Του Κων/νου Κλουβάτου
Προϊσταμένου ΚΕΣΥ Νάξου – πρώην Σχολ. Συμβούλου
Ο λόγος για τις νέες δομές υποστήριξης του εκπαιδευτικού έργου, τα ΠΕΚΕΣ και τα ΚΕΣΥ. Αν κάνει κανείς μια ανεπίσημη αποτίμηση του έργου των δομών αυτών με βάση τα δημοσιευμένα στο διαδίκτυο στοιχεία για τις δράσεις των φορέων αυτών και συγκρίνει με το αντίστοιχο έργο των προκάτοχων θεσμών τους θα καταλήξει αβίαστα στο εξής συμπέρασμα: το έργο που υλοποίησαν συνολικά οι νέες δομές ήταν σημαντικά υποδεέστερο συγκριτικά με το έργο που επιτελούσαν οι σχολικοί σύμβουλοι σε αντίστοιχο χρόνο. Την ίδια αίσθηση έχουν και τα περισσότερα στελέχη των δομών αυτών.
Ξεκινώντας από τα ΠΕΚΕΣ, εύκολα διαπιστώνει κανείς ότι τα σχολεία, ιδίως αυτά απομακρυσμένων και δη νησιωτικών περιοχών, ξέμειναν από υποστήριξη, καθοδήγηση, συμβουλευτική και επιμόρφωση. Από την προσωποκεντρική και κατά κύριο λόγο δια ζώσης «σχολική συμβουλευτική και καθοδήγηση» του Σχολικού Συμβούλου περάσαμε στον απρόσωπο και απομακρυσμένο «συντονισμό του εκπαιδευτικού έργου», ο οποίος στις πλείστες των περιπτώσεων υλοποιήθηκε εξ αποστάσεως. Οι συντονιστές εκπαιδευτικού έργου όχι μόνο μειώθηκαν αριθμητικά, συγκριτικά με τον αριθμό των σχολικών συμβούλων, αλλά συγκεντρώθηκαν στα κέντρα των περιφερειακών διευθύνσεων εκπαίδευσης, με αποτέλεσμα τα ΠΕΚΕΣ να γίνουν πολυμελή, αλλά, ταυτόχρονα, δυσκίνητα, απομακρυσμένα από τις σχολικές μονάδες όργανα, με αριθμό μελών ακόμη και άνω των 40, με πληθώρα γραφειοκρατικών αγκυλώσεων, αδυναμιών οργάνωσης και συντονισμού, δυσκαμψία στη λήψη αποφάσεων, ελλιπή υποστήριξη της λειτουργίας τους (βλέπε προβλήματα στέγασης, υλικοτεχνικής υποδομής, γραμματειακής υποστήριξης, δαπανών μετακίνησης συντονιστών για άσκηση του έργου τους, υποτυπώδη συνεργασία με τα ΚΕΣΥ κ.ά).
Όχι με ευθύνη των ίδιων των συντονιστών - οι περισσότεροι κατέβαλαν φιλότιμη προσπάθεια να ανταποκριθούν στις ανάγκες που απορρέουν από τα καθήκοντά τους - αλλά εξ αιτίας του ίδιου του θεσμικού πλαισίου λειτουργίας των ΠΕΚΕΣ η συνεργασία μεταξύ των συντονιστών υπήρξε υποτυπώδης έως ανύπαρκτη, ιδίως μεταξύ των συντονιστών διαφορετικών βαθμίδων εκπαίδευσης. Και πώς να δρομολογήσει κανείς κοινές δράσεις με άλλους συντονιστές, όταν ο ίδιος δεν προλαβαίνει να ανταποκριθεί κατ’ ελάχιστον στις καθημερινές ανάγκες των σχολείων της αχανούς περιοχής αρμοδιότητάς του.
Αντιθέτως, η μονοπρόσωπη μορφή του προκάτοχου θεσμού, του σχολικού συμβούλου, δεν εμπόδισε το σχεδιασμό εξαιρετικών συνεργειών στο παρελθόν από σχολικούς συμβούλους διαφόρων ειδικοτήτων, όχι κατ’ ανάγκην της ίδιας περιφερειακής διεύθυνσης ή βαθμίδας (βλέπε ενδεικτικά http://klouvatos.mysch.gr/epimorfosi.htm και ειδικότερα https://drive.google.com/file/d/0B3edl__UoQ22MDBMRmlDbm9OTDhXeEZzWEc3N3… TcG1R/view). Δεν εμπόδισε επίσης τη διαρκή υποστηρικτική παρουσία του στα σχολεία και την επιτόπια συμβολή του στη διαχείριση παιδαγωγικών προβλημάτων, λόγω της εγγύτητας της έδρας με τα σχολεία και της ευελιξίας που είχε να προγραμματίζει τις δράσεις του σύμφωνα με τις εκάστοτε ανάγκες.
Η εμπειρία από τη δράση των ΠΕΚΕΣ στις νησιωτικές περιοχές είναι απογοητευτική. Η πλειονότητα των εκπαιδευτικών ούτε είδε ούτε άκουσε από κοντά το συντονιστή εκπαίδευσης της ειδικότητάς του, πολλοί ούτε από μακριά, ενώ η διαχείριση επιμέρους παιδαγωγικών και επιμορφωτικών ζητημάτων επιτελέστηκε κυρίως εξ αποστάσεως ή έμεινε απραγματοποίητη, επαναλαμβάνω, όχι με ευθύνη των συντονιστών.
Κάπως έτσι διαμορφώθηκε και η εικόνα των ΚΕΣΥ: Μηδενική υποστήριξη της λειτουργίας τους (στέγαση, εξοπλισμός, ψυχομετρικά εργαλεία, επιμόρφωση στη χορήγησή τους, στελέχωση, λειτουργικές δαπάνες), ασαφές πλαίσιο συνεργασίας με τα σχολεία και τα ΠΕΚΕΣ, ευρύτατες γεωγραφικές περιοχές αρμοδιότητας, ανύπαρκτο πλαίσιο μετακινήσεων προσωπικού εκτός έδρας είναι μερικά από τα στοιχεία που χαρακτήρισαν τη μέχρι σήμερα λειτουργία τους. Ταυτόχρονα, με την εγκύκλιο του ΥΠΠΕΘ για αναστολή της λειτουργίας των Ομάδων Εκπαιδευτικής Υποστήριξης των σχολείων αφαιρέθηκε ουσιαστικά η δυνατότητα των ΚΕΣΥ να ασκήσουν τις διευρυμένες εξωστρεφείς αρμοδιότητές τους (ενημέρωση εκπαιδευτικών, γονέων, υλοποίηση παρεμβάσεων εντός των σχολείων , υποστήριξη μαθητών, διερεύνηση αναγκών). Η απόφαση αυτή εκτόξευσε τον αριθμό αιτήσεων αξιολόγησης μαθητών και ανάγκασε τα ΚΕΣΥ στον εσωστρεφή αυτοπεριορισμό του έργου τους, με σχεδόν αποκλειστικό αντικείμενο δράσης την αξιολόγηση μαθητών, δηλαδή εν μία νυκτί ξαναέγιναν ΚΕΔΔΥ (βλέπε σχετική δημοσίευσή μας: https://www.esos.gr/arthra/61951/pos-ta-kesy-xanaeginan-keddy).
Οι φιλόδοξες υποστηρικτικές δομές της εκπαίδευσης απέτυχαν να επιτελέσουν το ρόλο τους κυρίως λόγω του συνολικού τους σχεδιασμού, αλλά και της απρονοησίας της πολιτείας να υποστηρίξει εξαρχής πλήρως τη λειτουργία τους. Τι έργο να αναμένεις από κάποιον που δεν έχει γραφείο να καθίσει, τηλέφωνο να επικοινωνήσει, υπολογιστή να γράψει, μελάνι και χαρτί για να εκτυπώσει, όταν δηλαδή δεν έχουν καλυφθεί ζωτικές ανάγκες του; Τι έργο να αναμένεις όταν για σημαντικά ζητήματα ακόμη δεν έχουν δοθεί διευκρινίσεις και απαντήσεις;
Είχαμε σχολιάσει κατά τη διάρκεια της διαβούλευσης για τις νέες υποστηρικτικές δομές της εκπαίδευσης αυτό που επιβεβαιώθηκε περίτρανα, ότι ο θεσμός του σχολικού συμβούλου είχε να προσφέρει πολύ περισσότερα στην εκπαίδευση και αρκούσε η αναβάθμισή του και η στοιχειώδης αξιολόγησή του και ότι τα ΠΕΚΕΣ και τα ΚΕΣΥ, με το σχεδιασμό που είχαν, ήταν καταδικασμένα να αποτύχουν. Αυτό, εξάλλου, είχε διατρανωθεί και καταδειχθεί τόσο από την ποσοτική όσο και από την ποιοτική ανάλυση των σχολίων της διαβούλευσης, στην αποκαλυπτική έρευνα που διενεργήσαμε τότε για το θέμα αυτό (βλέπε https://www.esos.gr/tags/konstantinos-kloyvatos).
Τέλος, εξαιρετικά επίκαιρα είναι όσα σχολιάζαμε τότε στο πλαίσιο της διαβούλευσης:
«Ας έρθει οποιαδήποτε νέα δομή, μονοπρόσωπη ή πολυπρόσωπη, ας έρθουν όλες μαζί κι ας κάνουν το ένα δέκατο του έργου ενός σχολικού συμβούλου που την τιμάει τη θέση του. Το δικό μου έργο είναι εδώ και βρίσκεται σε λογοδοσία ενώπιον όλων από την πρώτη στιγμή: http://klouvatos.mysch.gr. Ανάλογο και αξιολογότερο έργο μπορεί να βρει κανείς φυσικά και σε ιστότοπους άλλων σχ. Συμβούλων.
Ας αναπληρώσει, υποκαταστήσει, αντικαταστήσει κάποιος άλλος θεσμός όλο αυτό το έργο. Ας το ακυρώσει αν μπορεί. Αργά ή γρήγορα θα φανεί το τεράστιο κενό. Δυστυχώς, όταν κατακαθίσει η ομίχλη και τεθεί σε εφαρμογή η δημοκρατική ίσως, αλλά ατελέσφορη
νέα τάξη πραγμάτων, θα αντιληφθεί σύσσωμος ο εκπαιδευτικός κόσμος το τραγικό λάθος, την κατάργηση, αντί την περαιτέρω αναβάθμιση του σχολικού συμβούλου.
Η επερχόμενη αλλαγή δεν ήταν αυτό που είχε ανάγκη το σχολείο. Λίγη λογοδοσία παραπάνω χρειαζόταν, πιο σαφές καθηκοντολόγιο και αξιολόγηση (εννοώ του έργου του σχολ. συμβούλου). Ποιος τους άφησε ελεύθερους να εξαφανίζονται από την έδρα τους; Δεν υπήρχε προϊστάμενη αρχή για έλεγχο των "ασυνείδητων";
Στο εξής, ο συντονιστής εκπαίδευσης από τη Σύρο, χωρίς να υπάρχει καν ακτοπλοϊκή σύνδεση με πολλά μικρά και μεγάλα κυκλαδονήσια, ας καταφέρει να επισκεφτεί όλα τα σχολεία της Σαντορίνης ή της Νάξου, έστω μια φορά το χρόνο, ας συναντήσει τους γονείς, ας κάνει ημερίδες και δειγματικές διδασκαλίες (άλλωστε δεν προβλέπονται πλέον), ας κάνει κατά τάξη επιμορφωτικές συναντήσεις, ας κάνει απογευματινές συναντήσεις, ας κάνει ενδοσχολικές επιμορφωτικές συναντήσεις, ας συναντήσει τους τοπικούς φορείς, ας συναντήσει κατ' ιδίαν γονείς και τόσα άλλα. Ας καταφέρει να πάει έστω μια φορά στη διάρκεια της θητείας του στην Ανάφη ή στην Ηρακλειά ή στη Θηρασία με τη λάντζα, να εμψυχώσει, να στηρίξει, να καθοδηγήσει τον συνάδελφο. Και τόσα άλλα σημαντικά... Αυτή η ευέλικτη, παιδαγωγική, προσωποκεντρική σχέση θα γίνει δυστυχώς παρελθόν. Η ώρα του γραφειοκρατικού συντονισμού έφτασε και είναι άλλο συντονισμός και άλλο παιδαγωγική καθοδήγηση.
Ας το ξαναδεί ο νομοθέτης, αλλιώς καλό κουράγιο σε όλες και όλους!»
ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΣΧΟΛΙΟΥ
Συκοφαντικά και υβριστικά σχόλια δεν δημοσιεύονται και διαγράφονται. Επίσης δεν επιτρέπεται στα σχόλια να αναγράφονται links τα οποία διαγράφονται. Το esos δεν φέρει ευθύνη για τα επώνυμα ή ανώνυμα σχόλια που φιλοξενεί. Σε περίπτωση που θεωρείτε πως θίγεστε από κάποιο εξ αυτών, επικοινωνήστε μέσω της φόρμας επικοινωνίας έτσι ώστε να αφαιρεθεί.