Ελευθέριος Γείτονας: Η μεγαλύτερη αξία που μπορείς να μεταγγίσεις στα παιδιά, είναι η εμπιστοσύνη στον εαυτό τους

Για τα παιδιά, που τρέχουν για να χαιρετίσουν και να αγκαλιάσουν τον Ελευθέριο Γείτονα στο προαύλιο, δεν είναι απλώς ένας δάσκαλος – είναι ο «παππούς» τους. «Ο τρόπος, που παρεμβαίνω στα θέματα τους δεν είναι ούτε απειλητικός, ούτε οπωσδήποτε επαινετικός. Σημασία έχει ότι αν αυτά δεν είναι ικανοποιημένα με τις πράξεις τους, ούτε εγώ μπορώ να είμαι», δίνει ο ίδιος το στίγμα του. 

Πέρασε τα παιδικά του χρόνια στοιβάζοντας μπαμπάκια και προσέχοντας τα γελάδια στο χωριό του, τον Άγιο Σπυρίδωνα Άρτας. Σπούδασε δάσκαλος σε μοναστήρι - στη Μονή Βελλάς, στην Ήπειρο. Εκτός από ένα ισχυρό γνωστικό υπόβαθρο, εκεί οικοδομήθηκαν οι αξίες της εγκράτειας, της ανθρωπιάς, του σεβασμού στο συνάνθρωπο. 

Με ρίζες βαθιές στην παράδοση αλλά το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον, ο Ελευθέριος Γείτονας πορεύτηκε με βάση την εσωτερική ανάγκη να αφήσει το αποτύπωμά του στην ελληνική εκπαιδευτική σκηνή. Όχι ως ένας απλός υπηρέτης της γνώσης αλλά ως φορέας αξιών. 

Το ξεκίνημα

Στην κυριολεξία από το μηδέν ξεκίνησε την εκπαιδευτική του σταδιοδρομία ο Ελευθέριος Γείτονας, καθώς γεννήθηκε εν μέσω της Γερμανικής κατοχής και της λαίλαπας της εμφύλιας διαμάχης, στη συνέχεια. 

Τέταρτος μεταξύ των έξι αδελφών της οικογένειας Γείτονα, ο Ελευθέριος μεγάλωσε στον Άγιο Σπυρίδωνα Άρτας κάτω από συνθήκες παντελούς ένδειας.

Χρειάστηκε να αντιπαλέψει με όλες τις αντιξοότητες της καθημερινότητας και με το ψυχικό του σθένος να τον θωρακίζει απέναντι στα εμπόδια. 

Από ξωμάχος στα χωράφια και στα ζωντανά, μαθαίνει τα πρώτα γράμματα στη γενέθλια γη του. 

Κάνοντας συνεχώς υπερβάσεις προκειμένου να μην εγκαταλείψει τους στόχους του, εισάγεται κατόπιν εξετάσεων στο Ιεροδιδασκαλείο Βελλάς, κοντά στο Καλπάκι της Ηπείρου. 

Στη διάρκεια της εξαετούς φοίτησής του, σμιλεύτηκε καθοριστικά ο χαρακτήρας του ενώ η γνήσια σχέση, που αναπτύσσει διαχρονικά με τους μαθητές του σχολείου του, πηγάζει από τις προσωπικές του αναμνήσεις: «Η αντιμετώπιση των καθηγητών μου στη Βελλά ήταν κάτι παραπάνω από πατρική. Σαν οικογένεια ήμασταν», θα πει ο κ.Γείτονας. 

Ολοκλήρωσε με ‘άριστα’ τις σπουδές του ενώ μέχρι σήμερα, αν και ο ίδιος είναι πλέον 80 ετών, εξακολουθεί να ‘επαίρεται’ για το ότι φοίτησε σε μια τέτοια Σχολή, από την οποία δεν έχει αποκόψει ποτέ τους δεσμούς του. Παραμένει δε συμπαραστάτης των δύο συλλόγων αποφοίτων Βελλαϊτών υποβάλλοντας κατά καιρούς συγκεκριμένες προτάσεις.

Έρχεται στην Αθήνα με την επιθυμία να εργαστεί στην ιδιωτική εκπαίδευση έχοντας ήδη δεχθεί αρκετά κακεντρεχή σχόλια στο χωριό του - όταν τον ρωτούσαν με τί θα ασχοληθεί και απαντούσε ‘θα βρω δουλειά στην ιδιωτική εκπαίδευση’, οι   συχωριανοί του σιγοψιθύριζαν: ‘Το παιδί από το μοναστήρι, πού βρήκε ‘φιλενάδα’ τη ‘Γιωτική’ για να δουλέψει;». Εκμυστηρεύεται, μάλιστα, πως έβαλε τον πατέρα του να δανειστεί 1.000 δραχμές από  τοκογλύφο , για να μπορέσει να πραγματοποιήσει το όνειρό του.

Η πρώτη του απόπειρα να βρει δουλειά, καταλήγει σε πλήρη αποτυχία. 

Το προσβλητικό σχόλιο του διευθυντή για την φτωχική του αμφίεση, τον έκανε να αποχωρήσει αμέσως

- «Ενόμιζον ότι προσήλθον για να αξιολογήσετε τα πνευματικά μου φορτία…», σχολίασε φεύγοντας ο Ελευθέριος.

 Ξεκίνησε να εργάζεται στη Σχολή Διαμαντοπούλου 

- «Ηπειρώτης ο Διαμαντόπουλος, ήξερε το επίπεδο σπουδών της Μονής Βελλά», διευκρινίζει ο κ.Γείτονας. 

Τον κατήγγειλαν ως ‘επικίνδυνο κομμουνιστή’,

Δύο χρόνια αργότερα, προσλήφθηκε στα Εκπαιδευτήρια Ζηρίδη. Η εκπαιδευτική του προσέγγιση και οι καινοτόμες μέθοδοι στη διδασκαλία, οδήγησαν στο να του ανατεθεί η διεύθυνση του νηπιαγωγείου και των τριών πρώτων τάξεων του δημοτικού. Ωστόσο, όταν τον κατήγγειλαν άδικα στην Ασφάλεια ως ‘επικίνδυνο κομμουνιστή’, απολύθηκε. 

«Είχαμε γράψει τότε ένα εγχειρίδιο διδασκαλίας με τη σύζυγό μου, Αγγελική Ανέστη – εξαίρετη εκπαιδευτικό – κι είχαμε πουλήσει τα πνευματικά δικαιώματα στις εκδόσεις Ρόντα έναντι 300.000 δραχμών. Αγόραζες σπίτι με τόσα χρήματα…», εξηγεί για να προσθέσει: "Προτιμήσαμε να επενδύσουμε στη δημιουργία σχολείου, αξιοποιώντας μία γνωριμία με την κ.Κωστέα, νηπιαγωγό. Φτιάξαμε το πρώτο μας σχολείο ‘Κωστέα-Γείτονα’ στον Παράδεισο Αμαρουσίου, κοντά στα Κανατάδικα. Κάλεσα τότε και τον αδελφό μου, το Χρήστο, να έρθει, ο οποίος υπηρετούσε σε ένα χωριό της Ευρυτανίας. Με στόχο την επέκταση, ο κ.Γείτονας ιδρύει τα νέα Εκπαιδευτήρια Κωστέα-Γείτονα στην Παλλήνη, που λειτουργούν από το 1983". 

Οι διαφωνίες με τον πρόσφατα εκλιπόντα αδελφό του, οδήγησαν στην απόφαση να χωρίσουν οι δρόμοι τους – «δεν μετάνιωσα ποτέ για την επιλογή μου αυτή», δηλώνει ο Ελευθέριος Γείτονας.

 Η επόμενη κίνησή του, ήταν να αποκτήσει μία έκταση 80 στρεμμάτων στη Βάρη, με το νέο κτήριο να αποπερατώνεται μέσα σε 11 μήνες και να αρχίζει να λειτουργεί το 1995. Ένα πολυδύναμο και καθ’ όλα εκσυγχρονισμένο και άρτια εξοπλισμένο «πανδιδακτήριο», όπως το αποκαλεί, που αποτελεί το αποκορύφωμα των προσπαθειών του ιδίου αλλά και της συζύγου του.

Για τα παιδιά, που τρέχουν για να χαιρετίσουν και να αγκαλιάσουν τον Ελευθέριο Γείτονα στο προαύλιο, δεν είναι απλώς ένας δάσκαλος – είναι ο «παππούς» τους. «Ο τρόπος, που παρεμβαίνω στα θέματα τους δεν είναι ούτε απειλητικός, ούτε οπωσδήποτε επαινετικός. Σημασία έχει ότι αν αυτά δεν είναι ικανοποιημένα με τις πράξεις τους, ούτε εγώ μπορώ να είμαι», δίνει ο ίδιος το στίγμα του.

Η εκπαιδευτική φιλοσοφία και οι αξίες ζωής

«Η μεγαλύτερη αξία που μπορείς να μεταγγίσεις στα παιδιά, είναι η εμπιστοσύνη στον εαυτό τους», είναι το πρώτο που θα πει ο Ελευθέριος Γείτονας.

Εκτός της αυτοπεποίθησης, όμως, είναι σημαντικό «να τους εμφυσήσουμε την ανάγκη να διακονεί ο καθένας το άτομό του χωρίς να αδικεί το συνάνθρωπό του», συνοψίζει τους πυλώνες του αξιακού του συστήματος.

Έχοντας επισκεφθεί στην πορεία των ετών σχολεία στην Αμερική αλλά και στην Ευρώπη και στην Αγγλία, ο κ.Γείτονας δεν μπορεί να αποφύγει τις συγκρίσεις με την ελληνική εκπαιδευτική πραγματικότητα:  «Στην Ελλάδα ανέκαθεν επικεντρωνόμασταν στα Μαθηματικά, στη Γλώσσα, στην Ιστορία και Γεωγραφία όταν οι μαθητές χρειάζονται περισσότερες ευκαιρίες για να αναπτύξουν τις ικανότητές τους».

Εργαζόμενος άοκνα για τη διαμόρφωση μιας κοσμοθέασης, που θα παρέχει όλα τα εχέγγυα για ένα καλύτερο αύριο των παιδιών, ο κ.Γείτονας ιχνηλατεί συνεχώς νέες προοπτικές. Με όραμα ένα σχολείο με ελληνοκεντρικό χαρακτήρα, ευρωπαϊκή διάσταση και παγκόσμια προοπτική, εμπλουτίζει την εκπαιδευτική διαδικασία με ζώσες βιωματικές εμπειρίες από το φυσικό περιβάλλον, επαφή με την άθληση, την καλλιτεχνία, καθώς και με όλες τις παιδευτικές-μορφωτικές αξίες της χρηστοήθειας και έμφαση στις δεξιότητες ζωής, πάντα σε πλήρη εναρμόνιση με την παράδοση. Αναφορικά δε με την πρόκληση της ορθής ενσωμάτωσης της τεχνολογίας στο σύγχρονο σχολείο και σε συνδυασμό με μία «ανθρωπινότερη παιδαγωγία», ο Ελευθέριος Γείτονας αποφαίνεται πως «η τεχνολογία δεν μπορεί να είναι το λυτρωτικό φάρμακο για τη ζωή μας - είναι ένα εργαλείο, όχι η λύση. Θεωρώ πως στον σύγχρονο κόσμο της εκπαίδευσης, τα μαθησιακά αποτελέσματα θα πρέπει απαραιτήτως να ενσωματώνουν και τις ανθρώπινες αξίες». 

Πράγματι, η συνεργασία και η αλληλο-υποστήριξη διαπνέουν την εκπαιδευτική του φιλοσοφία ενώ δε σταματά να οραματίζεται καινοτόμες δράσεις, τις οποίες υλοποιεί «επ’ αγαθώ της παιδείας και της κοινωνίας», όπως υπογραμμίζει και επισημαίνει: «Υποστηρίζουμε την ανάπτυξη των διαπροσωπικών σχέσεων μεταξύ των μαθητών καθώς και την αίσθηση του ‘ανήκειν’ σε μία κοινότητα. Οι αξίες αυτές, μπορεί να αποτελέσουν το ‘κλειδί’ για μία υγιή κοινωνία κι εμείς επενδύουμε στην εξέλιξη των παιδιών μας».

Σε ό,τι αφορά τη σύγχρονη κοινωνική πραγματικότητα και τις προκλήσεις, που αντιμετωπίζουν οι νέοι, ο κ.Γείτονας παρατηρεί πως «έχει αλλάξει η οικογενειακή δομή, ο οικογενειακός ιστός έχει αδυνατίσει. Σε πόσες οικογένειες κάθονται όλοι μαζί να φάνε ή μοιράζονται τις εμπειρίες τους; Δίνουν οι γονείς τις απαραίτητες κατευθύνσεις στα παιδιά τους, ώστε να ανοίξουν τους ορίζοντές τους; Αν οι οικογένειες δεν καταστούν πιο επικοινωνιακές, γλυκιές και στέρεες, οι συνέπειες θα βαρύνουν τα παιδιά».  

Ειδικά για τα φαινόμενα σχολικού εκφοβισμού, θεωρεί πως μεγάλο μέρος της ευθύνης φέρουν οι εκπαιδευτικοί: «Αν οι δάσκαλοι δεν βοηθήσουν στη δημιουργία ενός κλίματος αλληλοκατανόησης, αλληλοσεβασμού αλλά και αυτοσεβασμού, εάν δεν επιμορφωθούν επάνω στο πως να συμπεριφέρονται στους μαθητές τους, εάν δεν εφαρμόζουν την ανθρωπιστική συμπεριφορά, την οποία έχουν διδαχθεί, δεν πρόκειται να υποχωρήσουν τα φαινόμενα. Πρέπει, επομένως, ο οικογενειακός και εκπαιδευτικός ιστός να βρίσκονται στα ίδια επίπεδα αρμονίας, πυκνότητας της ύφανσης και αντοχής».