π. Γενικός Διευθυντής Εθνικής Βιβλιοθήκης : Κίνδυνος να μετατραπεί η Εθνική Βιβλιοθήκη Ελλάδος σε μια συνηθισμένη Βιβλιοθήκη

Δημοσίευση: 06/02/2017

ΡΕΠΟΡΤΑΖ ESOS

π. Γενικός Διευθυντής Εθνικής Βιβλιοθήκης : Κίνδυνος να μετατραπεί η Εθνική Βιβλιοθήκη Ελλάδος σε μια συνηθισμένη Βιβλιοθήκη

“Έκπληξη και απορία – που μου δίνει την εντύπωση φωτογραφική στόχευσης - μου δημιούργησε η περιγραφή των προσόντων για την πλήρωση της θέσης του Γενικού Διευθυντή της ΕΒΕ"

Την ανησυχία του ότι οι διατάξεις για τις Βιβλιοθήκες που κατατέθηκαν, από τον υπουργό Παιδείας Κ. Γαβρόγλου, προς ψήφιση, στη Βουλή, θα μετατρέψουν τη Εθνική Βιβλιοθήκη Ελλάδος σε μια συνηθισμένη βιβλιοθήκη , διατυπώνει   ο πρώην  Γενικός Διευθυντής  της Εθνικής Βιβλιοθήκης ( ΕΒΕ)   και πρώην  Πρόεδρος του Γενικού Συμβουλίου Δημοσίων Βιβλιοθηκών και Γενικών Αρχείων του Κράτους Δρ. Γιώργος  Ζάχος, με επιστολή προς το esos.

Ο κ. Ζάχος που σήμερα είναι Διευθυντής της Βιβλιοθήκης του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, εκφράζει επίσης την  «έκπληξη και απορία – που μου δίνει την εντύπωση φωτογραφική στόχευσης - μου δημιούργησε η περιγραφή των προσόντων  για την πλήρωση της θέσης του Γενικού Διευθυντή της ΕΒΕ».  

Παρά τους ισχυρισμούς της Εισηγητικής Έκθεσης ότι «οι επιστημονικές αρμοδιότητες του Γενικού Διευθυντή είναι καθοριστικές στην ενσωμάτωση των διεθνών τάσεων και εξελίξεων στο χώρο της βιβλιοθηκονομίας και επιστήμης της πληροφορίας» το σχέδιο, τονίζει ο κ. Ζάχος, διαγράφει την ισχύουσα υποχρέωση για Διδακτορικό Δίπλωμα στην Βιβλιοθηκονομία ή την Επιστήμη της Πληροφόρησης ή την με κάθε τρόπο γνώση αντικειμένων Βιβλιοθηκονομίας και ορίζει ότι « οι υποψήφιοι απαιτείται να διαθέτουν …. ββ) διδακτορικό δίπλωμα ή μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών οποιουδήποτε γνωστικού αντικειμένου της ημεδαπής ή αναγνωρισμένοι της αλλοδαπής, και γγ) άριστη γνώση της αγγλικής γλώσσας καθώς και καλή γνώση μίας (1) τουλάχιστον ακόμη ξένης γλώσσας και ότι «Συνεκτιμώνται η κατοχή τίτλου σπουδών στη βιβλιοθηκονομία ή στην επιστήμη της πληροφορίας …..».

Αν έτσι έχουν τα πράγματα, σημειώνει ο κ. Ζάχος,  γιατί δεν γίνεται πλήρωση της θέσης από το Μητρώο Επιτελικών Στελεχών της Δημόσιας Διοίκησης και περιγράφονται τα προσόντα του Γενικού Διευθυντή της ΕΒΕ;

Ο κ. Ζάχος σχετικά με την  αναμενόμενη μεταφορά της ΕΒΕ  στις νέες σύγχρονες εγκαταστάσεις που χρηματοδότησε και ανέγειρε το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος  σημειώνει πως «πρέπει να προκαλέσει τον επανασχεδιασμό όλου του πλέγματος των Βιβλιοθηκών και των Γενικών Αρχείων της χώρας με βάση τα ισχύοντα διεθνώς και να μην γίνει αφορμή να ψηφιστούν ανεφάρμοστες προβλέψεις και αποσπασματικές ίσως  και φωτογραφικές διατάξεις».

Ακολουθεί ολόκληρη η επιστολή του  πρώην Γενικού Διευθυντή της Εθνικής Βιβλιοθήκης Ελλάδος Δρ. Γ.  Ζάχου προς το esos.

Κύριε Διευθυντά,

Σας απευθύνω αυτή την επιστολή με αφορμή τη συζήτηση που ξεκίνησε στη Βουλή του σχεδίου Νόμου «σκούπα» του Υπουργείου Παιδείας, Έρευνας & Θρησκευμάτων με τίτλο «Ρύθμιση θεμάτων του Κρατικού Πιστοποιητικού γλωσσομάθειας, της Εθνικής βιβλιοθήκης της Ελλάδας και άλλες διατάξεις».

Η θητεία μου ως Διευθυντή  της Εθνικής Βιβλιοθήκης ( ΕΒΕ)  και η εμπειρία μου από τη σύνταξη της ισχύουσας για την Εθνική Βιβλιοθήκη νομοθεσίας ( Ν. 3149/2003) καθώς και η θητεία μου ως Προέδρου του Γενικού Συμβουλίου Δημοσίων Βιβλιοθηκών και Γενικών Αρχείων του Κράτους μου επιτρέπει να κάνω μερικές παρατηρήσεις επί του ανωτέρω σχεδίου  νόμου ελπίζοντας ότι  θα βοηθήσω στην καλύτερη διαμόρφωση του.

Προφανώς είναι αναγκαίο να νομοθετηθούν θέματα που έχουν να κάνουν με την αναμενόμενη μεταστέγαση της Εθνικής Βιβλιοθήκης στις νέες της εγκαταστάσεις στο «Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος» (ΚΠΙΣΝ).

Εκφράζω όμως την έκπληξη και την απορία μου για τη σκοπιμότητα επαναδιατύπωσης  της Αποστολής της ΕΒΕ με τρόπο που όπως διατυπώνεται δίνει την εντύπωση ότι μετατρέπει την Εθνική Βιβλιοθήκη σε μια συνηθισμένη Βιβλιοθήκη.  Με την προτεινόμενη διατύπωση η Εθνική Βιβλιοθήκη - Παρακαταθήκη της Πνευματικής παραγωγής των ελλήνων όπως περιγράφεται στην ισχύουσα νομοθεσία  μετατρέπεται σε Βιβλιοθήκη «Τεκμηρίων του ελληνικού πολιτισμού και της πρόσληψής του διαχρονικά, καθώς και σημαντικών αντιπροσωπευτικών Τεκμηρίων της πνευματικής παραγωγής του ανθρώπου…».

Θέλω να πιστεύω ότι δεν είναι τέτοια η πρόθεση αλλά όταν η προτεινόμενη ρύθμιση ορίζει ότι τα τεκμήρια που δημιουργούνται ή δημοσιεύονται στην Ελλάδα, καθώς και Τεκμήρια που δημιουργούνται ή δημοσιεύονται στο εξωτερικό αλλά συνδέονται ή έχουν συνάφεια με τους ανθρώπους, τη χώρα, τις παραδόσεις και τον πολιτισμό της Ελλάδας, συγκροτούν τις Ειδικές Συλλογές της Εθνικής Βιβλιοθήκης οι ανησυχίες μου μεγαλώνουν.

Αναφορά για εθνικό ρόλο γίνεται μόνο στη συγκέντρωση των ψηφιακών δημοσιευμάτων και μόνο ( Εθνικό Ψηφιακό Αποθετήριο). Αν για κάποιο λόγο πρέπει να επαναδιατυπωθεί η αποστολή της Εθνικής Βιβλιοθήκης πρέπει να γίνει με προσοχή ώστε να γίνεται ξεκάθαρος ό ρόλος της ως Εθνικής Βιβλιοθήκης!

Έκπληξη και απορία – που μου δίνει την εντύπωση φωτογραφική στόχευσης - μου δημιούργησε η περιγραφή των προσόντων  για την πλήρωση της θέσης του Γενικού Διευθυντή της ΕΒΕ.  Παρά τους ισχυρισμούς της Εισηγητικής Έκθεσης ότι «οι επιστημονικές αρμοδιότητες του Γενικού Διευθυντή είναι καθοριστικές στην ενσωμάτωση των διεθνών τάσεων και εξελίξεων στο χώρο της βιβλιοθηκονομίας και επιστήμης της πληροφορίας» το σχέδιο διαγράφει την ισχύουσα υποχρέωση για Διδακτορικό Δίπλωμα στην Βιβλιοθηκονομία ή την Επιστήμη της Πληροφόρησης ή την με κάθε τρόπο γνώση αντικειμένων Βιβλιοθηκονομίας και ορίζει ότι « οι υποψήφιοι απαιτείται να διαθέτουν …. ββ) διδακτορικό δίπλωμα ή μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών οποιουδήποτε γνωστικού αντικειμένου της ημεδαπής ή αναγνωρισμένοι της αλλοδαπής, και γγ) άριστη γνώση της αγγλικής γλώσσας καθώς και καλή γνώση μίας (1) τουλάχιστον ακόμη ξένης γλώσσας και ότι «Συνεκτιμώνται η κατοχή τίτλου σπουδών στη βιβλιοθηκονομία ή στην επιστήμη της πληροφορίας …..». Αν έτσι έχουν τα πράγματα γιατί δεν γίνεται πλήρωση της θέσης από το Μητρώο Επιτελικών Στελεχών της Δημόσιας Διοίκησης και περιγράφονται τα προσόντα του Γενικού Διευθυντή της ΕΒΕ;

Οι συντάκτες του σχεδίου Νόμου επαναδιατύπωσαν την διάταξη για υποχρεωτική κατά νόμο κατάθεση και ορίζουν ότι « ο εκδότης ή ο συγγραφέας όταν δεν υπάρχει εκδότης, υποχρεούται να καταθέτει στην ΕΒΕ τέσσερα (4) αντίτυπα Τεκμηρίων κάθε είδους και μορφής υλικού μέσου, όπως εντύπου, οπτικοακουστικού, ηλεκτρονικού, από τα οποία το ένα (1) προορίζεται για την Βιβλιοθήκη της Βουλής των Ελλήνων…» αλλά παρά την αύξηση των αντιτύπων – γιατί άραγε; - δεν πρόβλεψαν τίποτα για την εφαρμογή της.

Αυτό που χρειάζεται να νομοθετηθεί είναι οι διαδικασίες και οι τρόποι που θα εξασφαλίζουν την ανταπόκριση των εκδοτών στην κατά νόμο κατάθεση εκδόσεων, και για τη διευκόλυνσή τους με κάποιο τρόπο στη δωρεά τόσων αντιτύπων και όχι η κατάθεση τεσσάρων αντιγράφων… ηλεκτρονικού ή οπτικοακουστικού υλικού! Για το πώς εφαρμόζεται μια διάταξη για κατά νόμο κατάθεση ηλεκτρονικών τεκμήριων  και πως  αυτή συνάδει με την εθνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία για τα Πνευματικά Δικαιώματα των δημιουργών ψηφιακού περιεχομένου είναι επίσης θέματα πολύ σημαντικά και να δεν περιγραφούν όσο και αν θέλουμε δεν θα δημιουργήσουμε ποτέ  «Εθνικό Αποθετήριο Ηλεκτρονικών Εκδόσεων».

Η προτεινόμενη ρύθμιση χωρίς καμία σκέψη για την αποστολή, τον ρόλο και τις δυνατότητες της Βιβλιοθήκης της Βουλής επαναλαμβάνει τις ισχύουσες - που αυθαίρετα προστέθηκαν κατά την συζήτηση του Ν. 3149/2003 στη Βουλή - και μετατρέπουν τη Βιβλιοθήκη της Βουλής σε μια δεύτερη Εθνική Βιβλιοθήκη. Για να μην υπάρχει καμία αμφιβολία για αυτό το σχέδιο νόμου  προβλέπει  ότι: «οι εκδότες ή οι συγγραφείς, όταν δεν υπάρχει εκδότης, υποχρεούνται να καταθέτουν δύο αντίτυπα κάθε είδους εντύπων που εκδίδουν στη Βιβλιοθήκη της Βουλής» και ότι «Η υποχρέωση κατάθεσης αφορά επίσης τις οπτικοακουστικές και τις ηλεκτρονικές εκδόσεις σε φυσική μορφή και τις ηλεκτρονικές εκδόσεις σε μορφή προσβάσιμη μέσω του διαδικτύου, σε ένα αντίτυπο.»

Κύριε Διευθυντά,

Υπάρχουν πολλά που πρέπει να γίνουν για την Εθνική Βιβλιοθήκη της πατρίδας μας, για τις Δημόσιες Βιβλιοθήκες μας και για τα Γενικά Αρχεία του Κράτους.

Η αναμενόμενη μεταφορά της ΕΒΕ  στις νέες σύγχρονες εγκαταστάσεις που χρηματοδότησε και ανέγειρε το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος πρέπει να προκαλέσει τον επανασχεδιασμό όλου του πλέγματος των Βιβλιοθηκών και των Γενικών Αρχείων της χώρας με βάση τα ισχύοντα διεθνώς και να μην γίνει αφορμή να ψηφιστούν ανεφάρμοστες προβλέψεις και αποσπασματικές ίσως  και φωτογραφικές διατάξεις.

Σας ευχαριστώ πολύ!

Με εκτίμηση

Δρ. Γιώργος  Ζάχος
Διευθυντής της Βιβλιοθήκης του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων

Σχόλια (1)

Alkimos
|

Προφανώς ο κ. Ζάχος δεν γνωρίζει ή παραβλέπει (παρά την εμπειρία του) τη διαδικασία πλήρωσης αντίστοιχων θέσεων στο εξωτερικό και σε χώρες όπου έχουν πολλαπλά μεγαλύτερη παράδοση κουλτούρας βιβλιοθηκών.
Σε καμία τέτοια προκήρυξη δεν απαιτείται η κατοχή διδακτορικού τίτλου σπουδών στη Βιβλιοθηκονομία ή την Επιστήμη της Πληροφόρηση. Αντίθετα εκτός από το πτυχίο Πανεπιστημίου συνεκτιμάται στην επιλογή η κατοχή μεταπτυχιακού (ή διδακτορικού) τίτλου σπουδών σε τέτοιο αντικείμενο, ή ορισμένες φορές απαιτείται η κατοχή μόνο μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών (σε καμία περίπτωση διδακτορικού - αυτή ήταν φωτογραφική διάταξη καθώς έδινε τη δυνατότητα π.χ. διδακτορικά με άσχετο αντικείμενο [δηλ. διδακτορικά που θα μπορούσαν να έχουν το ίδιο αντικείμενο μελέτης σε οποιοδήποτε άλλο φορέα] που απλά αφορούσαν βιβλιοθήκες βαφτίζονται ως διδακτορικά στο ζητούμενο αντικείμενο).
Κατά συνέπεια οι προβλέψεις για την ΕΒΕ εκσυγχρονίζουν το αναχρονιστικό και κλειστό πλαίσιο επιλογής Γεν. Διευθυντή και το εναρμονίζουν με αντίστοιχες καλές πρακτικές του εξωτερικού.


Διεύθυνση URL: https://www.esos.gr/arthra/48854/p-genikos-dieythyntis-ethnikis-vivliothikis-kindynos-na-metatrapei-i-ethniki