Ο πρόεδρος της ΑΔΙΠ ανοίγει την «καρδιά» του στο esos

Χθες βράδυ επικοινωνήσαμε με τον πρόεδρο της ΑΔΙΠ Καθηγητή Παντελή Κυπριανό και του προτείναμε να κάνουμε μια «μίνι» Συνέντευξη για το το esos, εννέα ερωτήσεων.

«Με μεγάλη μου χαρά» μας απάντησε.

Σήμερα το πρωί βρήκαμε τις απαντήσεις στο ηλεκτρονικό μας ταχυδρομείο, γεγονός που μας έκανε εντύπωση η «ταχύτητα του», επιβεβαιώνοντας έτσι εκείνους που τον χαρακτηρίζουν εργατικό  και με «ταχύτητες» στελέχους που εργάζεται στον ιδιωτικό τομέα.

esos: Κε πρόεδρε έχετε χαρακτηριστεί από τα ΜΜΕ ως ο "αρχιτέκτονας" του νέου ακαδημαϊκού χάρτη.  Τα μηνύματα που έχετε από τους συναδέλφους σας καθηγητές , αλλά και από τις διοικήσεις των ΑΕΙ ποια είναι; Έχουμε δει θετικά αποτελέσματα; Τα Πανεπιστήμια παίρνουν τα "πάνω" τους ή κάτι δεν πάει καλά;

Παντελής Κυπριανός: Να μου επιτρέψετε   να σας ευχαριστήσω  για την ευκαιρία που μου δίνετε να απαντήσω στις ερωτήσεις σας.

Επικοινωνώ με πολλά ιδρύματα, θα έλεγα όλα, ιδιαίτερα μετά την ανάληψη της προεδρίας της ΑΔΙΠ. Τα τελευταία χρόνια τα περισσότερα ελληνικά ΑΕΙ, όπως σε πολλές χώρες στην Ευρώπη, επεδίωξαν να μεγαλώσουν. Αυτό με δύο τρόπους. Σε σύμπραξη με τα ΤΕΙ ή με την ίδρυση νέων τμημάτων.. Η σύμπραξη με τα ΤΕΙ ήταν και παραμένει ένα μεγάλο στοίχημα από τη στιγμή που έγιναν το 2002 Ανώτατα και 4ετούς φοίτησης. Θυμίζω ότι στην Ευρώπη από το 2000 μέχρι σήμερα έχουμε 170 εγχειρήματα συγχωνεύσεων μεταξύ πανεπιστημίων και ιδρυμάτων όπως τα δικά μας ΤΕΙ.

Για να απαντήσω στο ερώτημα σας,  η πληροφόρηση που έχω είναι ότι τα περισσότερα από τα εγχειρήματα αυτά χάρη στις άοκνες προσπάθειες του προσωπικού είναι σε καλό δρόμο. Οφείλω μάλιστα να πω ότι εντυπωσιάστηκα από την ταχύτητα με την οποία προχώρησαν ορισμένα ιδρύματα. Προφανώς αυτό έχει να κάνει με τις διοικήσεις και τους ανθρώπους τους. Μένει να δούμε τη συνέχεια. Όπως γνωρίζετε όλα κρίνονται εκ του αποτελέσματος.

esos: Ήσασταν Σύμβουλος του υπουργού Παιδείας Κ. Γαβρόγλου. Ξαφνικά βλέπουμε τον κ. Γαβρόγλου να σας προτείνει πρόεδρο μιας Ανεξάρτητης Αρχής, την ΑΔΙΠ. Πόσο Ανεξάρτητη Αρχή είναι αυτή τελικά; Μήπως θα έπρεπε να έχει τον τίτλο Κυβερνητική Αρχή;

Παντελής Κυπριανός: Έγινα σύμβουλος του Κ. Γαβρόγλου όχι ως κομματικό στέλεχος αλλά ως πανεπιστημιακός ειδικός σε ζητήματα εκπαίδευσης και διεθνούς εκπαιδευτικής πολιτικής.  Γι αυτό ενεπλάκην σε κάποια ζητήματα όπως η θέσπιση του δίχρονου υποχρεωτικού νηπιαγωγείου, οι επαφές με τον ΟΟΣΑ  και η τριτοβάθμια εκπαίδευση. Θεωρούσα και υποστήριξα σθεναρά ότι ως χώρα δεν μπορούμε παρά να διαλεχτούμε και να συμπορευτούμε με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Γι αυτό και η θερμή συνηγορία μου για συμμετοχή με όλα τα μέσα στα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια.

Τα της ΑΔΙΠ τα γνώρισα τόσο ερευνητικά όσο και από τη θητεία μου ως Αναπληρωτή Πρύτανη Ακαδημαϊκών. Θυμίζω ότι στη θητεία μου αξιολογήθηκε η πλειονότητα των τμημάτων του Πανεπιστημίου Πατρών και συμμετείχα σε συναντήσεις της Ένωσης Ευρωπαϊκών Πανεπιστημίων (EUA)

Αναντίρρητα η θητεία μου ως Συμβούλου προδιαθέτει αρνητικά για την ανάληψη της θέσης του Προέδρου ανεξάρτητης Αρχής.  Ο καθένας μπορεί να σκεφτεί ότι τοποθετήθηκα για να κάνω τη δουλειά του Υπουργού. Όφειλα συνεπώς να αποδείξω ότι μπορώ να ανταποκριθώ στη θέση αυτή. Έχουμε άλλες ανεξάρτητες Αρχές στη χώρα οι πρόεδροι των οποίων υπήρξαν υψηλόβαθμα κομματικά στελέχη, κάποιοι μάλιστα χρημάτισαν και βουλευτές. Αυτό όμως δεν αρκεί για να τους χαρακτηρίσουμε κομματικούς εγκάθετους. Περισσότερο μετράνε οι πράξεις.

esos: Στη Βουλή όταν γίνονταν η συζήτηση για την τοποθέτησή σας στην ΑΔΙΠ η αξιωματική αντιπολίτευση, τότε,  άσκησε σκληρή κριτική γι αυτή την επιλογή του Κ. Γαβρόγλου.
Σκεφτήκατε να καταθέσετε την παραίτηση όταν η Ν. Κεραμέως έγινε υπουργός Παιδείας;

Παντελής Κυπριανός: Πράγματι. Η σημερινή Υπουργός μου ζήτησε τότε να μην αποδεχθώ το διορισμό. Της απάντησα ότι θα το πράξω αμέσως με έναν όρο: να βρουν τα κόμματα έναν κοινό υποψήφιο ώστε να μην γίνεται το γνωστό γαϊτανάκι «κερδίζω τις εκλογές βάζω τους δικούς μου».

Από τη στιγμή που ανέλαβα πρόεδρος δεν σκέφτηκα στιγμή να παραιτηθώ από σεβασμό στο θεσμό. Οι ανεξάρτητες Αρχές και πρώτα απ’ όλα ο πρόεδρος, πρέπει να μένουν μακριά από κάθε εξουσία, να μην ενεργούν ανάλογα με το ποιος κυβερνά. Πρέπει να αποδείξουν ότι είναι ανεξάρτητοι. Αυτό γίνεται σε πολλές χώρες, εντός και εκτός Ευρώπης.  Η τήρηση αυτής της αρχής ήταν το προσωπικό μου στοίχημα. Αν παραιτούμουν θα καταπατούσα την αρχή αυτή.

esos: Στη συνάντηση που είχατε με τη υπουργό Νίκη Κεραμέως, αλλά και από τις συζητήσεις που είχαμε μαζί σας  αποκομίσαμε την εντύπωση ότι έχετε άριστη συνεργασία. Δεν γνωρίζατε το περιεχόμενο των διατάξεων;

Παντελής Κυπριανός: Οφείλω να πω ότι δεν είχαμε προβλήματα. Ήταν ανθρώπινη μαζί μου όπως εξάλλου και ορισμένοι πολύ στενοί συνεργάτες της.  Οι συζητήσεις μας ήταν σε καλό κλίμα αλλά, θα έλεγα, γενικόλογες.  Είχα αποκομίσει την αίσθηση ότι θα γίνονταν κάποιες αλλαγές αλλά μέσα στο υφιστάμενο πλαίσιο. Μου ανακοίνωσε και κατ΄ ιδίαν και τηλεφωνικώς ότι θα γίνουν αλλαγές αλλά όχι ποιες. Το περιεχόμενο των διατάξεων το έμαθα από τον τύπο και από τη δική σας ηλεκτρονική εφημερίδα.

esos: Στα "βαφτίσια"  του νέου ονόματος της ΑΔΙΠ δεν κληθήκατε από την υπουργό Παιδείας; Σας ενημέρωσε η υπουργός γι αυτή τη "βάφτιση" ή την πληροφορηθήκατε από τα ΜΜΕ;

Παντελής Κυπριανός: Την πληροφορήθηκα από τα ΜΜΕ. Λίγες μέρες νωρίτερα στη Βουλή η κυρία Υπουργός ρωτήθηκε από βουλευτή, την κα Ρ. Χρηστίδου, αν «η ΑΔΙΠ είναι ενήμερη για τη νέα ΑΔΙΠ». Η απάντηση ήταν όχι γιατί «δεν είχαν ακόμη καταλήξει στο Υπουργείο».

esos: Πως κρίνετε  τις νέες διατάξεις της ΑΔΙΠ; "Συγγενεύουν" με θέσεις της Αννας Διαμαντοπούλου;

Παντελής Κυπριανός: Οι 27 πρώτες σελίδες του σχεδίου νόμου, από τις 47 συνολικά, αφορούν την νέα ΑΔΙΠ. Σε πολύ μεγάλο βαθμό είναι αντιγραφή του νόμου Διαμαντοπούλου με λίγες αναφορές στο νόμο Γιαννάκου –ιδιαίτερα στη χρήση του όρου αξιολόγηση.  Οι σελίδες μάλιστα 11-27, με εξαίρεση το άρθρο 16 για την χρηματοδότηση των ΑΕΙ με βάση τις επιδόσεις τους, είναι copy paste του νόμου Διαμαντοπούλου.

Οι νέες διατάξεις έχουν ωστόσο τρεις σημαντικές διαφορές από το νόμο Διαμαντοπούλου.  Παρέχουν πολύ λιγότερα εχέγγυα ανεξαρτησίας της Αρχής,  είναι πολύ πιο συγκεντρωτικές και είναι πολύ περισσότερο γενικόλογες άρα και δυσκολότερα εφαρμόσιμες. Με την έννοια αυτή το νομοσχέδιο ενώ είναι σε πολύ μεγάλο βαθμό αναπαραγωγή του νόμου Διαμαντοπούλου διαφέρει σε κρίσιμα σημεία.

esos: Πως χαρακτηρίζεται το νέο νόμο για την ΑΔΙΠ;

Παντελής Κυπριανός: Άκαιρο, αχρείαστο και συγκεντρωτικό.

Άκαιρο γιατί τα ελληνικά πανεπιστήμια αυτή τη στιγμή θα μπορούσαν να ασχολούνται με την ευρωπαϊκή πρόσκληση που τρέχει για τη συγκρότηση των ευρωπαϊκών πανεπιστημίων. Η πολιτεία οφείλει να συνδράμει τεχνικά και οικονομικά τα ιδρύματα στην κατεύθυνση αυτή. Άκαιρο γιατί το διάστημα αυτό η ΑΔΙΠ βρίσκεται στη διαδικασία ανανέωσης της ένταξής της ως πλήρες μέλος της Ευρωπαϊκής Αρχής Διασφάλισης Ποιότητας (ΕΝQΑ) και ως νέο μέλος του Ευρωπαϊκού Μητρώου Διασφάλισης Ποιότητας (EQAR). Δεν γνωρίζω αν αυτά είναι γνωστά στο γραφείο του αρμόδιου Υφυπουργού.

Αχρείαστη γιατί υπάρχει θεσμικό πλαίσιο και τα πράγματα είχαν μπει σ’ ένα δρόμο. Όλοι οι θεσμοί που προτείνονται, ακόμη και η χρηματοδότηση, ήδη υπάρχουν. Τα υφιστάμενα προβλήματα θα μπορούσαν να λυθούν με κάποιες παρεμβάσεις. Δεν χρειάζεται να αλλάξει νόμος για να απομακρυνθούν κάποιοι. Θυμίζω ότι η κα Διαμαντοπούλου άλλαξε πάρα πολλά στο νόμο Γιαννάκου αλλά κράτησε τον ίδιο τίτλο και πλαίσιο. Αχρείαστη είναι και η αλλαγή τίτλου. Ο τίτλος ΑΔΙΠ είναι σήμερα ένα brand name, αρχίζει και γίνεται ευρύτερα γνωστός. Ο νέος τίτλος ΕΘΑΑΕ δεν προσθέτει κάτι. Αχρείαστος, τέλος, γιατί φοβάμαι ότι  θα μας δημιουργήσει προβλήματα με τις ευρωπαϊκές αρχές. Αν δεν κάνω λάθος σε καμία από τις 48 χώρες του Ευρωπαϊκού Χώρου Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΧΑΕ) δεν έχουμε δύο Συμβούλια και τέτοια μπαρόκ οργάνωση όπως εισηγείται ο νέος νόμος.

Τέλος, ο νέος νόμος είναι εξαιρετικά συγκεντρωτικός. Ο νόμος Διαμαντοπούλου είναι συγκριτικά ιδιαίτερα  φιλελεύθερος. Τα ΑΕΙ χρειάζονται ένα λιτό νομοθετικό πλαίσιο και περισσότερους βαθμούς ελευθερίας. Όχι κηδεμόνες είτε αυτό λέγεται υπουργείο είτε κάτι άλλο.

esos: Είχατε κάποια επικοινωνία με τη Ν. Κεραμέως ή τον υφυπουργό Β. Διγαλάκη τις τελευταίες ημέρες;

Παντελής Κυπριανός: Όχι. Αυτό, όμως, από την πλευρά μου δεν σημαίνει κάτι. Τους σέβομαι απεριόριστα όπως και κάθε συνάνθρωπό μας. Θεωρώ όμως ότι οφείλω να υπερασπιστώ μέχρι τέλους τη γνώμη μου και βέβαια να ακούσω μέχρι τέλους τους άλλους. Η διαφωνία δεν είναι μόνο σεβαστή, υπό προϋποθέσεις προάγει τη Δημοκρατία και το κοινό καλό. Να μου επιτρέψετε με την ευκαιρία να ευχηθώ από καρδιάς στην κυρία Υπουργό τα καλύτερα για την ονομαστική της γιορτή.

esos: Σκέφτεστε να καταθέσετε την παραίτησή σας;

Παντελής Κυπριανός: Δίστασα πολύ να αποδεχτώ την πρόταση του κου Γαβρόγλου να αναλάβω πρόεδρος της ΑΔΙΠ. Μου αρέσει η δουλειά μου και δίδασκα σε αρκετά τμήματα περισσότερες ώρες από αυτές που προβλέπει ο νόμος. Αυτό το έκανα και όταν ήμουν Πρόεδρος Τμήματος και Αναπληρωτής Πρύτανη και Σύμβουλος στο ΥΠΑΙΘ. Με χαρά θα γυρίσω στο Πανεπιστήμιο Πατρών. Πρώτα, όμως, οφείλω να φροντίσω να αφήσω όσο γίνεται λιγότερες εκκρεμότητες στην ΑΔΙΠ.