Οι θέσεις της Κίνησης Πανεπιστημιακής Αναβάθμισης για το έργο της ΑΔΙΠ και τις ευθύνες της Πολιτείας αλλά και του Πανεπιστημιακού Συστήματος

Στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής των Ελλήνων παρουσιάστηκε πρόσφατα η ογκωδέστατη (600 σελίδες) έκθεση της ΑΔΙΠ για την περίοδο 2013-14 (βλ. [1] http://www.esos.gr/arthra/tritovathmia/eidisis-tritovathmia-ekpaidefsi/…). Στην Έκθεση παρουσιάζονται, μεταξύ άλλων, τα κυριότερα ποσοτικά και ποιοτικά χαρακτηριστικά που αναφέρονται στις  Εκθέσεις Εξωτερικής Αξιολόγησης 210 Τμημάτων ΑΕΙ. Οι εκθέσεις αυτές διαμορφώθηκαν από τα μέλη των 3μελών ή 5μελών Επιτροπών Εξωτερικών Εμπειρογνωμόνων/Αξιολογητών, που στη συντριπτική τους πλειοψηφία είναι ομογενείς ακαδημαϊκοί καθηγητές της αλλοδαπής.
Η Κίνηση Πανεπιστημιακής Αναβάθμισης (ΚΙΠΑΝ) έχει κατ’ επανάληψη ασχοληθεί με το σημαντικό έργο αλλά και τα ποικίλα προβλήματα της ΑΔΙΠ. Βλέπε
[2] http://www.posdep.gr/index.php?option=com_docman&task=doc_download&gid=…, και
[3]http://www.posdep.gr/index.php?option=com_docman&task=doc_download&gid=…).  
Σήμερα, εκφράζοντας τα συναισθήματα της μεγάλης πλειοψηφίας των ακαδημαϊκών δασκάλων, αισθάνεται ότι οφείλει να διατυπώσει τα θερμά συγχαρητήρια και τις ολόψυχες ευχαριστίες της:
➢    Στους χιλιάδες συναδέλφους και άλλους εργαζόμενους στα ΑΕΙ για την εθελοντική και ανιδιοτελή συμμετοχή τους στη συλλογή ενός πολύτιμου και ποικιλόμορφου υλικού στα πλαίσια διαμόρφωσης των Εκθέσεων Εσωτερικής Αξιολόγησης των Τμημάτων,
➢    Στις εκατοντάδες των διακεκριμένων ελλήνων –κυρίως- ακαδημαϊκών δασκάλων πανεπιστημίων του εξωτερικού, που με πολύ κέφι, κουράγιο, υπομονή, επιμονή, κατανόηση, μεγαλοψυχία και κυρίως ανιδιοτέλεια αφιέρωσαν άφθονο χρόνο και κόπο στη διαδικασία της εξωτερικής αξιολόγησης των Τμημάτων που είχαν αναλάβει, υπερνικώντας σε ορισμένες-ευτυχώς ελάχιστες- περιπτώσεις τις ιδιαίτερα δύσκολες συνθήκες κάτω από τις οποίες  επετέλεσαν το έργο τους.
➢    Στο σύνολο των συναδέλφων που αποτέλεσαν μέλη της ηγεσίας της ΑΔΙΠ, όλα αυτά τα χρόνια από την ίδρυσή της, που μέσα σε πολύ δύσκολες και αντίξοες συνθήκες, με την πλήρη απουσία στήριξης από όλες σχεδόν τις πλευρές εμπλεκομένων –Πολιτεία, Υπουργείο, Πρυτάνεις- με ελάχιστα υλικά και έμψυχα μέσα, μπόρεσαν να εισάγουν στο πανεπιστημιακό σύστημα τον πολιτισμό της αξιολόγησης, της αριστείας και του ακαδημαϊκού ελέγχου.
➢    Ιδιαίτερες ευχαριστίες στους δύο Προέδρους της Αρχής τους καθηγητές Σπύρο Αμούργη (πρώην) και Ευάγγελο Κουφουδάκη – Πετρούση (νυν), που δεν λύγισαν μπροστά στα ογκώδη και πολύμορφα προβλήματα που συνεχώς συναντούσαν μπροστά τους, κατορθώνοντας τα ακατόρθωτα, εφοδιάζοντας έτσι το Ελληνικό Πανεπιστημιακό Σύστημα -αλλά και την Πολιτεία στο σύνολό της- με ένα ανεκτίμητο ποσοτικό και ποιοτικό υλικό πληροφοριών και αναλύσεων, για πρώτη φορά από ιδρύσεως του Ελληνικού κράτους.   Σε μια εποχή που η Ευρώπη καλείται να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις του μέλλοντος απέναντι στους ανταγωνιστές της, με αυξανόμενες ανάγκες για αποφοίτους Ανώτατης Εκπαίδευσης όλων των βαθμίδων και που, επιπρόσθετα, η Ελλάδα βρίσκεται στο μέσον μιας δεινής οικονομικής συγκυρίας, η χρηματοδότηση της παιδείας έχει υποστεί δραματική μείωση λόγω των μέτρων της λιτότητας, με προφανή αρνητικά αποτελέσματα στο επίπεδο των μαθησιακών αποτελεσμάτων των φοιτούντων.
Η ΑΔΙΠ, ως αρμόδιος εθνικός φορέας για τη διασφάλιση της ποιότητας στην Ανώτατη Εκπαίδευση, μπόρεσε να ολοκληρώσει με αξιοσημείωτη επιτυχία την πρώτη  φάση της διεργασίας αναβάθμισης της ποιότητας της Ανώτατης Εκπαίδευσης, αυτή των Εσωτερικών και των Εξωτερικών Αξιολογήσεων των Τμημάτων. Έχει ήδη δρομολογήσει τις επόμενες φάσεις, εκείνες των Ιδρυματικών Αξιολογήσεων και της Πιστοποίησης των Προγραμμάτων Σπουδών, συμβάλλοντας αποτελεσματικά στις προσπάθειες της αναβάθμισης της ποιότητας της ανώτατης εκπαίδευσης, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της, παρά τη σημαντική έλλειψη προσωπικού και πόρων απολύτως απαραίτητων για την περαιτέρω πορεία της.
Η ΚΙΠΑΝ θεωρεί ότι για να επιτευχθούν τα αναμενόμενα αποτελέσματα  αλλά και για να υπάρξει η επιδιωκόμενη συνέχεια, η  Πολιτεία έχει χρέος άμεσα να προχωρήσει:
•    Στην έγκριση του Οργανισμού της ΑΔΙΠ. Η όποια καθυστέρηση της δημοσίευσης του Οργανισμού θέτει σε κίνδυνο όχι μόνο τη λειτουργία αλλά και αυτή την ίδια την υπόστασή της. Αφού η ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας έχει πλήρη γνώση αυτών των κινδύνων, γιατί καθυστερεί την υπογραφή ενός κειμένου, το οποίο είχε την αποδοχή και της προηγούμενης ηγεσίας Αρβανιτόπουλου; Μήπως κάποιοι προετοιμάζουν την επαναστελέχωση του Οργανισμού  με άτομα του κομματικού σωλήνα, κατά κανόνα αναντίστοιχα των αναγκών και της φιλοσοφίας της Αρχής;
•    Στη στελέχωση με κατά το δυνατό έμπειρο επιστημονικό, διοικητικό και τεχνικό  προσωπικό, μέσα από έγκυρες διαδικασίες, για παράδειγμα μέσα από ανοικτή προκήρυξη εκδήλωσης ενδιαφέροντος και διαφανείς αξιοκρατικές κρίσεις.
•    Στην ενεργοποίηση όλων των δράσεων του εγκεκριμένου προγράμματος ΕΣΠΑ/ΑΔΙΠ, ώστε να αξιοποιηθούν όλα τα διαθέσιμα ποσά στον σωστό χρόνο.  
•    Στην ουσιαστική συνδρομή της, στο μέτρο που της αναλογεί, ώστε η ΑΔΙΠ σε σύντομο χρόνο να αναβαθμισθεί σε πλήρες μέλος της European Association for Quality Assurance in Higher Education (ENQA) (http://www.enqa.eu/).
Παράλληλα, οι ηγεσίες των Ακαδημαϊκών Ιδρυμάτων θα πρέπει
•    Να φροντίσουν για την ουσιαστική μελέτη, αποτίμηση και τελικά εφαρμογή των συμπερασμάτων της εξωτερικής αξιολόγησης των Τμημάτων, ώστε οι ακαδημαϊκές μονάδες να οδηγηθούν σε σύντομο χρόνο στις απαραίτητες ποιοτικές βελτιώσεις.
•    Να επιδείξουν ιδιαίτερη μέριμνα  για την  άμεση αντιμετώπιση των γνωστών (μοναδικών παγκοσμίως) ακραίων αρνητικών φαινομένων και καταστάσεων, που  αναδεικνύονται από πλήθος αναφορών στις Εκθέσεις Εξωτερικής Αξιολόγησης, επηρεάζουν δε καθοριστικά την ομαλή ακαδημαϊκή τους ανάπτυξη.
•    Να συνεργαστούν με την ΑΔΙΠ μέσω των ΜΟΔΙΠ για τη συνολική αξιολόγηση των Ιδρυμάτων καθώς και την πιστοποίηση των προγραμμάτων σπουδών.
Με βάση την πλούσια και μοναδική εμπειρία που έχει πλέον αποκτήσει η ΑΔΙΠ, θα πρέπει να ορισθεί ως ο κεντρικός φορέας διαμόρφωσης του σχεδίου για το Πρόγραμμα Εθνικής Στρατηγικής για την Ανώτατη Εκπαίδευση και την Έρευνα. Επίσης, θεωρούμε ότι η Πολιτεία θα πρέπει να επεκτείνει τις αρμοδιότητες της ΑΔΙΠ, ώστε ο χώρος ευθύνης της να συμπεριλάβει τον ευρύτερο, ενιαίο χώρο της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης και της Έρευνας.
Τέλος, κατά θετικό τρόπο αξιολογούμε τις τελευταίες κινήσεις του Υπουργού Παιδείας καθηγητού Ανδρέα Λοβέρδου, ο οποίος με την επίσκεψή του στην έδρα της Αρχής, σηματοδότησε την αναγνώριση του ουσιαστικού και σημαντικού ρόλου που η Αρχή οφείλει να έχει στη διαμόρφωση της Εθνικής Στρατηγικής στον τομέα της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης και στον χωροταξικό σχεδιασμό της. Ελπίζουμε μια πρώτη επιβεβαίωση του ειλικρινούς ενδιαφέροντος του Υπουργού να αποτελέσει η επικείμενη υπογραφή του Οργανισμού Λειτουργίας της Αρχής καθώς και ο εμπλουτισμός της με το αναγκαίο ανθρώπινο δυναμικό, πόρους και εξοπλισμό, ώστε να μπορέσει να συνεχίσει να επιτελεί το σημαντικό έργο της στην αναβάθμιση του ελληνικού πανεπιστημιακού συστήματος, με έμφαση στην έρευνα, στη διδασκαλία, στην καινοτομία και στην εξωστρέφεια.
Ε Κ Τ Ε Λ Ε Σ Τ Ι Κ Η      Γ Ρ Α Μ Μ Α Τ Ε Ι Α της  Κ Ι Ν Η Σ Η Σ     Π Α Ν Ε Π Ι Σ Τ Η Μ Ι Α Κ Η Σ      Α Ν Α Β Α Θ Μ Ι Σ Η Σ