Γράφει ο Νίκος Γάλλος
Οι συνεδριάσεις των Συλλόγων Διδασκόντων/ουσών στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, σύμφωνα με το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο, « γίνονται μέσα στο ωράριο εργασίας και σε καμιά περίπτωση σε ώρες διδασκαλίας των μαθημάτων(εδώ).
Οι εκπαιδευτικοί, σύμφωνα με το άρθρο 101 του Νόμου 4823/2021, δεν μπορούν να παραμείνουν στο σχολείο για παροχή έργου περισσότερο από 6 ώρες την ημέρα ή συνολικά 30 ώρες την εβδομάδα (εδώ).
Στο Ωρολόγιο Πρόγραμμα των ΓΕΛ (εδώ) και των ΕΠΑΛ (εδώ) προβλέπονται 35 ώρες διδασκαλίας την εβδομάδα , ενώ στο Ωρολόγιο Πρόγραμμα των Γυμνασίων 34 (Γ τάξη) ή 33 (Α και Β τάξη) (εδώ).
Οι 35 διδακτικές ώρες συνεπάγονται 30 εργασιακές, με αποτέλεσμα το εύρος του διδακτικού ωραρίου να συμπίπτει με το εργασιακό (η διαφορά των πέντε ωρών αντιστοιχεί στα διαλείμματα). Ως εκ τούτου, η νομοθετική πρόβλεψη για συνεδριάσεις των Συλλόγων Διδασκόντων/ουσών, εκτός διδακτικού ωραρίου και εντός εργασιακού, δεν μπορεί να υλοποιηθεί.
Πως επιλύεται η εγγενώς αυτοακυρωτική νομοθετική πρόβλεψη στην καθημερινή σχολική πρακτική;
Οι σχολικές μονάδες, συνήθως, πραγματοποιούν τις συνεδριάσεις των Συλλόγων Διδασκόντων/ουσών, είτε εκτός διδακτικού και εργασιακού ωραρίου, είτε τροποποιούν το ημερήσιο Ωρολόγιο Πρόγραμμα με σύμπτυξη, επιτρέποντας την αναχώρηση των μαθητών/τριών πριν την προκαθορισμένη λήξη, είτε πραγματοποιούν ένα συνδυασμό των δύο παραπάνω επιλογών, δηλαδή οι μαθητές/τριες αποχωρούν πιο νωρίς, και το εκπαιδευτικό προσωπικό συνεδριάζει πριν και συνεχίζει και μετά το πέρας του εργασιακού ωραρίου.
Η τροποποίηση του Ωρολογίου Προγράμματος φαίνεται να εκλαμβάνεται ως διακριτική ευχέρεια στο πλαίσιο της σχετικής αυτονομίας της σχολικής μονάδας.
Όμως η τροποποίηση του Ωρολογίου Προγράμματος δεν προβλέπεται ως διακριτική ευχέρεια από το κανονιστικό πλαίσιο, με αποτέλεσμα, αν «ο μοι γένοιτο», σε μια πρόωρη αποχώρηση μαθητών/τριών γίνει π.χ ένα ατύχημα, να προκύπτουν για το εκπαιδευτικό προσωπικό, βαρύτατες ηθικές, ποινικές, αστικές και πειθαρχικές ευθύνες.
Δυνατότητα διακριτικής ευχέρειας, ως προς την τροποποίηση του Ωρολογίου Προγράμματος από τις σχολικές μονάδες, έχει δοθεί από την Κεντρική Διοίκηση μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις.
α) στην περίπτωση που εφαρμόζονταν ειδικά μέτρα λόγω covid , (εδώ)
β) στην περίπτωση που παρατηρείται καθυστέρηση στη διδασκαλία πανελλαδικά εξεταζόμενων μαθημάτων (εδώ).
Για την πρώτη περίπτωση υπήρχε σαφής υποχρέωση να ενημερώνονται οι Διευθύνσεις Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης , ενώ για τη δεύτερη απαιτείται ενημέρωση και έγκριση της Διεύθυνσης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, καθώς και ενημέρωση από τη ΔΔΕ της Διεύθυνσης Σπουδών του ΥΠΑΙΘΑ.
Δηλαδή , ακόμη και στις εξαιρετικές περιπτώσεις που δίνεται στη σχολική μονάδα η δυνατότητα αναπροσαρμογής του Ωρολογίου Προγράμματος, προβλέπεται η ενημέρωση της υπερκείμενης Διοικητικής Αρχής, εν είδει οιονεί ελέγχου.
Οι Σύλλογοι Διδασκόντων/ουσών αποτελούν συλλογικό όργανο το οποίο εκτός από αρμοδιότητες παιδαγωγικού χαρακτήρα έχει και εκτεταμένες αρμοδιότητες διοικητικού αποφασιστικού οργάνου.
Οι αρμοδιότητες βάσει του κανονιστικού πλαισίου που έχουν δοθεί στους Συλλόγους Διδασκόντων/ουσών απαιτούν έναν ελάχιστο αριθμό 50 συνεδριάσεων κατ’ έτος.
Αυτό προκύπτει ως εξής: πέντε (5) τακτικές συνεδριάσεις σύμφωνα με το ΦΕΚ 1340/2002 (εδώ).
Δέκα (10) παιδαγωγικές συνεδριάσεις σύμφωνα με το Ν 4823/2021 (εδώ).
Έξι (6) συνεδριάσεις για τον προγραμματισμό και την αποτίμηση του εκπαιδευτικού έργου στο πλαίσιο της αυτοαξιολόγησης της σχολικής μονάδας (εδώ).
Μια (1) ειδική συνεδρίαση για την υλοποίηση προγραμμάτων σχολικών δραστηριοτήτων.
Μια (1) ειδική συνεδρίαση για την κατάρτιση σχεδίου δράσης για τα εργαστήρια δεξιοτήτων στα Γυμνάσια (εδώ) .
Συνεδριάσεις για κάθε περίπτωση μαθητή/τριας που προσκομίζει δικαιολογητικό από Νοσοκομείο ΦΕΚ 5130/2024 (ενδεικτικός αριθμός 5) (εδώ).
Συνεδριάσεις προκειμένου να αποφασιστούν περίπατοι με ή χωρίς μεταφορικό μέσο, διδακτικές και εκπαιδευτικές επισκέψεις (ενδεικτικός αριθμός 8).
Συνεδριάσεις για την επιλογή πρακτορείου αναφορικά με μετακίνηση με μεταφορικό μέσο (ενδεικτικός αριθμός 8) (εδώ).
Συνεδριάσεις για ανάθεση διδασκαλίας μαθημάτων ή τροποποίηση αναθέσεων σύμφωνα με τον Νόμο 4823/2021 (εδώ) (ενδεικτικός αριθμός 4).
Με δεδομένο ότι σε πολλές περιπτώσεις μέρος του εκπαιδευτικού προσωπικού τοποθετείται στις σχολικές μονάδες διαδοχικά, θα πρέπει να γίνονται διαδοχικά αντίστοιχες συνεδριάσεις Συλλόγων Διδασκόντων/ουσών.
Μια (1) συνεδρίαση για το σχέδιο πολιτικής προστασίας.
Στις παραπάνω συνεδριάσεις δεν υπολογίζονται οι έκτακτες καθώς και αυτές για τη λήψη παιδαγωγικών μέτρων. Αντιλαμβάνεται κανείς ότι ο αριθμός των συνεδριάσεων που απαιτούνται είναι υπέρμετρα μεγάλος και αντιλειτουργικός.
Μέρος αυτών θα μπορούσαν να αφαιρεθούν. Για παράδειγμα οι πολλαπλές συνεδριάσεις για τις διδακτικές, εκπαιδευτικές επισκέψεις και τους περιπάτους.
Ενώ προβλέπεται ενιαίος προγραμματισμός που μπορεί να γίνει σε μια Πράξη, η λειτουργική διαχείριση, όπως καθορισμός ακριβούς ημερομηνίας, συγκεκριμένων συνοδών εκπαιδευτικών, διαπίστωση συμμετοχής του 70% των μαθητών/τριών, αναπροσαρμογή με βάση τις καιρικές ή άλλες ιδιαίτερες συνθήκες, απαιτεί ειδική συνεδρίαση για κάθε περίπτωση.
Εάν ο παιδαγωγικός προγραμματισμός γίνει από το Σύλλογο Διδασκόντων/ουσών και η λειτουργική διαχείριση από τη διεύθυνση της σχολικής μονάδας, θα έχουμε μείωση του αριθμού των συνεδριάσεων.
Επίσης, η επιλογή πρακτορείων για μετακίνηση θα μπορούσε αντί για την ολομέλεια να αποφασίζεται από επιτροπή στην οποία θα συμμετέχουν εκπρόσωποι του Συλλόγου Διδασκόντων/ουσών, ώστε να εξασφαλίζεται η διαφάνεια και η λογοδοσία.
Μερικές φορές, σχολικές μονάδες μπορεί να παρακάμπτουν την πλήρη τυπική διαδικασία των αποφάσεων και να εστιάζουν σ’ αυτά που θεωρούν ουσιώδη, όμως σε κάθε περίπτωση, που για κάποιο λόγο τεθεί ζήτημα διαδικασίας, σημείο αναφοράς είναι η τυπική διεκπεραίωση και όχι η ουσία.
Η λειτουργία ενός Διοικητικού Αποφασιστικού Οργάνου πρέπει να είναι σύννομη τόσο κατά τη συγκρότηση και τη σύνθεση, όσο και κατά τη λειτουργία του.
Οι προσκλήσεις των διευθυντών/ντριών ΓΕΛ και ΕΠΑΛ για συνεδριάσεις Συλλόγων Διδασκόντων/ουσών , καθώς και οι πραγματοποιούμενες συνεδριάσεις είναι κατά το σύνολο μη σύννομες.
Στην περίπτωση των Γυμνασίων με Ωρολόγιο Πρόγραμμα 34 ώρες είναι τεχνικά δυνατή μια τακτική συνεδρίαση να υλοποιηθεί εκτός διδακτικού και εντός εργασιακού ωραρίου, αλλά στην πράξη είναι εξαιρετικά δύσκολο όλες οι τάξεις να μην έχουν μάθημα την 7η διδακτική ώρα, λόγω των περιορισμών από μετακινούμενους εκπαιδευτικούς.
Η Κεντρική Διοίκηση θα πρέπει να βρει μια θεσμικά έννομη λύση, η οποία θα θεραπεύει τη διαχρονική ομολογουμένως παραδοξότητα, ο Νόμος να οδηγεί τους/τις διευθυντές/τριες των σχολικών μονάδων και τους Συλλόγους Διδασκόντων/ουσών, στη μη εφαρμογή του ενδεδειγμένου κανονιστικού πλαισίου των συνεδριάσεων, με ότι αυτό συνεπάγεται.
Εκτός ωρολογίου προγράμματος.
Με υπερωριακή αποζημίωση μετά τη λήξη των μαθημάτων, όταν χρειάζεται ολομέλεια. Για αρκετά θέματα δεν χρειάζεται ολομελεια, αρκεί μια μικρή ομάδα που θα προβλέψει ο νομοθέτης, όπου αυτή η ομάδα θα μπορεί να συνεδριάζει και εκτάκτως κατά τη διάρκεια του πρωινού προγράμματος.