Η μετονομασία αφορά σε όλα τα ΙΕΚ ανεξαρτήτως υπουργείου ή ν.π.δ.δ., δημόσια και ιδιωτικά, τονίζει ο Γενικός Γραμματέας Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Κατάρτισης και Δια Βίου Μάθησης Γιώργος Βούτσινος, σε συνέντευξη στο esos και σημειώνει τα εξής:
Προσθήκη ενός εξαμήνου: Με τον νέο νόμο παρέχεται η δυνατότητα προσθήκης ενός εξαμήνου στη διάρκεια σπουδών στις περιπτώσεις που οι ανάγκες των ειδικοτήτων το απαιτούν, ύστερα από σχετική τεκμηρίωση, η οποία θα συζητηθεί και εκτιμηθεί στο Κεντρικό Συμβούλιο Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης.
Τι σημαίνει η αύξηση ενός εξαμήνου: Η αύξηση της διάρκειας σπουδών δεν συνεπάγεται αλλαγή ως προς το επίπεδο προσόντων των αποφοίτων, αλλά αφορά στην επίτευξη των μαθησιακών αποτελεσμάτων που θέλουμε να προσφέρουμε στους σπουδαστές μας.
Για το πρόγραμμα Μια Νέα Αρχή στα ΕΠΑΛ ο Γιώργος Βούτσινος υπογραμμίζει ότι "είναι ένα επιτυχημένο πρόγραμμα που βρήκαμε από την προηγούμενη κυβέρνηση το οποίο συνεχίζεται κανονικά".
esos: Ποιες είναι οι μεταρρυθμιστικές παρεμβάσεις του νέου νόμου 5082/24 και ποια η σχέση του με τον ν. 4763/2020;
Γ. Βούτσινος: Ο ν. 5082/2024, αποτελεί τη μεταρρυθμιστική συνέχεια του ν.4763/20, που έθεσε γερά τα θεμέλια του Εθνικού Συστήματος Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης και αποτελεί την μαγιά των μεταρρυθμιστικών πρωτοβουλιών του Υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού στο κρίσιμο αυτό πεδίο. Ο ν. 5082/2024 αποβλέπει στην ενίσχυση της συνάρθρωσης της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και της Επαγγελματικής Κατάρτισης με την ίδρυση των Κ.Ε.Ε.Κ., στην εύρυθμη λειτουργία και αποτελεσματική συνεργασία των Εργαστηριακών Κέντρων με τις εκπαιδευτικές δομές που εξυπηρετούν και στη συνολική αναμόρφωση του θεσμού των Επαγγελματικών Λυκείων (ΕΠΑ.Λ.) με τη διάχυση καλών πρακτικών, που προβλέφθηκαν και εφαρμόστηκαν πιλοτικά στα Πρότυπα Επαγγελματικά Λύκεια (Π.ΕΠΑ.Λ). Επιπλέον, στοχεύει στην αναδιάρθρωση των Ι.Ε.Κ, ώστε να διαδραματίσουν αναβαθμισμένο ρόλο στην ενεργό διασύνδεση των καταρτιζόμενων και των αποφοίτων τους με την αγορά εργασίας και στην μετονομασία τους σε Σ.Α.Ε.Κ., καθώς και στην ενίσχυση του περιφερειακού σκέλους της διακυβέρνησης, μέσω συγκεκριμένων βελτιώσεων και προσαρμογών του τρόπου λειτουργίας των Συμβουλίων Σύνδεσης με την Παραγωγή και την Αγορά Εργασίας (Σ.Σ.Π.Α.Ε.).
Στόχος όλων αυτών των μεταρρυθμιστικών παρεμβάσεων αποτελεί μια αποτελεσματικότερη Ε.Ε.Κ., μια Ε.Ε.Κ. πιο κοντά στις ανάγκες της τοπικής οικονομίας και κοινωνίας.
esos: Τι είναι τα Κ.Ε.Ε.Κ.; Σε τι αποβλέπουν; Πως επηρεάζουν την λειτουργία των εκπαιδευτικών μονάδων από την άποψη της διοίκησης και της δομής τους;
Γ. Βούτσινος: Τα Κέντρα Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (Κ.Ε.Ε.Κ.) αποτελούν το μοντέλο με το οποίο θα επιτευχθεί ο συντονισμός της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και της Επαγγελματικής Κατάρτισης και θα ενισχυθεί η εξωστρέφεια της ΕΕΚ. Αποτελεί το μοντέλο που θα επιτρέψει τις συνέργειες μεταξύ των διαφορετικών επιπέδων, με στόχο τη βέλτιστη αξιοποίηση της διάγνωσης των αναγκών της αγοράς εργασίας αλλά και την αποφυγή επικαλύψεων μεταξύ των διαφορετικών επιπέδων, οι οποίες δημιουργούν σύγχυση στους μαθητές/μαθητευόμενους/καταρτιζόμενους καθώς και στο αποτέλεσμα των εκροών του συστήματος, δηλαδή στην ίδια την αγορά εργασίας.
Η παρέμβαση αυτή δεν περιορίζει την αυτονομία των επιμέρους εκπαιδευτικών μονάδων των τριών επιπέδων (3,4,5), αντίθετα επιδιώκεται η ενίσχυσή της.
Αυτό δεν σημαίνει ότι οι εκπαιδευτικές μονάδες που δεν θα ενταχθούν σε ΚΕΕΚ θα χάσουν τη φυσιογνωμία και τη δυναμική τους. Αντίθετα, οι μεταρρυθμίσεις και οι σημαντικές τομές που προβλέπονται στο νόμο για τα ΕΠΑΛ, τα Εργαστηριακά Κέντρα και τις Σ.Α.Ε.Κ. αφορούν σε όλες τις μονάδες.
esos: Ο ν. 5082/2024 προβλέπει σημαντικές αλλαγές στα ΕΠΑΛ. Πού αποβλέπει ο νέος σχεδιασμός;
Γ. Βούτσινος: Θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε κάτι. Το επίκεντρο του σχεδιασμού μας βασίζεται στην πεποίθησή μας ότι εκείνο που πρώτιστα χρειαζόμαστε είναι μια στέρεη επαγγελματική εκπαίδευση (επιπέδου 4) με εύρος, που θα δίνει βασικές επαγγελματικές γνώσεις και δεξιότητες σ’ έναν ευρύτερο κλάδο οικονομικής δραστηριότητας ή επαγγελμάτων, ώστε να θωρακίζει τους μαθητές και να τους κάνει ικανούς να μπορούν να παρακολουθήσουν τις αλλαγές στο πεδίο της οικονομίας σε βάθος χρόνου. Τα ΕΠΑΛ είναι ο σημαντικότερος κρίκος του όλου οικοδομήματος. Η καλή επαγγελματική εκπαίδευση είναι προϋπόθεση για μια αποτελεσματική επαγγελματική κατάρτιση.
Όταν ήρθε ο ν. 4763/2020 λέγαμε και επιτρέψτε μου να το θυμηθούμε : «Τα Πρότυπα ΕΠΑ.Λ. (Π.ΕΠΑ.Λ.) είναι η απόδειξη της σημασίας που αποδίδει η μεταρρύθμιση στην Επαγγελματική Εκπαίδευση και δεν είναι αυτοσκοπός. Ο σχεδιασμός που εφαρμόζεται πιλοτικά στα Π.ΕΠΑ.Λ. είναι ο προπομπός της αναβάθμισης του συνόλου των ΕΠΑ.Λ.. Η επιλογή της λειτουργίας Πρότυπων ΕΠΑ.Λ. θα φέρει με οργανωμένο τρόπο κι όχι άναρχα την επόμενη ημέρα στα ΕΠΑ.Λ. συνολικά».
Με τον ν. 5082/2024 μεταφέρονται στα ΕΠΑ.Λ. όλες οι προβλέψεις και οι καλές πρακτικές των Π.ΕΠΑ.Λ., όπως ενδεικτικά η ενίσχυση της αυτονομίας τους, η εξωστρέφειά τους, η προοπτική ανάπτυξης ερευνητικών και εκπαιδευτικών ευρωπαϊκών και διεθνών συνεργασιών, η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στα αντικείμενα της διδασκαλίας τους, η συνεργασία με επιχειρήσεις του δημοσίου ή ιδιωτικού τομέα για την υλοποίηση της πρακτικής άσκησης και η εφαρμογή νέων εκπαιδευτικών μεθόδων με καινοτόμες προσεγγίσεις διδασκαλίας. Ενισχύεται η διοίκησή τους, καθιερώνεται η εβδομάδα προσανατολισμού, η πρακτική άσκηση των μαθητών και πολλές άλλες καινοτομίες, οι οποίες φιλοδοξούμε ότι στην πλήρη εφαρμογή του συστήματος θα δώσουν το κύρος που απαιτείται και είναι ζητούμενο στην επαγγελματική εκπαίδευση.
esos: Ο νόμος φέρνει ριζικές αλλαγές στα Εργαστηριακά Κέντρα. Θέλετε να μας εξηγήσετε την παρέμβασή σας αυτή;
Γ. Βούτσινος: Νομοθετήθηκε το αυτονόητο χαρακτηριστικό των ώριμων εκπαιδευτικών συστημάτων, δηλαδή ο Τομεάρχης/εκπαιδευτικός του ΕΠΑ.Λ., να παρακολουθεί συντονισμένα, κατά ενιαίο τρόπο, το σύνολο της εκπαιδευτικής διαδικασίας (θεωρία και πράξη). Η μεγάλη αυτή τομή η οποία αποκαθιστά την εκπαιδευτική τάξη και δεοντολογία, γίνεται χωρίς οι σημερινοί υπεύθυνοι τομέων των ΕΚ να χάνουν τα ωφελήματα που απέκτησαν ως στελέχη εκπαίδευσης και μέχρι τη λήξη της θητείας τους. Τα ΕΚ διατηρούν τα όργανα διοίκησής τους δηλαδή τους Διευθυντές, δύο πλέον Υποδιευθυντές και προστίθενται στα όργανα διοίκησης και οι Υπεύθυνοι Εργαστηρίων. Έτσι αποκαθίσταται ο ρόλος των σχολικών μονάδων Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, δηλαδή των ΕΠΑΛ και των Εργαστηριακών Κέντρων, δηλαδή των μονάδων που εξυπηρετούν εργαστηριακά τις σχολικές/εκπαιδευτικές μονάδες (ΕΠΑΛ, ΙΕΚ, ΕΣΚ). Με τους κανονισμούς λειτουργίας των ανωτέρω που θα καταρτιστούν με την συνεργασία όλων των εμπλεκομένων θα επιτευχθεί η απρόσκοπτη διεξαγωγή της εκπαιδευτικής διαδικασίας, απαλλαγμένη από ασυνεννοησίες και δυσλειτουργίες.
esos: Στον νόμο προβλέπονται συγχωνεύσεις ΕΠΑΛ. Ποια η αναγκαιότητα των συγχωνεύσεων και τι σημαίνει αυτό για τις οργανικές θέσεις των εκπαιδευτικών;
Γ. Βούτσινος: Θέλω να είμαι απόλυτα ξεκάθαρος. Οι συγχωνεύσεις των μονάδων που λειτουργούν στον ίδιο κύκλο, στο ίδιο συγκρότημα δεν αφορούν καταργήσεις ειδικοτήτων, πολύ περισσότερο καταργήσεις οργανικών θέσεων. Αντίθετα, μιλάμε για πολυδύναμες μονάδες με μεγαλύτερο αριθμό Υποδιευθυντών και Γραμματεία που θα καταστήσουν τη σχολική μονάδα συνεκτική και εύρυθμα λειτουργούσα. Σκεφτείτε ότι στην Αττική υπάρχει περίπτωση τριών ΕΠΑΛ που συλλειτουργούν, στο ίδιο κτιριακό συγκρότημα, στον ίδιο κύκλο λειτουργίας, με τεχνητή διασπορά τομέων και έχουν συνολικά 450 μαθητές. Τι σκοπό εξυπηρετεί αυτού του είδους η κατάτμηση των δυνάμεων;
esos: Η μετονομασία των ΙΕΚ σε ΣΑΕΚ αφορά μόνο στις δομές του Υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού; Με τον νέο νόμο αυξάνεται η διάρκεια των σπουδών στις ΣΑΕΚ;
Γ. Βούτσινος: Όχι, η μετονομασία αφορά σε όλα τα ΙΕΚ ανεξαρτήτως Υπουργείου ή ν.π.δ.δ., δημόσια και ιδιωτικά.
Με τον νέο νόμο παρέχεται η δυνατότητα προσθήκης ενός εξαμήνου στη διάρκεια σπουδών στις περιπτώσεις που οι ανάγκες των ειδικοτήτων το απαιτούν, ύστερα από σχετική τεκμηρίωση, η οποία θα συζητηθεί και εκτιμηθεί στο Κεντρικό Συμβούλιο Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης. Η αύξηση της διάρκειας σπουδών δεν συνεπάγεται αλλαγή ως προς το επίπεδο προσόντων των αποφοίτων, αλλά αφορά στην επίτευξη των μαθησιακών αποτελεσμάτων που θέλουμε να προσφέρουμε στους σπουδαστές μας.
esos: Μόνον τρεις Επαγγελματικές Σχολές Κατάρτισης (ΕΣΚ) έχουν λειτουργήσει. Υπάρχει καθυστέρηση; Με ποια κριτήρια λειτουργούν;
Γ. Βούτσινος: Ίσως δεν έχει γίνει κατανοητή η φιλοσοφία πρόβλεψης της δημιουργίας των ΕΣΚ. Οι ΕΣΚ δεν προβλέφθηκαν για να ιδρυθούν ως επίπεδο 3 σε διάφορες περιοχές και αν υπάρχουν ενδιαφερόμενοι να έλθουν να εγγραφούν, όπως παλαιότερα έγιναν τέτοιες προσπάθειες. Οι ΕΣΚ ιδρύονται μόνον όπου διαπιστώνεται συγκεκριμένη ανάγκη για μια οικονομική δραστηριότητα και για συγκεκριμένες ειδικότητες σε επίπεδο τεχνίτη που δεν παρέχονται από άλλες εκπαιδευτικές μονάδες της ΕΕΚ. Για παράδειγμα ειδικότητες Ελασματουργού, Σωληνουργού, Συγκολλητή κ.α. που με μεγάλη επιτυχία παρέχονται για τις ανάγκες των Ναυπηγείων. Έχει εκδηλωθεί ήδη ενδιαφέρον για μαρμαροτεχνίτες και για ειδικότητες αλουμινοκατασκευών.
esos: Τι συμβαίνει με το πρόγραμμα Μια Νέα Αρχή στα ΕΠΑΛ; Δεν υφίσταται πλέον;
Γ. Βούτσινος: Κάθε άλλο. Για εμάς τα προγράμματα και οι καλές πρακτικές δεν έχουν χρώμα Το πρόγραμμα Μια Νέα Αρχή στα ΕΠΑΛ είναι ένα επιτυχημένο πρόγραμμα που βρήκαμε από την προηγούμενη κυβέρνηση το οποίο συνεχίζεται κανονικά. Για τον λόγο αυτό εντάχθηκε και στο νέο επιχειρησιακό πρόγραμμα του ΕΣΠΑ 2021-2027 και συνεχίζεται απρόσκοπτα.
Διπλωματούχοι Δημοσίου ΙΕΚ στον ιδιωτικό τομέα αμείβονται οχι ως αποφοιτοι λυκειου (όπως στο δημόσιο) αλλά με επιπλέον επίδομα σπουδών 10%