Το «προφίλ» των ελληνικών Πανεπιστημίων

Το «προφίλ» των ελληνικών Πανεπιστημίων  παρουσίασε ο Πρόεδρος Εθνικής Αρχής Ανώτατης Εκπαίδευσης Περικλής Μήτκας, κατά τη συζήτηση στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής για τη διασύνδεση Πανεπιστημίων με οικονομία.

Ειδικότερα, ο Περικλής Μήτκας, ανέφερε τα εξής:

800 χιλιάδες οι εγγεγραμμένοι φοιτητές:   Στη χώρα, σήμερα, λειτουργούν 24 πανεπιστήμια και η ΑΣΠΑΙΤΕ στα οποία προσφέρονται 430 προγράμματα προπτυχιακών σπουδών από 427 τμήματα, 1110 προγράμματα μεταπτυχιακών σπουδών και 291 προγράμματα διδακτορικών σπουδών. Το σύνολο των εγγεγραμμένων φοιτητών και φοιτητριών σε όλες τις βαθμίδες είναι περίπου 800 χιλιάδες, εκ των οποίων οι περίπου 680 χιλιάδες είναι προπτυχιακοί, το 85%.

Ο αριθμός μελών ΔΕΠ:  Τα μέλη ΔΕΠ είναι   περίπου λίγο πάνω από 10.000. Αυτό, αυτομάτως, ανεβάζει την αναλογία των φοιτητών ανά διδάσκοντα σχεδόν στους 40. Μια πολύ υψηλή τιμή και μακράν την υψηλότερη μεταξύ των χωρών του ΟΟΣΑ. Αυτό βεβαίως οφείλεται στο γεγονός ότι υπολογίζουμε σε αυτές τις αναλογίες το σύνολο των εγγεγραμμένων φοιτητών και όχι μόνο τους ενεργούς.

Τι σπουδάζουν οι φοιτητές: Ένας στους πέντε φοιτητές - φοιτήτριες σπουδάζουν σε τμήματα μηχανικών και αυτό οφείλεται κυρίως στα πολλά τμήματα από τα πρώην ΤΕΙ που είχαν σαφώς τεχνολογική κατεύθυνση. Ένας στους πέντε διοίκηση επιχειρήσεων και νομικές σπουδές.  Το 13% περίπου τέχνες και ανθρωπιστικές επιστήμες. Άλλο ένα 13%, λίγο λιγότερο, κοινωνικές επιστήμες, δημοσιογραφία και πληροφόρηση. Οι φυσικές επιστήμες, μαθηματικά, στατιστική σχεδόν στο 10%. Το 8% επιστήμες υγείας και κοινωνικής πρόνοιας. Η εκπαίδευση γύρω στο 5%.  Γεωπονία, δασοπονία και τα λοιπά 4% και πληροφορική το 3,5%. Βέβαια στις επιστήμες μηχανικού υπάρχουν πολλά τμήματα που εκπαιδεύουν μηχανικούς πληροφορικής. Ένα μεγάλο κομμάτι των φοιτητών στοχεύει στην εκπαίδευση μετά την αποφοίτησή του.

Ετήσια έκθεση της ΕΘΑΑΕ για το 2020:  Στην ετήσια έκθεση της ΕΘΑΑΕ για το 2020 που θα κατατεθεί μέχρι το τέλος του χρόνου στη Βουλή αποτυπώνονται οι διεθνείς εξελίξεις της ανώτατης εκπαίδευσης και παρουσιάζεται η θέση της Ελλάδας σε σχέση με χώρες μέλη του ΟΟΣΑ. Κάποια σημεία, συμπεράσματα από αυτή την έκθεση είναι ότι το ποσοστό κατόχων πτυχίου ανώτατης εκπαίδευσης στην Ελλάδα και διεθνώς σημειώνει διαχρονική αύξηση. Στην Ελλάδα, στις ηλικίες 25 έως 34, βρίσκεται κοντά στο μέσο όρο των χωρών του ΟΟΣΑ, στο 42% έναντι του 45% του ΟΟΣΑ. Αντίθετα στις ηλικίες 25 ως 64, δηλαδή αν περιλάβουμε και μεγαλύτερες ηλικίες, το ποσοστό των κατόχων πτυχίου τριτοβάθμιας εκπαίδευσης υπολείπεται. Είναι στο 32% έναντι 40% στις χώρες του ΟΟΣΑ. Οι γυναίκες με πτυχίο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης υπερτερούν αριθμητικά των ανδρών και στην Ελλάδα κατά 15% και διεθνώς. Η απασχόληση των πτυχιούχων στην Ελλάδα, όμως, βρίσκεται σημαντικά χαμηλότερα από ότι στις χώρες της Ευρώπης και του ΟΟΣΑ. Στους πτυχιούχους τριτοβάθμιας εκπαίδευσης ηλικίας 25 έως 64 είναι στο 76% η απασχόληση. Μεταξύ των νέων αποφοίτων, στις ηλικίες δηλαδή 25 έως 34 πέφτει λίγο περισσότερο. Η απασχόληση είναι στο 73%. Απέχει περίπου 12 ποσοστιαίες μονάδες από το μέσο όρο των χωρών του ΟΟΣΑ. Φυσικά είναι και αποτέλεσμα της οικονομικής κρίσης που βιώνει η χώρα.

«Πρωτιά» σε φοιτητικό πληθυσμό αλλά αποφοιτούν οι  μισοί: Ενώ ο φοιτητικός πληθυσμός στην Ελλάδα παραμένει μεταξύ των μεγαλύτερων στις χώρες της Ευρώπης και του ΟΟΣΑ,   ο αριθμός των αποφοίτων είναι χαμηλότερος. Θα σας αναφέρω ότι το 2019 – 20, στην ακαδημαϊκή χρονιά, ενώ εισήχθησαν περίπου 87.000 νέοι φοιτητές στο σύνολο των ελληνικών πανεπιστημίων και των ΤΕΙ αποφοίτησαν την ίδια χρονιά περίπου 44.000. Είναι κοντά το 50% και δεν είναι ένα στιγμιότυπο ετήσιο. Τα τελευταία πέντε χρόνια που έχουμε στοιχεία στην ΕΘΑΑΕ ο αριθμός, το ποσοστό των αποφοίτων μας σε σχέση με αυτόν που εγγράφονται στο σύνολο των πανεπιστημίων, που είναι ένας πολύ καλός δείκτης, είναι κοντά στο 50%.

Ολιγάριθμο το διδακτικό προσωπικό: Το διδακτικό προσωπικό στην Ελλάδα παραμένει το πλέον ολιγάριθμο σε σχέση με τον φοιτητικό πληθυσμό και παρουσιάζει τη δυσμενέστερη αναλογία μεταξύ γυναικών και ανδρών, μεταξύ των χωρών της Ευρώπης και του ΟΟΣΑ. Θυμίζω ότι για μια πολύ μεγάλη χρονική διάρκεια είχαν παγώσει οι προσλήψεις προσωπικού στα πανεπιστήμια λόγω των μνημονίων.

Η έρευνα:  Η έρευνα ,  στα ελληνικά ΑΕΙ σημειώνει σχετικά καλές επιδόσεις, οι οποίες ενισχύονται από την ενεργή συμμετοχή των ΑΕΙ στα ευρωπαϊκά ανταγωνιστικά προγράμματα.

Διδάκτορες νέοι ερευνητές   μεταναστεύουν: Οι διδάκτορες νέοι ερευνητές στην Ελλάδα μεταναστεύουν προς αναζήτηση σταθερής απασχόλησης στο αντικείμενό τους, ενώ σημειώνουν το έλλειμμα καινοτομίας και αντίστοιχων θέσεων στις ελληνικές επιχειρήσεις σε ερωτηματολόγια σε έρευνες που έχουν γίνει.

Ένας στους τέσσερις  ότι αποφάσισαν να επιστρέψουν στην Ελλάδα : Σε ποσοστό περίπου ένας στους τέσσερις, οι μεταδιδάκτορες δήλωσαν ότι αποφάσισαν να επιστρέψουν στην Ελλάδα προκειμένου να μπορέσουν να συμμετάσχουν σε συγκεκριμένη δράση χρηματοδοτούμενη από το ΕΛΙΔΕΚ που στηρίζει την απασχόλησή τους, εκπαιδευτικά και ερευνητικά, στα πανεπιστήμια. Αξίζει να αναφερθεί ότι η εν λόγω δράση απέτρεψε την αναζήτηση απασχόλησης στο εξωτερικό για έναν στους τρεις, αλλά περίπου λίγο πάνω από τον έναν στους τρεις δήλωσε πως συνεχίζει να σκέφτεται αυτό το ενδεχόμενο. Οι τρεις πιο σημαντικοί λόγοι είναι η αναζήτηση συγκεκριμένου είδους απασχόλησης με ερευνητικό ακαδημαϊκό αντικείμενο η υφιστάμενη κατάσταση στη χώρα και οι προοπτικές επαγγελματικής σταδιοδρομίας.

Διεθνείς λίστες κατάταξης: Η παρουσία των ελληνικών πανεπιστημίων στις διεθνείς λίστες κατάταξης παραμένει σχετικά σταθερή με διακυμάνσεις της θέσης τους μεταξύ των οίκων αξιολόγησης. Διαβάζετε, κατά καιρούς, τις ανακοινώσεις και γνωρίζετε ότι κάποια πανεπιστήμια όπως το ΕΚΠΑ, το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο και το Πανεπιστήμιο Κρήτης βρίσκονται συχνά στις πρώτες θέσεις μεταξύ των ελληνικών πανεπιστημίων και σε θέσεις από το 200 έως το 400, 500 της παγκόσμιας κατάταξης.

Εξ αποστάσεως διδασκαλία λόγω πανδημίας:  Οι συνθήκες της πανδημίας οδήγησαν τα ιδρύματα να αντιμετωπίσουν πλήθος προκλήσεων για τη βέλτιστη αξιοποίηση τεχνολογίας σε ακαδημαϊκό και οργανωσιακό επίπεδο. Είδαμε τα πανεπιστήμια να παίρνουν σχεδόν άμεσα στην ψηφιακή εξ αποστάσεως διδασκαλία, ενίσχυσαν τον εξοπλισμό τους, εφαρμόζουν και αναπτύσσουν νέες τεχνικές και εκπαιδευτικό υλικό αποκτώντας πολύτιμη τεχνογνωσία που είναι απαραίτητη, πια, στη νέα εποχή.

Πιστοποίηση: Τα συστήματα διακυβέρνησης των πανεπιστημίων διεθνώς αυξάνουν τις απαιτήσεις για αυτονομία, λογοδοσία και αποτελεσματική διοίκηση. Γίνονται βελτιώσεις, προχωρούν μπροστά τα ελληνικά πανεπιστήμια συνεχώς και διαπιστώνεται αυτό μέσα από τις δράσεις πιστοποίησης της ΕΘΑΑΕ, η οποία έχει ολοκληρώσει την πιστοποίηση των εσωτερικών συστημάτων διασφάλισης ποιότητας όλων των ιδρυμάτων και, σχεδόν, όλων των προγραμμάτων προπτυχιακών σπουδών που λειτουργούσαν πριν το 2018.

Συγχωνεύσεις των πρώην ΤΕΙ με τα πανεπιστήμια: Στο επόμενο διάστημα, θα προχωρήσουμε στην πιστοποίηση των νέων προγραμμάτων προπτυχιακών σπουδών που προέκυψαν από τις συγχωνεύσεις των πρώην ΤΕΙ με τα πανεπιστήμια.

Τα συμπεράσματα από αυτές τις πιστοποιήσεις -γιατί σε κάθε πιστοποίηση που γίνεται από μία Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων του εξωτερικού- κατατίθεται μία Έκθεση και γίνονται κάποιες παρατηρήσεις και προτάσεις για τη βελτίωση της κατάστασης. Τα συμπεράσματα, επομένως, από αυτήν την πιστοποίηση καταδεικνύουν την ανάγκη για την καθολική εφαρμογή της στρατηγικής διοίκησης στην τεκμηρίωση ποιότητας, την αύξηση της λογοδοσίας και της εξωστρέφειας.

Μεταξύ άλλων, υπογραμμίζεται η ανάγκη για τη συγκρότηση συμβουλευτικών Επιτροπών, για να αξιοποιείται με συστηματικό τρόπο η ανάδραση από εσωτερικά και εξωτερικά ενδιαφερόμενα μέρη.
Προτείνεται η μεγαλύτερη αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών και δεδομένων για την υποστήριξη λήψης αποφάσεων, η ενίσχυση των υποδομών και η αύξηση του πλήθους και της υποστήριξης του ακαδημαϊκού προσωπικού και η ενίσχυση της εξωστρέφειας.

Τα συμπεράσματα πιστοποίησης των επιμέρους προγραμμάτων σπουδών, επίσης, καταδεικνύουν την ανάγκη βελτίωσης της δομής και του περιεχομένου των μαθημάτων, τη σύνδεσή τους με την αγορά εργασίας, την παρακολούθηση της προόδου των φοιτητών, τις προσλήψεις και την εξέλιξη του διδακτικού προσωπικού.

Συνεργασία και διασύνδεση των ΑΕΙ με την οικονομία και τη βιομηχανία: Ως προς τη συνεργασία και διασύνδεση των ΑΕΙ με την οικονομία και τη βιομηχανία έχουν γίνει σημαντικά βήματα στα ελληνικά πανεπιστήμια.

Πρώτον, οι λέξεις επιχειρηματικότητα και καινοτομία δεν είναι πια ταμπού για τα ελληνικά πανεπιστήμια. Προσφέρονται σεμινάρια, μαθήματα, μεταπτυχιακά προγράμματα και διεξάγονται φοιτητικοί διαγωνισμοί με μεγάλη συμμετοχή και των φοιτητών και των καθηγητών.

Δεύτερον, τα ΑΕΙ συνεργάζονται, εδώ και δεκαετίες, με ελληνικές και ξένες εταιρίες, στα πλαίσια ευρωπαϊκών ερευνητικών προγραμμάτων.

Τρίτον, η Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας -σήμερα Γενική Γραμματεία Έρευνας και Καινοτομίας- προκηρύσσει συχνά προγράμματα χρηματοδότησης ερευνητικών έργων που προϋποθέτουν τη συνεργασία των ΑΕΙ με επιχειρήσεις. Το ίδιο κάνουν και άλλοι φορείς, με χαρακτηριστικό παράδειγμα το ιδιαίτερα δημοφιλές πρόγραμμα «ΕΡΕΥΝΩ-ΔΗΜΙΟΥΡΓΩ-ΚΑΙΝΟΤΟΜΩ».

Τέταρτον, πιστοποιημένα εργαστήρια πανεπιστημίων προσφέρουν υπηρεσίες σε ιδιωτικούς και δημόσιους φορείς.

Πέμπτον, επιχειρήσεις χρηματοδοτούν εφαρμοσμένα ερευνητικά προγράμματα στα πανεπιστήμια, για να αναπτυχθεί η τεχνολογία που χρειάζονται οι ίδιες, ώστε να γίνουν πιο ανταγωνιστικές.

Έκτον, το 2019, από τα συνολικά 716 εκατομμύρια ευρώ που κατευθύνθηκαν προς την ανώτατη εκπαίδευση για έρευνα και ανάπτυξη, τα 56 εκατομμύρια προήλθαν από επιχειρήσεις. Είναι μικρό το ποσοστό -γύρω στο 8%- και φυσικά παραμένει το μεγαλύτερο προς όλους χρηματοδότηση για έρευνα και ανάπτυξη να προέρχεται από το κράτος και από ευρωπαϊκά προγράμματα.

Έβδομο, ιδρύονται γραφεία μεταφοράς τεχνολογίας για να υποστηρίξουν την αξιοποίηση των αποτελεσμάτων της έρευνας και τη δημιουργία τεχνοβλαστών.

Όγδοον, ιδρύονται τεχνών βλαστοί και αυξάνονται -όχι ακόμα εντυπωσιακά- οι πατέντες που κατατίθενται.

Ένατο, διοργανώνονται μέρες καριέρας από αρκετά ιδρύματα που δίνουν την ευκαιρία σε εκατοντάδες τελειόφοιτους και απόφοιτους να έρθουν σε επαφή με πιθανούς εργοδότες.

Και δέκατο, να ανακοινώνονται συμπράξεις Τμημάτων Σχολών Ιδρυμάτων με Επιμελητήρια και εργοδοτικούς φορείς, για συγκεκριμένους σκοπούς με συγκεκριμένους στόχους.

Κριτήρια για την  ετήσια τακτικής χρηματοδότησης στα ΑΕΙ: Η ΕΘΑΑΕ έχει προτείνει στο Υπουργείο, σε εφαρμογή του νόμου 4653, μια σειρά κριτηρίων για την κατανομή της συνολικής ετήσιας τακτικής χρηματοδότησης στα ΑΕΙ.

Τα ποιοτικά αυτά κριτήρια εντάσσονται σε 5 ενότητες: Η μία από αυτές αφορά ακριβώς τη διασύνδεση με την κοινωνία, την αγορά εργασίας και την αξιοποίηση της παραγόμενης γνώσης. Περιλαμβάνει τα εξής κριτήρια:

Πρώτον, συμμετοχή Τμημάτων και φοιτητών στην πρακτική άσκηση. Η πρακτική άσκηση είναι πολύ διαδεδομένη στα ελληνικά πανεπιστήμια και πάει καλά.

Δεύτερον, την παροχή υπηρεσιών προς οργανισμούς και επιχειρήσεις και υπηρεσίες από πιστοποιημένα εργαστήρια.

Τρίτον, την οργάνωση από τα Κέντρα Δια Βίου μάθησης που έχουν ιδρύσει τα πανεπιστήμια εκπαιδευτικών προγραμμάτων διά βίου μάθησης.

Τέταρτον, δράσεις μεταφοράς τεχνολογίας και αξιοποίησης της παραγόμενης γνώσης, όπως αυτές καταγράφονται με την ύπαρξη ή όχι γραφείου μεταφοράς τεχνολογίας ή και θερμοκοιτίδων, τον αριθμό διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας, τον αριθμό τεχνοβλιαστών που ιδρύθηκαν και τα έσοδα από πατέντες ή συμμετοχή σε τεχνοβλαστούς για το ίδρυμα.

Και τελευταίο, εφαρμογή γενικότερα δράσεων διασύνδεσης του ΑΕΙ με την αγορά εργασίας.

Διασύνδεση των προγραμμάτων σπουδών με την αγορά εργασίας: Ως προς τη διασύνδεση των προγραμμάτων σπουδών με την αγορά εργασίας, δηλαδή κατά πόσον προσφέρουν τα πανεπιστήμια αυτό που ζητά η εργασία, τα πράγματα είναι πιο δύσκολα κυρίως λόγω του θεσμικού πλαισίου που διέπει τη λειτουργία των προπτυχιακών σπουδών.

Δεν είναι εύκολη η τροποποίηση   προπτυχιακού προγράμματος σπουδών: Με άλλα λόγια, η δημιουργία και η τροποποίηση ενός προπτυχιακού προγράμματος σπουδών δεν είναι εύκολη υπόθεση στο ελληνικό πανεπιστήμιο. Ιδιαίτερα αν απαιτεί και ανάλογη αναπροσαρμογή των αντίστοιχων επαγγελματικών δικαιωμάτων. Συνήθως, οι αναδυόμενες επιστημονικές περιοχές εξυπηρετούνται από νέες κατευθύνσεις σπουδών ή κυρίως από προγράμματα μεταπτυχιακών σπουδών και σειρές επιμορφωτικών σεμιναρίων.

Ίσως, μια πρόσφορη λύση προς αυτήν την κατεύθυνση θα ήταν η αποδέσμευση του προπτυχιακού προγράμματος σπουδών από το Τμήμα, πράγμα που θα επέτρεπε και τη λειτουργία διατμηματικών προγραμμάτων σπουδών, που σήμερα δεν επιτρέπονται.

Έλλειψη κατάλληλα καταρτισμένου εκπαιδευμένου προσωπικού: Συχνά διαβάζουμε στον Τύπο τα παράπονα επιχειρήσεων ή συνδέσμων επιχειρήσεων για την έλλειψη κατάλληλα καταρτισμένου εκπαιδευμένου προσωπικού. Η μομφή απευθύνεται μάλλον κυρίως προς τους πανεπιστημιακούς. Θα παρακολουθήσουμε και εμείς με ενδιαφέρον τις απόψεις που θα διατυπώσουν οι οικονομικοί φορείς, την επόμενη εβδομάδα, στην Επιτροπή.

Εσωτερικά προγράμματα επιμόρφωσης:  Τα πανεπιστήμια δεν μπορούν και δεν πρέπει να διδάσκουν την κάθε τεχνολογία και το κάθε εργαλείο που χρησιμοποιεί το σύνολο των επιχειρήσεων στη χώρα μας. Εκπαιδεύουν τους φοιτητές και τις φοιτήτριες, έτσι ώστε να μπορούν να μάθουν γρήγορα μια νέα μέθοδο, μια νέα διαδικασία που σχετίζεται με την επιστήμη τους. Οι εταιρείες που ζητούν εξειδικευμένο προσωπικό θα πρέπει να έχουν και εσωτερικά προγράμματα επιμόρφωσης στα εργαλεία που αυτές έχουν επιλέξει. Αυτό κάνουν οι περισσότερες εταιρείες, σε όλον τον κόσμο.

Παραμένει χαμηλός ο ρυθμός αποφοίτησης στα Τμήματα Πληροφορικής και Μηχανικών Υπολογιστών: Ενώ όλοι οι εργοδοτικοί φορείς -δημόσιοι και ιδιωτικοί- διαπιστώνουν έλλειψη στελεχών πληροφορικής και μηχανικών υπολογιστών, ο ρυθμός αποφοίτησης στα Τμήματα Πληροφορικής και Μηχανικών Υπολογιστών της χώρας παραμένει χαμηλός. Από τα στοιχεία που έχουμε, στη βάση δεδομένων, οι θέσεις προσφέρονται, από το 2015 μέχρι σήμερα, στα συναφή Τμήματα, περίπου 37 σε όλη τη χώρα –Πληροφορικής, Μηχανικών Πληροφορικής, Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Πληροφορικής- κυμαίνονται σε 8 με 9 χιλιάδες το χρόνο. Κάθε χρόνο, δηλαδή, μπαίνουν περίπου τόσοι. Στα ίδια Τμήματα και για το ίδιο χρονικό διάστημα, τα τελευταία 5 χρόνια, η συνολική ετήσια παραγωγή πτυχίων δεν ξεπερνά τις 4.000. Το γιατί μένουν μέσα στα πανεπιστήμια άνθρωποι, οι οποίοι έχουν εξασφαλισμένες θέσεις εργασίας, μεγάλη ζήτηση μετά την αποφοίτησή τους, πρέπει να διερευνηθεί.

Εθνικό σύστημα ιχνηλάτησης της επαγγελματικής πορείας αποφοίτων: Προκύπτει, επομένως, η ανάγκη καλύτερης παρακολούθησης πορείας των φοιτητών, κατά τη διάρκεια σπουδών τους. Αλλά, κυρίως, μετά την αποφοίτησή τους, μετά τη λήψη του πτυχίου. Η Ελλάδα συμμετέχει για πρώτη φορά στο ευρωπαϊκό και εθνικό σύστημα ιχνηλάτησης της επαγγελματικής πορείας αποφοίτων. Είναι κάτι που ξεκινάει σε όλη την Ευρώπη. Υπάρχει χρηματοδότηση. Θα μπουν, σιγά σιγά, όλα τα πανεπιστήμια και αρχίζουν να ενδιαφέρονται για το τι κάνουν οι απόφοιτοι τους, όσο ενδιαφέρεται ή πρέπει να ενδιαφέρεται και η Κυβέρνηση και η κοινωνία, αλλά και οικονομικοί φορείς.

Έτσι αναπτύσσεται ένα ευρωπαϊκό δίκτυο ιχνηλάτησης αποφοίτων, θεσμοθετούνται εθνικά κέντρα αναφοράς και λαμβάνεται μέριμνα για την επιστημονική και οικονομική υποστήριξη των πανεπιστημίων σε σχέση με αυτό το θέμα.

Προτάσεις

Ο Π. Μήτκας διατύπωσε τις ακόλουθες προτάσεις:

Θεωρούμε ότι η θεσμοθέτηση των βιομηχανικών διδακτορικών είναι μία δράση, η οποία θα βοηθήσει στη μεταφορά τεχνογνωσίας μεταξύ των πανεπιστημίων και των ελληνικών εταιρειών.
 Τα βιομηχανικά διδακτορικά είναι πολύ διαδεδομένα σε χώρες του ευρωπαϊκού βορρά, όπως Δανία, Ολλανδία, Σουηδία και πολλοί δικοί μας απόφοιτοι αποφασίζουν να τα επιλέξουν σαν πρόταση για μεταπτυχιακές σπουδές και προβλέπονται και στα κονδύλια του Υπουργείου από το Ταμείο Ανάκαμψης.

Σίγουρα θα πρέπει να γίνουν παραπάνω βήματα για να απελευθερωθούν οι ΕΛΚΕ από το δημόσιο λογιστικό.

Αυτό το ζητάνε όλα τα πανεπιστήμια και είναι σωστό.

Προτείνεται από τις περισσότερες επιτροπές πιστοποίησης που έχουν δει τμήματα μηχανικών, διοίκησης επιχειρήσεων και θετικών επιστημών, να θεσπιστεί συμβουλευτική επιτροπή για κάθε τμήμα από επιχειρηματικά στελέχη, η οποία θα μεταφέρει στα μέλη ΔΕΠ τις τάσεις και τις ανάγκες της εκάστοτε αγοράς εργασίας.

Προτείνουμε, επίσης, να θεσπιστούν κίνητρα για την προσφορά υποτροφιών στα πανεπιστήμια από τις εταιρείες.

Ενδεχομένως, νομοθετική ρύθμιση για τη λειτουργία διατμηματικών προγραμμάτων προπτυχιακών σπουδών και η περαιτέρω ενίσχυση της χρηματοδότησης της βασικής έρευνας, αλλά και της υποστήριξη υποψηφίων διδακτόρων και μεταδιδακτόρων, ενδεχομένως μέσω του ΕΛΙΔΕΚ ή άλλων οργανισμών.
Θα πρέπει να αποφασίσουμε ως χώρα αν τα πανεπιστήμια μας θα αποτελέσουν τον κινητήριο μοχλό, την κινητήρια δύναμη της ανάπτυξης ή αν απλώς θα στηρίζουν την τοπική ανάπτυξη με τη λειτουργία τους, με την παρουσία τους.

Θα θυμίσω ότι καμία οικονομική κρίση δεν ξεπεράστηκε χωρίς ισχυρή και ποιοτική ανώτατη εκπαίδευση και ότι το δημόσιο πανεπιστήμιο ισχυροποιείται όταν έχει διακομματική στήριξη με διάρκεια στο χρόνο. 

Ο πρόεδρος της ΕΘΑΑΕ, απαντώντας σε ερωτήσεις Βουλευτών τόνισε τα εξής:

Χρειαζόμαστε  χρειάζονται νέους ανθρώπους, νέο αίμα στα Πανεπιστρήμια: Όσον αφορά την αναπλήρωση των μελών ΔΕΠ. Το είπα και θα συνεχίσω να το λέω, ότι τα Πανεπιστήμια χρειάζονται νέους ανθρώπους, νέο αίμα και για τις νέες τεχνολογίες και για τις νέες αναδυόμενες επιστήμες. Για να διδαχθεί κάτι καινούργιο, κάτι που βγήκε πριν από πέντε χρόνια, χρειαζόμαστε νέους ανθρώπους. Δεν μπορεί να το διδάξει ένας καθηγητής που είναι 30 χρόνια σε κάποιο τμήμα. Επομένως, χρειάζεται νέο αίμα στα Πανεπιστήμια.

Η Ελλάδα θα έπρεπε να είναι πρωτοπόρος Ανθρωπιστικές Σπουδές:  Η Ελλάδα θα έπρεπε να είναι πρωτοπόρος σε αυτό που ονομάζεται, Digital Humanities, γιατί έχουμε και το πανεπιστημιακό υπόβαθρο, την πρωτοπορία αν θέλετε στις Ανθρωπιστικές Σπουδές, έχουμε τους αρχαιολογικούς χώρους, το πρωτογενές υλικό και όμως δεν έχουμε καταφέρει να στήσουμε ένα πρόγραμμα σπουδών σε όλη τη χώρα σε αυτήν την κατεύθυνση.

Εκεί εμπλέκονται, αυτό που σωστά ανέφερε και κάποιος άλλος νομίζω, τα επαγγελματικά δικαιώματα. Τα επαγγελματικά δικαιώματα χρειάζεται να είναι περιχαρακωμένα για το δημόσιο κυρίως, αλλά, όταν κάποιος θέλει να δουλέψει έξω και θέλει να σπουδάσει κάτι διαφορετικό θα έπρεπε να έχει αυτήν τη δυνατότητα. Αυτή τη στιγμή το Ελληνικό Πανεπιστήμιο δεν έχει αυτήν την ευελιξία σε προπτυχιακό επίπεδο. Σε μεταπτυχιακό επίπεδο έχει ευελιξία, το κάνει και το κάνει καλά. Γι’ αυτό από τα 430 προπτυχιακά προγράμματα σπουδών φτάνουμε να έχουμε 1100 προγράμματα μεταπτυχιακών σπουδών καλύπτοντας όλη την γκάμα.

Να υπάρχει   ανάλογος αριθμός διδασκόντων και οι ανάλογες υποδομές : Εάν η πολιτεία θέλει να μπαίνουν στα πανεπιστήμια αυτοί οι αριθμοί των φοιτητών θα πρέπει να διασφαλίζει ότι θα υπάρχει και ο ανάλογος αριθμός διδασκόντων και οι ανάλογες υποδομές. Η άποψή μου είναι ότι πρέπει τα πανεπιστήμια να λειτουργούν με έναν αποδεκτό λόγο φοιτητών ανά διδάσκοντα. Όχι, δεν έχω αντίρρηση στο να μπαίνουν περισσότεροι στα πανεπιστήμια.

Η  λύση     δεν είναι η ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων: Η  λύση στα προβλήματα του δημόσιου πανεπιστημίου δεν είναι η ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων. Η ελληνική κοινωνία έχει κάνει μια τεράστια επένδυση στο δημόσιο πανεπιστήμιο, η ΕΘΑΑΕ φροντίζει για τη βελτίωση της ποιότητας στο δημόσιο πανεπιστήμιο. Έχω υπηρετήσει στο δημόσιο πανεπιστήμιο και θέλω να προχωρά, να βελτιώνεται και να ανεβαίνει διαρκώς. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορούν να λειτουργούν ιδιωτικά πανεπιστήμια. Αλλά δεν αποτελούν τη λύση στα προβλήματα, αν θεωρήσουμε ότι έχουμε μόνο προβλήματα, του δημόσιου πανεπιστημίου.