Τα «πάθη» των χρηστών της τηλεκπαίδευσης

Δ. Καραγεωργίου Μαθητής της Τρίτης Λυκείου

Κάθε γενιά σημαδεύεται με μια αγιάτρευτη ουλή, που φέρει στο συνεχές του χρόνου, ωσότου αυτή παραχωρήσει τη θέση της στην επόμενη. Ορισμένες ουλές, μάλιστα, δεν ξεθωριάζουν ποτέ στην μνήμη ενός έθνους. Έτσι και φέτος, λοιπόν, οι σάλπιγγες του χρόνου σήμαναν ,ύστερα από την παρέλευση 20 δεκαετιών, την ιαχή των προγόνων μας κατά το ξεκίνημα του αγώνα για την απελευθέρωση και την ανεξαρτησία. Πολλοί, όμως θαμπώθηκαν περισσότερο από την ακτινοβολία της λαμπρής αυτής επετείου, αντί να διακόψουν επί τόπου το «κρυφτό» πίσω από τα επιτεύγματα των προηγούμενων γενεών, πόσο μάλλον των προπατορικών. Με αποτέλεσμα τα δεινά της ελληνικής κοινωνίας να διαιωνίζονται και να εκσυγχρονίζονται.

Δεν είναι διόλου τυχαίο που στη σημερινή εποχή, τουλάχιστον όπου η ειρήνη αφεντεύει, ο πόλεμος και οι κακουχίες συνίστανται σε άλλο επίπεδο: εκείνο της ψυχικής ευεξίας και ψυχολογίας του πολίτη. Πέρυσι, αλλά και κατά το τρέχοντα χρόνο από το «κουτί της Πανδώρας», το οποίο απ’ ότι φαίνεται έχει παραμείνει ασφράγιστο από τότε που δελεάστηκε η πρωτόπλαστη του Δία, ξεπήδησαν νέες σύμφορες ενδεχομένως με εργαστηριακό «άρωμα», ακόμα πιο θανάσιμες για το ανθρώπινο γένος. Μια απ’ αυτές θεωρείται και ο εκφυλισμός της εκπαιδευτικής διαδικασίας που δυστυχώς όμως δεν αναγνωρίζεται ως μια άμεση επίπτωση της πανδημίας, αλλά ως μια ευκαιρία νεωτερισμού στο εκπαιδευτικό σύστημα.

Η αντιπαραβολή της «φυσικής παρουσίας» του δασκάλου/καθηγητή απέναντι στην «εικονική παρουσία» του μέσα από την οποιαδήποτε ηλεκτρονική συσκευή προξένησε σύγχυση σε μαθητές και γονείς πανελλαδικώς. Ως εκ τούτου κάθε ευσυνείδητος πολίτης μπαίνει στη διαδικασία να κάνει εικασίες του τύπου: «Μάλλον δεν ήταν αρκετοί οι οικονομικοί πόροι για να υιοθετηθεί το μοντέλο εκ περιτροπής στην διδασκαλία»  ή «Ίσως  πίσω από αυτή την ασυγκράτητη θέληση της κυβέρνησης να αναβαθμίσει τον εκπαιδευτικό τομέα  με κάθε κόστος εκμεταλλευόμενη την μεταβλητότητα των καιρών να υποθάλπεται ένα «παραπονεμένο» όραμα». Τα πειράματα όμως περί υλοποίησης του οράματος αυτού αποδείχθηκαν όχι μόνο βλαβερά για το εκπαιδευτικό τοπίο, αλλά χαρακτηρίστηκαν και ως «παραπετάσματα» της αχαλίνωτης τάσης μιμητισμού των άλλων προηγμένων χωρών της Ευρώπης.

Παρά ταύτα δεν ακούστηκε ούτε ψίθυρος από την πλευρά της πολιτικής ηγεσίας για τα σφάλματα και τις ατασθαλίες στο χώρο της τηλεκπαίδευσης. Δεν θα αναφερθώ στο «φιάσκο» της Cisco, γιατί το συγκεκριμένο θέμα έχει υπεραναλυθεί από κάθε άποψη, αν και απομένουν κάποιες εκκρεμότητες σχετικά με τη στάση του ΥΠΑΙΘ. Αντίθετα, θα επικεντρωθώ στα προβλήματα που πέρασαν απαρατήρητα από τον έλεγχο των αρμόδιων κατά την διάρκεια των τηλεμαθημάτων. Ξεκινώντας, λοιπόν, από την αλγεινή διαπίστωση ότι το ποσοστό των μαθητών που αλληλεπιδρούσε στα εξ’ αποστάσεως μαθήματα μέσω των «gadgets» και των ειδών τεχνολογίας που διέθετε το μέσο νοικοκυριό στην χώρα μας  είχε ελαττωθεί αρκετά· Έρχομαι και ρωτώ, λοιπόν, με γνώμονα τα κατατεθέντα στατιστικά δεδομένα απ’ την πλευρά του ΥΠΑΙΘ : Πως ένας αδύναμος, εσωστρεφής μαθητής μπορεί να επιβιώσει σε ένα περιβάλλον που του είναι πιο απειλητικό και απόμακρο απ’ ότι η ίδια η σχολική τάξη; Πώς είναι δυνατόν να καθιερωθεί και μελλοντικά ο παραλογισμός της ιντερνετικής μετάγγισης γνώσεων, όταν οι εκπαιδευτικοί θαρρούν, πως αναπαριστούν τους ραδιοφωνικούς παραγωγούς  σε αφερέγγυες πλέον  διαδικτυακές πλατφόρμες  αναμένοντας να υψωθεί το ψηφιακό χέρι συμμετοχής του κάθε παρευρισκόμενου στο μάθημα τους; Τι μέλλει γενέσθαι αναφορικά με τη πρόοδο και την βαθμολόγηση των μαθητών με «χλιαρές» επιδόσεις;

Μολονότι, οι απαντήσεις στα προηγούμενα ερωτήματα αρχίζουν να αχνοφαίνονται στον ορίζοντα, η κυβέρνηση φαίνεται να είναι προσηλωμένη στις προετοιμασίες για την υποδοχή των «αρχαιολατρών σωτήρων» της ελληνικής οικονομίας, η οποία ως εκ θαύματος θα αναστηθεί στις 15 του Μάη. Τα υπόλοιπα εξακολουθούν να είναι μετέωρα και να πελαγοδρομούν. Όπως για παράδειγμα το ζήτημα των επερχόμενων «λουκέτων» στις επιχειρήσεις μικρού βεληνεκούς, αλλά και η παρατεταμένη αποχή από τις δημόσιες αθλητικές εγκαταστάσεις, καθώς  στην ατζέντα της κυβέρνησης προτεραιότητα δείχνει να έχει η άρση της αναστολής λειτουργιάς του λιανεμπορίου των σχετικά αλώβητων εμπορικών εταιριών  και των υπόλοιπων βαθμίδων εκπαίδευσης ανεξάρτητα από το αν τα ποσοστά μετάδοσης του ιού σε νεότερες ηλικιακές ομάδες αυξάνονται ραγδαία κατά +33,4%. Οι μαιανδρικές επιδιώξεις της κυβέρνησης σχημάτισαν μια τρύπα στο νερό, αφού το αποτέλεσμα  των περιβόητων self-test εναπόκειται αποκλειστικά στην κρίση του κάθε χρήστη και όχι στον έλεγχο κάποιου κρατικού φορέα. Μα θα αντιτείνει κάποιος, ότι για το λόγο αυτό ονομάστηκε έτσι το συγκεκριμένο τεστ διάγνωσης και θα έχει δίκιο. Εκείνο όμως που παραβλέπει, είναι ότι κάθε άτομο εμφορείται από διαφορετικές αντιλήψεις για την φαεινή ιδέα θωράκισης  στο χώρο της εκπαίδευσης .

Βέβαια, ανοιχτό μέτωπο παραμένει και η διεξαγωγή των Πανελληνίων δεδομένου ότι οι τελειόφοιτοι βρίσκονται στα πρόθυρα της εγκατάλειψης. Δεν είναι λίγοι οι υποψήφιοι που κάθονται σε αναμμένα κάρβουνα μετά από σκέψεις και μόνο ότι θα κληθούν να διαγωνιστούν συν τοις άλλοις για το πόσο ομαλή ήταν η ροή των τηλεμαθημάτων τους ή για την ευχέρεια του καθηγητή να χειρίζεται τα τεχνολογικά μέσα. Μάλιστα, η μαθητική πλειονότητα του τελευταίου «σκαλοπατιού» της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ιδίως στα αστικά κέντρα έχει δηλώσει ότι η επάνοδος στα σχολεία αποτέλεσε κάτι το ξενικό λόγω της εκτεταμένης   αποκοινωνικοποίησης από τους συνομηλίκους τους. Ενώ, οι μαθητές των πρώτων δύο λυκειακών τάξεων εξομολογήθηκαν άφοβα, πως όλο αυτό το διάστημα της τηλεκπαίδευσης αφιέρωσαν στους εαυτούς τους περισσότερο χρόνο απ’ όσο πίστευαν οι ίδιοι ότι θα εξασφάλιζαν κατά τις ενδιάμεσες διακοπές. Στο σημείο αυτό επαληθεύεται και το πόρισμα της έρευνας του βρετανικού ινστιτούτου δημοσιονομικών μελετών (IFS), σύμφωνα με το οποίο διαπιστώνεται ότι οι μαθητές όλων των ηλικιών εν μέσω της διαδικτυακής μάθησης αφοσιώθηκαν κατά 50% λιγότερο στην εκτελέση των σχολικών τους υποχρεώσεων από ότι θα έκαναν σε εποχές προ κορωνοϊού.

«Εποχή σημείων και τεράτων», έτσι θα καταχωρηθεί στα χρονικά η τελευταία διετία. Φυσικά όχι μόνο για την εκπαίδευση, αλλά για όλη την ανθρωπότητα, καθώς άλλη μια μελανή σελίδα προστέθηκε στο βιβλίο της ανθρώπινης ιστορίας·  αυτή τη φορά όμως δεν ήταν βουτηγμένη στο αίμα εκατομμυρίων πεσόντων που θυσιαστήκαν στο βωμό μιας πατρίδας ή μιας ιδέας, αλλά παρμένη από την έσχατη συγγραφή του μαθητή της αγάπης.

Σαν κεραυνός εν αιθρία ο ιός από τα βάθη της Ασίας έκοψε το νήμα χιλιάδων ανθρώπινων ζωών αφήνοντας πίσω οικογένειες – συντρίμμια  και τσαλαπατημένα όνειρα. Όσοι επέζησαν, βίωσαν τη φρίκη ενός ψυχολογικού πολέμου στοιχειωμένοι από την αβεβαιότητα για το μέλλον.   

Μονάχα εθελοτυφλούντες δεν θα παραδέχονταν, ότι ο αποκαλούμενος «covid-19» δεν είναι παρά μια υπενθύμιση για το πόσο φθαρτοί είμαστε…