Απάντηση του Γενικού Γραμματέα του υπουργείου Ανάπτυξης Αναστάσιου Γαϊτάνη στα αιτήματα της Ένωσης Ελλήνων Ερευνητών , διαβιβάστηκε στη Βουλή.
Ειδικότερα, η απάντηση ΄χει ως εξής:
1. Όσον αφορά την «εγκαθίδρυση του Ενιαίου Χώρου Ανώτατης Εκπαίδευσης Έρευνας και Τεχνολογίας»:
Η Γενική Γραμματεία Έρευνας και Καινοτομίας (ΓΓΕΚ), ως αρμόδια από Ελληνικής πλευράς για θέματα του Ευρωπαϊκού Ενιαίου Χώρου Έρευνας -European Research Area, έχει συμφωνήσει με τα σχετικά Συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για τη δημιουργία ενός Ενιαίου Χώρου Έρευνας και Παιδείας σε Ευρωπαϊκό επίπεδο.
2. Όσον αφορά την «άμεση θεσμική επαναφορά της εποπτείας Έρευνας και Τεχνολογίας, της ΓΓΕΚ και των εποπτευόμενων Ερευνητικών Κέντρων στο “φυσικό” τους χώρο, που δεν είναι άλλος από το Υπουργείο Παιδείας»:
Η προώθηση της Έρευνας και της Καινοτομίας που θα μπορέσει να συμβάλει στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας με ταυτόχρονη επίλυση μεγάλων κοινωνικών προκλήσεων, απαιτεί πλέον οριζόντιες πολιτικές που διαπερνούν τα στενά όρια αρμοδιότητας των Υπουργείων.
Σημαντική παράμετρος για την υλοποίηση αυτών των οριζόντιων πολιτικών είναι η ανάπτυξη δεσμών συνεργασίας με τα εκάστοτε συναρμόδια υπουργεία. Ειδικότερα με το Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού υπάρχει από το 2019 συνεργασία σε θέματα κοινού ενδιαφέροντος όπως:
α. Νομοθετικά (π.χ. ν.4864/21, Μέρος Γ ́, άρθρα 51-65, [ΦΕΚ 237Α’/02.12.2021] -Θέσπιση νέου ολοκληρωμένου θεσμικού πλαισίου για σύσταση και λειτουργία Τεχνοβλαστών /spin-off)
β. Σχεδιασμού δράσεων (για παράδειγμα, η Α ́ φάση ενίσχυσης της δημιουργίας Γραφείων Μεταφοράς Τεχνολογίας σε ΑΕΙ και Ερευνητικά Κέντρα, καθώς και δικτύων μεταξύ τους στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2014-2020, όπως και η Β ́ φάση στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2021-2027)
γ. Παροχής στοιχείων που αφορούν την Έρευνα και Καινοτομία στην Ελλάδα (για παράδειγμα, η παροχή στοιχείων στον ΟΟΣΑ σε επίπεδο χώρας για την έρευνα Science, Technology and Innovation Policy -S.T.I.P. Survey, που διοργανώνει ο διεθνής οργανισμός κάθε 2 έτη. Τα τελευταία στοιχεία για την Ελλάδα απεστάλησαν το Μάιο του 2023. Εθνικό Σημείο Επαφής εκ μέρους της Γ.Γ.Ε.Κ. για το S.T.I.P. Survey είναι ο κ. Βασίλης Γογγολίδης).
3. Όσον αφορά τον «μακροπρόθεσμο σχεδιασμό και τη σταθερή, επαρκή χρηματοδότηση μιας Εθνικής Ερευνητικής Πολιτικής»:
Αναφορικά με την κρατική χρηματοδότηση για Έρευνα και Ανάπτυξη, θα θέλαμε να αναφέρουμε ότι σύμφωνα με στοιχεία του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης (Εθνική Αρχή και Φορέας του Ελληνικού Στατιστικού Συστήματος) για το 2023, η Ελλάδα βρίσκεται στην 14η θέση μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ27 ως προς τον δείκτη GBARD, ο οποίος ανήλθε στο 0,57% του ΑΕΠ για τη χώρα μας, ενώ ο GBARD των χωρών της ΕΕ27 ήταν 0,72% του μέσου Ευρωπαϊκού ΑΕΠ (βάσει Ευρωπαϊκών δεδομένων του 2020) και ο GBARD της Ευρωζώνης 0,75% (με δεδομένα του 2023). Υπενθυμίζεται ότι ο δείκτης GBARD καταγράφει τις ετήσιες πιστώσεις που εγγράφονται στον κρατικό προϋπολογισμό για σκοπούς Ε&Α και κατευθύνονται στο εσωτερικό της χώρας, σε φορείς του δημοσίου, σε επιχειρήσεις, μη κερδοσκοπικά ιδρύματα κ.α., καθώς και στο εξωτερικό (ευρωπαϊκοί και διεθνείς ερευνητικοί οργανισμοί, διακρατικά ερευνητικά προγράμματα).
4. Όσον αφορά «ένα ευέλικτο πλαίσιο λειτουργίας και διαχείρισης κονδυλίων έρευνας χωρίς αγκυλώσεις και γραφειοκρατικές διαδικασίες»:
Για την ορθολογικότερη και ταχύτερη διαχείριση των διαθέσιμων κονδυλιών κατά την περίοδο 2021-2027, σχεδιάστηκε ένα νέο Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα Κρατικών Ενισχύσεων (ΟΠΣΚΕ), λαμβάνοντας υπόψη την εμπειρία που είχε αποκτηθεί από την χρήση του προηγούμενου, καθώς και σχετικές μελέτες που είχαν συνταχθεί για τον σκοπό αυτό από συναρμόδιους φορείς, όπως η Γενική Γραμματεία Έρευνας και Καινοτομίας. Επίσης, νομοθετήθηκαν:
α. η απαλλαγή από φόρο, κράτηση ή ασφαλιστική εισφορά των υποτροφιών του ΕΛΙΔΕΚ [ν.4610/2019, άρθρο 72, παρ.7, (Α ́70) και ν.4712/2020, άρθρο 53, (Α ́146) ]
β. η εξαίρεση από το ενιαίο μισθολόγιο των ερευνητών που απασχολούνται σε προγράμματα μη χρηματοδοτούμενα από τον κρατικό προϋπολογισμό [ν.4957/2022, άρθρα 243, 246 και 473, (Α ́141) ]
γ. διάταξη για την απαλλαγή από την υποχρέωση υποβολής Πόθεν Έσχες από τους αξιολογητές των ερευνητικών έργων σε δράσεις της ΓΓΕΚ, της ΕΥΔΕ-ΕΤΑΚ, του ΕΛΙΔΕΚ, των Ερευνητικών Κέντρων, καθώς και των νεοφυών επιχειρήσεων του Εθνικού Μητρώου Νεοφυών Επιχειρήσεων ‘’Elevate Greece’’ [ν.4782/2021, άρθρο 224, (Α ́360) ]
δ. δικαίωμα αμοιβής αξιολογητών για την αξιολόγηση έργων και για τη συμμετοχή σε εταιρείες τεχνολογικής βάσης-έντασης γνώσης [ν.4712/2020, άρθρα 50 και 63, (Α ́146) ]
ε. δυνατότητα συνεδρίασης μέσω τηλεδιάσκεψης στις Επιτροπές Αξιολόγησης των έργων της ΓΓΕΚ, σε απάντηση των προκλήσεων της πανδημίας [ν.4712/2020, άρθρ. 51, (Α ́146) ].
Δυστυχώς οι απαντήσεις δεν απαντούν σε τίποτα από αυτά που θέτει η ΕΕΕ. Είναι προσβλητικό για το κόσμο της έρευνας, και δυστυχώς δείχνει την έλλειψη στρατηγικής και γιατί υπάρχει τεράστιο Brain Drain.