Τετραετή ή πενταετή Πανεπιστήμια;

Αν θέλουν στη Σχ.Μηχανικών, του ΠΑΔΑ, να έχουν αποτέλεσμα με τα επαγγελματικά δικαιώματα των αποφοίτων τους, αλλά και των παλαιών αποφοίτων ΤΕΙ, να δούν το ζήτημα αυτό με τη διοργάνωση ελεγμένων ΠΜΣ (master) και με αυτά να διαπραγματευθούν με το ΤΕΕ

16/06/2019

Άκουσε το άρθρο

Νικήτας Χιωτίνης
Κοσμήτωρ Σχολής Εφαρμοσμένων Τεχνών και Πολιτισμού του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής

Τις τελευταίες ημέρες αποφασίστηκε τα Τμήματα Μηχανικών του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής από τετραετή να γίνουν πενταετή. Αφήνοντας κατά μέρος την παράλειψη της Διοικούσας Επιτροπής του Πανεπιστημίου αυτού και κυρίως του Υπουργείου Παιδείας, να μεριμνήσει για το μέλλον των χιλιάδων αποφοίτων που τελείωσαν με τετραετείς σπουδές, θα προσπαθήσουμε να αναλύσουμε το ερώτημα περί της διάρκειας των σπουδών. Αν δηλαδή η διάρκεια σπουδών για το βασικό πανεπιστημιακό πτυχίο   πρέπει να είναι τριετής, τετραετής ή πενταετής. Το ζήτημα δεν είναι, δεν πρέπει δηλαδή να είναι, παρά γνωσιολογικό.   

Προφανώς η διάρκεια σπουδών εξαρτάται από τις απαιτήσεις της θεωρίας και της πρακτικής των δράσεων του ανθρώπου. Π.χ. το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο ξεκίνησε από  Σχολή πετράδων, γιατί έτσι έκτιζαν τότε τα σπίτια, μετετράπη σε διετές, μετά τριετές, τετραετές και σήμερα πενταετές, γιατί αυξήθηκαν οι απαιτήσεις για το κτίσιμο και τον σχεδιασμό των κτηρίων, αυξήθηκαν οι απαιτήσεις για την κατασκευή των μηχανημάτων, κ.λ.π.

Αυξήθηκαν και οι επιστημονικές ειδικότητες: πολιτικοί μηχανικοί, αρχιτέκτονες, τοπογράφοι, ηλεκτρολόγοι, μηχανολόγοι, κ.λπ., που κάποτε ήσαν ενωμένες με κοινή εκπαίδευση.

Η θεωρία και η πρακτική όμως των ανθρώπινων δραστηριοτήτων, εξελίσσεται περαιτέρω. Είναι αδήριτος πλέον η ανάγκη περισσότερων εξειδικεύσεων, αλλά ταυτόχρονα και η μέριμνα ο επιστήμων να παρακολουθεί την αλματώδη και εν πολλοίς απρόβλεπτη εξέλιξη και της ίδιας του της επιστήμης και των νέων δεδομένων της ζωής. Αυτό που σπουδάζει κάποιος σήμερα δεν θα έχει καμία αξία του χρόνου ή σε λίγα χρόνια και δεν υπερβάλουμε καθόλου. Υπάρχουν σήμερα Πανεπιστημιακά Τμήματα που παρέχουν γνώσεις διάρκειας ενός έτους ή και άλλα που   δυσκολεύονται   να παρακολουθήσουν τις τρέχουσες εξελίξεις.

Το ζήτημα αυτό αντιμετωπίζεται με την μετατροπή των Πανεπιστημιακών Τμημάτων από εκπαιδευτικά ιδρύματα επαγγελματικής εξειδίκευσης –εν πολλοίς θνησιγενούς- σε Τμήματα που παρέχουν κυρίως μια γενική γνωσιοθεωρία, που θα κάνει τους φοιτητές τους ικανούς να ακολουθήσουν τις μελλοντικές εξελίξεις. Αναφερόμαστε πάντα στο πρώτο πανεπιστημιακό πτυχίο. Αλλά και να τους δίνει τη δυνατότητα να ενταχθούν στην άμεση παραγωγική διαδικασία, σε πρακτικές όμως μη «αιχμής».

Είχαμε γράψει σε παλαιότερο άρθρο μας στο ΕΣΟΣ    : «είναι επιτακτική ανάγκη τα Πανεπιστήμια να προσφέρουν αρχικώς ένα ισχυρό γνωσιολογικό υπόβαθρο, ανοικτό στις εξελίξεις, που δεν είναι κρεμασμένες από τις πρακτικές της συγκυρίας…….. Μετά από αυτό το γνωσιολογικό υπόβαθρο, που θα πρέπει   να δίνει τους φοιτητές τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν τις εξελίξεις των επιστημών και να μη κλειστούν στα στενά πλαίσια μιας πρακτικής που πολύ γρήγορα θα ξεπεραστεί, θα πρέπει να υπάρξουν μεταπτυχιακές σπουδές εξειδίκευσης…. » (https://www.esos.gr/arthra/56613/o-dittos-rolos-ton-panepistimion-kai-i…) .  

Η ανάγκη αυτή αντιμετωπίζεται σήμερα, διεθνώς, με Πανεπιστημιακές σπουδές 3-4 ετών, για το βασικό τους πτυχίο, μεταπτυχιακές εξειδικεύσεις 1-2 ετών και διδακτορικά διπλώματα 3-5 ετών. Τα Πανεπιστήμια που αρχικώς δεν δέχτηκαν  την οργάνωσή τους με αυτό το σχήμα εκπαίδευσης, σταδιακώς το κάνουν ασμένως και αυτά (π.χ. τα γαλλικά Πανεπιστήμια).  

Βεβαίως υπάρχουν και γνωστικά αντικείμενα στα οποία η γενική γνωσιοθεωρία απαιτεί σήμερα περισσότερα έτη  σπουδών. Π.χ. η ιατρική επιστήμη,   απαιτεί 6 έτη σπουδών. Αλλά προσοχή: για τη βασική γνωσιοθεωρία και για τις απλές τρέχουσες πρακτικές. Οι εξειδικεύσεις απαιτούν περαιτέρω σπουδές και διαφορετικής διάρκειας . Άλλα έτη για τη χειρουργική άλλα για τη μικροβιολογία, άλλα για την ενδοκρινολογία. Αλλά και οι  εξειδικευμένοι   γιατροί, κατά κανόνα,  εξακολουθούν να παρακολουθούν προγράμματα περαιτέρω εξειδίκευσης και επικαιροποίησης των γνώσεών τους.

Ας έλθουμε στο ζήτημα των Μηχανικών.   Οι καθ΄ ημάς Πολυτεχνικές Σχολές εμμένουν στα πέντε έτη σπουδών. Προσοχή όμως: εμμένουν σε αυτές θεωρώντας πως εμπεριέχουν την όποια αναγκαία «εξειδίκευση» ή εμμένουν σε αυτές γιατί η βασική γνωσιοθεωρία και η πρόσβαση σε πρακτικές «μη αιχμής» απαιτούν πέντε έτη σπουδών; Είναι ένα ζήτημα που πρέπει να διαλευκανθεί. Γιατί οι  τεχνολογίες αιχμής δεν καλύπτονται πλέον από τα πέντε έτη σπουδών των Πολυτεχνικών Σχολών.  Ήδη το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας δείχνει εμμέσως (γιατί ο κακώς εννοούμενος συντεχνιασμός το «τραβάει απ΄το μανίκι») να αναγνωρίζει πως η σημερινή επιστήμη του Μηχανικού σε ζητήματα αιχμής απαιτεί εξειδικεύσεις  που μπορούν να αποκτηθούν με περαιτέρω σπουδές ή/και σημαντική σχετική εμπειρία πρακτικής.   

Η δική μας άποψη είναι πως τα τέσσερα χρόνια για τη βασική γνωσιοθεωρία του Μηχανικού αρκούν, τουλάχιστον επί του παρόντος, αλλά και δίνουν τη δυνατότητα στον απόφοιτο να επιλέξει την εξειδίκευσή του (που μπορεί και να μην είναι εξειδίκευση καθαρά Μηχανικού: αυτήν την ελευθερία έδινε η Λευκή Βίβλος της ΕΕ, ήδη από τη δεκαετία του -80, αυτήν την ελευθερία απαιτεί η σημερινή εξέλιξη των κοινωνιών και των επιστημών).

Αποφασίστηκαν όμως τα πέντε χρόνια σπουδών για όλους τους  Μηχανικούς. Ίσως έτσι πρέπει να είναι και εμείς να κάνουμε λάθος. Ας πούμε όμως τι ακριβώς παρέχουν: βασική εκπαίδευση ή εξειδίκευση ή και τα δύο αυτά μαζί, που είναι εκ των πραγμάτων παρωχημένη διαδικασία σπουδών;    Και ας ελπίσουμε πως αυτή η απόφαση δεν θα δημιουργήσει αντί να λύσει προβλήματα, ιδίως για τους μέχρι σήμερα αποφοίτους των τετραετών ΤΕΙ (ελπίζω να μην ήταν αυτή η πρόθεση του Υπουργείου Παιδείας)

Εμμένουμε πάντως, πως αν θέλουν στη Σχολή Μηχανικών, του   Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής,   να έχουν αποτέλεσμα με τα επαγγελματικά δικαιώματα των αποφοίτων τους,  αλλά και των παλαιών αποφοίτων ΤΕΙ, να δούν το ζήτημα αυτό με τη διοργάνωση ελεγμένων μεταπτυχιακών σπουδών (master) και με αυτά να διαπραγματευθούν με το ΤΕΕ. Θα είναι πολύ πιο εύκολο από τις προβλεπόμενες και αμφιλεγόμενες διαδικασίες και επιστημονικώς ορθότερο.

ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΣΧΟΛΙΟΥ

Συκοφαντικά και υβριστικά σχόλια δεν δημοσιεύονται και διαγράφονται. Επίσης δεν επιτρέπεται στα σχόλια να αναγράφονται links τα οποία διαγράφονται. Το esos δεν φέρει ευθύνη για τα επώνυμα ή ανώνυμα σχόλια που φιλοξενεί. Σε περίπτωση που θεωρείτε πως θίγεστε από κάποιο εξ αυτών, επικοινωνήστε μέσω της φόρμας επικοινωνίας έτσι ώστε να αφαιρεθεί.

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ