξέρχεται ΑΠΟ τον πυρήνα.

Έστω ότι η δεύτερη ανάγνωση είναι σωστή γιατί αναφέρεται «κατά την έκφραση της γενετικής πληροφορίας».

Κάποιος μπορεί να υποστηρίξει ότι η εν λόγω πρόταση θέτει μία χρονολογική σχέση στα ζητούμενα μόρια. Πρώτα πρέπει το ένα να εισέρχεται και μετά το άλλο να εξέρχεται.

Φυσικά αυτό είναι λάθος γιατί η έκφραση της γενετικής πληροφορίας (μεταγραφή και μετάφραση), γίνεται ταυτόχρονα σε πολλά γονίδια στο ευκαρυωτικό κύτταρο.

Άρα από την ανάγνωση της εκφώνησης δεν προκύπτει ότι το ζητούμενο είναι το μόριο που εισέρχεται να εισέρχεται ΠΡΙΝ το μόριο που εξέρχεται.

Το τελευταίο επιχείρημα ισχυρίζεται ότι η γενετική πληροφορία αφορά ένα συγκεκριμένο γονίδιο για το οποίο θέλουμε να προσδιορίσουμε την πορεία της έκφρασής του.

Έτσι, προσδίδεται χρονολογική σχέση στα δύο μόρια αφού αφορούν ένα συγκεκριμένο γονίδιο.

Αυτό είναι λάθος διότι η γενετική πληροφορία δεν είναι ένα μόνο γονίδιο όπως προκύπτει και από το αντίστοιχο κομμάτι του Β΄Τεύχους της Βιολογίας στο 2οΚεφάλαιο:

«Η γενετική πληροφορία είναι η καθορισμένη σειρά των βάσεων, όπως η πληροφορία μιας γραπτής φράσης είναι η σειρά των γραμμάτων που την αποτελούν. Η πληροφορία υπάρχει σε τμήματα του DNA με συγκεκριμένη ακολουθία, τα γονίδια. Αυτά, διά μέσου της μεταγραφής και της μετάφρασης, καθορίζουν τη σειρά των αμινοξέων στην πρωτεΐνη. Οι πορείες της μεταγραφής και της μετάφρασης των γονιδίων αποτελούν τη γονιδιακή έκφραση.»

Συμπερασματικά, το ερώτημα Α4 είναι επιστημονικά λάθος διατυπωμένο και δυσχεραίνει τον εξεταζόμενο στην εύρεση της «σωστής» απάντησης, ιδιαίτερα όταν το ερώτημα είναι πολλαπλής και δεν μπορεί να τεκμηριωθεί από τον εξεταζόμενο.

Ευελπιστώ στις σωστές ενέργειες από πλευράς Κεντρικής Επιτροπής Εξετάσεων στις οδηγίες προς τους διορθωτές.

Ένας εξεταζόμενος στη Βιολογία 6/6/2023

2η Επιστολή

Αξιότιμοι συντάκτες/αξιότιμες συντάκτριες,

Αγαπητό αναγνωστικό κοινό,

Είμαι υποψήφιος στις φετινές Πανελλαδικές Εξετάσεις στην Ομάδα Προσανατολισμού Υγείας και εξετάστηκα σήμερα, στις 6/6/2023, στο μάθημα Βιολογία Προσανατολισμού Γ’ Γενικού Λυκείου. 

Με ιδιαίτερη έκπληξη πληροφορήθηκα πως στο ερώτημα πολλαπλής επιλογής Α1 («Τα ινίδια χρωματίνης…»), σύμφωνα με τις υποδείξεις διόρθωσης του Υπουργείου Παιδείας, η ορθή απάντηση είναι η γ: αποτελούνται από νουκλεοσώματα, ενώ η απάντηση δ: τα συναντάμε στην πρόφαση της κυτταρικής διαίρεσης θεωρείται λανθασμένη. 

Προσωπικά, έβαλα ως σωστή απάντηση τη δ. Το πρόβλημά μου, όμως, δεν είναι ούτε ότι απάντησα «λανθασμένα» ούτε οι 5/100 μονάδες που έχασα, αλλά οι διαρκείς ασάφειες στα ερωτήματα των Πανελλαδικών Εξετάσεων. 

Σύμφωνα με τη θεωρία των σχολικών βιβλίων:

Β’ τεύχος: «Στο ηλεκτρονικό μικροσκόπιο, ύστερα από ειδική επεξεργασία, τα ινίδια χρωματίνης μοιάζουν με κομπολόγια από χάντρες. Κάθε «χάντρα» ονομάζεταινουκλεόσωμα και αποτελεί τη βασική μονάδα οργάνωσης της χρωματίνης». (Κεφάλαιο 1)

Α’ τεύχος: «Πρόφαση: Είναι το μεγαλύτερο σε διάρκεια: στάδιο της μίτωσης. Στη διάρκειά της τα ινίδια της χρωματίνης αρχίζουν να περιελίσσονται και να συμπυκνώνονται, για να πάρουν τη χαρακτηριστική μορφή των χρωμοσωμάτων».

Από τα παραπάνω καταλαβαίνει εύλογα κανείς πως τα ινίδια χρωματίνης τόσο αποτελούνται από νουκλεοσώματα (απάντηση γ) όσο και συναντώνται στην πρόφαση (απάντηση δ). Δε διασαφηνίζεται στο α’ τεύχος εάν τα χρωμοσώματα αντικαθιστούν τα ινίδια χρωματίνης.

Επομένως, αδυνατώ να κατανοήσω τον λόγο για τον οποίο η απάντηση δ κρίνεται λανθασμένη. 

Παρακαλώ θερμά όπως δημοσιευτεί η παρούσα επιστολή, ώστε να ασκηθούν οι πιέσεις για να ληφθούν ως ορθές και οι δύο απαντήσεις και να πάρει διαστάσεις το ζήτημα, ώστε να πάψουν οι επιτροπές των Πανελλαδικών Εξετάσεων να επιδεικνύουν απάθεια απέναντι στους κόπους των υποψηφίων και να διενεργούνται εξετάσεις σε θέματα των οποίων οι απαντήσεις δε θα δύνανται να αμφισβητούνται.

Με εκτίμηση,

Υποψήφιος Πανελλαδικών Εξετάσεων

3η Επιστολή

Σαν να μην έφταναν τα παράπονα για τα ερωτήματα πολλαπλής επιλογής Α1 και Α4, υπάρχουν ενδείξεις πως «προβληματικό» είναι και το ερώτημα Α5 (!)

Χαρακτηριστικά, οι υποψήφιοι κλήθηκαν να ανταποκριθούν σε ερώτημα σχετικά με τη σύσταση της ινσουλίνης. 

«Α5. Η ινσουλίνη

α. κωδικοποιείται από δύο γονίδια και αποτελείται από δύο πεπτίδια.

β. κωδικοποιείται από ένα γονίδιο και έχει 50 πεπτιδικούς δεσμούς.

γ. αποτελείται από ένα πεπτίδιο και έχει 50 πεπτιδικούς δεσμούς.

δ. κωδικοποιείται από ένα γονίδιο και έχει 49 πεπτιδικούς δεσμούς.»

Η Κεντρική Επιτροπή Εξετάσεων δίνει ως σωστή απάντηση την τελευταία (δ). 

Στο Α’ Τεύχος του σχολικού βιβλίου (Κεφάλαιο 1) αναφέρεται ότι τα αμινοξέα συνδέονται με πεπτιδικούς δεσμούς σε μια πολυπεπτιδική αλυσίδα. 

Δεν αναφέρεται ΠΟΥΘΕΝΑ στη σχολική θεωρία πως αν έχουμε ν αμινοξέα σε μια πολυπεπτιδική αλυσίδα, σχηματίζονται μεταξύ τους (ν-1) πεπτίδιο οι δεσμοί. Η προηγούμενη πληροφορία κρίνεται άκρως απαραίτητη για την επίλυση του θέματος.

Αυτό καλείται να καταλάβει ο μαθητής έπειτα από μελέτη των εικόνων του σχολικού βιβλίου, οι οποίες είναι, βέβαια «ΕΚΤΟΣ ύλης» και δεν αναπαριστούν σε καμία περίπτωση ξεκάθαρα τη συγκεκριμένη πληροφορία.

Παρ´ όλα αυτά, ο μαθητής καλείται άτυπα να τις έχει μελετήσει, κάτι που επιμαρτυρά άμεσα την αδιαφορία των επιτροπών θεμάτων των Πανελλαδικών Εξετάσεων για την ύλη, που τις ωθεί στο να μη θέτουν ερωτήματα σύμφωνα με τη διδακτέα και την εξεταστέα ύλη!

Ας πάρουμε, ωστόσο, (δυστυχώς) ως δεδομένη την απαράδεκτη συμπερίληψη των εικόνων στην εξεταστέα ύλη. Οι υποψήφιοι κλήθηκαν, προκειμένου να εξάγουν συμπεράσματα για τη σωστή απάντηση τα εξής:

Ινσουλίνη: 2 πεπτίδια

Ινσουλίνη: 51 αμινοξέα 

Λόγω της ύπαρξης των 51 αμινοξέων και των 2 πεπτιδίων, οι πεπτιδικοί δεσμοί θα είναι κατά δύο λιγότεροι από τα αμινοξέα. Άρα 49 πεπτιδικοί δεσμοί.

Η ινσουλίνη παράγεται από την προ-ινσουλίνη.

Η προ-ινσουλίνη παράγεται από 1 γονίδιο.

Άρα, η ινσουλίνη κωδικοποιείται από 1 γονίδιο.

Αναρωτιέται κανείς, λοιπόν, εάν το συγκεκριμένο ερώτημα αποσκοπεί στον έλεγχο των γνώσεων της θεωρίας ή στη δυνατότητα ανασύνθεσης και συνδυασμού πολύπλοκων βιολογιών γνώσεων, κάτι που οφείλει να συμβαίνει, σύμφωνα με τις οδηγίες εξεταστών, ΜΟΝΟ στο Γ Θέμα και στο Δ Θέμα. Σε καμία περίπτωση, με αλλά λόγια, στο Α Θέμα.

Για άλλη μια φορά, αυτοσκοπός των Πανελλαδικών είναι να «πιάσουν» αδιάβαστο ή/και απρόσεκτο τον υποψήφιο, όχι να εξετάσουν δομημένες βιολογικές γνώσεις που πρέπει να διαθέτει ο υποψήφιος της Ο.Π. Υγείας πριν και κατά την εισαγωγή του στο Πανεπιστήμιο. 

Η Επιτροπή Θεμάτων, το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων και οι ιθύνοντες για τη διεξαγωγή των Πανελλαδικών Εξετάσεων ζουν, απ´ ό,τι φαίνεται, εκτός πραγματικότητας.

Καιρός να αλλάξει αυτή η κατάσταση!

Αιτούμαι την τήρηση των ΦΕΚ κατά την δημιουργία των θεμάτων των εξετάσεων. Καιρός είναι…

Τελειόφοιτος Λυκείου 

4η Επιστολή

Αξιότιμοι καθηγητές

Σας γράφω ως ένας υποψήφιος στο μάθημα της βιολογίας με σκοπό να σας αναφέρω πως στο θέμα Α4 θεωρώ ότι υπάρχουν αρκετές ασάφειες ως προς το νόημα του περιεχομενου της ερώτησης. Από την πλευρα του υποψηφίου θεωρώ πως η ασάφεια της ερώτησης οδήγησε τους περισσοτερους μαθητές σε λανθασμένη επιλογή ορθής απάντησης με αποτέλεσμα όχι μόνο να μειωθεί ο βαθμός μας αλλα και να υπάρχει ένα γενικό μπέρδεμα στη σκέψη μας και το πραγματικα είναι σωστό. Ζητώ λοιπόν από το αξιότιμο υπουργείο και τους να συμπεριλάβει όλες τις απόψεις των μαθητών ως ορθές. 

Σας ευχαριστω για τον χρόνο σας 

Ένας υποψήφιος των πανελλαδικών εξετάσεων. 

5η Επιστολή (Βιολόγου)

Όσον αφορά στο Θέμα Α1 της Βιολογίας πιστεύω ότι υπάρχει σύγχυση μεταξύ των προτεινόμενων απαντήσεων. Η απάντηση γ είναι σωστή όπως ανακοινώθηκε (Τα ινίδια χρωματίνης αποτελούνται από νουκλεοσώματα).. Σύμφωνα όμως με το Βιβλίο Γενικής Παιδείας της Β' Λυκείου (που είναι στην ύλη της Γ Λυκείου) στη σελίδα 135 στην 2η στήλη, 5-7 σειρά στην παράγραφο της Πρόφασης αναφέρεται ότι: "στη διάρκεια της Πρόφασης τα ινίδια της χρωματίνης αρχίζουν να περιελίσσονται και να συμπυκνώνονται για να πάρουν την χαρακτηριστική μορφή των χρωμοσωμάτων". Σύμφωνα λοιπόν με την παραπάνω πρόταση του βιβλίου θα πρέπει στο Θέμα Α1 και η και η απάντηση δ (που αναφέρει ότι τα ινίδια χρωματίνης τα συναντάμε στην πρόφαση της κυτταρικής διαίρεσης) να θεωρηθεί σωστή.

Με εκτίμηση,

Δρ. Καλλιόπη Μαν. Βιολόγος-Κυτταρογενετίστρια

6η Επιστολή (γονέα)

Καλησπέρα,

Μετά από πολλούς μήνες προετοιμασίας τα παιδιά μας καλούνται να εξεταστούν και να καθοριστεί το μέλλον τους μέσα σε 4 μέρες!

Όλα καλά μέχρι εδώ αλλά όταν υπάρχουν ασάφειες και λάθη στα θέματα των εξετάσεων θα πρέπει οι αρμόδιοι να επέμβουν και να δώσουν αμεσα λύση.

Συγκεκριμένα στο ερώτημα Α1 πολλαπλών επιλογών και σύμφωνα με τα βιβλία της βιολογίας ισχύουν δύο απαντήσεις οι οποίες είναι και οι δύο σωστές, οι γ & δ.

Η γνώμη μου είναι ότι θα πρέπει να θεωρηθούν και οι δύο σωστές καθώς η απάντηση δίνει στον εξεταζόμενο 1 μονάδα στα 20.

Παρακαλώ για την άμεση παρέμβαση των αρμόδιων!

Ευχαριστω

7η Επιστολή

Αξιότιμοι συντάκτες/ αξιότιμες συντάκτριες και αγαπητά μέλη της εκπαιδευτικής κοινότητας,

Είμαι υποψήφια των πανελλαδικών εξετάσεων 2023 στην ομάδα προσανατολισμού υγείας και γράφω με σκοπό να εισακουστεί ένας ακόμη προβληματισμός που έκανε συνυποψήφιους να απογοητευτούν αδίκως κατ’εμε. Φυσικά αναφέρομαι στις κακως διατυπωμένες εκφωνήσεις του Α θέματος, συγκεκριμένα του Α5. 

«Α5. Η ινσουλίνη

α. κωδικοποιείται από δύο γονίδια και αποτελείται από δύο πεπτίδια. β. κωδικοποιείται από ένα γονίδιο και έχει 50 πεπτιδικούς δεσμούς. γ. αποτελείται από ένα πεπτίδιο και έχει 50 πεπτιδικούς δεσμούς.

δ. κωδικοποιείται από ένα γονίδιο και έχει 49 πεπτιδικούς δεσμούς.»

Η επιτροπή έδωσε ως σωστή απάντηση την επιλογή δ. Το γονίδιο της ινσουλίνης δεν κωδικοποιεί την ίδια την ινσουλίνη αλλά την προινσουλίνη όπως χαρακτηρίζεται από το σχολικο βιβλίο «Το γονίδιο της ινσουλίνης παράγει ένα πρόδρομο μόριο, την προϊνσουλίνη, το οποίο μετατρέπεται τελικά σε ινσουλίνη.» και χαρακτηριστικά στην υποενότητα παρασκευής ινσουλίνης από βακτήρια προσδιορίζει ότι επιλέγονται βακτήρια «που περιέχουν το γονίδιο το οποίο κωδικοποιεί το πρόδρομο μόριο της ινσουλίνης.» 

Όπως ήδη αναφέρθηκε σε προηγούμενη επιστολή θα μπορούσαν λόγω ασάφειας -όχι έλλειψη κατανόησης- να ερμηνευτούν ως σωστές διαφορες απαντήσεις επικαλούμενοι χωριά του σχολικού βιβλίου. 

Εγώ ,λοιπόν, θα πω πώς κατέληξα στην επιλογή του α ως σωστή απάντηση και ας κρίνουν οι θεματοδότες εάν το σκεπτικό μου ήταν λανθασμένο.

Θεώρησα πως το «κωδικοποιείται από δυο γονίδια» αναφέρεται πρωτίστως στο γονίδιο της ινσουλίνης από το οποίο παράγεται η προινσουλινη και δευτερευόντως στο γονίδιο υπεύθυνο για την κωδικοποίηση του ενζύμου που αφαιρεί το ενδιάμεσο πεπτίδιο της προινσουλινης έτσι ώστε να προκύψει η η λειτουργική μορφή της ινσουλίνης αποτελούμενη από δυο πεπτίδια.

Το σχολικο βιβλίο αναφέρει τα εξής στο τελικό στάδιο παραγωγής ανθρώπινης ινσουλίνης από βακτηρια:

«Ανάπτυξη των βακτηρίων αυτών σε βιοαντιδραστήρα για παραγωγή του πρόδρομου μορίου της ινσουλίνης. Η προϊνσουλίνη συλλέγεται και με κατάλληλο ένζυμο, που αφαιρεί το ενδιάμεσο πεπτίδιο, μετατρέπεται σε ινσουλίνη.»

Ειλικρινά, ελπίζω το υπουργείο να δικαιωσει τους υποψήφιους του πιο ανταγωνιστικού προσανατολισμού. Να σεβαστούν τα αμέτρητα ξενύχτια που περάσαμε αποστηθίζοντας το ήδη ασαφές σχολικό βιβλίο, κανένας δεν αξίζει να αισθάνεται οτι οι προσπάθεια του δεν ήταν αρκετή. Αυτοί που αξίζουν το 20 καλό θα ήταν να το απολαύσουν.

Οι πέντε μονάδες που θα χάσουν οι υποψήφιοι από αυτό τα θέματα Α λόγω ασάφειας στην διατύπωση καταδικάζουν επιμελείς υποψήφιους. Το Β3,Β4,Β5,Γ2 και Γ3 βαθμολογούνται με 4 μονάδες το καθένα και απαιτούν σαφώς περισσότερες κριτικές ικανότητες στο μάθημα της βιολογίας. Δεν θα ήταν άδικο να κρίνεται πιο άξιος εισαγωγής στο πανεπιστήμιο ο υποψήφιος που κατά τύχη ερμήνευσε όπως και οι θεματοδοτες την σωστή απάντηση στα Α1,Α4,Α5 και ενδεχομένως να μην έγραψε καν τα προαναφερθέντα θέματα συγκριτικά με έναν υποψήφιο που απάντησε άριστα στις ερωτήσεις ανάπτυξης και κρίσεως και ερμήνευσε διαφορετικά-τεκμηριωμένα όμως- τα θέματα Α;

Παρακαλώ να διευθετηθεί το ζήτημα των θεμάτων Α από τους αρμόδιους, με δίκαιο τρόπο.

Με εκτίμηση, 

Υποψήφια Πανελλαδικών εξετάσεων 

8η Επιστολή (γονέα)

Παρακαλώ θα ήθελα να εκφράσω δημοσίως το αίσθημα της αδικίας που βιώνει το παιδί μου, και στο πρόσωπο του δικού μου παιδιού, όλων αυτών των παιδιών που αγωνίστηκαν σκληρά για να φέρουν εις πέρας αυτόν τον αγώνα που ονομάζεται "πανελλαδικές εξετάσεις" θέτοντας υψηλούς στόχους για το μέλλον τους.

Οι άριστα διαβασμένοι μαθητές στο μάθημα της Βιολογίας προβληματίστηκαν στο πρώτο ερώτημα πολλαπλής επιλογής ακριβώς γιατί γνώριζαν ότι οι απαντήσεις θα μπορούσαν να είναι δύο. Αυτό ονομάζεται τρικλοποδιά και είναι ανήθικο.

Κάνω έκκληση να δοθεί λύση σ αυτό το σοβαρό ζήτημα παίρνοντας θέση η αρμόδια επιτροπή ώστε να αποκαταστήσει αυτή την αδικία.

9η Επιστολή 

Αξιότιμη/ε κυρία/ε,

Είμαι μαθήτρια γ λυκείου και εξετάστηκα στις 6/6/23 στο μάθημα της βιολογίας στις πανελλήνιες εξετάσεις. Θα ήθελα να αναφέρω πως το Α1 ερώτημα διαδέχονταν 2 σωστές απαντήσεις τη γ σύμφωνα με το β τεύχος και την δ σύμφωνα με το α τευχος. Προσωπικά επελεξα την επιλογή που έχει ανακοινωθεί ότι είναι σωστή, την γ αλλά πιστεύω πως θα έπρεπε να παρθεί ως σωστή και η δ γιατί πολλοί υποψήφιοι την επέλεξαν και θα ήταν άδικο να χάσουν το ερώτημα αυτό.

Στο ερώτημα Α4 η διατύπωση ήταν επίσης ασαφής και φτωχά διατυπωμένη.

Το ερώτημα Γ4 ήταν πολύ δύσκολο για ένα από τα πολλαπλά ερωτήματα του θέματος Γ καθώς απαιτούσε πολλές περιπτώσεις.

Τα ερωτήματα Δ1 Δ2 αν και σχετίζοταν αναφέρονταν σε διαφορετικά γονίδια το καθένα αφού με την επίδραση της EcoRI προκύπτει γονίδιο άλλο με διαφορετικό κωδικόνιο έναρξης. Ο εξεταζόμενος είχε λάβει υπόψιν του άλλο γονίδιο για το ερώτημα Δ1 και άλλο προκύπτει από το Δ2. Η άσκηση υπονοούσε πως το γονίδιο ήταν το ίδιο προκαλώντας σύγχυση σε πολλούς.

  Στο μέλλον θα πρότεινα να γίνονται πιο προσεκτικές διατυπώσεις των θεμάτων και επαρκής έλεγχος ώστε να μην υπάρχουν ασάφειες και πολλές ερμηνείες. Για τώρα θα προτείνα να ληφθούν υπόψιν οι δυσκολίες που αντιμετώπισαν οι μαθητές στην κατανόηση των θεμάτων, οι ενδεχομένες πολλές ερμηνίες και να είναι δεκτές πολλές απαντήσεις. 

 Με εκτίμηση 

Μια υποψήφια

10η Επιστολή

Δεν είναι, ομολογουμένως, η πρώτη χρονιά που οι υποψήφιοι των Πανελλαδικών Εξετάσεων στο μάθημα της Βιολογίας Προσανατολισμού κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν θέματα «υπεράνω» των απαιτήσεων και των γνώσεων του σχολικού βιβλίου.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το Θέμα Δ στις Επαναληπτικές Πανελλαδικές Εξετάσεις 2018, στο οποίο υπήρχαν «συνδεδεμένα φυλοσύνδετα γονίδια», κάτι το οποίο δεν υπάρχει στη θεωρία του Κεφαλαίου 5 του β´ τεύχους του σχολικού βιβλίου, στο οποίο μελετώνται θέματα κληρονομικότητας. Γίνεται, χαρακτηριστικά, απλή αναφορά στα φυλοσύνδετα γονίδια μέσω της μελέτης της φυλοσύνδετης υπολειπόμενης κληρονομικότητας για έναν χαρακτήρα ανά αλληλόμορφο γονίδιο.

Με άλλα λόγια, η Επιτροπή Θεμάτων της Βιολογίας σε εκείνη την εξεταστική περίοδο, πιθανά με την πρόταση πως «οι Επαναληπτικές Πανελλαδικές πρέπει να είναι πιο δύσκολες», δε δίστασε να εξετάσει τους υποψήφιους σε ένα θέμα -τυπικά- εκτός ύλης.

Ευχής έργο είναι να μην επαναληφθούν ποτέ παρεμφερή φαινόμενα στο συγκεκριμένο μάθημα (αλλά και γενικότερα), ώστε μαθητές και μαθήτριες να γνωρίζουν την ύλη στην οποία θα κληθούν να συναγωνιστούν, στη βάση του «αδιάβλητου χαρακτήρα» των Πανελλαδικών Εξετάσεων σε κάθε έκφανσή τους.

11η επιστολή

Αξιότιμε κύριε /κυρία ,

Όντας υποψήφια στις πανελλαδικές εξετάσεις εχθές 06-06-2023 εξετάστηκα στο μάθημα Βιολογίας Προσανατολισμού. Θα ήθελα και εγώ με την δίκη μου σειρά να αναφερθώ στις ασάφειες τις οποίες υπήρχαν στα θέματα που εξεταστήκαμε .Ειδικότερα,μεγάλο προβληματισμό προκάλεσε το Α1 στο θέμα Α των πολλαπλής επιλογής. Αναρωτιέμαι πως είναι δυνατόν όταν εξετάζονται δυο τεύχη όπως φάνηκε εύλογα από όλη την δομή των θεμάτων να αξιολογείται μόνο το 1 .

Στο τεύχος Α στην ενότητα 4.3 αναφέρεται χαρακτηριστικά «Πρόφαση:Είναι το μεγαλύτερο σε διάρκεια στάδιο της μίτωσης.Στη διάρκεια της τα ινιδια χρωματικής αρχίζουν να περιελίσσονται και να συμπυκνώνονται,για να πάρουν την χαρακτηριστική μορφή των χρωμοσωμάτων».

Έτσι,λοιπόν πως κρίνεται λάθος η απάντηση δ «τα συναντάμε στην πρόφαση της κυτταρικής διαίρεσης»

.Ακόμη,και να μην ειναι ορθά διατυπωμένη ειτε ή πρόταση του σχολικού είτε η εκφώνηση του ερωτήματος, το Υπουργείο Παιδείας αλλά και οι αντίστοιχοι αρμόδιοι οφείλουν να λάβουν σωστές και τις δυο απαντήσεις αφού εύκολα γίνεται αντιληπτό ότι σύμφωνα και με τις υποδείξεις του τεύχους Α κρίνεται σωστή .

Θα ήθελα ακόμη να προσθέσω και να υπογραμμίσω οτι η απάντηση δ αναφέρει «τα συναντάμε» και δεν σχετίζεται με την μορφή τους κάτι που επαληθεύεται ξανά από το σχολικό βιβλίο που εξεταζόμαστε.

Όντας και εγώ υποψήφια και μαθήτρια,η οποία έχει κάνει το ίδιο λάθος με χιλιάδες μαθητές σε όλη την χώρα και μέσω αυτών των 5μοναδων/100 μπορεί να κριθεί το πανεπιστήμιο αλλά και η πόλη που μπορεί να περάσουμε  θα παρακαλούσα θερμά οι αρμόδιοι να αναλάβουν τις απαραίτητες ευθύνες και να δώσουν ως ορθές και τις δυο απαντήσεις .

Με εκτίμηση,

Υποψήφια Πανελλαδικών Εξετάσεων

12η επιστολή

Αξιότιμοι συντακτες,

Χθες όπως και εκατοντάδες αλλά παιδιά εξεταζόμουν στο μάθημα της βιολογιας.

Πολλοί έχουν ηδη αναφέρει προβλήματα ασάφειας στις περισσότερες εκφωνήσεις, γεγονος αδιαμφισβήτητο.

Το θέμα Γ4 ομως ήταν απαράδεκτο, που βασίζεται στο σχολικο βιβλίο η υπαρξη πολλαπλών αλληλόμορφων και θνησιγόνων γονιδίων από τη στιγμή που στην πατρική γενιά υπάρχει άτομο με αυτα που εμείς θεωρούμε θνησιγονα;

Οφείλω να ομολογήσω ότι τέτοιου είδους άσκηση δεν υπάρχει ΠΟΥΘΕΝΑ στο σχολικο βιβλίο, στο οποίο οι μαθητές εξετάζονται. Και ποσο μάλλον εφόσον οι πανελλήνιες ανταποκρίνονται και στον «χειρότερο» βαθμολογικά μαθητή.

Είναι δυνατον να μπορεσει να λυσει μια άσκηση που δεν υπάρχει ούτε ως αφόρμηση στο σχολικο βιβλίο; Προσωπικά σίγουρα έχω χάσει τη σχολή που ήθελα όπως και αλλα παιδιά, και δεν υπάρχει το σθένος να συνεχίσουν στο επόμενο μάθημα.

Η επιμέλεια των θεμάτων ήταν απαράδεκτη! Ελπίζω να εισακουστούν οι απόψεις μαθητών που όλη τη χρόνια στερούνται την εφηβική τους ηλικία προκειμένου να εξεταστούν για να εισαχθούν σε κάποιο ΑΕΙ.

Με εκτίμηση,

μαθήτρια Γ τάξης, υποψήφια πανελληνίων

13η επιστολή (γονέα)

Καλημέρα σας

Το να κάνεις λάθος είναι ανθρώπινο.

Το να μην το αναγνωρίσεις είναι εγκληματικό.

Αν έγινε λάθος από την πλευρά της ΚΕΕ θα πρέπει να διορθωθεί λαμβάνοντας και τις δύο απαντήσεις ως σωστές.

Έχει ξαναγίνει αυτό παλιότερα και στη Φυσική.

Δεν πρέπει να γίνονται λάθη, όμως συμβαίνει. Όταν συμβαίνει αναλαμβάνουμε την ευθύνη και διορθώνουμε το λάθος για να μην αδικήσουμε τα παιδιά. Είναι ήδη τόσο ψυχοφθόρο το εξεταστικό σύστημα.

Με εκτίμηση

Χρήστος Κυργιάκης-φυσικός, γονέας εξεταζόμενου

14η Επιστολή

Στο ερώτημα Δ2 των Πανελλαδικών Εξετάσεων στο μάθημα της Βιολογίας Προσανατολισμού περίμενε μια επιπρόσθετη δυσάρεστη έκπληξη τους υποψήφιους και τις υποψήφιες. 

Η ορθή απάντηση οφείλει να είναι η εξής: «Το εσώνιο (εσωτερική αλληλουχία) μεταφράζεται/εκφράζεται κανονικά σε αμινοξέα, διότι οι προκαρυωτικοί οργανισμοί (το πλασμίδιο ανήκει στο γονιδίωμα βακτηριακού στελέχους) δε διαθέτουν μηχανισμούς ωρίμανσης του προδρόμου mRNA».

Βέβαια, ΠΟΥΘΕΝΑ στη σχολική θεωρία δε διατυπώνεται ξεκάθαρα ότι όταν εσωτερικές αλληλουχίες DNA γονιδίων ενσωματώνονται σε φορείς κλωνοποίησης (πχ πλασμίδια) εκφράζονται. 

Αντίθετα, στο Κεφάλαιο 2 του Τεύχους Β’ διδάσκεται πως οι εσωτερικές αλληλουχίες (εσώνια) δε μεταφράζονται σε αμινοξέα. Για τους εξεταζόμενους και τις εξεταζόμενες η ενσωμάτωση DNA σε πλασμίδια (μετασχηματισμός) και η έκφραση της γενετικής πληροφορίας είναι δυο διαφορετικές έννοιες, καθώς η μεταξύ τους συσχέτιση δε συνιστούσε μέρος της διδακτέας και εξεταστέας ύλης τους.

Για ποιον λόγο, επομένως, να γνωρίζουν ΚΑΙ ΝΑ ΣΚΕΦΤΟΥΝ κάτι τέτοιο οι εξεταζόμενοι/οι εξεταζόμενες, μιας και δε δόθηκε διευκρίνιση στο θέμα; 

Ας επιστρέψει επιτέλους η Επιτροπή Θεμάτων στην πραγματικότητα!

15η Επιστολή

Αξιότιμοι καθηγητές,

Σας γράφω ως μαθήτρια και υποψήφια στο πεδίο των σπουδών υγείας, με σκοπό να αναφέρω πως στα θέματα υπήρχαν αρκετές ασάφειες και δυσκολίες.

Συγκεκριμένα, το Α1 είχε 2 σωστές απαντήσεις αφού στο βιβλίο α’ τεύχος γράφει : «Στην διάρκεια της πρόφασης, τα ινίδια χρωματίνης συμπυκνώνονται και περιελίσσονται για να πάρουν την μορφή των χρωμοσωμάτων».

Επομένως με βάση αυτήν την πρόταση δεν γίνεται αντιληπτό εάν στην πρόφαση δεν έχουμε καθόλου ινίδια χρωματίνης.

Στην μίτωση (τεύχος α’) συνεχίζει να αναφέρει ότι τελικά τα χρωμοσώματα έχουν συσπειρωθεί πλήρως κατά την μετάφαση. Σύμφωνα, λοιπόν, με τα δεδομένα του βιβλίου και της ύλης μας πιστεύω πως θα πρέπει να θεωρηθεί σωστή απάντηση και η δ την οποία θεωρήσατε λανθασμένη.

Με εκτίμηση,

Μια υποψήφια των πανελλαδικών εξετάσεων

16η Επιστολή

Αξιότιμοι καθηγητές ,

Ως υποψήφια που είχε επενδύσει στο μάθημα της βιολογίας θεωρώ το λιγότερο προσβλητικό να υποτιμούν την προσπάθεια μου με ένα τέτοιο ερώτημα πολλαπλής όπως το α1. Αναμφισβήτητα το τεύχος α αναφέρει χαρακτηριστικά ότι: << Κατά την διάρκεια της προφασης τα ΙΝΙΔΙΑ ΤΗΣ ΧΡΩΜΑΤΙΝΗΣ αρχίζουν να περιελίσσονται και να συμπυκνώνονται…>> γεγονός που καθιστά ορθή και την απάντηση δ.

Ευελπιστώ η αδικία αυτή να αποκατασταθεί και οι αρμόδιοι να λάβουν τις αποφάσεις που προσδοκεί σχεδόν όλη η μαθητική κοινότητα που κλίθηκε να εξεταστεί με ένα τόσο ασαφές ερώτημα.

Με εκτίμηση

υποψήφια

17η Επιστολή

Ως μαθητής που εξεταστηκε στην βιολογία μπορώ να πω πως είναι απαράδεκτο να επικρατεί τέτοια κατάσταση στις πανελλαδικές εξετάσεις. Αν οι θεματοδωτες θέλουν να επιλέξουν δύσκολα θέματα, ας τα επιλέξουν. Όμως είναι άλλο τα δύσκολα και άλλο τα λαθοοος και τα κακοδιατυπωμενα

Πιο αναλυτικά το Α1 εχει 2 σωστές απαντήσεις οι οποίες μπορούν να τεκμηριωθουν μέσω του σχολικού βιβλίου 

Όσον αφορά το Α4 τώρα. Αυτό ήταν κακό διατυπωμένο καθώς δεν βγάζει νόημα η χρήση του από  καθώς ούτε και η λέξη έκφραση. 

Για το Α5 πάλι μπορεί να γίνει λόγος για λάθος απάντηση καθώς το βιβλίο πάλι δεν αναφέρει τιποτα ξεκάθαρα και μπορούν να υποστηριχθουν πολλές απόψεις 

Εύχομαι να δωθουν οι απαραιτητες διευκρυνισεις στους διορθωτες 

(δεν αιτιολογω τις διορθώσεις που πιστεύω ότι πρεοει να γίνουν καθώς με έχουν καλύψει οι άλλες επιστολές που διάβασα)

Ευχαριστώ για τον χρόνο σας 

18η Επιστολή

Αξιότιμε κυρία\ε

Σας στέλνω την επιστολή αυτή με σκοπό να καταθέσω και εγώ τη δική μου άποψη και τα προβλήματα που αντιμετώπισα χθες ως υποψήφια των πανελλαδικών και εξεταζόμενη στο μάθημα της βιολογίας.

Όπως έχετε ήδη δει από αρκετούς μαθητές οι ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής στο Α θέμα ήταν μόνο η αρχή της καταστροφικής αυτής εξέτασης. Θεωρώ πως όλοι είναι ενήμεροι για τον βαθμό δυσκολίας του μαθήματος της βιολογίας, ωστόσο κάθε χρόνο η επιτροπή φροντίζει να κάνει όλο και περισσότερα λάθη. Είναι δυνατόν να βάζουν ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής και να είναι 2 από τις 4 απαντήσεις σωστές ; Συγκεκριμένα η ερώτηση Α1 είχε 2 σωστές απαντήσεις οι οποίες είναι και στο σχολικό βιβλίο. Επίσης κάτι άλλο το όποιο οφείλω να σχολιάσω είναι η αδιευκρινισία που υπήρξε τόσο στην ερώτηση Α4 όσο και στο πρώτο ερώτημα στο θέμα Γ. Θεωρώ πως σε αυτό το σημείο πρέπει οι εκφωνήσεις να γίνονται πιο κατανοητά γραμμένες καθώς προκλήθηκε μεγάλη σύγχυση. Παράλληλα το πρόβλημα της διατύπωσης των εκφωνήσεων συνεχίζεται και στο ερώτημα γ3 το οποίο δεν παραθέτει αρκετές πληροφορίες με αποτέλεσμα αρκετές απαντήσεις να χαρακτηρίζονται λανθασμένες. Αυτό το οποίο με προβληματίζει ακόμα περισσότερο είναι το γεγονός ότι πολλοί μαθητές δεν είχαν την ευκαιρία να ολοκληρώσουν το γραπτό τους λόγω της έκτασης των θεμάτων και λόγω της ανάλυσης που απαιτούσαν. Επομένως καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι χάθηκαν μονάδες λόγω των λάθος διατυπωμένων ερωτήσεων και λόγω της έκτασης των θεμάτων.

19η Επιστολή

Καλησπέρα σας,

Ως μαθήτρια 3ης λυκείου,χθες εξετάστηκα στο μάθημα της Βιολογίας το οποίο και θεωρώ πως διέθετε εξαιρετικές ασάφειες οι οποίες δημιούργησαν σύγχυση και ίσως λάθος διαχείριση.Συγκεκριμενα στο Α1 σύμφωνα με το βιβλίο οι σωστές απαντήσεις είναι δύο και η γ όπως επίσης και η δ,η οποία από πλευράς υπουργείου έχει θεωρηθεί λάθος ενώ το βιβλίο μας αναφέρεται ξεκάθαρα πως στο στάδιο της πρότασης τα ινίδια χρωματίνης υπάρχουν απλώς αρχίζουν να συσπειρώνονται και επομένως δεν έχω συσπειρωθεί στο μέγιστο βαθμό.

Θα επιθυμούσε λοιπόν και ευελπιστώ την σωστή διαχείριση από την πλευρά σας ώστε να υπάρξει η δικαίωση και η κατευθυνση των βαθμολογητων.Φυσικα εκτός από το Α1, επίσης το Α4 και Δ θέμα δεν βοηθούσε σε καμία περίπτωση τον μαθητή να εμπεδώσει για το τι του ζητάτε.

Ευχαριστώ πολυ!

20ή Επιστολή (Εκπαιδευτικού Βιολόγου)

Σχετικά με τα Α1 και Α4 ερωτήματα..

Στο Α1, 

- το β αναφέρει ότι "Τα ινίδια χρωματίνης είναι ορατά στο οπτικό μικροσκόπιο", στο σχολικό βιβλίο (Β' τεύχος) αντίστοιχα αναφέρει: "Τα ινίδια χρωματίνης δεν είναι ορατά ως ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΕΣ δομές στο οπτικό μικροσκόπιο", συνεπώς κάποιος μπορεί να επιλέξει ως σωστή απάντηση τη β, διότι είναι ορατά, αλλά όχι ως μεμονωμένες δομές. Παίζουμε με τις λέξεις..

- το γ αναφέρει ότι αποτελούνται από νουκλεοσώματα. Ορθό. Όμως, κάποιος διαβάζοντας και το δ (που επίσης είναι σωστό) μπορεί να σκεφτεί ότι ΔΕΝ αποτελούνται μόνο από νουκλεοσώματα, αφού αυτά πακετάρονται με τη βοήθεια και άλλων πρωτεϊνών ώστε να σχηματιστεί το ινίδιο χρωματίνης ή ότι περιλαμβάνουν και το ενδιάμεσο-συνδετικό DNA. Το απορρίπτει και πάει στο δ.

- το δ αναφέρει, όπως πολλοί επισήμαναν, ότι τα ινίδια χρωματίνης τα συναντάμε στην πρόφαση. Φυσικά και είναι σωστό, εφόσον αναφέρεται ξεκάθαρα στο Α' τεύχος του σχολικού βιβλίου.

Στο Α4,

".. από τον πυρήνα εισέρχεται και εξέρχεται". Εισέρχεται ΑΠΟ τον πυρήνα προς τα ΠΟΥ; Και τι σημαίνει "κατά την έκφραση της γενετικής πληροφορίας, από τον πυρήνα εισέρχεται και εξέρχεται, αντίστοιχα;".

Ως εκπαιδευτικός βιολόγος, διορθώνω αυστηρά τα γραπτά των παιδιών στη διάρκεια της χρονιάς ώστε να γράφουν με σαφήνεια και σωστά βιολογία. Σαν να μην έφτανε ότι καλούνται να απαντήσουν συχνά θέματα πανεπιστημιακού επιπέδου, που ξεφεύγουν εντελώς από τη θεωρία του σχολικού βιβλίου, καλούνται και να "φαντάζονται τι θέλει να πει ο ποιητής" προκειμένου να απαντήσουν σωστά (κατά την κρίση της επιτροπής) ένα θέμα.

Και αναρωτιέμαι. Οι θεματοδότες δεν το είδαν. Οι λύτες δεν το είδαν; Γνώση των σχολικών βιβλίων δεν είχε κάποιος; Σωστά Ελληνικά γνωρίζουμε; 

Η Π.Ε.Β πραγματικά θεώρησε σωστή τη διατύπωση του ερωτήματος Α4 ή δεν είδε ότι το Α1 επιδέχεται διαφορετικών απαντήσεων; 

Με τα παιδιά που νιώθουν να ακυρώνεται όλη τους η προσπάθεια, χωρίς να φταίνε, θα ασχοληθεί ποτέ κανένας σοβαρά; Τους γονείς που καλούνται να πληρώσουν δεκάδες χιλιάδες ευρώ, γιατί το παιδί τους θα περάσει σε άλλη πόλη ή γιατί καλούνται να ξαναδώσουν πανελλήνιες, τους σκέφτεται κανείς;

Δυστυχώς δεν είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει. Eίναι η πολλοστή φορά που έρχομαι αντιμέτωπη με την απογοήτευση των παιδιών που, όντας άρτια προετοιμασμένα και γνωρίζοντας άριστα ελληνικά και βιολογία, έρχονται αντιμέτωπα με θέματα "πρόχειρα" διατυπωμένα, ασαφή ή με εναλλακτική απάντηση, που κρίνουν τα όνειρά τους και το μέλλον τους.

Ελπίζω να γίνει, έστω και εκ των υστέρων, το σωστό και να ακυρωθούν τα συγκεκριμένα ερωτήματα.

21η Επιστολή

Αξιότιμε κυριε/κυρια,

Σήμερα, 6/6/2023 εξεταζόμουν στις Πανελλήνιες στο μάθημα Βιολογία Προσανατολισμού.Θα ηθελα να σας επισημάνω οτι στο Α1 ερώτημα η απαντηση δ ειναι αναγκαίο να θεωρηθεί σωστη. Αυτο διότι στο σχολικό βιβλιο σχημα της σελ 134 και στη σελ 135 ( προφαση) αναφερεται πως «Στη διαρκεια της προφασης τα ινιδια της χρωματινης αρχιζουν να περιελισσονται και να συμπυκνωνονται για να παρουν τη χαρακτηριστικη μορφη χρωμοσωματων.» Δεν νοείται να υπαρχει σωστη και σωστότερη απαντηση στα θεματα πολλαπλής επιλογής, αλλα μια σωστη και τρεις λανθασμένες.

Ελπιζω οι επιστολές ολων μας να ληφθούν υπόψιν και σας ευχαριστω εκ των προταιρων.

Με εκτίμηση,

Εξεταζόμενη μαθητρια 

22η Επιστολή

Αξιότιμοι συντάκτες/συντάκτριες.

Είμαι στη δυσάρεστη θέση να στέλνω σήμερα αυτή την επιστολή με σκοπό να εκφράσω έναν προβληματισμό μου σχετικά με το Α5 ερώτημα της Βιολογίας που τόσο εγω όσο κι άλλοι μαθητές που δώσαμε στις 6/6/23 πανελλήνιες παρατηρήσαμε. Το υπουργείο δίνει σαν σωστή απάντηση την Δ. Η επιλογή Α όμως δεν μπορώ να καταλάβω γιατί δεν θεωρείται σωστή. Αντίθετα θεωρώ οτι η γνώση οτι κάθε πεπτίδιο κωδικοποιείται από ένα διαφορετικό γονίδιο σε σύνδεση με το γεγονός οτι η ινσουλίνη αποτελείται από δυο πεπτίδια Α και Β-όπως αναφέρει το σχολικό βιβλίο-(δηλαδή διαφορετικά πεπτίδια), απορρέει ευκολότερα από την ύλη την οποία διδασκόμαστε. Συνεπώς, θεωρώ απαραίτητο να γίνει αποδεκτή και η Α. Είναι κρίμα να χάνονται 5 μόρια δηλαδή ενας βαθμός στους 20 σε παιδιά που διάβαζαν όλη τη χρόνια και επέλεξαν μια απάντηση η οποία δεν μπορεί να θεωρηθεί λάθος σύμφωνα με τα σχολικά εγχειρίδια. Είναι προτιμότερο να δωθεί δεύτερη απαντηση στο Α5 που το Α απορρέει όπως προείπα με μεγαλύτερη ακρίβεια από την ύλη παρα στο Α1 -που το Γ ειναι προφανης σαν απάντηση-και στο Δ4-που ενας μαθητής πρεπει να γνωρίζει όπως και να έχει ότι από τον πυρήνα εξέρχεται rRNA λόγω του ότι συντίθεται στον πυρηνισκο που βρίσκεται μέσα σε αυτόν.

Ευχαριστω εκ των προτέρων, ελπίζω να εισακουσθεί το αίτημα μου.

23η Επιστολή (Βιολόγου)

Παρατήρηση για το Α1 πολλαπλής επιλογής  του θέματος Α των θεμάτων βιολογίας.

Σύμφωνα με το σχολικό βιβλίο:

Σελίδα 22

«Τα μόρια του DNA πακετάρονται με πρωτεΐνες και σχηματίζονται τα ινίδια χρωματίνης.…………

Στο ηλεκτρονικό μικροσκόπιο, ύστερα από ειδική επεξεργασία, τα ινίδια χρωματίνης μοιάζουν με κομπολόγια από χάντρες. Κάθε χάντρα ονομάζεται νουκλεόσωμα και αποτελεί τη βασική μονάδα οργάνωσης της χρωματίνης.»

Είναι λοιπόν φανερό ότι, τα ινίδια χρωματίνης αποτελούνται από DNA και πρωτεΐνες και όχι από νουκλεοσώματα. Τα νουκλεοσώματα είναι η βασική μονάδα οργάνωσης του ινιδίου χρωματίνης και όχι η δομική του μονάδα , όπως ένα ελατήριο δεν αποτελείται από σπείρες, αλλά από κάποιο υλικό, που είναι οργανωμένο σε σπείρες.

Συνεπώς η πρόταση γ. αποτελούνται από νουκλεοσώματα είναι ΛΑΘΟΣ.

Σελίδα 24

«Θα μπορούσαμε να πούμε ότι τα ινίδια χρωματίνης, τα χρωμοσώματα και οι χρωματίδες αποτελούν διαφορετικές όψεις του ίδιου νομίσματος. Τα ινίδια χρωματίνης διπλασιάζονται στη μεσόφαση και «μετατρέπονται» σε αδελφές χρωματίδες, οι οποίες γίνονται ευδιάκριτες στην κυτταρική διαίρεση»

Επίσης, από το βιβλίο Β’ λυκείου:

Πρόφαση: Στη διάρκειά της τα ινίδια χρωματίνης αρχίζουν να περιελίσσονται και να συμπυκνώνονται, για να πάρουν τη χαρακτηριστική μορφή των χρωμοσωμάτων.

Μετάφαση: «η συμπύκνωση της χρωματίνης συνεχίζεται ……….»

Με βάση το ότι η πρόταση (γ) του πολλαπλής επιλογής Α1 είναι λάθος, όσο γλωσσολογικά όσο και επιστημονικά  και το ότι, στην αρχή τουλάχιστον, της πρόφασης οι αδελφές χρωματίδες του κάθε χρωμοσώματος έχουν ακόμα το βαθμό συσπείρωσης των ινιδίων χρωματίνης της μεσόφασης σωστή απάντηση θα μπορούσε να θεωρηθεί το (δ).

Μια δίκαιη, κατά τη γνώμη μου, αντιμετώπιση είναι να θεωρηθούν και οι δύο απαντήσεις σωστές. Θα είναι άδικο ένας μαθητής που επέλεξε το (δ) ως σωστό, με βάση το ότι τα ινίδια χρωματίνης δεν αποτελούνται από νουκλεοσώματα, αλλά από DNA και πρωτεΐνες, να χάσει μία ολόκληρη μονάδα στις 20!

Με σεβασμό και εκτίμηση,

Κοβάνης Λουκάς, Βιολόγος,

24η Επιστολή

Αξιότιμοι συντάκτες και αγαπητό αναγνωστικό κοινό,

Είναι σαφές ότι το μάθημα της βιολογίας οφείλει να είναι απαιτητικό στην εξέταση ώστε να ξεχωρίζουν οι μαθητές που προετοιμάστηκαν κατάλληλα. Ωστόσο θεωρώ άδικο για όλους τους υποψήφιους να καλούνται να απαντήσουν σε θέματα τα οποία δεν εξετάζει ούτε σε στοιχειώδες επίπεδο η ύλη του σχολικού βιβλίου. Συγκεκριμένα το θέμα Γ4 δίνει ως σωστή απάντηση την ύπαρξη θνησιγονου αλληλόμορφο παράλληλα με την ύπαρξη πολλαπλών αλληλόμορφων. Το σχολικο βιβλίο στις ασκήσεις κληρονομικότητας δεν περιλαμβάνει καμία άσκηση που να δίνει έναυσμα στον μαθητή να εξέταση και την ύπαρξη αυτών των υποπεριπτώσεων. Προσωπικά κατά την διάρκεια της εξέτασης είχα υπόψιν ότι μια τέτοια περίπτωση δεν εξετάζεται πουθενά σε άσκηση του σχολικού βιβλίου και την απέρριψα υποστηρίζοντας ότι η απόκλιση από τις αναμενόμενες αναλογίες οφείλεται πιθανώς στο γεγονός ότι «κάθε κύηση αποτελεί ένα ανεξάρτητο γεγονός και δεν σχετίζεται με τα αποτελέσματα προηγουμενων κυήσεων». Αυτή η άποψη θεωρώ ότι ειναι επιστημονικά τεκμηριωμένη και θα ήταν μια σωστή απάντηση εάν τα θέματα δεν ξέφευγαν πέραν των περιεχομένων του σχολικού βιβλίου. Είναι άδικο να αναγκάζονται υποψηφίοι  να φανταστούν ότι περιπτώσεις ασκήσεων που δεν αγγίζει το σχολικο βιβλίο και περιέχονται μόνο σε πολυτελή βοηθήματα ήταν αυτό που τους ζητήθηκε από τις ΚΕΕ. Θα ζητούσαν σε αντίστοιχη περίπτωση μαθητές που εξετάζονταν σε μαθηματικά να απαντήσουν σε ερώτημα με το οποίο δεν έχουν έρθει ποτέ σε επαφή στα πλαίσια του μαθήματος με το σχολικο βιβλίο; 

Ελπίζω να εισακουστούν τα ζητήματα μας και από δω και στο εξής να ακολουθείται η εντολή που προβλέπεται από το ΦΕΚ « Οι ερωτήσεις είναι ανάλογες με εκείνες που υπάρχουν στα σχολικά εγχειρίδια και στις οδηγίες του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (Ι.Ε.Π.)…» 

Με εκτίμηση,

Υποψήφια πανελλαδικών εξετάσεων

25η Επιστολή

Είμαι μητέρα παιδιού που έδινε βιολογία. Ήταν το μόνο μάθημα που μπορούσα να παρακολουθώ μιας και «κράταγα» το βιβλίο όλη τη χρονιά. Το παιδί μου, όπως λογικά και τόσα άλλα, διάβασε τη βιολογία σε σημείο που δεν υπήρχε περιθώριο για λάθη ή κενά. Και φυσικά πέρα από παπαγαλία είχε γίνει και εμπέδωση 100%. Το πιο δυνατό του μάθημα. Και; Έρχεται η ώρα των εξετάσεων. Τι να πω; Κακογραμμένα, εκτός πραγματικότητας σε ότι αφορά το γνωστικό υπόβαθρο που διδάχτηκε, ένα ανούσιο λάθος υλικό. Α1; Α4; Α5; Γ2; Γ4; Δ4; Τι να πρωτοπώ; Όταν έχεις μπροστά σου ένα κακό διαγώνισμα με άπειρα ερωτηματα κιόλας, πώς να αποδώσεις; Τι είσαι ρομπότ; ΝΤΡΟΠΗ ΚΑΙ ΑΙΣΧΟΣ! Και κυρίως; Γιατί τα κανάλια δε λένε πουθενά την αλήθεια. Γιατί; Λόγω εκλογών μήπως; Μην θίξουμε τους υπεύθυνους; 

Μάνα παιδιού που πήγε διαβασμένο όσο δεν πάει….

26η Επιστολή

Σαν να μην έφταναν τα παράπονα για τα ερωτήματα πολλαπλής επιλογής Α1 και Α4, υπάρχουν ενδείξεις πως «προβληματικό» είναι και το ερώτημα Α5 (!)

Χαρακτηριστικά, οι υποψήφιοι κλήθηκαν να ανταποκριθούν σε ερώτημα σχετικά με τη σύσταση της ινσουλίνης. 

«Α5. Η ινσουλίνη

α. κωδικοποιείται από δύο γονίδια και αποτελείται από δύο πεπτίδια.

β. κωδικοποιείται από ένα γονίδιο και έχει 50 πεπτιδικούς δεσμούς.

γ. αποτελείται από ένα πεπτίδιο και έχει 50 πεπτιδικούς δεσμούς.

δ. κωδικοποιείται από ένα γονίδιο και έχει 49 πεπτιδικούς δεσμούς.»

Η Κεντρική Επιτροπή Εξετάσεων δίνει ως σωστή απάντηση την τελευταία (δ). 

Στο Α’ Τεύχος του σχολικού βιβλίου (Κεφάλαιο 1) αναφέρεται ότι τα αμινοξέα συνδέονται με πεπτιδικούς δεσμούς σε μια πολυπεπτιδική αλυσίδα. 

Δεν αναφέρεται ΠΟΥΘΕΝΑ στη σχολική θεωρία πως αν έχουμε ν αμινοξέα σε μια πολυπεπτιδική αλυσίδα, σχηματίζονται μεταξύ τους (ν-1) πεπτίδιο οι δεσμοί. Η προηγούμενη πληροφορία κρίνεται άκρως απαραίτητη για την επίλυση του θέματος.

Αυτό καλείται να καταλάβει ο μαθητής έπειτα από μελέτη των εικόνων του σχολικού βιβλίου, οι οποίες είναι, βέβαια «ΕΚΤΟΣ ύλης» και δεν αναπαριστούν σε καμία περίπτωση ξεκάθαρα τη συγκεκριμένη πληροφορία.

Παρ´ όλα αυτά, ο μαθητής καλείται άτυπα να τις έχει μελετήσει, κάτι που επιμαρτυρά άμεσα την αδιαφορία των επιτροπών θεμάτων των Πανελλαδικών Εξετάσεων για την ύλη, που τις ωθεί στο να μη θέτουν ερωτήματα σύμφωνα με τη διδακτέα και την εξεταστέα ύλη!

Ας πάρουμε, ωστόσο, (δυστυχώς) ως δεδομένη την απαράδεκτη συμπερίληψη των εικόνων στην εξεταστέα ύλη. Οι υποψήφιοι κλήθηκαν, προκειμένου να εξάγουν συμπεράσματα για τη σωστή απάντηση τα εξής:

Ινσουλίνη: 2 πεπτίδια

Ινσουλίνη: 51 αμινοξέα 

Λόγω της ύπαρξης των 51 αμινοξέων και των 2 πεπτιδίων, οι πεπτιδικοί δεσμοί θα είναι κατά δύο λιγότεροι από τα αμινοξέα. Άρα 49 πεπτιδικοί δεσμοί.

Η ινσουλίνη παράγεται από την προ-ινσουλίνη.

Η προ-ινσουλίνη παράγεται από 1 γονίδιο.

Άρα, η ινσουλίνη κωδικοποιείται από 1 γονίδιο.

Αναρωτιέται κανείς, λοιπόν, εάν το συγκεκριμένο ερώτημα αποσκοπεί στον έλεγχο των γνώσεων της θεωρίας ή στη δυνατότητα ανασύνθεσης και συνδυασμού πολύπλοκων βιολογιών γνώσεων, κάτι που οφείλει να συμβαίνει, σύμφωνα με τις οδηγίες εξεταστών, ΜΟΝΟ στο Γ Θέμα και στο Δ Θέμα. Σε καμία περίπτωση, με αλλά λόγια, στο Α Θέμα.

Για άλλη μια φορά, αυτοσκοπός των Πανελλαδικών είναι να «πιάσουν» αδιάβαστο ή/και απρόσεκτο τον υποψήφιο, όχι να εξετάσουν δομημένες βιολογικές γνώσεις που πρέπει να διαθέτει ο υποψήφιος της Ο.Π. Υγείας πριν και κατά την εισαγωγή του στο Πανεπιστήμιο. 

Η Επιτροπή Θεμάτων, το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων και οι ιθύνοντες για τη διεξαγωγή των Πανελλαδικών Εξετάσεων ζουν, απ´ ό,τι φαίνεται, εκτός πραγματικότητας.

Καιρός να αλλάξει αυτή η κατάσταση!

Αιτούμαι την τήρηση των ΦΕΚ κατά την δημιουργία των θεμάτων των εξετάσεων. Καιρός είναι…

Υποψήφια Πανελλαδικών Εξετάσεων 

27η Επστολή

Είμαι αριστούχα μαθήτρια της Γ΄ Τάξης του Λυκείου και καθ΄ όλη τη διάρκεια του σχολικού έτους, αλλά και όλων των προηγούμενων σχολικών ετών, αποκλειστικό μου μέλημα ήταν η συνεχής και -πολλές φορές- επίπονη μελέτη, σε βάρος ακόμη και της ίδιας μου της υγείας, προς το σκοπό της εισαγωγής μου στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, στη σχολή της επιλογής μου (Ιατρική Σχολή).

Στις 6-6-2023 εξετάσθηκα στο μάθημα «Βιολογία Προσανατολισμού».

Η διατύπωση του ερωτήματος πολλαπλής επιλογής Α1. είχε ως εξής: «Α. Τα ινίδια χρωματίνης: α. διπλασιάζονται κατά τη μετάφαση. β. είναι ορατά στο οπτικό μικροσκόπιο, γ. αποτελούνται από νουκλεοσώματα. δ. τα συναντάμε στην πρόφαση της κυτταρικής διαίρεσης.».

Σύμφωνα με τη διδακτική ύλη, το παραπάνω ερώτημα επιδεχόταν δύο ορθών απαντήσεων, της απάντησης γ. (ότι τα ινίδια χρωματίνης αποτελούνται από νουκλεοσώματα), αλλά και της απάντησης δ. (ότι τα ινίδια χρωματίνης συναντάμε στην πρόφαση της κυτταρικής διαίρεσης).

Με δεδομένο, όμως, ότι, όπως έχουμε διδαχθεί, τα ινίδια χρωματίνης δεν αποτελούνται μόνο από νουκλεοσώματα (αλλά και από συνδετικές πρωτεΐνες), επέλεξα την απάντηση δ., την οποία εκτίμησα ορθότερη της γ.

Με έκπληξή μου, ωστόσο, διαπίστωσα ότι στις προτεινόμενες απαντήσεις της Κεντρικής Επιτροπής Εξετάσεων (ΚΕΕ), ορθή επιλογή ήταν η γ.

Δυστυχώς, δεν μπορώ να κατανοήσω το λόγο για τον οποίο η απάντηση γ. θεωρείται ως μόνη ορθή, τη στιγμή που και η απάντηση δ. ήταν εξίσου ορθή (αν όχι, ακριβολογώντας, ορθότερη της γ.).

Το θέμα είναι νιώθω έντονο το αίσθημα της αδικίας τόσο σε βάρος μου όσο και σε βάρος των υπολοίπων συμμετεχόντων στην εξέταση του άνω μαθήματος που δώσαμε την εξίσου ορθή απάντηση δ., δεδομένου ότι αποδεδειγμένα, με βάση τη διδακτική ύλη, υπήρχαν δύο ορθές απαντήσεις, πράγμα που η Κεντρική Επιτροπή Εξετάσεων όφειλε να έχει αντιληφθεί πριν θέσει το συγκεκριμένο ερώτημα, προκειμένου να μην υπάρχουν ασάφειες, εξ αιτίας των οποίων ανατρέπεται η επίπονη προσπάθειά μας για επιτυχία στις πανελλαδικές εξετάσεις, ματαιώνονται οι κόποι μας και, τελικά, τίθεται σε κίνδυνο το ίδιο το επαγγελματικό μέλλον μας.

Επομένως, θεωρώ επιβεβλημένο προς αποκατάσταση κάθε αδικίας σε βάρος εμού και των συνυποψηφίων μου που συμμετείχαμε στην εξέταση του παραπάνω μαθήματος, να ληφθούν ως ορθές και οι δύο απαντήσεις επί του επίμαχου ερωτήματος, πράγμα εξ άλλου που είχε συμβεί, σε αντίστοιχη περίπτωση, και στο παρελθόν, στην εξέταση και βαθμολόγηση του μαθήματος της φυσικής το έτος 2020.

Με Εκτίμηση!

Η Μαθήτρια της Γ΄ Λυκείου

Στεφανία

28η Επιστολή  (Γονέα)

Αγαπητοί συντάκτες και αναγνώστες,η κόρη μου διαγωνίστηκε την Τρίτη στο μάθημα της Βιολογίας, σχετικά με το θέμα Α1 θα ήθελα να τονίσω την αδικία που θα βιώσουν πολλά παιδιά αν ληφθεί ως σωστή απάντηση μόνο η μία από τις δύο αφού στο σχολικό βιβλίο αναφέρονται και οι δύο.Για πολλούς διαγωνιζόμενους ίσως αυτές οι πέντε μονάδες να παίξουν καθοριστικό ρόλο στην σχολή που θα εισαχθούν. Στέλνω αυτήν την επιστολή γιατί το θεωρώ πολύ άδικο.

29η Επιστλή (Γονέα)

Ως μητέρα υποψήφιου που ξαναδίνει πανελλήνιες, που επένδυσε τρία χρόνια από την εφηβεία του κλεισμένος σε τέσσερις τοίχους να διαβάζει για το όνειρό του να γίνει βιολόγος, δεν μπορώ παρά να νιώθω απογοήτευση από την προχειρότητα με την οποία διατυπώθηκαν τα ερωτήματα πολλαπλής επιλογής.

Από σεβασμό στον κόπο των παιδιών και στις θυσίες που έχουν υποβληθεί για να προετοιμαστούν επαρκώς, το λιγότερο που όφειλαν οι θεματοδότες ήταν σωστά δομημένες ερωτήσεις, ορθό επιστημονικό λόγο και χωρίς εναλλακτικές απαντήσεις.

Το ερώτημα Α1 έχει ΔΥΟ τουλάχιστον σωστές απαντήσεις (με αναφορά στα σχολικά βιβλία). Το ερώτημα Α4 δεν έχει καν σωστά ελληνικά. 

Αυτά τα ερωτήματα θα κρίνουν αν το παιδί μου (και τόσα άλλα παιδιά που αγωνίστηκαν σκληρά) είναι ικανό να σπουδάσει; Αυτά τα ερωτήματα θα αξιολογήσουν τους κόπους και τα ξενύχτια του; Αυτό είναι το δίκαιο σύστημα αξιολόγησης που όλοι θέλουμε;

Είναι αναγκαίο να δοθεί άμεσα μια λύση από τους αρμόδιους για αυτή την  αδικία.

30ή Επιστολή

Αξιοτιμε κυριε/κυρια

Στις 6/6/23 εξεταστηκα στο μαθημα της βιολογιας και οπως μαζι με πολλους αλλους εντοπισα ασαφειες οι οποιες  θα κρινουν  οπως φαινεται και το τελικο αποτελεσμα των γραπτων.Θα σταθω κυριως στο Α θεμα οπου και μια λάθος απάντηση μπορει να κοστισει στον μαθητη μια ολοκληρη μοναδα.

Συγκεκριμενα θα επικεντρωθώ στο  Α1.Στο Α1 συμφωνα και με καθηγητες βιολόγους που εχω συζητησει θα μπορουσαν να θεωρηθουν 2 σωστες απαντησεις και συγκεκριμενα το γ) και το δ).

Η απαντηση γ) αναφερει:''Τα ινίδια χρωματίνης αποτελούνται από νουκλεοσώματα'' η οποια προταση ειναι σωστη συμφωνα με το σχολικο βιβλιού ( Σχολικο βιβλιο Σελίδα 22«Τα μόρια του DNA πακετάρονται με πρωτεΐνες και σχηματίζονται τα ινίδια χρωματίνης.Στο ηλεκτρονικό μικροσκόπιο, ύστερα από ειδική επεξεργασία, τα ινίδια χρωματίνης μοιάζουν με κομπολόγια από χάντρες. Κάθε χάντρα ονομάζεται νουκλεόσωμα και αποτελεί τη βασική μονάδα οργάνωσης της χρωματίνης) και αυτη δινει σωστη και το υπουργειο παιδειας

Απο την αλλη  η απαντηση δ) αναφερει: ''τα ινίδια χρωματίνης τα συναντάμε στην πρόφαση της κυτταρικής διαίρεσης'' η οποια επισης μπορει να θεωρηθει σωστη συμφωνα με το σχολικο βιβλιο. ( Βιβλίο Γενικής Παιδείας Β' Λυκείου  σελίδα 135 : "στη διάρκεια της Πρόφασης τα ινίδια της χρωματίνης αρχίζουν να περιελίσσονται και να συμπυκνώνονται για να πάρουν την χαρακτηριστική μορφή των χρωμοσωμάτων")

Οπως καταλαβα η απαντηση γ) επιλεχθηκε  ως σωστη μονο και μονο επειδη μπορει να θεωρηθει σωστοτερη απο την  απαντηση δ).Ενω αμα συναντουσαμε τις δυο αυτες προτασεις σε ασκηση σωστου/λαθους θα επιλεγαμε και τις δυο ως σωστες.

Κατι τετοιο ειναι φυσικα απαραδεκτο εφοσον προκειται και για θεμα πανελληνιων.Θεωρω σωστο συνεπως να θεωρηθουν και οι δυο προτασεις σωστες διαφορετικα θα αδικηθουν πολλοι συμμαθητες μου.

Ασαφεια υπηρχε φυσικα και στο Α4 και για να το κανει καποιος σωστο πρεπει να μπει στο μυαλο των ανθρωπων που εβαλε τα θεματα.

Προσωπικα ειναι η τριτη φορα που δινω πανελληνιες εχοντας στοχο υψηλοβαθμες σχολες και η προσπαθεια τριων χρονων ενδεχεται να κριθει απο ασαφειες και λαθη της επιτροπης θεματων και του Υπουργειου Παιδειας.

Ευχαριστώ εκ των προτερων ελπιζω τουλαχιστον να εισακουστεί το αιτημα μου σχετικα με την ερωτηση Α1.

31η Επιστολή

Αξιοτιμε κυριε/κυρια,

Στις 6/6/2023 εξεταζόμουν στις Πανελλήνιες στο μάθημα Βιολογία Προσανατολισμού. Θα ηθελα να αναφερω τον προβληματισμο μου για το πολλαπλης Α1 του οποιου τοσο η γ οσο και η δ απαντηση, βασει του σχολικου, ειναι σωστες. Θεωρω οτι ειναι αδικο να παρθει σωστη μονο η γ αφου γνωριζουμε διαβαζοντας την διαδικασια μιτωσης-μειωσης οτι τα ινιδια χρωματινης συναντωνται στην προφαση οπου και συσπειρωνονται. Θεωρω αδικο εφοσον και οι δυο απαντησεις ειναι επιστημονικα ορθες και υπαρχουν ξεκαθαρα στο σχολικο βιβλιο, να εκτιμηθει σωστη μονο η μια. Σε μια γενικοτερη εκτιμηση, πιστευω οτι υπηρχαν αρκετες ασαφειες στα θεματα, γεγονος που με το αγχος και την πιεση της δεδομενης στιγμης, σιγουρα δημιουργησαν προβληματα. Μακαρι τουλαχιστον να λυθει το προβλημα με τα πολλαπλης(τα οποια δινουν αρκετες μοναδες)και να θεωρηθουν και οι δυο απαντησεις σωστες, αφου αυτο ισχυει και στην πραγματικοτητα.

Ευχαριστω εκ των προτέρων,

Υποψηφιος Πανελλαδικων Εξετασεων

32η  Επιστολή

Ως μαθήτρια και υποψήφια των πανελλαδικών εξετάσεων θα ήθελα να εκφράσω την έντονη δυσαρέσκεια μου για τη χαώδη κατάσταση που επικράτησε στα φετινά θέματα στο μάθημα της βιολογίας, κυρίως αναφερόμενη στο ερώτημα Α1.

Μαθητές και καθηγητές κοπιασαμε ολόκληρα έτη προκειμένου να πετύχουμε τον στόχο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης  επιδεικνύοντας προσοχή στην κάθε λεπτομέρεια, επομένως ειναι ανεπίτρεπτο να υπάρχουν προχειρότητες από την πλευρά της επιτροπής και να θεωρεί σωστές απαντήσεις οι οποίες δεν ειναι πλήρως επιστημονικά, αλλα ούτε και γλωσσολογικά(τα ινιδια χρωματινης ΑΠΟΤΕΛΟΥΝΤΑΙ…) , αποδέκτες. Υστερα από πληθώρα μηνυμάτων και επιστολών η πανελλήνια ένωση βιοεπιστημονων συμμερίστηκε την εναντίωση μας σχετικά με το παραπάνω ερώτημα δημοσιεύοντας καινούργιες ενδεικτικές απαντήσεις, στις οποίες συμπεριελάμβανε την παρακάτω υποσημείωση:
(Διευκρίνηση για το ερώτημα Α1: Ο όρος ινίδια χρωματίνης χρησιμοποιείται για να περιγράψει τη μορφή με την οποία εμφανίζεται το DNA κατά τη μεσόφαση. Όμως από την στιγμή που το σχολικό βιβλίο (τεύχος Α) αναφέρει τον όρο και για την αρχή της πρόφασης, είναι δίκαιο να θεωρηθεί ως σωστή και η απάντηση δ.)

Συνεπώς, θεωρώ αναγκαίο να σταλεί διευκρίνιση στους αρμόδιους διορθωτές με σκοπό να αναθεωρηθούν οι μέχρι πρότινος απαντήσεις προκειμένου να αξιολογηθούν τα γραπτά μας σύμφωνα με έναν ορθολογικό άξονα.

Ελπιζω να εισακουστούν τα επιχειρήματα μας, και να μην «τιμωρηθούμε» βαθμολογικά λόγω της επιμονής μας να διεξάγουμε διεξοδική μελέτη, καταλήγοντας τελικά, επαρκέστερα ενημερωμένοι συγκριτικά με την επιτροπή θεμάτων!

Δίκαιο και ηθικό θα ήταν να ληφθούν και οι δυο απαντήσεις σωστές, εφόσον όλοι γνωρίζουμε πως,  ιδίως στις σχολές με υψηλές βάσεις, το κάθε μόριο μετράει!

Ευελπιστώ όλοι οι υποφήφιοι να δικαιωθούμε, και να μην αποτελέσει η επιπολαιότητα της επιτροπης ανασταλτικός παράγοντας στην εισαγωγή μας στην επιθυμητή σχολή.

Με εκτίμηση

33η Επιστολή

Αξιοτιμοι κύριοι και κύριες, 

Ως απόφοιτη λυκείου συμμετέχω για δεύτερη φορά στις πανελλαδικές εξετάσεις στην προσπάθεια μου να πραγματοποιήσω το όνειρο μου, την εισαγωγή μου στην ιατρική σχολή. Διαγωνιζόμενη στο μάθημα βιολογίας προσανατολισμού, με μεγάλη λύπη, ήρθα αντιμέτωπη (όπως άλλωστε και ένα πλήθος συνυποψήφιων μου) με θέματα που έφεραν ασάφειες. Συγκεκριμεν, η διατύπωση του ερωτήματος πολλαπλής επιλογής Α1 είχε ως εξής: «Α. Τα ινίδια χρωματίνης: α. διπλασιάζονται κατά τη μετάφαση. β. είναι ορατά στο οπτικό μικροσκόπιο, γ. αποτελούνται από νουκλεοσώματα. δ. τα συναντάμε στην πρόφαση της κυτταρικής διαίρεσης.» Σύμφωνα με τα σχολικά εγχειρίδια,  οι μαθητές κλήθηκαν να στηριχτούν στα παρακάτω χωριά: 

Πρόφαση: Είναι το μεγαλύτερο σε διάρκεια: στάδιο της μίτωσης. Στη διάρκειά της τα ινίδια της χρωματίνης αρχίζουν να περιελίσσονται και να συμπυκνώνονται, για να πάρουν τη χαρακτηριστική μορφή των χρωμοσωμάτων. (Τεύχος α)

Στο ηλεκτρονικό μικροσκόπιο, ύστερα από ειδική επεξεργασία, τα ινίδια χρωματίνης μοιάζουν με κομπολόγια από χάντρες. Κάθε «χάντρα» ονομάζεται νουκλεόσωμα και αποτελεί τη βασική μονάδα οργάνωσης της χρωματίνης. (Τεύχος β)

Να σημειωθεί επιπλέον ότι στο β τεύχος αναφέρεται χαρακτηριστικά :

«Τα νουκλεοσώματα αναδιπλώνονται με αποτέλεσμα το DNA να πακετάρεται σε μεγαλύτερο βαθμό, σχηματίζοντας τελικά τα ινίδια της χρωματίνης. Στην αναδίπλωση συμμετέχουν και άλλα είδη πρωτεϊνών.» 

Διαπίστωσα, λοιπόν,  ότι στις προτεινόμενες απαντήσεις της Κεντρικής Επιτροπής Εξετάσεων (ΚΕΕ), δινόταν ορθή η τριτη επιλογη.

Στο σημείο αυτό αξίζει να γίνουν δυο παρατηρήσεις:

Α) Βεβαίως τα ινιδια χρωματικής δεν εμφανίζονται σε όλη την διάρκεια της προφασης

Β) Τα ινιδια δεν αποτελούνται μόνο από νουκλεοσωματα αλλά και από συνδετικές πρωτεΐνες όπως αναφέρεται στο παραπάνω χωρίο.

Με αυτόν τον τροπο μπορούμε να συμπεράνουμε πως και στις δυο αυτές απαντήσεις υπάρχουν τα «κατα» και τα «υπέρ».

Ως μαθήτρια που έχω αγωνιστεί πολύ σκληρά για την επιτυχία μου στις πανελλαδικές εξετάσεις, ήρθα αντιμέτωπη με ένα ζήτημα που επιδέχονταν δυο ορθές απαντήσεις, από τις οποίες, δυστυχώς, διάλεξα την «λανθασμένη» (σύμφωνα με τις προτεινόμενες απαντήσεις) τέταρτη επιλογή.  Μέσα στους υποψήφιους που διαμαρτύρονται για την αδικία στο συγκεκριμένο ζήτημα, βρίσκονται και καταξιωμένοι καθηγητές βιολόγοι. Επιπλέον ακόμα και η επιτροπή της Πανελλήνιας Ένωσης Βιοεπιστημόνων Ελλάδος αναφέρθηκε, στις προτεινόμενες λύσεις, στην ορθότητα και των δυο απαντήσεων.

Αισθάνομαι ιδιαίτερη αδικία τόσο ως προς εμένα όσο και ως προς τους συνυποψήφιους μου να ληφθεί μόνο μια σωστή απάντηση. Είναι ιδιαίτερα λυπητερό για τους πλήρως διαβασμένους και συνειδητοποιημένους μαθητές, γνωστές του αντικειμένου να τεθεί η θέση τους στο πανεπιστήμιο σε κίνδυνο λόγω ασάφειας θέματος. 

Θεωρώ πως πρέπει να υπάρξει άμεση παρέμβαση για την αποκατάσταση κάθε αδικίας για τους διαγωνιζόμενους μαθητές, όπως άλλωστε είχε πραγματοποιηθεί και παρελθοντικά (το έτος 2020) στο μάθημα της φυσικής.

Με εκτίμηση, 

Αλεξάνδρα

34η Επιστλή

Αξιότιμες κύριες και αξιότιμοι κύριοι, 

Θα ήθελα και εγώ να εκφράσω την δυσαρέσκεια αλλά και την κατάφωρη αδικία που βιώνω εγώ και συνυποψήφιοι μου, οι οποίοι μόχθησαν και πάλεψαν για την διεκδίκηση της σχολής της αρεσκείας τους. Συγκεκριμένα, αναφερόμενη στο Α1 πολλαπλής του θέματος Α των πανελλαδικών εξετάσεων, σύμφωνα με το σχολικό βιβλίο τεύχος α  τα ινιδια χρωματινης συναντώνται στην πρόφαση. Όχι καθόλη την διάρκεια της καθώς συσπειρώνονται με σκοπό να πάρουν την χαρακτηριστική μορφή των χρωμοσωμάτων. Ωστόσο δεν αναιρείται η πρόταση που διατυπώνεται στο δ. Θα ήταν λοιπόν άδικο και κατακριτέο να μην θεωρεί σωστή ως επιλογή. 

Με την παρούσα επιστολή, ευελπιστώ να εισακουστούν τα αιτήματα των συνυποψήφιων μου και η ΚΕΕ να προβεί στις κατάλληλες ενέργειες για την αποκατάσταση της αδικίας, καθώς ήδη η σύγχυση και η ταλαιπωρία των υποψηφίων που αγωνίστηκαν είναι μεγάλη. 

Με εκτίμηση, 

Υποψήφια Πανελλαδικών εξετάσεων. 

35η Επιστολή (Γονέα)

Σας παρακαλώ, ως γονέας άριστης μαθήτριας που διαγωνίστηκε στο μάθημα της Βιολογίας στις φετεινές πανελλήνιες,  να λάβετε σοβαρά υπόψιν σας πως το θέμα Α1 δεν διευκρινίζεται στο σχολικό βιβλίο για το αν η απάντηση γ είναι σωστότερη της δ.  Κατόπιν τούτου , θα ήταν δίκαιο να θεωρηθούν και οι δύο απαντήσεις σωστές.  Κρίμα για τα παιδιά  που αγωνίζονται & μελετούν όλα αυτά τα χρόνια να αδικούνται εφόσον δεν φέρουν καμμία ευθύνη .....

Με εκτίμηση 

Γονέας μαθητρίας

36η Επιστολή

Αξιότιμοι αναγνώστες,

Ως αριστούχα μαθήτρια της Γ’ τάξης και όντας μια μαθήτρια που διακρίθηκε προηγουμένως στον πανελλήνιο διαγωνισμό βιολογίας, θέλω να εκφράσω τη βαθύτατη δυσαρέσκειά μου για το πολλαπλής επιλογής Α.1 . Οι λόγοι που κρίνω πως είναι σωστή και η απάντηση δ προαναφέρθηκαν αναρίθμητες φορές και προφανέστατα ανταποκρίνονται στη λογική, άλλωστε ακόμη και η ΠΕΒ θεωρεί δίκαιο να δεχτούν και την δ. Γνωρίζω επίσης, πως δόθηκαν οδηγίες να παρθεί μονάχα το γ σωστό. Δεν θα θιχτεί η μοναδικότητα της απάντησης, ούτε θα μειωθεί το κύρος της ΚΕΕ αν στείλει μια διευκρίνηση έστω κι εκ των υστέρων, προκειμένου και στα γραπτά που ήδη διορθώθηκαν να αποκατασταθεί η βαθμολογική ποινή των 5 ολόκληρων μονάδων. Θα ήταν απαράδεκτο, ανέντιμο, και άδικο να μην αλλάξει τίποτα, διότι από τούτο το πολλαπλής τιμωρήθηκαν ,κατά κόρον, μαθητές με αξιοσημείωτο γνωστικό υπόβαθρο, που έχουν εμβαθύνει ιδιαιτέρως στο μάθημα της βιολογίας.

Είναι επιτακτική ανάγκη, έτσι ώστε να μπορεί να γίνεται λόγος για το ότι το σύστημα των πανελληνίων είναι δίκαιο για όλους. Διαφορετικά, επαληθεύεται για άλλη μια φορά η παντελής ανικανότητα του κράτους να πατάξει ολοκληρωτικά τα φαινόμενα αδικίας.

37η Επιστολή

Αξιότιμη σύνταξη και αξιότιμα μέλη της εκπαιδευτικής κοινότητας,
 

Την Τρίτη 6/06/2023 εξεταστήκαμε στο μάθημα της Βιολογίας. Ως υποψήφιο άτομο, λοιπόν, των πανελλαδικών, θεωρώ ότι υπήρχαν κάποιες ασάφειες στα θέματα που εύκολα μπορούσαν να μας μπερδέψουν και να μας οδηγήσουν σε παρερμηνείες.

Πιο συγκεκριμένα, στο ερώτημα Α5:
"Η ινσουλίνη

α. κωδικοποιείται από δύο γονίδια και αποτελείται από δύο πεπτίδια.
β. κωδικοποιείται από ένα γονίδιο και έχει 50 πεπτιδικούς δεσμούς.
γ. αποτελείται από ένα πεπτίδιο και έχει 50 πεπτιδικούς δεσμούς.
δ. κωδικοποιείται από ένα γονίδιο και έχει 49 πεπτιδικούς δεσμούς",

Ως σωστή απάντηση δόθηκε η επιλογή (δ). Θεωρώ, όμως, ότι και η επιλογή (α) θεωρείται σωστή καθώς στο σχολικό βιβλίο (τεύχος β σελίδα 122) αναφέρεται ότι : "Η ινσουλίνη αποτελείται από δύο μικρά πεπτίδια, Α και Β, που συγκρατούνται μεταξύ τους με δισουλφιδικούς δεσμούς." Ακόμη, γνωρίζουμε ότι κάθε πεπτίδιο κωδικοποιείται από ένα διαφορετικό γονίδιο, επομένως τα δύο πεπτίδια της ινσουλίνης θα πρέπει να κωδικοποιούνται από δύο γονίδια. Άρα, η επιλογή (α) είναι ορθή. Φυσικά, κατανοώ ότι η πρόταση (δ) είναι επίσης σωστή, αλλά από τα παραπάνω προκύπτει ότι υπάρχουν 2 σωστές απαντήσεις (α,δ) για μία ερώτηση πολλαπλής επιλογής.

Όπως γίνεται αντιληπτό, το παραπάνω ζήτημα προκάλεσε σύγχυση στους υποψήφιους.

Σας ευχαριστώ για τον χρόνο και την κατανόησή σας.

38η Επιστολή

Ονομάζομαι Ε.Τ. και είμαι μαθήτρια της Γ' Λυκείου.

Με αφορμή το διαγώνισμα της Βιολογίας στο οποίο κληθήκαμε όλοι οι μαθητές της Γ' Λυκείου να ανταποκριθούμε, έλαβα το θάρρος να συντάξω αυτή την επιστολή ώστε να εκφράσω τους προβληματισμούς μου σχετικά με αυτό. 

Αναμφισβήτητα, η Βιολογία αποτελεί ένα μάθημα με υψηλές απαιτήσεις, καθώς εκτός από τον μεγάλο όγκο της θεωρίας υπάρχει και ποικιλία συνδυαστικών ασκήσεων. Το γεγονός αυτό, λοιπόν, με οδήγησε σε συστηματική και επίμονη μελέτη καθ' όλη τη σχολική χρονιά επιδιώκοντας διαρκώς την επίτευξη του στόχου μου, δηλαδή την εισαγωγή μου στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, στη σχολή της Κτηνιατρικής. 

Γνωρίζοντας, έτσι, τη θεωρία των σχολικών βιβλίων σε ένα πολύ καλό επίπεδο, οφείλω να ομολογήσω πως η διατύπωση του ερωτήματος Α1 με προβλημάτισε ιδιαιτέρως. Ειδικότερα, διαβάζοντας τις επιλογές απαντήσεων θεώρησα καταλληλότερη την επιλογή (δ), διότι όπως αναφέρει και το σχολικό βιβλίο στο Τεύχος Α': "Πρόφαση: Στη διάρκειά της τα ινίδια της χρωματίνης αρχίζουν να περιελίσσονται και να συμπυκνώνονται, για να πάρουν τη χαρακτηριστική μορφή των χρωμοσωμάτων.", χωρίς φυσικά να αποκλείσω την επιλογή (γ), η οποία ήταν επίσης σωστή. Προς έκπληξη μου, ωστόσο, ως ορθή απάντηση λαμβάνεται μόνο η (γ), γεγονός που ως μαθήτρια αδυνατώ να κατανοήσω, διότι αν η απάντηση (δ) θεωρείται λανθασμένη τότε και το αντίστοιχο απόσπασμα της θεωρίας του σχολικού βιβλίου δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. 

Κλείνοντας, δεν μπορώ να αρνηθώ πως επικρατεί ένα αίσθημα αδικίας προς τους μαθητές που επιλέξαμε ως ορθή απάντηση την (δ), διότι πράξαμε σύμφωνα με τις γνώσεις που παραθέτει το σχολικό βιβλίο. Επομένως, θεωρώ πως κατά τη βαθμολόγηση των γραπτών, ως σωστές απαντήσεις θα ήταν προτιμότερο να θεωρηθούν τόσο η (γ) όσο και η (δ), φαινόμενο άλλωστε που είχε επαναληφθεί στο παρελθόν (Φυσική 2020) ώστε να ανταμειφθούν οι αδιάκοπες προσπάθειες των μαθητών. 

39η Επιστολή

Σας αποστέλλω την παρούσα επιστολή με σκοπό να εκφράσω τον προβληματισμό και την άποψή μου σχετικά με το θέμα Α1 της Βιολογίας Προσανατολισμού Υγείας των Πανελλαδικών εξετάσεων Ημερησίων και Εσπερινών ΓΕΛ στο οποίο εμείς οι μαθητές εξεταστήκαμε την Τρίτη 6 Ιουνίου του τρέχοντος έτους.

Διαβάζοντας κανείς τις πιθανές επιλογές στο ερώτημα αυτό (Τα ινίδια χρωματίνης:

α. διπλασιάζονται κατά τη μετάφαση,

 β. είναι ορατά στο οπτικό μικροσκόπιο.

 γ. αποτελούνται από νουκλεοσώματα.

 δ. τα συναντάμε στην πρόφαση της κυτταρικής διαίρεσης.)

 και συγκρίνοντάς τες με το περιεχόμενο των εξεταζόμενων βιβλίων (Τεύχους Α’  και Τεύχος Β’, Βιολογία Γ’ Γενικού Λυκείου Ομάδας Προσανατολισμού Θετικών Σπουδών & Σπουδών Υγείας) μπορεί να διαπιστώσει ότι ορθές σύμφωνα με τα σχολικά βιβλία είναι τόσο η επιλογή γ, όσο και η επιλογή δ. Πιο συγκεκριμένα, όπως αναφέρεται στο Τεύχος Β’ (Βιολογία Γ’ Γενικού Λυκείου Ομάδας Προσανατολισμού Θετικών Σπουδών & Σπουδών Υγείας),Κεφάλαιο 2ο, στη σελίδα 22, στην παράγραφο «Το γενετικό υλικό των ευκαρυωτικών οργανισμών έχει πολύπλοκη οργάνωση», «Κάθε ‘χάντρα’ ονομάζεται νουκλεόσωμα και αποτελεί τη βασική μονάδα οργάνωσης της χρωματίνης». Το γεγονός αυτό μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η επιλογή γ («αποτελούνται από νουκλεοσώματα») είναι ορθή.

Διαπιστώνουμε παρόλ’ αυτά ότι η επιλογή δ είναι επίσης ορθή σύμφωνα με το περιεχόμενο του Τεύχους Α’ (Βιολογία Γ’ Γενικού Λυκείου Ομάδας Προσανατολισμού Θετικών Σπουδών & Σπουδών Υγείας). Στη σελίδα 135 (Κεφάλαιο 4ο), στην παράγραφο «Πυρηνική διαίρεση» αναφέρεται για την πρόφαση το εξής: «Είναι το μεγαλύτερο σε διάρκεια στάδιο της μίτωσης. Στη διάρκειά της τα ινίδια χρωματίνης αρχίζουν να περιελίσσονται και να συμπυκνώνονται, για να πάρουν τη χαρακτηριστική μορφή των χρωμοσωμάτων».

Στο απόσπασμα αυτό δε διευκρινίζεται πότε κατά την πρόφαση ξεκινά η συσπείρωση των ινιδίων χρωματίνης, ούτε πότε κατά τη διάρκειά της παύει το γενετικό υλικό να θεωρείται ότι έχει τη συσπείρωση των ινιδίων χρωματίνης και αποκτά τη μορφή των χρωμοσωμάτων. Έτσι, ο μαθητής θεωρεί ότι τουλάχιστον στην αρχή της πρόφασης το γενετικό υλικό βρίσκεται στη μορφή ινιδίων χρωματίνης. Αυτό σημαίνει ότι και η επιλογή δ («τα συναντάμε στην πρόφαση της κυτταρικής διαίρεσης») είναι ορθή.

Ο μαθητής επομένως καλείται να επιλέξει την ορθή μεταξύ δύο λογικά ορθών προτάσεων. Παρόλ’ αυτά, στις οδηγίες διόρθωσης του Υπουργείου Παιδείας μόνο η επιλογή γ βαθμολογείται ως ορθή.

 Σας καλώ να επανεξετάσετε το ζήτημα αυτό και να θεωρήσετε και τις δύο επιλογές ορθές, καθώς η επιλογή δ είναι εξίσου σωστή με τη γ. Σας ευχαριστώ πολύ για τον χρόνο σας και ευελπιστώ να λάβετε υπόψη την επιστολή μου.

Με τιμή,

Υποψήφιος/ Υποψήφια Πανελλαδικών εξετάσεων