Νομοθετική ρύθμιση: «Πράσινο φως» σε Πρυτάνεις και Κοσμήτορες να κατέχουν θέση Καθηγητή-Συμβούλου στο ΕΑΠ

Οι Πρυτάνεις, Αναπληρωτές Πρυτάνεις και Κοσμήτορες δύνανται να διδάσκουν στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο και προτίθεται να προβεί στην ανάλογη νομοθετική ρύθμιση.
Την γραπτή αυτή απάντηση έδωσε το υπουργείο Παιδείας σε σχετική ερώτηση (Δείτε εδώ την απάντηση), ενώ υπενθυμίζεται ότι στις 25 Αυγούστου εκδόθηκε εγκύκλιος (Δείτε εδώ την εγκύκλιο) η οποία ανέφερε «Δεν παραβιάζεται το πνεύμα του νομοθέτη για απερίσπαστη διοίκηση του αυτοδιοικούμενου ιδρύματος και επομένως οι Πρυτάνεις , οι Αναπληρωτές Πρυτάνεις και οι Κοσμήτορες  μπορούν να κατέχουν θέση Καθηγητή-Συμβούλου στο Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο.
 Το σκεπτικό της παραπάνω διευκρίνισης, έχει ως εξής:
Σύμφωνα με τον Νόμο 4009/2011 (Α’ 195) άρθρο 24, παρ. 2: «η ιδιότητα του πρύτανη, αναπληρωτή πρύτανη και κοσμήτορα είναι ασυμβίβαστη με κάθε επαγγελματική απασχόληση εκτός του ιδρύματος, καθώς και με την κατοχή έμμισθης θέσης στο δημόσιο ή ιδιωτικό τομέα»
Διευκρινίζουμε ότι:
Α) Σκοπός του Νομοθέτη είναι τα μέλη Δ.Ε.Π. τα οποία ασκούν τη διοίκηση του Πανεπιστημίου να ασχολούνται απερίσπαστα με τη διοίκηση του αυτοδιοικούμενου ιδρύματος, για την άσκηση της οποίας έχουν εκλεγεί από την πανεπιστημιακή κοινότητα.
α) Οι παραπάνω περιορισμοί δεν μπορούν να προσβάλουν τον σκληρό πυρήνα του θεσμοθετημένου   ρόλου των καθηγητών των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων ως δημοσίων λειτουργών, όπως αυτός προστατεύεται με το άρθρο 16 του Συντάγματος, ήτοι τη διδασκαλία και την έρευνα. Η συμμετοχή στα συλλογικά όργανα διοίκησης των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων δεν απαλλάσσει τα μέλη Δ.Ε.Π. από την κύρια αποστολή τους, δηλαδή το επιστημονικό, ερευνητικό και διδακτικό τους έργο. Επομένως, τα μέλη Δ.Ε.Π. που καταλαμβάνουν  αντίστοιχες  διοικητικές θέσεις δεν αποκτούν αμιγώς διοικητική ιδιότητα, αλλά διατηρούν παράλληλα  την επιστημονική τους  ιδιότητα.
β) Η ισχύουσα νομοθεσία, βάσει της οποίας λειτουργεί το ΕΑΠ (Ν 2552/1997) ως ΝΠΔΔ, έχει ως βασική αποστολή την παροχή γνώσεων στο φοιτητή δίχως τη φυσική παρουσία του Καθηγητή-Συμβούλου (ΣΕΠ).
γ) Οι ομαδικές συναντήσεις τόσο με τους φοιτητές όσο και με τους συντονιστές και τους άλλους διδάσκοντες πραγματοποιούνται εκτός εργάσιμων ημερών.
Βάσει των παραπάνω συνάγεται ότι δεν παραβιάζεται το πνεύμα του νομοθέτη για απερίσπαστη διοίκηση του αυτοδιοικούμενου ιδρύματος και επομένως μπορούν να κατέχουν θέση Καθηγητή-Συμβούλου στο ΕΑΠ.  
 "ΚΟΝΤΡΑ" ΣΤΗΝ ΕΓΚΥΚΛΙΟ Γ. ΠΑΝΑΡΕΤΟΥ
Η παραπάνω εγκύκλιος έρεχεται σε αντίθεση με την εγκύκλιο του υπουργερ'ικου Παιδείκας του 2011, που φέρει την υπογρεαφή του τότε υφυπουργού Παιδείας Γ. Πανέρετου, η οποία όριζε ότι:  "τόσο από το γράμμα των σχετικών διατάξεων, όσο και από το πνεύμα τους, δεν προκύπτει αμφιβολία περί του ασυμβίβαστου της κατοχής θέσης Πρυτάνεως και Αντιπρυτάνεως με οποιαδήποτε εξωπανεπιστημιακή απασχόληση".
Αρ.Πρωτ.Φ.122.1/178/63075/Β2/03-06-2011/ΥΠΔΒΜΘ
ΕΝΙΑΙΟΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ
ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΑΝΩΤΑΤΗΣ
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ
ΤΜΗΜΑ Α - ΑΝΩΤΕΡΟΥ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ
Πληροφορίες: Ελ. Ζώη
Τηλέφωνο: 210 344-3623
FAX: 210 344-2314
ΘΕΜΑ : Εγκύκλιος σχετικά με εξωπανεπιστημιακή απασχόληση Πρυτανικών Αρχών
Κατόπιν ερωτημάτων και καταγγελιών που περιήλθαν στην Υπηρεσία μας, σχετικά με ζητήματα εξωπανεπιστημιακής απασχόλησης Πρυτανικών Αρχών Πανεπιστημίων, θέτουμε υπόψη σας τα παρακάτω :
Σύμφωνα με τη διάταξη του αρθ.6 παρ.3α του Ν.2530/1997 "Υπηρεσιακή κατάσταση και αναμόρφωση μισθολογίου του διδακτικού και ερευνητικού και του εκπαιδευτικού προσωπικού των Ιδρυμάτων της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης - Μισθολογικές ρυθμίσεις ερευνητών των ερευνητικών ιδρυμάτων και άλλων συναφών κατηγοριών και άλλες διατάξεις", «η ιδιότητα του Πρύτανη, Αντιπρύτανη, Κοσμήτορα, Προέδρου και Αντιπροέδρου Διοικούσας Επιτροπής για τα μέλη ΔΕΠ είναι ασυμβίβαστη με κάθε εξωπανεπιστημιακή επαγγελματική απασχόληση, καθώς και με την κατοχή έμμισθης θέσης στο δημόσιο ή ιδιωτικό τομέα {.„)». Στην παρ. 11 του άρθρου 2 του ιδίου Νόμου ορίζεται ότι «Τα μέλη ΔΕΠ μερικής απασχόλησης δεν μπορούν να εκλέγονται Πρόεδροι ή Αναπληρωτές Πρόεδροι Τμημάτων, Κοσμήτορες, Πρυτάνεις, Αντιπρυτάνεις, δεν συμμετέχουν στη Σύγκλητο και δεν εκλέγονται Διευθυντές σε εργαστήρια ή κλινικές».
Από τη γραμματική και μόνον διατύπωση των ανωτέρω διατάξεων προκύπτει σαφώς ότι απαγορεύεται στα πρόσωπα, μέλη ΔΕΠ, πλήρους απασχόλησης που ασκούν τη διοίκηση ενός πανεπιστημίου να έχουν οποιαδήποτε επαγγελματική απασχόληση εκτός του Πανεπιστημίου ή να κατέχουν οποιαδήποτε έμμισθη θέση στο δημόσιο ή ιδιωτικό τομέα. Εξάλλου, σκοπός του νομοθέτη κατά τη θέσπιση της ανωτέρω διάταξης της παραγρ.3α του άρθρου 6 του ν.2530/1997, είναι τα μέλη ΔΕΠ τα οποία ασκούν τη διοίκηση του Πανεπιστημίου να ασχολούνται αποκλειστικά και απερίσπαστα με τη διοίκηση του αυτοδιοικούμενου ιδρύματος, για την άσκηση της οποίας έχουν εκλεγεί από την πανεπιστημιακή κοινότητα, και να μην απασχολούνται εκτός του πανεπιστημίου, ούτε ως επαγγελματίες ούτε, φυσικά, και ως κάτοχοι οποιασδήποτε έμμισθης θέσης. Ο περιορισμός κάποιων ατομικών δικαιωμάτων των φυσικών προσώπων που έχουν εκλεγεί μέλη των Πρυτανικών Αρχών είναι θεμιτός και δεν αντίκειται στις συνταγματικές διατάξεις, αφού γίνεται για λόγους γενικότερου δημοσίου συμφέροντος που συνίσταται στην εύρυθμη λειτουργία των Πανεπιστημίων με σκοπό τη βελτίωση της παρεχόμενης εκπαίδευσης σε αυτά.
Για την ταυτότητα του λόγου θα πρέπει να θεωρηθεί, αν και δεν προβλέπεται ρητά από την ανωτέρω διάταξη, ότι δεν επιτρέπεται στα μέλη των Πρυτανικών Αρχών των ΑΕΙ να συμμετέχουν στα διοικητικά συμβούλια Νομικών Προσώπων Δημοσίου ή Ιδιωτικού Δικαίου ή Ανωνύμων Εταιρειών, έστω και αν η συμμετοχή αυτή γίνεται αμισθί, αφού έχει ως συνέπεια την άσκηση διοίκησης από τον Πρύτανη ή Αντιπρύτανη του Πανεπιστημίου και για λογαριασμό του άλλου νομικού προσώπου, αρμοδιότητα την οποία ο νομοθέτης δεν θεωρεί συμβατή με την ιδιότητα του μέλους των Πρυτανικών Αρχών.
Για την κατοχή έμμισθης θέσης στο δημόσιο ή ιδιωτικό τομέα (συμμετοχή σε ΔΣ Ανώνυμης Εταιρείας κλπ), έχουν εκδοθεί η αριθμ. 351/1996 Γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, το Γνωμοδοτικό έγγραφο 2077/17-9-2001 του Νομικού Συμβούλου του Υπουργείου μας καθώς και την αριθμ. Φ.125.1/11/47900/Β2/13-10-2002 απάντηση του τ. Ειδικού Γραμματέα του ΥΠ.Ε.Π.Θ., εκ των οποίων προκύπτει ότι μέλος ΔΕΠ που έχει την ιδιότητα του Πρύτανη κλπ δεν μπορεί να είναι και μέλος Διοικητικών Συμβουλίων Ανωνύμων Εταιρειών, έστω και χωρίς αμοιβή.
Σχετικά με την υπ'. αριθμ. 2/2008 Απόφαση του Πειθαρχικού Συμβουλίου μελών ΔΕΠ των ΑΕΙ (αρθ.2 Ν.249/1976, άρθ.79 παρ.6 Ν.1566/1985 και άρθρο2 Ν.2233/1994), έχουμε την άποψη ότι αφορά εκείνες τις δραστηριότητες που μπορεί να ασκεί το μέλος ΔΕΠ ως πλήρους απασχόλησης (σχέση μεταξύ επιστημονικού έργου και επαγγελματικής πράξης συναφούς με το γνωστικό αντικείμενο του έχοντος την ιδιότητα του Πρύτανη, Αντιπρύτανη κλπ), χωρίς αυτό να επηρεάζει τη γενική απαγόρευση που τίθεται από τις ως άνω αναφερόμενες διατάξεις. Σε κάθε περίπτωση, η απόφαση αυτή αποφαίνεται κατ' ουσίαν επί συγκεκριμένης υποθέσεως και δεν αποτελεί νομολογία που να δεσμεύει τα δικαστήρια ή γενικότερα τη διοίκηση.
Συνεπώς, τόσο από το γράμμα των σχετικών διατάξεων, όσο και από το πνεύμα τους, δεν προκύπτει αμφιβολία περί του ασυμβίβαστου της κατοχής θέσης Πρυτάνεως και Αντιπρυτάνεως με οποιαδήποτε εξωπανεπιστημιακή απασχόληση.
Ο ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ
ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΑΝΑΡΕΤΟΣ