Τοποθέτηση του Ν. Φίλη, τομεάρχη Παιδείας ΣΥΡΙΖΑ στη Σύνοδο των Πρυτάνεων χθες (15.7) στους Δελφούς, όπου εκπροσώπησε το ΣΥΡΙΖΑ μαζί με την αναπλ. τομεάρχη Μερόπη Τζούφη.

1. Επί ενάμιση χρόνο μένουν κλειστά τα πανεπιστήμια και το ίδιο χρονικό διάστημα, με ορισμένα διαλείμματα, παρέμειναν κλειστά τα σχολεία. Πρόκειται για αρνητικό πανευρωπαϊκό ρεκόρ. Το παράδοξο αυτό επισήμανε και ο αρχιτέκτονας του προγράμματος Pisa και στέλεχος του ΟΟΣΑ, καθ. Σλάιχερ. Είναι ανάγκη το Σεπτέμβριο να ανοίξουν όλα τα πανεπιστήμια και τα σχολεία, να επανέλθουμε στη δια ζώσης διδασκαλία. Σ’ αυτό βοηθάει ο εμβολιασμός πανεπιστημιακών, εκπαιδευτικών, φοιτητών και μαθητών. Για αυτό χρειάζεται να υπάρξει πειθώ και όχι αυταρχικά μέτρα και εντολές για να προχωρήσει γρηγορότερα ο εμβολιασμός. Και όπου συνεχίζεται η εκκρεμότητα, να προβλεφθεί η παρουσία υγειονομικών μονάδων στα πανεπιστήμια και τα μεγάλα σχολικά συγκροτήματα, ώστε επί τόπου να γίνονται rapid test. Η ιδέα για υποχρεωτικό εμβολιασμό στους εκπαιδευτικούς και τους νέους, που διακινείται με προχειρότητα και επιπολαιότητα από κυβερνητικούς κύκλους, χωρίς τη θετική γνωμοδότηση της Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής, θα προκαλέσει αντιδράσεις και δεν θα λύσει κανένα πρόβλημα. Σημειώνουμε ότι το ΕΚΠΑ ξεκίνησε ήδη τον Ιούνιο δια ζώσης εξετάσεις, δίνοντας το μέτρο των δυνατοτήτων. Αντιθέτως άλλα πανεπιστήμια, όπως το ΑΠΘ και των Πατρών, επιμένουν, επί του παρόντος, στην ηλεκτρονική διαδικασία. Είναι αναγκαίο τα πανεπιστήμια να ανοίξουν με υγειονομική ασφάλεια το Σεπτέμβριο.

2. Τις τελευταίες μέρες διαπιστώνουμε μια υπόγεια κινητικότητα κατά των εμβολιασμών. Δεν αναφερόμαστε στους «μακεδονομάχους» που μεταμφιέζονται τώρα σε «αντιεμβολιαστές» και στους θρησκόληπτους ζηλωτές, αλλά σε ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας, το οποίο είναι επιφυλακτικό. Αναπτύσσεται μια αμφισβήτηση προς την επιστημονική κοινότητα. Είναι χρέος της πανεπιστημιακής κοινότητας να απαντήσει πειστικά και να διαλύσει τα αντιφατικά μηνύματα που συχνά εκπέμπουν παράγοντες της ιατρικής κοινότητας, προκαλώντας με την τηλεοπτική υπερέκθεσή τους, φοβίες και ανησυχίες.

Μέσα σ’ αυτή τη μάστιγα της πανδημίας, προβληματίζει η επίμονη κυβερνητική απόφαση να μην ανοίξει η σχολή Δημόσιας Υγείας, όπου για τρίτη φορά φέτος δεν προβλέπονται εισακτέοι. Πρόκειται για μια ιστορική σχολή που ιδρύθηκε από τον Ελευθέριο Βενιζέλο το 1931 σε μια ανάλογη συγκυρία πανδημίας. Το έργο της είναι αναγκαίο, ιδιαίτερα σήμερα.

3.  Τα πανεπιστήμια φέτος βρίσκονται αντιμέτωπα με τον κίνδυνο της συρρίκνωσής τους. Δεκάδες τμήματα, κυρίως περιφερειακά, που εξυπηρετούν επιστημονικούς και αναπτυξιακούς σκοπούς, κινδυνεύουν να μείνουν χωρίς φοιτητές και να κλείσουν, εξαιτίας του νέου συστήματας της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής. Υπολογίζεται ότι πάνω από 25.000 παιδιά περισσότερα από πέρσι, θα μείνουν εκτός. Η κυβέρνηση θα επιχειρήσει να μετακυλίσει την ευθύνη αυτής της σφαγής της γενιάς της πανδημίας, στα πανεπιστήμια. Είναι αναγκαίο να καλυφθούν φέτος όλες οι θέσεις (77.415) των εισακτέων όπως συνέβαινε τα τελευταία χρόνια. Διαφορετικά θα επιβεβαιωθεί ότι η εξαγγελία 77 χιλιάδων θέσεων ενώ θα καλυφθούν πολύ λιγότερες, συνιστά μια επιχείρηση εξαπάτησης των νέων και των οικογενειών τους. Οι σημερινές πανεπιστημιακές αρχές είναι οι πρώτες στην ιστορία της ελληνικής εκπαίδευσης που θα επωμισθούν το κλείσιμο τμημάτων, με προφανείς επιπτώσεις για τη νεολαία, αλλά και τους πανεπιστημιακούς. Χρειάζεται να υψωθούν τείχη σε αυτή την κυβερνητική αυθαιρεσία. Να μην μείνει καμιά θέση χωρίς εισακτέο!

4. Προβάλλεται από ορισμένες πανεπιστημιακές αρχές η αδυναμία εκπαίδευσης χιλιάδων φοιτητών, προφανώς λόγω της υποχρηματοδότησης και της υποστελέχωσης των πανεπιστημίων. Η λύση λοιπόν είναι να προκηρυχθούν θέσεις μελών ΔΕΠ και να εγκριθούν οι πιστώσεις από το υπουργείο για όσες έχουν ζητηθεί. Χάρη στην κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ πέρασε ο κανόνας, για κάθε έναν που αποχωρεί να προσλαμβάνεται ένας πανεπιστημιακός, ενώ τότε η ΝΔ ζητούσε για κάθε πέντε αποχωρήσεις ένα διορισμό! Είχαμε εγκρίνει το 2019 σχεδόν 2.000 για τα ΑΕΙ κι από τότε δεν υπήρξε κανείς άλλος διορισμός, παρότι το επιβάλλει ο νόμος. Κάθε χρόνο αποχωρούν περίπου 300 πανεπιστημιακοί. Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει συγκεκριμένο πρόγραμμα, με στόχο να διπλασιαστούν οι θέσεις ΔΕΠ και η κρατική χρηματοδότηση σε βάθος τετραετίας. Αυτό συνολικά θα κοστίσει 600 εκ. €.

5. Υπάρχουν κι άλλα θέματα που επιβαρύνουν την κατάσταση στα πανεπιστήμια. Ο κυβερνητικός αυταρχισμός με την ίδρυση της πανεπιστημιακής αστυνομίας που προκάλεσε τις εύλογες αντιδράσεις φοιτητών και πανεπιστημιακών. Η απειλή για μείωση κατά 20% της ήδη ανεπαρκούς δημόσιας χρηματοδότησης. Ο τρόπος που ιδρύονται αγγλόφωνα τμήματα για πολίτες χωρών μελών της ΕΕ, ρύθμιση που όταν επεκταθεί σε Έλληνες πολίτες θα οδηγήσει σε παράκαμψη της συνταγματικής απαγόρευσης για δίδακτρα στα προπτυχιακά, πρώτο βήμα για ιδιωτικού δικαίου πανεπιστημιακές σχολές.

6. Ταμείο ανάκαμψης - πού θα διατεθούν οι πόροι; Έχει ζητηθεί η γνώμη των πανεπιστημίων; Δεν υπάρχουν στις κατευθύνσεις του ΕΣΠΑ, που αξιοποιεί τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης, η πρωτοβάθμια υγεία και η βιολογική γεωργία ως άξονες των ερευνητικών χορηγήσεων. Κυβερνητική προχειρότητα ή σκόπιμη αγνόηση για να εξυπηρετηθούν μεγάλα ιδιωτικά συμφέροντα; Προβλέπονται επίσης πενιχρά κονδύλια για τη βασική έρευνα.

7. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ προώθησε την ευρωπαϊκή κατεύθυνση για τον ενιαίο χώρο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και έρευνας. Στο πλαίσιο αυτό αξιολογήθηκαν και εντάχθηκαν τα ΤΕΙ στα πανεπιστήμια, εξαγγέλθηκε η ίδρυση νέων πανεπιστημιακών τμημάτων καθώς και των διετών προγραμμάτων τεχνικής εκπαίδευσης. Η σημερινή κυβέρνηση στην ουσία κατήργησε τα νέα τμήματα καθώς και τα διετή προγράμματα, χωρίς καμία προηγούμενη αξιολόγηση. Η αναδιάρθρωση της ανώτατης εκπαίδευσης είναι μια συνεχής διαδικασία, που συναρτάται και με τους αναπτυξιακούς στόχους, ιδιαίτερα σήμερα τη μετά covid εποχή, με την 4η βιομηχανική επανάσταση και την τεχνητή νοημοσύνη. Είναι αναγκαίο να υπάρξει συζήτηση για τα θέματα αυτά στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής.