Ο τρόπος εκλογής του Πρύτανη σύμφωνα με τον νόμο 4957/2022 έχει βάλει σε περιδίνηση τα Πανεπιστήμια της χώρας και δεν είναι τυχαίο ότι τα μεγαλύτερα αδιέξοδα παρουσιάστηκαν στα τρία πιο ιστορικά εξ αυτών, δηλ. στο ΕΚΠΑ, στο ΕΜΠ και στο ΑΠΘ.
Η αποτυχία στην εφαρμογή του νόμου οφείλεται στην επιλογή των εξωτερικών μελών του Συμβουλίου Διοίκησης από τα έξι εσωτερικά. Ηταν εξαρχής βέβαιο ότι αυτό το βήμα ήταν αδύνατο να λειτουργήσει στην πράξη χωρίς προκαταρκτικές συμφωνίες καθώς η επιλογή των εξωτερικών μελών έγινε στις περισσότερες περιπτώσεις με βάση την πιθανολογούμενη ψήφο τους στο ενδεκαμελές Συμβούλιο υπέρ του εκάστοτε υποψήφιου Πρύτανη. Κανείς δεν ξέρει πόσες τέτοιες συμφωνίες προτάθηκαν, συζητήθηκαν, απορρίφθηκαν, ξανασυμφωνήθηκαν μέχρι τελικά να βγει «λευκός καπνός» στα Πανεπιστήμια της χώρας. Και είναι επίσης βέβαιο ότι βασική αιτία της πόλωσης και της αδυναμίας συνεννόησης για τη θέση του Πρύτανη είναι και οι αυξημένες εξουσίες της σύμφωνα με το νέο νόμο που την έκαναν εξόχως «ελκυστική».
Ως λύση για την ολοκλήρωση της εκλογικής διαδικασίας στα Πανεπιστήμια στα οποία είχε δημιουργηθεί αδιέξοδο, επιλέχθηκε από το Υπουργείο η απεμπλοκή της εκλογής των 5 εξωτερικών μελών από τα 6 εσωτερικά και η μεταφορά της σ΄ ένα ευρύ και αντιπροσωπευτικό σώμα, τη Σύγκλητο.
Στην πρωτόγνωρη αυτή δοκιμασία, η οποία ουσιαστικά αποτέλεσε και το κύκνειο άσμα της ιστορικής Συγκλήτου του ΑΠΘ ως αποφασιστικού οργάνου του Πανεπιστημίου, τα μέλη της, σε κλίμα απολύτως ακαδημαϊκό, υπερψήφισαν την ενιαία πρόταση Φείδα-Αποστολίδη-Ζωγραφίδη, δια της εκλογής των εξωτερικών υποψήφιων μελών που αυτοί πρότειναν, και απομένει η εκλογή του νέου Πρύτανη από το σύνολο των μελών του ενδεκαμελούς Συμβουλίου.
Εντύπωση λοιπόν προκαλεί η δημοσίευση από 26/11/2023 https://www.esos.gr/arthra/85767/apo-ta-tragelafika-toy-nomoy-kerameos-… η οποία κάνει λόγο για «τραγελαφική» εξέλιξη αναφερόμενη στην επονομαζόμενη ως «μοιρασιά» της Πρυτανείας στο ΑΠΘ και σκιαγραφεί τη συγκεκριμένη εξέλιξη ως δείγμα αποτυχίας εφαρμογής του νέου νόμου.
Ομολογουμένως, η συμφωνία Φείδα-Αποστολίδη-Ζωγραφίδη τάραξε τα νερά. Είναι βέβαιο ότι αυτή η κίνηση δεν είχε προηγούμενο στα πανεπιστημιακά χρονικά. Στην πραγματικότητα τα τρία εκλεγμένα μέλη του Συμβουλίου έλυσαν τον γόρδιο δεσμό με τον πιο προφανή τρόπο, φέρνοντας δηλαδή τις όποιες συμφωνίες στην επιφάνεια! Και πρότειναν μια κοινή πρόταση ακόμη και για την θέση του Πρύτανη η οποία, κατά την προσωπική μου εκτίμηση, φαίνεται να είναι απολύτως εφικτή σύμφωνα με τον έμμεσο τρόπο εκλογής του Πρύτανη από το Συμβούλιο του Ιδρύματος.
Πολλές φορές λέμε ότι η δημοκρατία δεν έχει αδιέξοδα. Αντίθετα με όσα γράφονται και λέγονται τις τελευταίες μέρες περί διασυρμού, πιστεύω ότι αυτή είναι μια από αυτές τις ξεκάθαρες περιπτώσεις που ένα ιστορικό Πανεπιστήμιο στέκεται στο ύψος του παρά τις διαρκείς πιέσεις που ακυρώνουν ουσιαστικά το αυτοδιοίκητο των πανεπιστημίων. Το γεγονός ότι η πρόταση των τριών εκλεγμένων μελών του Συμβουλίου Διοίκησης έτυχε της εμπιστοσύνης της Συγκλήτου δείχνει, εκτός από την ισχυρή και ανεπηρέαστη στάση των μελών του ΑΠΘ, τη σταθερή προσήλωσή τους σε συναινετικές λύσεις αλλά στην παράδοση των Ελληνικών Πανεπιστημίων απέναντι στην παρουσία ενός παντοδύναμου διοικητή.
Μένει ασφαλώς τα τρία μέλη και κυρίως οι δύο διαδοχικοί Πρυτάνεις να αποδείξουν τα παραπάνω και στην πράξη!
Στέφανος Κουνδουράς, Καθηγητής ΑΠΘ, Μέλος της Συγκλήτου ΑΠΘ
Το σύστημα εκλογης ειναι αντιδημοκρατκό (μη ιχνηλατήσιμη ταξινομική ψήφος και η επιλογή επιπλέον 5 από αυτούς που εξελέγησαν απο την κοινοτητα-ωσαν η βουλη των 300 να προσκαλει αλλους 200). Γι αυτό έχει προσφύγει και η ΠΟΣΔΕΠ.
Το ζητημα ειναι καθαρα πολιτικο. Δεν προκειται για αρρυθμιες μιας δημοκρατικης διαδικασιας. Πρεπει να καταργηθει.