Κατερίνα Τατσοπούλου, Med
Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φυσικής Αγωγής (European Physical Education- EUPEA) χαρακτηρίζει την εβδομαδα 18 - 22 Νοεμβρίου ως Εβδομαδα Ευρωπαϊκής Φυσικής Αγωγής σε μια προσπάθεια να κατευθύνει την προσοχή της εκπαιδευτικής κοινότητας, αλλά κι όσων λαμβάνουν αποφάσεις για την εκπαίδευση, στην τεράστια σημασία της ποιοτικής Φυσικής Αγωγής για την εκπαίδευση.
Στην Ελλάδα εκτιμάται ότι 2 στα 5 παιδιά κάτω των 14 ετών είναι είτε υπέρβαρα, είτε παχύσαρκα. Τα Ελληνόπουλα, επίσης, φαίνεται ότι έχουν υψηλές τιμές χοληστερόλης σύμφωνα με μελέτη του Α. Καφάτου, καθηγητή Προληπτικής Ιατρικής και Διατροφής. Το 3 - 7% των παιδιών θα παρουσιάσουν ή παρουσιάζουν Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής - Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ).
Τα παιδιά στη χώρα μας φαίνεται ότι κινούνται λιγότερο σε σχέση με τα παιδιά των άλλων Ευρωπαϊκών χωρών. Σύμφωνα με τη μελέτη ToyBox, της ερευνητικής ομάδας του Χαροκοπείου Πανεπιστημίου με επικεφαλής τον καθηγητή Διατροφής κ. Γιάννη Μανιό που δημοσιεύθηκε το 2018, στην επιστημονική επιθεώρηση «Ιnternational Journal of Environmental Research and Public Health», η χώρα μας έρχεται τελευταία σε ό,τι αφορά το ποσοστό των παιδιών 4 - 5 ετών, που επιτυγχάνουν τον στόχο των 11.500 βημάτων ημερησίως. Τα ελληνόπουλα κάνουν 9.656 βήματα ημερησίως.
Οι αγχώδεις διαταραχές απειλούν σημαντικό ποσοστό του πληθυσμού παιδιών και εφήβων. Η Εθνική Έρευνα για την Υγεία των Παιδιών των ΗΠΑ (NSCH) το 2018-2019, διαπιστώνει ότι το 7,8% των παιδιών και εφήβων ηλικίας 3 έως 17 ετών είχαν μια αγχώδη διαταραχή. Οι αγχώδεις διαταραχές στην παιδική και εφηβική ηλικία συνδέονται με αυξημένη πιθανότητα μελλοντικής αγχώδους διαταραχής ή κατάθλιψης. Η παραπάνω διαπίστωση οδηγεί το U.S. Preventive Services Task Force (USPSTF or Task Force) να προτείνει την αξιολόγηση όλων των παιδιών ηλικίας 8 ετών για αγχώδεις διαταραχές στα πλαίσια μιας συνηθισμένης επίσκεψης στον παιδίατρό τους.
Η Φυσική αγωγή στην εκπαίδευση είναι ένας από τους ελάχιστους αντσταθμιστικούς παράγοντες υγείας των μαθητών, ιδιαίτερα σήμερα. Εύκολα μάλλον κάποιος συμπεραίνει ότι όσο η Φυσική Αγωγή στην εκπαίδευση τείνει προς τα ποιοτικά της χαρακτηριστικά, τόσο ο αντισταθμιστικός της ρόλος ισχυροποιείται. Τα τελευταία χρόνια γίνεται ιδιαίτερος λόγος για το τι συνιστά ποιοτική Φυσική Αγωγή στην εκπάιδευση. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φυσικής Αγωγής έρχεται να ορίσει τον όρο με αρκετή σαφήνεια. Η UNESCO επίσης, ορίζει σαν στόχο της ποιοτικής Φυσικής Αγωγής το κινητικά εγγράμματο άτομο. Κινητικά εγγράμματο θεωρείται το άτομο που κατέχει βεβαιότητα κι αυτοπεποίθηση σε σχέση με τις κινητικές του δεξιότητες. Επιδεικνύει συντονισμένο έλεγχο του σώματός του, το οποίο είναι έτοιμο ν’ ανταποκριθεί στο συνεχώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον. Το κινητικά εγγράμματο άτομο σχετίζεται με τους άλλους ικανοποιητικά και μπορεί να δείχνει ευαισθησία κι ενσυναίσθηση τόσο λεκτικά, όσο κι εξωλεκτικά. Μπορεί ν’ ανακαλύπτει νέα κινητικά ενδιαφέροντα κι έτσι ν’ ακολουθεί διαβίου κινητική δραστηριότητα εξασφαλίζοντας ευημερία και υγεία (Whitehead, 2010).
Όμως, πώς επιτυγχάνεται ο στόχος της ποιοτικής Φυσικής Αγωγής που είναι το κινητικά εγγράμματο, υγιές άτομο; Όπως αναφέρεται στις μελέτες, η Φυσική Αγωγή στην εκπαίδευση δε μπορεί από μόνη της να δημιουργήσει το κινητικά εγγράμματο άτομο, ούτε να προσφέρει επαρκή κινητική δραστηριοποίηση στα παιδιά, μπορεί όμως να συμβάλλει καθοριστικά στην επίτευξη του παραπάνω στόχου και ν’ αποτελέσει ένα ικανοποιητικό εργαλείο στην κινητική δραστηριοποίηση των παιδιών.
Τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της Φυσικής Αγωγής στην εκπαίδευση αναφέρονται στην διακήρυξη της EUPEA με αφορμή τον εορτασμό της εβδομάδας Φυσικής Αγωγής, κι έχουν ως εξής:
• άρτια οργάνωση του χώρου, του εξοπλισμού και της συμμετοχής των μαθητών·
• παροχή επαρκούς εξοπλισμού που επιτρέπει την ταυτόχρονη δραστηριότητα για όλους τους
μαθητές.
• Δημιουργία ευκαιριών πρακτικής για μέγιστη συμμετοχή.
• ασκήσεις και δραστηριότητες χωρίς αποκλεισμό με ελάχιστο χρόνο αναμονής.
• οργανωμένη δομή τάξης που διευκολύνει τη μάθηση ενώ οι μαθητές είναι δραστήριοι κινητικά.
Στα κείμενά της η EUPEA έχει τονίσει την ανάγκη οι εκπαιδευτικοί Φυσικής Αγωγής να έχουν υψηλή κατάρτιση στο αντικείμενο και να ενημερώνονται συνεχώς για τις εξελίξεις στο αντικείμενό τους. Η ποικιλία στη μεθοδολογία, η χρήση εργαλείων και η συνεχής επιμόρφωση στις καλές πρακτικές συμβάλλον αποφασιστικά στην ποιοτική διάσταση της Φυσικής Αγωγής στην εκπάιδευση. Η Ελλάδα κατέχει πρωτοποριακή θέση ανάμεσα στις Ευρωπαϊκές χώρες καθώς το μάθημα της Φυσικής Αγωγής σε Α/θμια και Β/θμια εκπαίδευση γίνεται από τους πλέον καταρτισμένους στο αντικείμενο αποφοίτους των πανεπιστημιακών σχολών Επιστημών Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού. Σ’ αυτήν της την πρωτοποριακή θέση δε θα πρέπει να κάνει ούτε βήμα πίσω. Οι εκπαιδευτικοί γενικής εκπαίδευσης δε γνωρίζουν τι σημαίνει Φυσική Αγωγή, αφού οι σχολές τους δεν περιλαμβάνουν καμία εξειδίκευση στο αντικείμενο, πολύ δε περισσότερο στη ποιοτική του διάσταση. Όμως, ο εκπαιδευτικός Φυσικής Αγωγής (ΕΦΑ) θα πρέπει να ενισχυθεί γνωστικά με επιμορφώσεις σε ερευνημένα πανεπιστημιακά προγράμματα στιβαρής μεθοδολογίας. Θα πρέπει να δημιουργηθούν προγράμματα συγκεκριμένης στοχοθεσίας, τεκμηριωμένης αποτελεσματικότητας τα οποία θα εγχυθούν στον ΕΦΑ «πρώτης γραμμής» για να τα εφαρμόσει. Μόνον έτσι, η Φυσική Αγωγή στην εκπαίδευση θα γίνει ένα αποτελεσματικό εργαλείο. Οι μεμονομένες δράσεις, όσο καλές κι αν είναι, δεν μπορούν ν’ αντικαταστήσουν την εφαρμογή τεκμηριωμένων προγραμμάτων.
Θα κλείσω την τοποθέτησή μου υπογραμμίζοντας το εξής καταλυτικό. Υπάρχει πλέον επαρκής τεκμηρίωση για την επίδραση της άσκησης στην ψυχική υγεία των παιδιών. Θα σας μεταφέρω τα δεδομένα από την επίσημη σελίδα του Παιδιατρικού τμήματος του Γενικού Νοσοκομείου της Μασαχουσέτης:
• Βελτιωμένηδιάθεση,συγκέντρωσηκαιπροσοχή,
• λιγότεροάγχοςκαικατάθλιψη,ειδικάανταπαιδιάσυμμετέχουνσεομαδικάαθλήματα,
• καλύτερησυμπεριφοράστηντάξηκαιακαδημαϊκέςεπιδόσεις,
• υψηλότερηαυτοεκτίμησηκαιαυτοπεποίθηση,
• ισχυρότερηαίσθησητουεαυτού,
• σε μαθητές γυμνασίου και κολεγίου, μικρότερες πιθανότητες αυτοκτονικών σκέψεων ή
απόπειρες αυτοκτονίας.
Η Ελληνική πολιτεία οφείλει να εξασφαλίσσει τη Φυσική Αγωγή στην εκπαίδευση.
Εξασφαλίζοντας τη Φυσική Αγωγή στην εκπαίδευση ικανοποιεί το μίνιμουμ της ανάγκης για κίνηση των παιιδών της χώρας συμβάλλοντας αποφασιστικά στην ψυχική και σωματική τους υγεία. Η ποιοτική Φυσική Αγωγή θα έρθει να προσθέσει στην παραπάνω συμβολή περισσότερα αποτελέσματα. Ελπίζω κι εύχομαι παρόλη τη δύσκολη οικονομική κατάσταση της χώρας να τεθούν στην εκπαίδευση «κόκκινες γραμμές». Και ποιά άλλη ισχυρότερη γραμμή από την ψυχική και σωματική υγεία των παιδιών.
ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΣΧΟΛΙΟΥ
Συκοφαντικά και υβριστικά σχόλια δεν δημοσιεύονται και διαγράφονται. Επίσης δεν επιτρέπεται στα σχόλια να αναγράφονται links τα οποία διαγράφονται. Το esos δεν φέρει ευθύνη για τα επώνυμα ή ανώνυμα σχόλια που φιλοξενεί. Σε περίπτωση που θεωρείτε πως θίγεστε από κάποιο εξ αυτών, επικοινωνήστε μέσω της φόρμας επικοινωνίας έτσι ώστε να αφαιρεθεί.