Γιατί κάποιοι ονειρεύονται να γίνουν γιατροί και άλλοι influencers; Οι επαγγελματικές φιλοδοξίες διαμορφώνονται από έναν συνδυασμό εσωτερικών και εξωτερικών κινήτρων. Πλήθος θεωριών έχουν αναπτυχθεί για να εξηγήσουν τι μας παρακινεί, και αν κάπου συμφωνούν είναι στον κεντρικό ρόλο της επιθυμίας για την κάλυψη αναγκών και στην αναγνώριση ότι τα κίνητρα επηρεάζονται από εξωγενείς συνθήκες. Ποιοι παράγοντες, λοιπόν, καθοδηγούν την επιλογή καριέρας;
Από τι καθορίζεται η δουλειά των ονείρων μας;
Η δουλειά των ονείρων μας δεν συνδέεται απλώς με το επάγγελμα, αλλά εξαρτάται και από πολλούς άλλους παράγοντες, όπως η ισορροπία επαγγελματικής και προσωπικής ζωής, η εργασιακή ασφάλεια και οι ευκαιρίες για εξέλιξη, σημειώνει το Jobseeker στην ανάλυση μεγάλης έρευνάς του για τις dream jobs ανά τον κόσμο το 2024.
Παρά το γεγονός ότι η ιδανική δουλειά διαφέρει για τον καθένα, συνήθως αυτό που την καθιστά ιδανική είναι ότι ανταποκρίνεται σε έναν συνδυασμό εσωτερικών αναγκών και εξωτερικών ανταμοιβών.
Βασικός εκ των έσω παράγοντας είναι το πάθος, η ενασχόληση με ένα αντικείμενο που ανταποκρίνεται στα ενδιαφέροντα και τις αξίες μας. Ένας δάσκαλος, για παράδειγμα, μπορεί να αντλεί ικανοποίηση από την έμπνευση που προσφέρει στους μαθητές του, ενώ ένας καλλιτέχνης από τη δημιουργική του έκφραση.
Άλλο σημαντικό εσωτερικό κίνητρο είναι η ισορροπία μεταξύ προσωπικής και επαγγελματικής ζωής. Επαγγέλματα που προσφέρουν αυτονομία και ευελιξία, όπως συχνά συμβαίνει με τους τομείς της τεχνολογίας και του ψηφιακού μάρκετινγκ, γίνονται ιδιαιτέρως θελκτικά υπ’ αυτό το πρίσμα.
Από την άλλη, εξωτερικοί παράγοντες, μεταξύ των οποίων οικογενειακοί, σχετιζόμενοι με το εκπαιδευτικό σύστημα και κοινωνικοοικονομικοί (ο τόπος διαμονής, το κοινωνικό γόητρο, οι απολαβές κ.ά.) ασκούν επίσης επίδραση και όχι μικρή, όπως σημειώνουν σε ανάλυσή τους ο Ευστράτιος Παπάνης, Επίκουρος Καθηγητής Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου, και η Αγνή Βίκη, εκπαιδευτικός.
Η οικονομική σταθερότητα αποτελεί κρίσιμο παράγοντα. Στην Ελλάδα, η δουλειά μισθωτού στο δημόσιο θεωρείται ακόμα ιδανική επιλογή για σημαντικό μέρος του πληθυσμού, καθώς προσφέρει σταθερό εισόδημα και ασφάλεια. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι, στην έρευνα «Τι πιστεύουν οι Έλληνες - 2024» της διαΝΕΟσις, το 53,2% απάντησε ότι προτιμά μια δουλειά με μέτριο μισθό και μικρές προοπτικές εξέλιξης, αρκεί αυτή να προσφέρει σταθερότητα.
Αμελητέα δεν είναι ούτε η επιρροή της κοινωνικής αναγνώρισης. Εξ ου και παραδοσιακά επαγγέλματα με γόητρο, όπως του γιατρού και του δικηγόρου, συνεχίζουν να έλκουν νέους όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στον υπόλοιπο κόσμο. Παρατηρείται, ωστόσο, και μια στροφή προς πιο καινοτόμους τομείς, όπως η επιχειρηματικότητα και η δημιουργία ψηφιακού περιεχομένου, με δημιουργούς startups και influencers να απολαμβάνουν συχνά τον θαυμασμό.
Ο παράγοντας «social media»
Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπήκαν στη ζωή μας στις αρχές του 21ου αι., για να εξελιχθούν ραγδαία και να αποτελούν σήμερα αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητάς μας. Ειδικά την τελευταία δεκαετία, έχουν ασκήσει σημαντική επίδραση στον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι οραματίζονται την ιδανική καριέρα, προβάλλοντας πρότυπα που συχνά γίνονται πηγή έμπνευσης -αλλά και πίεσης- για τις νεότερες γενιές.
Μέσα όπως το Instagram ή το TikTok παρουσιάζουν μια λαμπερή πλευρά επαγγελμάτων, με influencers να μοιράζονται στιγμιότυπα από ταξίδια, δημιουργικές συνεργασίες και έναν φαινομενικά ελεύθερο τρόπο ζωής. Στο LinkedIn, από την άλλη, η ιδανική καριέρα παρουσιάζεται ως μια διαδρομή γεμάτη επιτυχίες, βραβεία και νέες ευκαιρίες.
Δύο τουλάχιστον επαγγέλματα στη λίστα που προέκυψε από την έρευνα του Jobseeker οφείλουν τη δημοφιλία τους στην κουλτούρα των social media. Σε συνολικά 25 ευρωπαϊκές χώρες, μεταξύ των οποίων η Ελλάδα, οι αναζητήσεις ανέδειξαν ως προτιμώμενη καριέρα αυτή του μοντέλου.
Υψηλό είναι επίσης το ποσοστό παγκοσμίως όσων επιθυμούν να ζήσουν τη ζωή ενός influencer. Μη νομίζετε ότι αυτό αφορά αποκλειστικά τους νέους. Αντιθέτως, σύμφωνα με έρευνα της IZEA Worldwide, Inc., το 50% των χρηστών social media ηλικίας 18-29 ετών θα εγκατέλειπαν τη δουλειά τους για να γίνουν influencers, με το ποσοστό να ανεβαίνει στο 60% για τους 45-60 ετών!
Πώς μεταβάλλεται η έννοια της επιτυχίας
Οι εξωγενείς παράγοντες που επηρεάζουν τη διαμόρφωση της ιδέας μιας ιδανικής καριέρας, επενεργούν και στα εσωτερικά μας κίνητρα, αλλάζοντας τις προτεραιότητές μας.
Σύμφωνα με διαγενεακή ανάλυση στην επιθεώρηση Konselor, που εξετάζει την έννοια της καριέρας υπό την οπτική της κοινωνιογνωστικής θεωρίας:
- Για τουςBaby Boomersη επιτυχία είναι συνυφασμένη με το κύρος, την επαγγελματική σταθερότητα και την κοινωνική αναγνώριση, καθώς αυτά αποτελούν θεμέλια της προσωπικής ολοκλήρωσής τους.
- Τα μέλη τηςGen X συνδέουν περισσότερο την επιτυχία με την αυτονομία και την ισορροπία προσωπικής και επαγγελματικής ζωής, δίνοντας προτεραιότητα στην ελευθερία.
- Millennials και Gen Zs, που είναι μεγαλωμένοι μέσα στην τεχνολογία, παρακινούνται από την ανάγκη για δημιουργικότητα και ελευθερία έκφρασης και εντοπίζουν την επιτυχία εκεί όπου μπορούν να κάνουν τη διαφορά στον κόσμο.
Αυτή η απόδοση κινήτρων ανά γενιά δεν ισχύει ακριβώς για τη χώρα μας, καθώς η οικονομική σταθερότητα και το κοινωνικό γόητρο συνέχισαν να ταυτίζονται με την επιτυχία και μετά τους Baby Boomers. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια και δη μετά την κρίση, διαφαίνεται πλέον μεγαλύτερη συμφωνία των νέων Ελλήνων με τις παγκόσμιες τάσεις.
Στο φετινό FutURe Barometer της Merck, οι Έλληνες ηλικίας 18-37 ετών εμφανίζονται πιο φιλόδοξοι από τους γονείς και τους παππούδες τους. Αναζητούν, δε, από την εργασία τους επαγγελματική ανάπτυξη, ευέλικτο ωράριο και δυνατότητα τηλεργασίας, προνόμια πέραν του μισθού και ευθυγράμμιση με τους στόχους ζωής και τις αξίες τους, όπως και οι συνομήλικοί τους σε άλλα μέρη του κόσμου.
Στην έρευνα 2024 Gen Z και Millennial της Deloitte, η ευθυγράμμιση με στόχους ζωής και αξίες αγγίζει για εκπροσώπους αυτών των δύο γενιών στην Ελλάδα σχεδόν το 90% ως πρωτεύον κριτήριο. Σε παγκόσμιο επίπεδο, οι Gen Zs και οι Millennials αναδεικνύουν την ισορροπία προσωπικής και επαγγελματικής σε ύψιστη προτεραιότητα και εμφανίζονται πιο έτοιμοι από ποτέ να απορρίψουν μία δουλειά για λόγους όπως η αρνητική περιβαλλοντική επίδραση ή η συμβολή στην ανισότητα.
Με μεγαλύτερο αίσθημα περιβαλλοντικής και κοινωνικής ευθύνης, οι νεότερες γενιές, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, αναζητούν νόημα και σκοπό στην εργασία και βρίσκουν την επιτυχία στη θετική κοινωνική συμβολή.
Λέξη-κλειδί η ενδοσκόπηση
Οι επαγγελματικές φιλοδοξίες μπορεί να είναι ατομικές, αλλά δεν είναι απλώς προσωπική υπόθεση. Διαμορφώνονται από οικογενειακές πιέσεις, κοινωνικές επιρροές και τις αξίες κάθε εποχής. Στις μέρες μας, η αναζήτηση νοήματος και ευελιξίας αποτελούν κεντρικές προτεραιότητες. Εσάς ποια κίνητρα σάς παρακινούν; Αναγνωρίζοντάς τα, θα μπορέσετε να κάνετε πιο συνειδητές επιλογές, χτίζοντας μια καριέρα που αντανακλά τις αξίες και τα όνειρά σας.
Ξένη Δημοσίευση
ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΣΧΟΛΙΟΥ
Συκοφαντικά και υβριστικά σχόλια δεν δημοσιεύονται και διαγράφονται. Επίσης δεν επιτρέπεται στα σχόλια να αναγράφονται links τα οποία διαγράφονται. Το esos δεν φέρει ευθύνη για τα επώνυμα ή ανώνυμα σχόλια που φιλοξενεί. Σε περίπτωση που θεωρείτε πως θίγεστε από κάποιο εξ αυτών, επικοινωνήστε μέσω της φόρμας επικοινωνίας έτσι ώστε να αφαιρεθεί.