Η Παιδεία, η Εκπαίδευση και ο «Νόμος Γαβρόγλου»

Μέχρι τώρα τα υπουργεία Παιδείας που συντηρούσαν τα ΤΕΙ σε υβριδική μορφή, εγκληματούσαν σε βάρος των νέων και της χώρας.

24/09/2017

Άκουσε το άρθρο

Νικήτας Χιωτίνης, Διευθυντής ΣΓΤΚΣ ΤΕΙ Αθήνας

Σε άρθρα μας στο φιλόξενο ESOS (https://www.esos.gr/arthra/52645/o-rolos-ton-panepistimion και https://www.esos.gr/arthra/51114/ti-einai-panepistimiako-kai-ti-katarti…),  είχαμε αναφερθεί με συντομία στην προέλευση των Πανεπιστημίων και στο σημερινό τους ρόλο, με τις νέες συνθήκες. Καταφανής η σύγκληση του ρόλου των  Πανεπιστημίων, όλων των εποχών,   στην παροχή ενός ευρύτερου γνωσιολογικού υποβάθρου, προσαρμοσμένο πάντοτε στους συλλογικούς στόχους της εκάστοτε εποχής και όχι στη παροχή εκπαίδευσης σε δεξιότητες της συγκυρίας. Καταφανής η εγκατάλειψη του συρρικνωμένου αλλά και πρόσκαιρου  καταρτισιακού/επαγγελματικού ρόλου τους με στόχευση στη συγκυρία, που διήρκησε άλλωστε  πολύ λίγο,   κυρίως   μετά τους δύο μεγάλους Πολέμους και μέχρι τη δεκαετία του -70. Οι σημερινές συνθήκες απαιτούν να έχουν διαφορετικό γνωσιολογικό περιεχόμενο.  

«Παλαιότερα η γνώση ταυτίζονταν με την πληροφορία.  Τώρα η πληροφορία δεν είναι ένα στοιχείο γύρω από το οποίο συγκροτείται η γνώση. Άρα, έχει αλλάξει το τι σημαίνει γνώση, άρα τι σημαίνει διδασκαλία, άρα ο τρόπος που είναι οργανωμένα τα Πανεπιστήμια»   εύστοχα διετύπωσε ο σημερινός Υπουργός Παιδείας. Η έννοια της γνώσης είναι διαφορετική από αυτήν της δεκαετίας του -60, άρα πρέπει να ξανασκεφτούμε τη δομή όλων των Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων της χώρας.

Τα Εκπαιδευτικά μας Ιδρύματα θα πρέπει πρωτίστως να τα διαχωρίσουμε σε αυτά που στοχεύουν κυρίως στην  Παιδεία των νέων και σε αυτά που παρέχουν κυρίως Εκπαίδευση. Γιατί Παιδεία και Εκπαίδευση  σημαίνουν διαφορετικά πράγματα, παρότι και τα δύο   χρειάζεται να συμβαδίζουν, κυρίως στις μικρότερες ηλικίες των παιδευομένων, γιατί σε αυτές τις ηλικίες σχηματοποιείται η Παιδεία.

Αλλά υπάρχουν και κρίσιμες δεξιότητες, π.χ. η Ιατρική,  στις οποίες τα Εκπαιδευτικά Κέντρα οφείλουν να επανέρχονται μετ’ επιτάσεως σε ζητήματα ευρύτερα του στενού γνωσιολογικού περιεχομένου της επιστήμης, δηλαδή σε ηθικά και φιλοσοφικά ζητήματα.  

Η Παιδεία λοιπόν  αναφέρεται πρωτίστως στον ηθικό και φιλοσοφικό εμπλουτισμό ή ανάπτυξη  των παιδευομένων, ενώ η Εκπαίδευση πρωτίστως στην παροχή δεξιοτήτων προς εκτέλεση ωφέλιμης τέχνης προς το καλό του συνόλου αλλά και του εξασκούντος την τέχνη αυτή (τέχνη υπό την έννοια που της έδιναν οι γιαγιάδες μας και όχι με τη σημερινή συρρικνωμένη έννοιά της).

Δηλαδή η Εκπαίδευση είναι πρωτίστως επαγγελματική. Με δεδομένο ότι ο αριθμός των  επαγγελμάτων που προστατεύονται  ολοένα και ελαττώνονται σήμερα σε αριθμό –δεν κρίνω αν καλώς ή κακώς γίνεται αυτό, απλώς αναφέρω τη σημερινή αναπόφευκτη πραγματικότητα- ο στόχος σήμερα των νέων που θέλουν να ασκήσουν επάγγελμα, πρέπει να είναι η αναζήτηση εκπαίδευσης που θα ωφελήσει όλους  και όχι η πάση θυσία αναζήτηση τίτλων.  Αναφέρομαι στα μη προστατευμένα από τα επιστημονικά Επιμελητήρια και Συλλόγους επαγγέλματα, που όσο πάει και αυξάνονται σε αριθμό.   Σχεδόν εξαφανίζονται τα απονεμόμενα από την Πολιτεία «επαγγελματικά δικαιώματα» που αντιστοιχούν σε επίπεδα τίτλων σπουδών για το παραμικρό. Επί πλέον το παλαιότερο όνειρο της πρόσληψης από τον δημόσιο τομέα της οικονομίας έχει καταφανώς παρέλθει, άρα η κατοχή τίτλων σπουδών που νομοθετικώς απαιτεί το Κράτος για τους υπαλλήλους του δεν έχει πλέον ιδιαίτερη αξία.  Η κοινωνία αναζητά σήμερα επαγγέλματα που χρειάζεται για την ανάπτυξή της, αδιαφορώντας για τους ακαδημαϊκούς τίτλους που κατέχει ο δεξιοτέχνης.   

Με άλλα λόγια, σήμερα δεν έχει σημασία τι πτυχίο έχεις, αλλά τι ξέρεις να κάνεις και αν αυτό που ξέρεις να κάνεις είναι χρήσιμο για σένα και για την κοινωνία. Θεωρώ το νέο Νόμο για την Παιδεία, το «νόμο-Γαβρόγλου», ως τον μόνο νόμο για την Παιδεία που προσπαθεί να δει τα ζητήματα στη σωστή τους διάσταση και να θέσει τις βάσεις για την ανάπτυξη της χώρας. Αρκεί από μόνος του; Βεβαίως και όχι. Χωρίς την αλλαγή νοοτροπίας, των γονέων κυρίως, αλλά και γενικότερα της κοινωνίας μας, θα βρεθεί άνευ πεδίου αναφοράς και θα συνεχίσουμε στην αδιέξοδη πορεία στην οποίαν έχουμε ως χώρα εγκλωβιστεί.    

Ο νέος λοιπόν αυτός Νόμος επιχειρεί επανίδρυση του πρακτικώς καταργημένου σήμερα Λυκείου, που έχει ως κατ’ εξοχήν αποστολή την ανάπτυξη της Παιδείας των νεοελλήνων, καθώς και την παροχή του ολοένα και περισσότερο απαιτητικού τεχνικού γνωσιολογικού υποβάθρου, που πρέπει όλοι να διαθέτουν.   Θα το επιτύχει; Μόνο αν βρει το κατάλληλο υπόβαθρο στους εκπαιδευτικούς αλλά και στους νέους και νέες που δεν θα έχουν εγκλωβιστεί σε παρωχημένες νοοτροπίες.

Σε επίπεδο μεταλυκειακής εκπαίδευσης, ο νέος αυτός Νόμος, μαζί με άλλες νομοθετικές ενέργειες του σημερινού Υπουργείου παιδείας,  επιχειρεί να κάνει το τοπίο της τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης –εδώ μιλάμε δηλαδή κυρίως για Εκπαίδευση- να συμβαδίσει με το αντίστοιχο διεθνές.

Αρχικώς, η σημερινή ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας, καταργεί σταδιακώς τα υβρίδια ΤΕΙ, με αρχή τη δημιουργία Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής, με τη συνένωση ΤΕΙ Αθήνας και ΤΕΙ Πειραιά. Δεν είναι δυνατόν να εγκλωβίζουμε νέους και νέες σε τετραετείς σπουδές που δεν τους δίνουν τις ακαδημαϊκές δυνατότητες που δίνουν τα τετραετή Πανεπιστήμια, όπως ονομάζονται σε όλον τον κόσμο οι τετραετείς μεταλυκειακές σπουδές. Μέχρι τώρα τα υπουργεία Παιδείας που συντηρούσαν τα ΤΕΙ σε υβριδική μορφή, εγκληματούσαν σε βάρος των νέων και της χώρας. Βεβαίως όλα αυτά πρέπει να γίνουν με τρόπο εξορθολογισμένο, στο μέτρο του δυνατού και εφικτού. Ελπίζουμε άλλωστε παρόμοιες ενέργειες να γίνουν και για όσα  πανεπιστημιακά τμήματα   είναι ανορθολογικώς δομημένα και υπάρχουν αρκετά.  

Στη συνέχεια, θεσμοθετούνται τα Περιφερειακά Ακαδημαϊκά Συμβούλια και η δημιουργία διετών επαγγελματικών σπουδών υπό την ευθύνη των Πανεπιστημίων. Πρόκειται για τις κατ’ εξοχήν αναπτυξιακές θεσμοθετήσεις, θα τολμούσα να πω πως πρόκειται για τη βάση   ανάπτυξης της χώρας. Τα αντιπολιτευόμενα κόμματα είτε δεν έχουν καταλάβει τίποτα, είτε παραμένουν στην  «αντιπολίτευση για την αντιπολίτευση..και γαία πυρί μιχθήτω».

Με τη δημιουργία Περιφερειακών Ακαδημαϊκών Συμβουλίων, τα Πανεπιστήμια ανοίγονται στην κοινωνία και στους αναπτυξιακούς φορείς. Σε πλήρη αντίθεση με το «νόμο-Διαμαντοπούλου», που με τα Συμβούλια Διοίκησης κλείνονταν ακόμα περισσότερο στον εαυτό τους, δίκην ελιτ αποκομμένης από την υπόλοιπη κοινωνία και αυτοχριζόμενης ως αυθεντίας, τα σημερινά Πανεπιστήμια και η σημερινή Εκπαίδευση των νέων γίνονται, σε κάποιο βαθμό τουλάχιστον, ζήτημα των κοινωνιών.  

Με τη δημιουργία διετών επαγγελματικών προγραμμάτων σπουδών, υπό την ευθύνη των Πανεπιστημίων, δίνεται τη δυνατότητα στην κάθε Περιφέρεια της χώρας να προτείνει και να αποφασίζει για τις ειδικότητες που χρειάζεται να αναπτυχθεί, ενισχύοντας  το δικό της ανθρώπινο και εδαφικό κεφάλαιο. Χωρίς οι νέοι και νέες να στρέφονται σε δαπανηρές προετοιμασίες για να σπουδάσουν δαπανηρά, σε ειδικότητες που δεν θα βοηθήσουν μήτε αυτούς μήτε τη χώρα, θα εισέρχονται σε αυτά άνευ εξετάσεων.  Αφού βεβαίως αποφοιτήσουν πρώτα  από ένα πραγματικό Λύκειο. Αρκεί αυτή η θεσμοθέτηση;

Όχι βεβαίως. Απαιτείται και εδώ αλλαγή νοοτροπίας όλων μας,  ειδάλλως πάλι αυτός ο θεσμός θα βρεθεί άνευ πεδίου αναφοράς του.

Θεωρώ πως   ο σημερινός Νόμος για την Παιδεία είναι ιστορικής σημασίας, δηλαδή μπορεί να αποκτήσει ιστορική σημασία. Αρκεί οι αντιπολιτευόμενοι, αλλά και οι συμπολιτευόμενοι, να μάθουν να διαβάζουν σωστά, να κρίνουν αντικειμενικά και να σκέφτονται πολιτικά και όχι κομματικά. Για την ικανότητα τους πάντως «να σκέφτονται πολιτικά», που απαιτεί ανάλογες γνώσεις και ικανότητες στοχασμού, έχω  έντονες αμφιβολίες….

 

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ:

ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΣΧΟΛΙΟΥ

Συκοφαντικά και υβριστικά σχόλια δεν δημοσιεύονται και διαγράφονται. Επίσης δεν επιτρέπεται στα σχόλια να αναγράφονται links τα οποία διαγράφονται. Το esos δεν φέρει ευθύνη για τα επώνυμα ή ανώνυμα σχόλια που φιλοξενεί. Σε περίπτωση που θεωρείτε πως θίγεστε από κάποιο εξ αυτών, επικοινωνήστε μέσω της φόρμας επικοινωνίας έτσι ώστε να αφαιρεθεί.

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ