Προς την κατεύθυνση ενίσχυσης της διδασκαλίας της τοπικής ιστορίας κινείται και η εκπόνηση των νέων διδακτικών βιβλίων, βάσει των νέων Προγραμμάτων Σπουδών, στο πλαίσιο της θεσμοθέτησης του πολλαπλού βιβλίου, που θα παρέχει σε εκπαιδευτικούς και μαθητές/-τριες πλουσιότερο υλικό, ώστε να το αξιοποιήσουν κατά τη διαδικασία της μάθησης.
Αυτό τονίζει το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής, σε έγγραφό του το οποίο διαβιβάστηκε στη Βουλή, ύστερα από σχετική ερώτηση του Βουλευτή της Νέας Δημοκρατίας Ξενοφώντα Μπαραλιάκου, ενώ σημειώνει τα εξής:
- Με δεδομένη μάλιστα την ενσωμάτωση στα νέα διδακτικά βιβλία ποικίλων ψηφιακών μαθησιακών αντικειμένων αναμένεται να εμπλουτιστεί η μελέτη της τοπικής ιστορίας, γεγονός που εντάσσεται στο πλαίσιο της κεντρικής στόχευσης της εκπαιδευτικής πολιτικής για ενθάρρυνση των μαθητών/-τριών να ανακαλύψουν με διερευνητικό τρόπο την ιστορική γνώση και να ανασυνθέσουν κριτικά το ιστορικό παρελθόν, αναπόσπαστο τμήμα του οποίου αποτελεί η διερεύνηση της ιστορίας του τόπου τους.
- Η τοπική ιστορία δεν αποτελεί διακριτό μάθημα, αλλά προσεγγίζεται στο πλαίσιο της διδασκαλίας του μαθήματος της Ιστορίας σε όλες τις εκπαιδευτικές βαθμίδες και σε όλες τις τάξεις. Συγκεκριμένα, στην Πρωτοβάθμια εκπαίδευση (ΦΕΚ 1963/τ. Β ́/14-05-2021), αλλά και στα νέα Προγράμματα Σπουδών της Ιστορίας του Δημοτικού (ΦΕΚ 507/τ. Β ́/02-02-2023) επιδιώκεται η εξοικείωση των μαθητών/-τριών με τη διερεύνηση της ιστορίας του τόπου τους και η συνειδητοποίηση της συμβολής του άμεσου περιβάλλοντός τους στη Γενική ιστορία, διαμορφώνοντας ολοκληρωμένη προσωπική, κοινωνική και εθνική ιστορική ταυτότητα.
- Επιπρόσθετα, βασικός στόχος είναι να συσχετίσουν την Αρχαία, τη Βυζαντινή και τη Νεότερη Ιστορία με την ιστορία του τόπου που ζουν ή της γενέθλιας πατρίδας τους και να συνδέσουν τα μνημεία της κάθε περιόδου, που σώζονται στον τόπο τους, με γεγονότα και καταστάσεις της εξεταζόμενης ιστορικής περιόδου.
- Επιπλέον, στον Οδηγό του Εκπαιδευτικού για το μάθημα της Ιστορίας στο Δημοτικό, που εκπονήθηκε στο πλαίσιο της Πράξης «ΝΕΟ ΣΧΟΛΕΙΟ (Σχολείο 21ου αιώνα) Νέο πρόγραμμα σπουδών» - ΕΣΠΑ 2007-2013 και επικαιροποιήθηκε σύμφωνα με την Πράξη 10/25-02-2021/25- 2-21 του Ι.Ε.Π., επισημαίνεται η σύνδεση των επισκέψεων σε μουσεία και αρχαιολογικούς/ιστορικούς χώρους με την τοπική ιστορία, η μελέτη της οποίας αναδεικνύει την ιστορικότητα του τοπίου και την οργανική σχέση του με τον άνθρωπο και την τοπική κοινωνία.
- Ακόμη, αναφέρονται οι τρόποι μέσω των οποίων ο/η εκπαιδευτικός μπορεί να προσεγγίσει την τοπική ιστορία μέσω ανοιχτών διαδικασιών μάθησης. Ειδικότερα, οι μαθητές/- τριες μπορούν να συλλέξουν και να αναπτύξουν υλικό, για να υλοποιήσουν μια δράση. Μέσα από την αλληλεπίδραση με το παρελθόν, καταφέρνουν να εκτιμήσουν το παρόν τους. Έτσι, ο τόπος τους μπορεί να συνδεθεί με τη γενική ιστορία μέσω ενός ήρωα ή μνημείου.
- Ακόμη, ο/η εκπαιδευτικός μπορεί να εμπλέξει τους/τις μαθητές/-τριες σε μεθόδους ιστορικής έρευνας και αναζήτησης αναφορικά με τον τοπικό ήρωα ή το τοπικό μνημείο, ώστε να υλοποιήσουν ένα πρόγραμμα (πολιτιστικό, περιβαλλοντικό κ.λπ.) σε σχέση με τα παραπάνω, το οποίο θα παρουσιάσουν στην τοπική κοινωνία.
- Αξίζει να σημειωθεί ότι στο σχολικό βιβλίο της Ιστορίας της Δ ́ τάξης Δημοτικού η 6η διδακτική ενότητα αφορά σε Θέματα Τοπικής Ιστορίας. Στη συγκεκριμένη διδακτική ενότητα οι μαθητές/- τριες καλούνται να γνωρίσουν την ιστορία του τόπου τους, να την εκτιμήσουν και να την εντάξουν στη γενική ιστορία. Επίσης, να έρθουν σε επαφή με ιστορικά στοιχεία, ερευνήσιμα και προσιτά, να εθιστούν στην παρατήρηση και στην έρευνα συγκεκριμένων ιστορικών χώρων, να ευαισθητοποιηθούν σχετικά με θέματα που αφορούν την τοπική κοινωνία και τέλος να γνωρίσουν τη λαογραφία της περιοχής τους και να αναζητήσουν τρόπους που θα την κάνουν να παραμείνει ζωντανή.
- Όσον αφορά στα νέα Προγράμματα Σπουδών της Ιστορίας στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση (ΦΕΚ 217/τ. Β ́/19.01.2023 για την Ιστορία του Γυμνασίου και ΦΕΚ 198/τ. Β ́/19.01.2023 για την Ιστορία του Γενικού Λυκείου), η τοπική ιστορία εντάσσεται στη διδασκαλία ως αναπόσπαστο τμήμα της γενικής ιστορίας.
- Ιδιαίτερα στο νέο Πρόγραμμα Σπουδών της Ιστορίας στο Γυμνάσιο προτείνεται και ενθαρρύνεται η σύνδεση του μαθήματος με την τοπική ιστορία, είτε μέσω σχολικών δραστηριοτήτων (πολιτιστικών προγραμμάτων, ευρωπαϊκών προγραμμάτων κ.λπ.) είτε μέσω εργασιών, τύπου πρότζεκτ, που θα οργανώσει ο/η εκπαιδευτικός σε όλη τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς.
- Σε αυτό το πλαίσιο μπορούν να αξιοποιηθούν οι επισκέψεις σε αρχαιολογικούς τόπους, σε μουσειακές συλλογές των τοπικών μουσείων, καθώς και τα εκπαιδευτικά προγράμματα των μουσείων. Και αυτό, διότι θεωρείται σημαντικό να κατανοήσουν οι μαθητές/-τριες τη σύνδεση της πολιτιστικής κληρονομιάς της ιδιαίτερης πατρίδας τους με την εθνική, την ευρωπαϊκή και την παγκόσμια ιστορία.
- Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνεται καλύτερα και ο γενικός στόχος για την καλλιέργεια της ιστορικής συνείδησης και της κριτικής σκέψης σε συνδυασμό με τη νηφάλια ανάπτυξη της εθνικής συνείδησης και της εθνικής αυτογνωσίας.
- Επιπλέον, στο νέο Πρόγραμμα Σπουδών του Γενικού Λυκείου τίθεται ως κριτήριο αξιολόγησης των μαθητών/-τριών, σε επίπεδο ανάπτυξης συναισθηματικών και κοινωνικών δεξιοτήτων, η ικανότητά τους να συνεργάζονται, για να αξιοποιήσουν ευκαιρίες ενασχόλησης με την ιστορία του τόπου τους ή να αναπτύσσουν πρωτοβουλίες για την παραγωγή ομαδικών δράσεων στο πλαίσιο της σχολικής ζωής.
Πέρασαν πολλά χρόνια από τότε που η τοπική ιστορία εισήχθη ως διακριτή ώρα στο γυμνάσιο και καταργήθηκε. Συγχαρητήρια σε όποιον το εισηγήθηκε να επανέλθει. Οι νέοι έχουν άγνοια για τον τόπο που ζουν. Είναι κρίμα οι σχολικές επισκέψεις να μη συνδυάζονται με τέτοιου είδους παιδαγωγικές δράσεις και να αναλώνονται τις περισσότερες φορές στις παρακειμενες καφετέριες. Εξ ου και η έλλειψη σεβασμού στα κτήρια τα μνημεια το ίδιο τους το σχολείο ακόμα και σε καθε είδους βανδαλισμούς. Έλλειμμα παιδείας ελλειμμα συστηματικής καλλιέργειας ανάλογων στάσεων και συμπεριφορών στους νέους μας... και σε κάθε προσπάθεια βεβαίως πάντα θα υπάρχουν οι αντιδραστικό, οι αρνητές οι ωχαδερφιστες...