Το esos παρουσιάζει κατ΄ αποκλειστικότητα την οριστική ,ολοκληρωμενη,  πρόταση του τομέα παιδείας Ανώτατης Εκπαίδευσης της Νέας Δημοκρατίας, όπως παραδόθηκε στα χέρια της υπουργού Παιδείας Ν. Κεραμέως, εν όψει κατάρτισης του νέου νομοσχεδίου για την τριτοβάθμια εκπαίδευση.

Μάλιστα πριν ο τομέας παιδείας Ανώτατης Εκπαίδευσης της Νέας Δημοκρατίας, οριστικοποιήσει το "πακέτο" προτάσεων  συνεδρίασε  σε επίπεδο  ολομέλειας, στις 14-12-2021,  με τη συμμετοχή    100 μελών και παρουσία    της   Ν. Κεραμέως, του υφυπουργού Ανώτατης Παιδείας καθ. Α. Συρίγου και του ΓΓ Ανώτατης Παιδείας  Α. Δημητρόπουλου.

Ο τομέας παιδείας Ανώτατης Εκπαίδευσης της Νέας Δημοκρατίας εισηγήθηκε ήδη, εγγράφως, στην υπουργό Παιδείας να συμμετάσχει  με πέντε μέλη του,  στην ομάδα σύνταξης του νομοσχεδίου.

Το  "πακέτο" προτάσεων είναι διαμορφωμένο σε τρεις ενότητες:

1. Στην πρώτη ενότητα παρουσιάζονται οι προτάσεις επί των 7 πυλώνων που διατυπώνονταν στο προεκλογικό πρόγραμμα του κόμματος μας.
2. Στη δεύτερη ενότητα παρουσιάζονται οι προτάσεις επί των 12 θεμάτων που επεσήμαναν η υπουργός και ο υφυπουργός στη συνεδρίαση της ολομέλειας στις 14/12/21.
3. Στην τρίτη ενότητα παρουσιάζονται προτάσεις επί τριών επιπλέον θεμάτων που ο Τομέας θεώρησε σημαντικά.

Ειδικότερα το "πακέτο" προτάσεων έχει  ως εξής:

ΕΝΟΤΗΤΑ Α'

Μοντέλο διοίκησης

Δεδομένης της Ελληνικής εμπειρίας στην ανώτατη εκπαίδευση και στην πανεπιστημιακή έρευνα, προκρίνεται ως καταλληλότερο και σύγχρονο εξωστρεφές μοντέλο διοίκησης, αυτό που εφαρμόζεται επιτυχημένα σε πολλές χώρες (ΗΠΑ, ΕΕ, Ισραήλ κλπ.) και στηρίζεται στην λεγόμενη «τριπλή έλικα» (triple helix) της καινοτομίας που διασυνδέει το δημόσιο Πανεπιστήμιο με την κοινωνία (αγορά εργασίας, αναπτυξιακό τομέα της
οικονομίας κλπ.) και την πολιτεία.

Συμβούλια Ιδρύματος

Τα Συμβούλια Ιδρύματος, ως προεκλογική δέσμευση και με βάση την πρόσφατη εμπειρία κακής διαρχίας με τις Πρυτανικές Αρχές και τη Σύγκλητο, θα πρέπει να υιοθετηθούν με διαχωρισμένες αρμοδιότητες και σαφείς ρόλους.
Θα πρέπει να επισημάνουμε ότι είναι σημαντικό να δοθεί μεγάλη προσοχή στη θεσμοθέτηση (αν γίνει τελικά) ξανά αυτού του θεσμού, λόγω της αποτυχίας του την πρώτη φορά που θεσμοθετήθηκε και εφαρμόστηκε (με το Ν.4009/11). Θα πρέπει να αποφευχθούν τα λάθη του παρελθόντος και να μην δημιουργηθεί σύγχυση των αρμοδιοτήτων των Συμβουλίων με τα όργανα διοίκησης του Πανεπιστημίου.

Τα Συμβούλια Ιδρύματος, μπορεί να αποτελούνται από προσωπικότητες (από το εξωτερικό ή το εσωτερικό) που αποδεδειγμένα έχουν ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον για το Πανεπιστήμιο, να έχουν συμβουλευτικό ρόλο όπως επίσης και να έχουν αυξημένες αρμοδιότητες σε θέματα προβολής του έργου του Πανεπιστημίου και προσέλκυσης πόρων και δωρεών. Μέλη των Συμβουλίων δε θα πρέπει να μπορεί να είναι αφυπηρετήσαντες καθηγητές. Τα Συμβούλια είναι απαραίτητο να έχουν διακριτό ρόλο από τη Σύγκλητο και επιπλέον να προβλέπεται ρητώς ότι τα μέλη της Συγκλήτου δεν μπορούν να θέσουν υποψηφιότητα για μέλη των Συμβουλίων.

Κρίνεται απαραίτητη η θεσμοθέτηση ανώτερου ορίου (συνολικά 10 έτη) που θα μπορεί ένας πανεπιστημιακός να είναι εκλεγμένος σε θέσεις οργάνων διοίκησης (Πρόεδρος, Κοσμήτορας, Αντιπρύτανης, Πρύτανης, μέλος Συμβουλίου Ιδρύματος), με την ίδια λογική που έχει ήδη θεσμοθετηθεί περιορισμός σε μία και μόνο θητεία που μπορεί να έχει ο Πρύτανης, ώστε να διασφαλίζεται η ανανέωση της διοίκησης και της διακοπής
δεσμών αλληλεξάρτησης που δημιουργούν πολλά χρόνια άσκησης διοίκησης από τα ίδια πρόσωπα.

Το Συμβούλιο Ιδρύματος θα υπόκειται σε στοχοθεσία δεικτών επιτευγμάτων κατά τα πρότυπα της Εθνικής Αρχής Ανώτατης Εκπαίδευσης και θα υποστηρίζεται από μια χωριστή διοικητική δομή με αρμοδιότητες:

Την εποπτεία του Εσωτερικού Ελέγχου (σύμφωνα με το πρόσφατα θεσμοθετημένο νομοθετικό πλαίσιο περί εσωτερικού ελέγχου στο δημόσιο τομέα) του κάθε Ιδρύματος σχετικά με τη διακυβέρνηση, τη διαχείριση κινδύνων, τις δικλίδες ελέγχου του φορέα, καθώς και την εφαρμογή των προγραμματικών συμφωνιών με το Υπουργείο Παιδείας και λοιπούς φορείς

Την εποπτεία της Μονάδας Διασφάλισης Ποιότητας και τη συνεργασία με την Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης ώστε να διασφαλίζεται η αντικειμενικότητα στις διαδικασίες εσωτερικής αξιολόγησης.

Τη γνωμοδοτική-συμβουλευτική συνεργασία με τη Σύγκλητο σε θέματα στρατηγικού σχεδιασμού του Ιδρύματος, προσέλκυσης πόρων και εξωστρέφειας.

Την εποπτεία και άσκηση αρμοδιοτήτων Γενικής Συνέλευσης του Νομικού Προσώπου Ιδιωτικού Δικαίου του ΑΕΙ σχετικά με τη διαχείριση, εκμετάλλευση και αξιοποίηση της ακίνητης, κινητής και άυλης περιουσίας του Ιδρύματος.

Βάσει του προηγουμένου, ο Πρύτανης προΐσταται του ΑΕΙ, το Πρυτανικό Συμβούλιο μπορεί να έχει αυξημένες αρμοδιότητες αφού το Συμβούλιο Ιδρύματος διαθέτει ουσιαστικό εποπτικό ρόλο και η Σύγκλητος ασκεί εκτελεστικές αρμοδιότητες με έμφαση στα ακαδημαϊκά θέματα.

Βασική ακαδημαϊκή μονάδα είναι το Τμήμα και κυρίαρχο όργανο η Συνέλευση Τμήματος με αυξημένες αρμοδιότητες. Επιπλέον, απόψεις που επίσης βλέπουν το φως της δημοσιότητας για κατάργηση τμημάτων και εισαγωγή φοιτητών σε Σχολές και όχι σε τμήματα, επίσης δεν είναι αποδεκτές από την Πανεπιστημιακή κοινότητα.

Χρήσιμη θα ήταν η υιοθέτηση του θεσμού του Γενικού (Υπηρεσιακού) Γραμματέα του κάθε Ιδρύματος – προεκλογική δέσμευση που προβλέπεται ρητώς στο πρόγραμμα – με επιλογή από το Πρυτανικό Συμβούλιο (ακολουθεί τη θητεία του Πρυτανικού Συμβουλίου) και με καθήκοντα τη μέριμνα για την ομαλή και αποτελεσματική διοικητική και οικονομική λειτουργία του Πανεπιστημίου και με αρμοδιότητες ανάλογες με αυτές
που προβλέπει ο ν. 4622/19 για το επιτελικό κράτος.

Τέλος, θα πρέπει να υιοθετηθούν άμεσα σύγχρονοι Οργανισμοί και Εσωτερικοί Κανονισμοί σε κάθε ΑΕΙ – προεκλογική δέσμευση που προβλέπεται ρητώς στο πρόγραμμα – ώστε να απλοποιηθεί η γραφειοκρατία, να αποσυμφορηθούν διοικητικά βάρη και να διασφαλίζεται η επάρκεια, η οικονομικότητα, η αποδοτικότητα και η αποτελεσματικότητα λειτουργίας, καθώς και οι διαδικασίες καλής διακυβέρνησης μέσα από ορθές και σύννομες αποφάσεις.

Προγράμματα Μεταπτυχιακών Σπουδών

Το υφιστάμενο ασφυκτικά γραφειοκρατικό πλαίσιο (N. 4485/17) διαδικασιών έγκρισης, για την Νέα Δημοκρατία  αποτελεί τροχοπέδη για την ανάπτυξη των μεταπτυχιακών σπουδών και πρέπει άμεσα να καταργηθεί.

Γι αυτό προτείνει:

1. ΕΛΑΧΙΣΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΦΟΙΤΗΣΗΣ – ΠΙΣΤΩΤΙΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ (ΠΜ)

• Η ελάχιστη διάρκεια φοίτησης σε Π.Μ.Σ. δεν μπορεί να είναι μικρότερη από 12 μήνες
ή 75 ΠΜ. Η χρονική διάρκεια των 2 εξαμήνων και οι 60 ΠΜ (συμπεριλαμβανομένης μάλιστα και της εκπόνησης διπλωματικής εργασίας), που προβλέπει ο ν.4485, πρέπει να καταργηθεί, αφού είναι απαράδεκτα μικρή και υποβαθμίζει την ποιότητα και το κύρος της μεταπτυχιακού προγράμματος.

• Η ερευνητική διάσταση είναι απαραίτητη στα ΠΜΣ, σύμφωνα με τις προϋποθέσεις του επιπέδου 7 του Ευρωπαϊκού Πλαισίου Προσόντων, και πρέπει να διασφαλίζεται με επάρκεια. Στο πλαίσιο αυτό, η εκπόνηση Μεταπτυχιακής Διπλωματικής Εργασίας με βαρύτητα περίπου 30 ΠΜ αποτελεί μία διασφάλιση της της προϋπόθεσης. Εν τούτοις, για ΠΜΣ που στοχεύουν στην αναβάθμιση επαγγελματικών προσόντων θα μπορούσε η Διπλωματική εργασία να αντικατασταθεί από δύο επιπλέον μαθήματα, με ερευνητικό περιεχόμενο.

Η ελάχιστη διάρκεια φοίτησης για διδακτορικές σπουδές δεν μπορεί να είναι μικρότερη από 3 χρόνια ή 180 ΠΜ. Πρέπει να ορισθεί ένα ανώτατο χρονικό όριο, το οποίο δεν θα υπερβαίνει τα 8 χρόνια.

2. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ-ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ

Κάθε Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών και Διδακτορικών Σπουδών αξιολογείται και πιστοποιείται υποχρεωτικά από εξωτερικούς αξιολογητές μέσω διαδικασιών ΕΘΑΑΕ πριν από την έναρξή του για μια πενταετία. Εναλλακτικά, η διάρκεια της πρώτης έγκρισης μπορεί να είναι τριετής και να ακολουθούν πιστοποιήσεις για επιπλέον πενταετίες με βάση συγκεκριμένους δείκτες απόδοσης.

Η διαδικασία αυτή ακολουθεί την έγκριση της Συγκλήτου και προηγείται της δημοσίευσης στο ΦΕΚ.

Αξιολόγηση και πιστοποίηση υφίστανται και τα ήδη λειτουργούντα προγράμματα.

3. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΕΓΚΡΙΣΗΣ

Ως γενική αρχή, η έγκριση Προγραμμάτων Μεταπτυχιακών και Διδακτορικών Σπουδών πρέπει να ακολουθεί ένα ελάχιστο διοικητικό ρυθμιστικό πλαίσιο, αλλά κυρίως τις ποιοτικές προδιαγραφές της ΕΘΑΑΕ, οι οποίες πρέπει να περιλαμβάνουν αξιολόγηση και πιστοποίηση με βάση τα Ευρωπαϊκά Πρότυπα και Κατευθυντήριες Γραμμές (European Standards and Guidelines, ESGL). Τα κριτήρια περιλαμβάνουν ιδίως:

• τους μαθησιακούς στόχους, τον σχεδιασμό,
• την ανάπτυξη και παρακολούθηση του προγράμματος
• την αποτελεσματικότητα των μηχανισμών εσωτερικής διασφάλισης ποιότητας
• τη διαφάνεια στην πληροφόρηση των φοιτητών και της κοινωνίας
• τις διαδικασίες και τα εργαλεία επιλογής, μάθησης και αξιολόγησης των φοιτητών
• την ποιότητα, επάρκεια και συνάφεια του διδακτικού προσωπικού με το αντικείμενο του προγράμματος
• τις υποδομές, τα εργαλεία μάθησης και την υποστήριξη των φοιτητών

Η διαδικασία περιλαμβάνει πρόταση από το αρμόδιο όργανο του Τμήματος/Σχολής, έγκριση από τη Σύγκλητο του ΑΕΙ και υποβολή αίτησης για πιστοποίηση από την ΕΘΑΑΕ. Η πιστοποίηση από την ΕΘΑΑΕ αυτόματα συνεπάγεται έγκριση του προγράμματος για συγκεκριμένη διάρκεια (π.χ., 5ετία), η οποία ολοκληρώνεται με τη δημοσίευση σε ΦΕΚ, χωρίς περαιτέρω εμπλοκή του Υπουργείου.

Κατά συνέπεια, οι ατέρμονες διοικητικής φύσεως διαδικασίες και οι περιορισμοί (π.χ., ποσοστώσεις μελών ΔΕΠ ανά Τμήμα, εμπλοκή επιτροπών κ.τ.λ.) που προβλέπονται στα άρθρα 31-32 του ν.4485 πρέπει άμεσα να καταργηθούν και να αντικατασταθούν με πιο ελαστικές διατάξεις, ανάλογες με αυτές που προβλέπονταν στο άρθρο 6 του ν.3685/2008.

4. ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ

Να παρέχεται η ελευθερία στο κάθε Πανεπιστήμιο να καθορίσει με απόφαση της Συγκλήτου του όλα τα θέματα που αφορούν στην Οργάνωση των ΠΜΣ του Ιδρύματος. Η εκπόνηση και δημοσιοποίηση πρότυπων οδηγών για τις μεταπτυχιακές και διδακτορικές σπουδές σε κεντρικό επίπεδο για όλα τα ΑΕΙ είναι αμφίβολο αν θα μπορέσει να αποτυπώσει αποτελεσματικά τις ιδιομορφίες κάθε Ιδρύματος. Εξ άλλου, κάθε Ίδρυμα έχει συμφέρον να δώσει δημοσιότητα και να προβάλει τα προγράμματά του χρησιμοποιώντας όλα τα διαθέσιμα μέσα προβολής και επικοινωνίας.

5. ΕΞ ΑΠΟΣΤΑΣΕΩΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ

Τα εξ αποστάσεως προγράμματα αξιολογούνται και πιστοποιούνται με διαφορετικές προδιαγραφές από τα συμβατικά. Γενικά, απαραίτητος οδηγός για την οργάνωση και λειτουργία εξ αποστάσεως προγραμμάτων είναι οι διαδικασίες που ακολουθεί το ΕΑΠ, με εξαίρεση την κάλυψη των διδακτικών αναγκών από ΣΕΠ, αφού τα Πανεπιστήμια διαθέτουν το απαραίτητο διδακτικό προσωπικό.

Ειδικότερα, η παροχή εξ αποστάσεως προγραμμάτων τηρείται απαρέγκλιτα με την τήρηση των εξής προϋποθέσεων: 1) Ύπαρξη της αναγκαίας τεχνικής υποδομής σε ειδική προς τούτο μονάδα εντός του ΑΕΙ. 2) Ύπαρξη ειδικής παιδαγωγικής συμβουλευτικής μονάδας εντός του ΑΕΙ, εξειδικευμένης σε συνεχή επιμόρφωση του προσωπικού για θέματα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης. 3) Προετοιμασία και παρουσίαση όλου του συναφούς εκπαιδευτικού υλικού και των εβδομαδιαίων δραστηριοτήτων των φοιτητών.

6. ΜΙΚΤΑ Ή ΥΒΡΙΔΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ

Τα εξ αποστάσεως προγράμματα διαφοροποιούνται ουσιαστικά από τα μικτά ή υβριδικά (blended) προγράμματα, όπου ένα μέρος του προγράμματος παρέχεται μέσω τηλεκπαίδευσης σε πραγματικό χρόνο. Το ποσοστό 30% των μαθημάτων με τηλεκπαίδευση που προβλέπεται στο άρθρο 30 παρ. 3 του ν.4485 είναι χαμηλό και θα μπορούσε να ανέλθει σε 50%. Ειδικά σε διεσπαρμένα χωρικά πανεπιστήμια και σε έκτακτες καταστάσεις, το ποσοστό των μαθημάτων, αλλά και των φοιτητών που παρακολουθούν μέσω τηλεκπαίδευσης σε πραγματικό χρόνο θα μπορούσε να είναι ακόμη υψηλότερο.

7. ΠΑΡΟΧΕΣ ΣΤΟΥΣ ΦΟΙΤΗΤΕΣ

Απαλλαγή από δίδακτρα (όπου προβλέπονται). Πρέπει να γίνεται με συνεκτίμηση κοινωνικών κριτηρίων (συμπεριλαμβανομένης και της πολυτεκνίας) και κριτηρίων αριστείας. Το ποσοστό απαλλαγής και τα κριτήρια πρέπει να ορίζεται από τις αντίστοιχες ακαδημαϊκές μονάδες, αφού συνεκτιμηθούν αντικειμενικά στοιχεία από την εφαρμογή του υφιστάμενου νόμου. Το ανώτατο ποσοστό απαλλαγής πρέπει να υπολογίζεται με βάση τον προϋπολογισμό του ΠΜΣ και να μην ξεπερνά το 20% των εισαγομένων.

Υποτροφίες. Πρέπει να προβλέπονται υποχρεωτικά και να χορηγούνται με αποκλειστικό κριτήριο την αριστεία. Το συνολικό διατιθέμενο ποσό πρέπει να υπολογίζεται με βάση τον προϋπολογισμό του ΠΜΣ.

Φοιτητικά δάνεια για μεταπτυχιακές σπουδές. Θα πρέπει να μελετηθεί ένα πλαίσιο παροχής χαμηλότοκων φοιτητικών δανείων για φοιτητές δυσκολεύονται οικονομικά να παρακολουθήσουν ΠΜΣ, τουλάχιστον για το 1ο μεταπτυχιακό τους.

8. ΕΜΠΛΟΚΗ ΕΛΚΕ

• Η όλη εμπλοκή του ΕΛΚΕ, λόγω του ισχύοντος ανελαστικού και άκρως γραφειοκρατικού πλαισίου λειτουργίας του δημιουργεί ανυπέρβλητα εμπόδια στην ευελιξία διαχείρισης των κονδυλίων, τόσο των ΠΜΣ όσο και της έρευνας. Η πλήρης και εκ βάθρων αναθεώρηση της λειτουργίας των ΕΛΚΕ πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο ιδιαίτερης προσοχής και μελέτης.
• Επιβάλλεται να περικοπούν οι προβλεπόμενες υπερβολικά υψηλές κρατήσεις υπέρ του ΕΛΚΕ και του ΑΕΙ (30%) και να επανέλθει η παρ.2 του άρθρου 8 του ν. 3685/2008 που προέβλεπε: 10% κρατήσεις υπέρ του ΕΛΚΕ, 25% για κάλυψη λειτουργικών εξόδων που αφορούν το ΠΜΣ και 65% για λοιπά λειτουργικά έξοδα του προγράμματος (αμοιβές-αποζημιώσεις προσωπικού), υποτροφίες κ.τ.λ.

9. ΠΟΡΟΙ - ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ

Στους πόρους συμπεριλαμβάνονται υποχρεωτικά και δίδακτρα (όπου υπάρχουν και είναι αναγκαία).

10. ΑΜΟΙΒΕΣ ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΩΝ

Να διαγραφούν οι υφιστάμενοι περιορισμοί στις αμοιβές και να παραμείνει μόνο η πρόβλεψη για αμοιβή σε όσα μέλη Δ.Ε.Π. εκπληρώνουν τις κατά νόμο υποχρεώσεις τους σε εβδομαδιαία απασχόληση, ιδίως διδασκαλία σε προπτυχιακά και μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών.
Το ανώτατο όριο απολαβών μελών ΔΕΠ από διδασκαλία σε ΠΜΣ θα προσδιορίζεται με βάση τις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις και δικαστικές αποφάσεις.

11. ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ

Προτείνεται να επανέλθει το άρθρο 9 του ν.3685/2008 (με ορισμένες βελτιώσεις), που έχει στην πράξη αποδειχθεί ότι λειτούργησε αποτελεσματικά και χωρίς γραφειοκρατικές αγκυλώσεις.

Απαραίτητη προϋπόθεση για την εισαγωγή σε πρόγραμμα διδακτορικών σπουδών είναι η κατοχή ΜΔΕ σε συναφές επιστημονικό πεδίο εκτός από εξαιρετικές περιπτώσεις που θα κατονομάζονται ειδικά στον νόμο. Τα προγράμματα παρέχουν τη δυνατότητα παρακολούθησης ειδικών μαθημάτων κατά το 1ο εξάμηνο με μέγιστο αριθμό 30 ΠΜ. Εντός του 2ου εξαμήνου ο υποψήφιος καταθέτει το σχέδιο εκπόνησης της διδακτορικής του διατριβής.

Για τη διαφύλαξη της ποιότητας των διδακτορικών και τη διασφάλιση της γενικής απαίτησης για συμβολή της διατριβής στην πρόοδο της επιστήμης θα μπορούσε να καθορισθεί ως προϋπόθεση για την έγκριση της διατριβής η δημοσίευση τμήματός της σε επιστημονικά περιοδικά ή πρακτικά συνεδρίων. Οι λεπτομέρειες εφαρμογής της προϋπόθεσης αυτής θα εξειδικεύονται από τα ΑΕΙ.

Να σημειωθεί ότι πρέπει να καταργηθεί η πρόβλεψη του ν. 4485 που αφαιρεί το δικαίωμα ψήφου κατά την κρίση της διατριβής στην εξεταστική επιτροπή σε όσα μέλη της τριμελούς συμβουλευτικής επιτροπής έχουν αφυπηρετήσει (ακόμη και στον επιβλέποντα !).

Οπωσδήποτε, μεταξύ των μελών της εξεταστικής επιτροπής να περιλαμβάνονται τουλάχιστον τρεις εξωτερικοί εξεταστές από άλλο Ίδρυμα της Ελλάδος ή του εξωτερικού.

12. ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ

Οι διατμηματικές και διιδρυματικές συνεργασίες σε επίπεδο μεταπτυχιακών και διδακτορικών σπουδών, καθώς και η συμμετοχή επισκεπτών διδασκόντων από ΑΕΙ και ερευνητικά κέντρα της Ελλάδος και του εξωτερικού προσδίδουν προστιθέμενη αξία στα προγράμματα, πρέπει να επιδιώκονται και να στηρίζονται με κίνητρα (π.χ., επιχορήγηση από τον κρατικό προϋπολογισμό και άλλα που αναφέρονται σε προτάσεις συναδέλφων).

Πρέπει να επιδιωχθεί η επέκταση των ξενόγλωσσων ΠΜΣ, συμβατικών και εξ αποστάσεως, σε αντικείμενα που δικαιολογούν τη βιωσιμότητά τους, κάτω από συγκεκριμένες αυστηρές ποιοτικές προϋποθέσεις. Τόσο στα ξενόγλωσσα όσο και στα διιδρυματικά με Παν/μια του εξωτερικού η γλώσσα συγγραφής των Διπλωματικών εργασιών είναι η αγγλική.

Ενίσχυση της ερευνητικής δραστηριότητας των Ιδρυμάτων

• Nα αναπτυχθεί ισχυρή Διυπουργική συνεργασία σε αυτόν τον τομέα.
• Προκηρύξεις ερευνητικών έργων. Είναι κάτι που θα πρέπει να θεσμοθετηθεί και να γίνεται σε σταθερή περιοδική βάση στα πρότυπα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του ERC. Και ασφαλώς πρέπει να ολοκληρωθούν νομοθετικά σημαντικές πρωτοβουλίες
• οι οποίες αναδεικνύονται στο πρόγραμμα της ΝΔ:
• Ενίσχυση της δυνατότητας κατάρτισης συμβάσεων μεταφοράς τεχνογνωσίας μεταξύ Παν/μίων και ιδιωτικών φορέων
• Απλοποίηση του πλαισίου λειτουργίας των ΕΛΚΕ

Προσέλκυση νέων πόρων για τα Ιδρύματα επιπλέον της κρατικής χρηματοδότηση

a. Νέο θεσμικό πλαίσιο για δωρεές

b. Δημιουργία θεσμικού πλαισίου για λήψη πρόσθετης χρηματοδότησης για την υλοποίηση πατεντών και επιστημονικών ιδεών

c. Αξιοποίηση από τα ιδρύματα εσόδων από επιχειρήσεις έντασης γνώσης και κοινών ερευνητικών δραστηριοτήτων με ιδιωτικούς φορείς

Μεγαλύτερη διασύνδεση με την αγορά εργασίας

Εκπαίδευση

1. Τα Πανεπιστήμια ιδρύουν ξενόγλωσσα προγράμματα Προπτυχιακών και Μεταπτυχιακών Σπουδών που απευθύνονται σε Έλληνες και ξένους φοιτητές. Τα προγράμματα αυτά θα είναι με δίδακτρα. Στα προπτυχιακά ξενόγλωσσα προγράμματα σπουδών, τα οποία θα συμπεριλαμβάνονται στο μηχανογραφικό εισαγωγής στα Πανεπιστήμια, θα υπάρχουν συγκεκριμένες θέσεις Ελλήνων φοιτητών που θα καλύπτονται με υποτροφίες. Στα ΜΠΣ που και πάλι απευθύνονται σε Έλληνες και αλλοδαπούς φοιτητές, θα προβλέπονται συγκεκριμένες θέσεις υποτρόφων. Συγχρόνως θα πρέπει να προβλεφθεί σύστημα δανείων για τους ξένους και τους μη υποτρόφους.

2. Τα Πανεπιστήμια ιδρύουν δια-τμηματικά προπτυχιακά προγράμματα Προπτυχιακών Σπουδών σε αντικείμενα θεωρούνται αναγκαία στην αγορά εργασίας. Να σταματήσει το μοντέλο ‘κάθε τίτλος προπτυχιακών σπουδών αντιστοιχεί και σε ένα Τμήμα’. Ως παράδειγμα δίνονται οι σπουδές των Μηχανικών Περιβάλλοντος που μπορεί να είναι ένα δια-τμηματικό πτυχίο στο οποίο συνεργάζονται τα Τμήματα Χημικών Μηχανικών,
Πολιτικών Μηχανικών και Μηχανολόγων Μηχανικών.

3. Πιστοποίηση των προγραμμάτων σπουδών, πέραν της ΕΑΑΘΕ και από επαγγελματικούς φορείςκαι οργανισμούς αξιολόγησης του εξωτερικού, ώστε να κατοχυρώνεται η ευρωπαϊκή επαγγελματική αναγνώριση των γνώσεων των αποφοίτων των Τμημάτων. Χρειάζεται να γίνει κατανοητό και αποδεκτό από την Ελληνική κοινωνία ότι η μελλοντική αγορά εργασίας των αποφοίτων των Πανεπιστημίων μας είναι η παγκόσμια αγορά εργασίας και κυρίως η αγορά εργασίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

4. Αξιολόγηση των Τμημάτων/Σχολών/Πανεπιστημίων και συσχέτιση της χρηματοδότησης των Ιδρυμάτων με την αξιολόγηση.

5. Δυνατότητα λειτουργίας προπτυχιακών και μεταπτυχιακών προγραμμάτων σπουδών βασισμένων στην εξ’ αποστάσεως εκπαίδευση από όλα τα Ελληνικά Πανεπιστήμια, με δίδακτρα και προϋποθέσεις εξ αποστάσεως εκπαίδευσης.

6. Να εξεταστεί η δυνατότητα οργάνωσης των μεταπτυχιακών και διδακτορικών σπουδών ανά Σχολή και όχι στη βάση του Τμήματος, όπως ισχύει μέχρι σήμερα. Με τον τρόπο αυτό εκτιμάται ότι θα τονωθεί η διεπιστημονικότητα των προγραμμάτων και θα εξοικονομηθούν πόροι αφού τα μεταπτυχιακά και διδακτορικά μαθήματα θα απευθύνονται στους μεταπτυχιακούς φοιτητές της Σχολής. Παράλληλα να υπάρχει ανά Σχολή ενιαίος κατάλογος μεταπτυχιακών μαθημάτων από τα οποία θα επιλέγουν οι μεταπτυχιακοί φοιτητές σε συνεργασία με το σύμβουλο καθηγητή.

7. Να δοθεί η δυνατότητα σε επιστήμονες κατόχους διδακτορικού με αναγνωρισμένο ερευνητικό έργο (διεπιστημονικές ομάδες) να δημιουργούν δομές που να μπορούν να προτείνουν και να λειτουργούν ένα μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών σε ένα αντικείμενο της ειδικότητας τους. Η πρόταση πρέπει να εγκρίνεται από την ακαδημαϊκή μονάδα και να εντάσσεται στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών. Αυτή η δυνατότητα σήμερα υπάρχει στο ΕΑΠ. Το πλαίσιο λειτουργίας τέτοιων μεταπτυχιακών προγραμμάτων θα πρέπει να εγκρίνεται με αυστηρά ακαδημαϊκά κριτήρια. Οι ερευνητικές επιδόσεις της επιστημονικής ομάδας που προτείνει το ΜΠΣ καθώς και οι επιτυχίες της στην προσέλκυση εξωτερικών ερευνητικών χρηματοδοτήσεων θα πρέπει να αποτελεί προϋπόθεση έγκρισης.

8. Λειτουργία θερινών/χειμερινών σχολείων και ταχύρρυθμων προγραμμάτων εκμάθησης σύγχρονων δεξιοτήτων (μεταξύ των άλλων για το περιβάλλον, τις ψηφιακές τεχνολογίες, τον πολιτισμό, τον πρωτογενή τομέα), ελληνόφωνων ή ξενόγλωσσων. Τα προγράμματα αυτά θα οργανώνονται από ένα Πανεπιστήμιο ή συνεργασία Πανεπιστημίων και με δυνατότητα οι συνεργασίες αυτές να γίνονται και με Ιδρύματα του εξωτερικού. Τα σχολεία αυτά πρέπει να αξιολογούνται και ίσως να δίνουν πιστοποίηση.

9. Θεσμοθέτηση της υποχρεωτικότητας της Πρακτικής Άσκησης σε πιστοποιημένους φορείς του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα. Δημιουργία εθνικής βάσης δεδομένων εταιριών που φιλοξενούν φοιτητές για πρακτική άσκηση, συλλογή δεδομένων από τα οφέλη/προβλήματα της ΠΑ. Να γίνει μια προσπάθεια «αναβάθμισης» του θεσμού της πρακτικής, ως ένα ουσιώδες τμήμα των σπουδών. Πρόβλεψη σχετικών κονδυλίων στο νέο ΕΣΠΑ.

10. Δημιουργία σε κάθε Τμήμα ενός ‘Advisory Board’ με επιστήμονες αντίστοιχης ειδικότητας από τη Βιομηχανία και την ακαδημαϊκή κοινότητα εκτός Ελλάδος που θα συμβουλεύει το Τμήμα σχετικά με τα Προγράμματα Προπτυχιακών και Μεταπτυχιακών Σπουδών και θα ενισχύει τη σχέση του Τμήματος με την Αγορά Εργασίας και το διεθνές περιβάλλον.

11. Να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην επαγγελματική εκπαίδευση και στα προγράμματα συνεχιζόμενης κατάρτισης με αξιοποίηση και ενίσχυση των ΚΕΔΙΒΙΜ των Πανεπιστημίων, που πρέπει να βρουν και να υπηρετήσουν το ρόλο τους. Πιστοποίηση των προγραμμάτων και των αποφοίτων.

12.Να εισαχθούν μαθήματα επιχειρηματικότητας στα προγράμματα προπτυχιακών σπουδών.

13. Στο πλαίσιο της διασύνδεσης της εκπαίδευσης με την αγορά εργασίας, να γίνει προσπάθεια τα μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών να διασυνδεθούν με εταιρείες και επιχειρήσεις (διπλωματικές εργασίες που εκπονούνται και χρηματοδοτούνται από επιχειρήσεις) και να θεσμοθετηθούν από τις επιχειρήσεις υποτροφίες ΑΡΙΣΤΕΙΑΣ.

14. Διασύνδεση Ελλήνων επιστημόνων του εξωτερικού με Έλληνες καθηγητές και ερευνητές και δημιουργία θεσμού χρηματοδότησης ανταλλαγών φοιτητών καθώς και υποστήριξη των sabbatical years στην Ελλάδα (δημιουργία συνθηκών επικοινωνίας και ώσμωσης, κοινά PhDs, διαδικτυακά μεταπτυχιακά μαθήματα κλπ)

15. Με εκπροσώπους Έλληνες καθηγητές του εξωτερικού να δημιουργηθούν στην Ελλάδα παραρτήματα γνωστών ξένων Πανεπιστημίων (πχ Carnegie Mellon, ΜΙΤ, Texas A&M, Drexel University), για μεταπτυχιακές σπουδές σε συγκεκριμένες, στρατηγικής σημασίας επιστημονικές περιοχές. Τα προγράμματα θα είναι προφανώς αγγλόφωνα, με δίδακτρα (τα οποία για τους καλούς Έλληνες φοιτητές θα επιδοτούνται ως υποτροφίες από τη χώρα μας) και διεθνή στόχευση προσέλκυσης ξένων φοιτητών καθώς και Ελλήνων 2ης γενιάς. Αυτό θα έχει άμεσα και μακροχρόνια στρατηγικά οφέλη για τη χώρα και την ακαδημαϊκή της λειτουργία, θα τονώσει την αριστεία και θα κρατήσει στην Ελλάδα άξιους επιστήμονες που τώρα φεύγουν. Παράλληλα θα βοηθήσει στο brain gain, δίνοντας τη δυνατότητα σε Έλληνες επιστήμονες εκτός Ελλάδος να επιστρέψουν ως διδάσκοντες στα προγράμματα αυτά.

Επιχειρηματικότητα

1. Δημιουργία θερμοκοιτίδων νεοφυών επιχειρήσεων (incubators or pre-incubators) εντός των Πανεπιστημίων για αποφοίτους και κατόχους διδακτορικού, οι οποίοι στο πλαίσιο των πτυχιακών/διπλωματικών και διδακτορικών διατριβών τους έχουν αποτελέσματα που θα μπορούσαν να έχουν εμπορικό ενδιαφέρον. Η δωρεάν φιλοξενία τους θα είναι για 6-9 μήνες με δυνατότητα παράτασης 6 μηνών με καταβολή κάποιου ποσού. Θα υπάρχει υποστήριξη για πατέντες και διαπραγματεύσεις από την πλευρά του Πανεπιστημίου. Για τη δημιουργία των θερμοκοιτίδων η Πολιτεία θα μπορούσε να θεσπίσει κίνητρα για τα Πανεπιστήμια.

Οι δομές αυτές θα είναι επισκέψιμες από προπτυχιακούς φοιτητές και θα λειτουργούν και ως πρότυπο για τους νεότερους από-ενοχοποιώντας την εντός Πανεπιστημίου επιχειρηματικότητα. Επιπλέον, μια διαδικασία τύπου “dragon’s den” θα μπορούσε να υιοθετηθεί στα μεταπτυχιακά και διδακτορικά προγράμματα σπουδών, όπου οι φοιτητές θα παρουσιάζουν τα αποτελέσματά τους σε δυνητικούς χρηματοδότες/επιχειρηματίες

2. Δημιουργία κτηριακών υποδομών εντός ή/και γύρω από τα Πανεπιστήμια, όπου ιδιωτικοί φορείς μπορούν να εγκαταστήσουν ερευνητικές ομάδες που θα συνεργάζονται με Εργαστήρια των Πανεπιστημίων για την εκπόνηση ερευνητικών έργων και την ανάπτυξη προϊόντων και τεχνολογιών. Οι υποδομές αυτές και οι ιδιωτικές ερευνητικές ομάδες που φιλοξενούνται εκεί θα είναι διασυνδεδεμένες με τα Πανεπιστημιακά Εργαστήρια, θα μπορούν να υποδέχονται φοιτητές για Πρακτική Άσκηση και για την εκπόνηση εργασιών (πτυχιακών/διπλωματικών ή τμημάτων διδακτορικών διατριβών).

Οι εταιρείες που διατηρούν τέτοιες ομάδες θα μπορούν να έχουν φορολογικά κίνητρα.

Τα επιστημονικά Πάρκα που είναι κάτι ως θερμοκοιτίδες έχουν αποτύχει στο ρόλο τους. 3. Θεσμοθέτηση εβδομάδας καριέρας για όλα τα Ελληνικά Πανεπιστήμια, εντός των Πανεπιστημίων, όπου ιδιωτικοί και δημόσιοι φορείς από την Ελλάδα και το εξωτερικό θα παρουσιάζουν τις δυνατότητες απασχόλησης που προσφέρουν και τα skills τα οποία αναζητούν. Παράλληλα θα παρουσιάζονται τα απαιτούμενα προσόντα που αναδεικνύουν διεθνείς οργανισμοί (ΟΟΣΑ) ως τα απαραίτητα για την επόμενη 10ετία μαζί και τους νέους τρόπους εργασίας από απόσταση, work nomads κλπ.

Έρευνα

Η έρευνα αποτελεί σημαντικό τομέα εργασίας για τους Έλληνες επιστήμονες, που έχουν υψηλά προσόντα, και η τεχνογνωσία που διαθέτουν αποτελεί βασικό μοχλό προσέλκυσης ερευνητικών χρηματοδοτήσεων από τον ιδιωτικό τομέα και τους χρηματοδοτικούς οργανισμούς, κυρίως εκτός Ελλάδος (ΕΕ και ΗΠΑ). Παράλληλα, οι επιστήμονες αυτοί αποτελούν το βασικό κορμό για την επιστημονική και τεχνολογική ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας και βεβαίως τον βασικό πυλώνα καινοτομίας για την χώρα μας.
Αυτό χρειάζεται να αναγνωριστεί από την Πολιτεία ως μία πραγματικότητα και θα πρέπει να στηριχθεί μαζί με την προσπάθεια επιστροφής Ελλήνων επιστημόνων που διαπρέπουν εκτός Ελλάδος. Στο πλαίσιο αυτό θα πρέπει να λυθούν μια σειρά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι Έλληνες επιστήμονες/ερευνητές.

1. Θα πρέπει οι ΕΛΚΕ των Πανεπιστημίων να γίνουν ευέλικτες δομές και να φύγουν από το δημόσιο λογιστικό.
2. Υιοθέτηση των ευρωπαϊκών κανόνων διαχείρισης των ερευνητικών έργων με πλαίσιο λειτουργίας τον κανονισμό του Horizon Europe και κατάργηση όλων των άλλων γραφειοκρατικών διατάξεων.
3.  Εισαγωγή ετήσιου πλαισίου προκηρύξεων ερευνητικών έργων κάθε Ιανουάριο με στόχο την ολοκλήρωση της διαδικασίας αξιολόγησης και συμβολαιοποίησης εντός 6μήνου και την έναρξη των νέων ερευνητικών έργων κάθε Οκτώβριο. Η ΓΓΕΤ θα πρέπει να διαβουλεύεται με την αγορά με σκοπό την προκήρυξη έργων εφαρμοσμένης έρευνας με δυνατότητα άμεσης εφαρμογής τους.
4.  Συντονισμός και συνένωση ερευνητικών Ινστιτούτων και Κέντρων. Δημιουργία μίας ενιαίας ερευνητικής διοικητικής δομής στο πρότυπο του CNRS ή του Fraunhofer (DLR) και ενιαία Ινστιτούτα με πολυκεντρικό σύστημα (παραρτήματα σε διαφορετικές πόλεις), που θα συντονίζονται μεταξύ τους και θα συνεργάζονται.
5. Άμεση κατάργηση των Πανεπιστημιακών Ερευνητικών Κέντρων των Πανεπιστημίων που υπονομεύουν τον ενιαίο χώρο έρευνας.
6. Κατάργηση του θνησιγενούς ΕΛΙΔΕΚ που κάνει ερευνητική πολιτική με δανεικά και θεσμοθέτηση στις ετήσιες προκηρύξεις ενός ποσοστού 15-20% του προϋπολογισμού (budget) για βασική έρευνα (PhD students, Post Docs και μέλη ΔΕΠ).
7. Θεσμοθέτηση της δυνατότητας κατάρτισης συμβάσεων μεταφοράς τεχνογνωσίας μεταξύ των Πανεπιστημίων και ιδιωτικών φορέων.
8. Πλαίσιο προστασίας των δικαιωμάτων των ερευνητών και των Πανεπιστημίων/Ερευνητικών Κέντρων σε ένα πλαίσιο win-win.
9. Δυνατότητα συμμετοχής των Πανεπιστημίων σε εταιρικά σχήματα της μορφής Public Private Partnerships (PPPs) για την αξιοποίηση περιουσιακών στοιχείων και αποτελεσμάτων έρευνας.
10. Δυνατότητα αναζήτησης χρηματοδοτών για τις διάφορες υπό ανάπτυξη έρευνες τόσο από το ίδιο το Ίδρυμα όσο και από τους ίδιους τους ερευνητές είτε απευθείας με επώνυμους χρηματοδότες είτε με τη μορφή του crowd funding. Στην κατεύθυνση αυτή οι υπό ανάπτυξη έρευνες θα πρέπει να δημοσιοποιούνται (είτε μέσω διακηρύξεων στα ΜΜΕ είτε με τη δημιουργία σχετικής ιστοσελίδας).
11. Να αφεθούν τα Πανεπιστήμια να καθορίσουν το θεσμικό πλαίσιο της παροχής υπηρεσιών μέσω του εσωτερικού τους κανονισμού. Η παροχή υπηρεσιών πρέπει να απενταχθεί από τον ΕΛΚΕ και να προσφέρεται μέσω της Εταιρείας Ανάπτυξης του Πανεπιστημίου, η οποία θα πρέπει να λειτουργεί ως ΑΕ χωρίς τα βαρίδια του δημόσιου λογιστικού ώστε να είναι δυνατή η γρήγορη απόκριση στις ανάγκες της αγοράς. Η τεχνογνωσία που έχουν τα Πανεπιστήμια και έχουν αποκτήσει μέσω της έρευνας αλλά και ο ερευνητικός τους εξοπλισμός πρέπει να μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τις εταιρείες αλλά και τους δημόσιους φορείς όχι μόνο μέσω μακροπρόθεσμών ερευνητικών προγραμμάτων αλλά και μέσω του θεσμού της παροχής υπηρεσιών (πχ ανίχνευση κορωνοϊού σε αστικά λύματα μετά από υπογραφή συμφωνιών με τις Δημοτικές εταιρείες ύδρευσης διαφόρων πόλεων). Επίσης η παροχή υπηρεσιών από ένα Πανεπιστήμιο στα γνωστικά αντικείμενα που θεραπεύει θα πρέπει να απελευθερωθεί από το πλαίσιο του αναχρονιστικού ΠΔ 159 /1984, το οποίο και θα πρέπει να καταργηθεί (η παροχή υπηρεσιών πρέπει να μπορεί να υλοποιηθεί έγκαιρα και αξιόπιστα εκτός του ασφυκτικού πλαίσιου του δημόσιου λογιστικού).
12. Οι μετα-διδάκτορες ερευνητές, που χρηματοδοτούνται από πόρους εκτός δημόσιας χρηματοδότησης (ερευνητικά έργα και ερευνητικές συμβάσεις με ιδιωτικούς φορείς) να μην προσλαμβάνονται ως ΙΔΟΧ με εφαρμογή διατάξεων ΑΣΕΠ!! (όπως προβλέπει πρόσφατη διάταξη η οποία ενεργοποιήθηκε τον Μάιο του 2021).
13. Οι μετα-διδάκτορες πλήρους απασχόλησης με καθεστώς ΙΔΟΧ θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα θεσμικής συμμετοχής σε εργαστηριακά μαθήματα και φροντιστήρια και υπό ορισμένες προϋποθέσεις να συμμετέχουν στη διδασκαλία μαθημάτων υπό την επίβλεψη μέλους ΔΕΠ. Θα πρέπει να καταγράφονται σε μητρώο που θα διατηρεί η Γραμματεία η οποία και θα μπορεί να εκδίδει βεβαιώσεις ότι είναι ερευνητές/μέλη του συγκεκριμένου Τμήματος.
14. Πρέπει να επιλυθεί το πρόβλημα του ΦΠΑ στις αμοιβές των ερευνητών και στην αγορά ερευνητικού εξοπλισμού στην περίπτωση των εθνικών ερευνητικών έργων.
15. Θεσμοθέτηση του θεσμού των χορηγιών/δωρεών προς Πανεπιστήμια, Τμήματα και
16. Εργαστήρια, με διευκόλυνση και ευελιξία στις διαδικασίες αποδοχής των χορηγιών από τους ΕΛΚΕ (με μηδενικές κρατήσεις και πλήρη απορροφητικότητα σε δράσεις βελτίωσης των σπουδών, υποτροφίες και αγορά εξοπλισμού από τους αποδέκτες των χορηγιών).

Διασύνδεση Πανεπιστημίων με την Κοινωνία

Η σχέση Πανεπιστημίου-Κοινωνίας δεν πρέπει να αντιμετωπισθεί μόνο μέσα από την οπτική του Πανεπιστημίου (κοιτώντας προς την Κοινωνία) αλλά και από την άλλη πλευρά της, δηλαδή πως η κοινωνία αντιλαμβάνεται το Πανεπιστήμιο και τι περιμένει από αυτό. Θα ήταν λάθος, μία μονόπλευρη προσέγγιση της σχέσης Πανεπιστημίου-Κοινωνίας, δηλαδή μόνο από την οπτική του Πανεπιστημίου, προς όφελος μόνο του Πανεπιστημίου.

Υπό την προσέγγιση αυτή θα πρέπει να διαφυλαχθεί ο ακαδημαϊκός χαρακτήρας του Πανεπιστημίου και να γίνουν σεβαστές οι αρχές της αριστείας, της αξιοκρατίας και της κοινωνικής λογοδοσίας/αξιολόγησης.

Η κοινωνία επιβάλλεται να απαιτεί από το Πανεπιστήμιο να παίξει το ρόλο του ως ατμομηχανή της πνευματικής και πολιτιστικής ανάπτυξης του τόπου. Χρειάζεται να απαιτεί την υποστήριξή του στην τεχνολογική αναβάθμιση και την οργανωτική ανασυγκρότηση του πρωτογενούς και δευτερογενούς τομέα, της τοπικής οικονομίας και εκεί να σχεδιάζονται παρεμβάσεις τοπικές και υπερ-τοπικές σε συνεργασία με τις Περιφέρειες.

Όμως, σε καμία περίπτωση οι τοπικές κοινωνίες δε συναποφασίζουν, πολύ δε περισσότερο δε μπορούν να επιβάλλουν το στρατηγικό σχεδιασμό του Πανεπιστημίου για να υπηρετηθεί μία στρεβλή τοπική ανάπτυξη βασισμένη στην οικονομία της γκαρσονιέρας και του σουβλατζίδικου.

Στο πλαίσιο αυτό κατατίθενται προτάσεις που υπηρετούν αυτή τη διπλή θεώρηση.

1. Τα Πανεπιστήμια, στο πλαίσιο της εξωστρέφειας, πρέπει να οργανώνουν, από κοινού με τις τοπικές αρχές, δράσεις πληροφόρησης/ενημέρωσης για την ακαδημαϊκή και ερευνητική τους δραστηριότητα και τη διάχυση των αποτελεσμάτων της έρευνας στη βελτίωση της ζωής της κοινωνίας (festival τεχνολογίας, επιστημονική πληροφόρηση για μείζονος ενδιαφέροντος θέματα όπως το περιβάλλον, η κλιματική αλλαγή, οι ψηφιακές τεχνολογίες κλπ).
2. Τα Πανεπιστήμια πρέπει να επικοινωνούν συνεχώς με τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, ενημερώνοντας τους μαθητές για τις επαγγελματικές προοπτικές των διαφόρων επιστημονικών κλάδων και να υποδέχονται στα Εργαστήρια και στα Μουσεία τους μαθητές για ενημέρωση και επικοινωνία.
3. Τα Πανεπιστήμια και τα Πανεπιστημιακά Εργαστήρια θα πρέπει να υποστηρίζουν μαθητικές ομάδες που θέλουν να συμμετέχουν σε διεθνείς διαγωνισμούς.
4. Τα Πανεπιστήμια πρέπει να γίνουν φορείς προσέγγισης της κοινωνίας με το διεθνές κοινωνικό-οικονομικό γίγνεσθαι και να οργανώνουν διαλέξεις με γνωστούς/διακεκριμένους επιστήμονες επί θεμάτων γενικότερου ενδιαφέροντος.
5. Τα Πανεπιστήμια πρέπει να πρωτοστατούν στον εθελοντισμό και στη δημιουργία εθελοντικών ομάδων υποστήριξης της πόλης σε θέματα προστασίας περιβάλλοντος, πολιτισμού και αθλητισμού.
6. Τα Πανεπιστήμια θα πρέπει να διατηρούν Κέντρα Πληροφόρησης και εντευκτήρια εντός της δομής των πόλεων με δυνατότητα φιλοξενίας δράσεων πολιτισμού (κινηματογραφικές προβολές, εικαστικές και φωτογραφικές εκθέσεις, συζητήσεις κλπ).
7. Οι πολίτες θα πρέπει να μπορούν να επισκέπτονται και να κυκλοφορούν στα Πανεπιστημιακά Campus (με συγκεκριμένο ωράριο και περιορισμούς ασφαλείας) και να χρησιμοποιούν τις αθλητικές και λοιπές υποδομές (πχ ποδηλατόδρομοι, περι-αστικά πάρκα κλπ).
8. Τα Πανεπιστήμια θα πρέπει με συγκεκριμένες δομές, που θα αναπτύξουν, να υποστηρίξουν τις πόλεις που ενδιαφέρονται να δραστηριοποιηθούν στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος ‘Smart Cities’ και από κοινού να ετοιμάσουν αμοιβαία επωφελείς προτάσεις.
9. Τα Πανεπιστήμια θα πρέπει να προσπαθήσουν να εμπλέξουν Πόλεις, Δήμους και Περιφέρειες, όπου είναι δυνατόν, σε ερευνητικά προγράμματα.
10. Τα Πανεπιστήμια θα πρέπει να αναλάβουν σε συνεργασία με Περιφέρειες και Δήμους έναν καθοδηγητικό ρόλο στην ψηφιακή εκπαίδευση των πολιτών.
11. Χρειάζεται να εξεταστεί η πιθανή δημιουργία σε κάθε Πανεπιστήμιο ενός “Κοινωνικού Συμβουλίου”, που αποτελείται κατά το μισό από μέλη του Πανεπιστημίου και κατά το άλλο μισό από παράγοντες της τοπικής κοινωνίας (επιμελητήρια, τοπική αυτοδιοίκηση, πολιτιστικοί φορείς, κλπ). Η συχνή συνεδρίαση του Συμβουλίου αυτού θα επιτρέπει την αμφίδρομη επικοινωνία Πανεπιστημίου - (τοπικής) Κοινωνίας και σε δεύτερο βαθμό θα διασφαλίζει προοπτικές χρηματοδότησης ερευνητικών δράσεων ή απλών λειτουργιών του Πανεπιστημίου (πχ διακεκριμένες διαλέξεις / workshops, κλπ).

Ενότητα Β. Θέματα που τέθηκαν στη συζήτηση της Ολομέλειας (14/12/2021) από την Υπουργό και τον Υφυπουργό

Διαδικασία εκλογής ΔΕΠ - Εκλεκτορικά

1. Επαναφορά της βαθμίδας του Λέκτορα ως εισαγωγική βαθμίδα των μελών ΔΕΠ.
2. Επαναθεσμοθέτηση του πιο επιτυχημένου συστήματος που έχει λειτουργήσει μέχρι σήμερα, που είχε νομοθετηθεί από την κυβέρνηση της ΝΔ επί Υπουργίας κ. Μ.
3. Γιαννάκου.
4. Συνεδρίαση των επιτροπών επιλογής και εξέλιξης σε κοινή συνεδρίαση με τη Γενική
5. Συνέλευση Τμήματος υπό την Προεδρία του Προέδρου του Τμήματος.
6. Αύξηση του αριθμού των μελών των επιτροπών επιλογής και εξέλιξης σε 15 ή 12 (ή 9) με συμμετοχή και των τριών συνιστωσών (Τομέας – Τμήμα – Εξωτερικοί).
7. Η επαναφορά των τριών συνιστωσών Τομέας – Τμήμα – Εξωτερικοί, στις επιτροπές επιλογής και εξέλιξης, σε αναλογία 5-5-5 (σύνολο 15 μέλη ΔΕΠ) για μεγάλα τμήματα, ή 4-4-4 (σύνολο 12 μέλη ΔΕΠ ή 3-3-3 στην περίπτωση 9 μελών ΔΕΠ) στα μικρότερα τμήματα, με τους αναπληρωματικούς τους.
8. Δηλαδή το 1/3 της επιτροπής θα προέρχεται από τον Τομέα και θα είναι του ιδίου ή συναφούς γνωστικού αντικειμένου σύμφωνα με το μητρώο εσωτερικών εκλεκτόρων, το 1/3 θα προέρχεται μετά από κλήρωση από όλους τους υπολοίπους Τομείς και το 1/3 μετά από κλήρωση από το μητρώο εξωτερικών εκλεκτόρων ίδιου ή συναφούς γνωστικού αντικειμένου.
9. Το εν λόγω σύστημα είχε λειτουργήσει για πολλά χρόνια με θετικά αποτελέσματα και σύμφωνα με τη μεγάλη πλειοψηφία των μελών ΔΕΠ που υπηρετούν σήμερα στα Πανεπιστήμια ήταν το πιο επιτυχημένο. Για το λόγο αυτό προτείνουμε να διατυπωθεί εκ νέου στο νόμο ένα τέτοιο σύστημα με βελτιώσεις βέβαια σε σχέση με τις διατυπώσεις που ίσχυαν στο προηγούμενο νομικό πλαίσιο.
10. Το μητρώο των εκλεκτόρων να πάψει να συντάσσεται ανά τμήμα, σχολή ή Πανεπιστήμιο, αλλά να αξιοποιείται ενιαία πανελλαδικά η βάση των μελών ΔΕΠ που βρίσκεται στο σύστημα ΑΠΕΛΛΑ και η οποία θα πρέπει με ευθύνη του ΑΠΕΛΛΑ να ενημερώνεται καθημερινά.

• Συγκρότηση των μελών των επιτροπών επιλογής και εξέλιξης των καθηγητών μετά από κλήρωση κατά την διάρκεια της συνεδρίασης της Γ.Σ. Τμήματος εφόσον υπάρχουν παραπάνω από τα απαιτούμενα μέλη Δ.Ε.Π. (εσωτερικά μέλη ή εξωτερικά μέλη), με το ίδιο γνωστικό αντικείμενο βάσει του ΦΕΚ της υπό κρίση θέσης.
• Σε περίπτωση που στο μητρώο εκλεκτόρων περιλαμβάνονται λιγότερα εσωτερικά από τα απαιτούμενα μέλη Δ.Ε.Π. με το ίδιο γνωστικό αντικείμενο βάσει του ΦΕΚ της υπό κρίση θέσης, τότε η συμπλήρωση των θέσεων στις επιτροπές θα γίνεται με κλήρωση μεταξύ των μελών με το συγγενέστερο γνωστικό αντικείμενο από το ίδιο και όχι από άλλα Πανεπιστήμια.
• Η διαδικασία της κλήρωσης από τη Γ.Σ. Τμήματος η οποία εφαρμόζεται στα ΑΕΙ τα τελευταία 30 χρόνια διασφαλίζει την αντικειμενικότητα και το αδιάβλητο της διαδικασίας ενώ η κλήρωση μελών του ίδιου Πανεπιστημίου με το συγγενέστερο γνωστικό αντικείμενο σε περίπτωση που το μητρώο των εσωτερικών μελών περιλαμβάνει λιγότερα από τα απαιτούμενα μέλη Δ.Ε.Π. προφυλάσσει από την εκλογή μελών ΔΕΠ από εκλεκτορικά σώματα τα οποία θα αποτελούνται μόνο από εξωτερικούς εκλέκτορες.
• Δυνητική (μη υποχρεωτική) συμμετοχή ξένων εκλεκτόρων.
• Οι υποψηφιότητες, το σύνολο του κρινόμενου έργου και το πρακτικό
• εκλογής πρέπει να είναι επίσης δημόσια.
• Για τη διαφάνεια του έργου που παράγουν τα πανεπιστήμια πρέπει να
• είναι απαραίτητη και μόνιμη η διατήρηση ιστοσελίδας από το κάθε μέλος ΔΕΠ ώστε να διευκολύνεται ο εσωτερικός μηχανισμός των τμημάτων, να ετοιμάζεται η ετήσια αξιολόγηση χωρίς να αναζητούνται τελευταία στιγμή οι δημοσιεύσεις και το έργο των συναδέλφων, ενώ θα υπάρχει μία φόρμα για το τι αξιολογείται στη διδασκαλία, στο διοικητικό έργο, στην έρευνα, στην συμβολή προς τη κοινωνία κλπ για να περιορίζεται η αυθαιρεσία στην κρίση αυτών των θεμάτων.
• Στα ήδη υπάρχοντα τυπικά κριτήρια για το διδακτικό έργο για εκλογή καθηγητού πρώτης βαθμίδας: α) να είναι επιβλέπων σε τουλάχιστον μία διδακτορική διατριβή ή μέλος τριμελούς σε τρεις διδακτορικές διατριβές οι οποίες έχουν περαστωθεί ή β) να έχει διδάξει σε 3 κύκλους μεταπτυχιακών σπουδών ή γ) να είναι διευθυντής εργαστηρίου (ή κλινικής) για 5ετία ή δ) να έχει διδασκαλία σε τμήμα ειδικευομένων ιατρών ή οδοντιάτρων επί τριετία.
• Τέλος, θα πρέπει το εκλεκτορικό σώμα, εκτός από την εκλογή του υποψήφιου που επιλέγεται για τη θέση, θα πρέπει να κατατάξει σε σειρά και τον 2ο και τον 3ο υποψήφιο (εάν υπάρχουν), ώστε σε περίπτωση που μέσα στις νόμιμες προθεσμίες δεν αποδεχθεί το διορισμό του ο εκλεγείς υποψήφιος, να καλείται ο 2ος ή αντίστοιχα στη συνέχεια ο 3ος, ώστε να μη χάνεται η θέση.

Brain Gain

• Για να είναι εφικτό να έρθουν στην Ελλάδα εξειδικευμένοι επιστήμονες αλλά και τα ταυτόχρονα να αποφύγουμε τη διαρροή άλλων νέων θα πρέπει να απελευθερωθούν οι αμοιβές τους από το ενιαίο μισθολόγιο. Κανείς αξιόλογος ειδικευμένος επιστήμονας δεν θα επιστρέψει στην Ελλάδα για να εργασθεί σε ερευνητικό πρόγραμμα ή και για να φέρει δικό του πρόγραμμα αν γίνει υπάλληλος ΙΔΟΧ με ενιαίο μισθολόγιο (12 μισθοί ετησίως και όχι 14) με καθαρές μηνιαίες αποδοχές περίπου 1000-1200 € δηλαδή όσα χρήματα δίνονται σε οποιοδήποτε άλλο δημόσιο υπάλληλο σύμφωνα με μόνο τα τυπικά (κατοχή ΜΔΕ ή ΔΔ) και όχι τα ουσιαστικά προσόντα.
• Η εναλλακτική λύση, δηλαδή η αμοιβή του μέσω έναρξης ελευθερίου επαγγέλματος, όχι μόνο δεν θα του δώσει πολλά περισσότερα έσοδα αλλά ταυτόχρονα εμπλέκει τον νέο επιστήμονα στα αχρείαστα γρανάζια της γραφειοκρατίας (απόδοση ΦΠΑ, καταβολή τέλους επιτηδεύματος, αναζήτηση επαγγελματικής στέγης, κόστος λογιστή κλπ.) αφού η όποια εργασία που προσφέρει είναι καθαρά εξαρτημένη και δεν είναι αυτή ενός πραγματικά ελεύθερου επαγγελματία.
• Να δοθεί η δυνατότητα σε Έλληνες επιστήμονες εντός και εκτός Ελλάδος, κατόχους διδακτορικού με αναγνωρισμένο ερευνητικό έργο (διεπιστημονικές ομάδες) να δημιουργούν δομές που να μπορούν να προτείνουν και να λειτουργούν ένα μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών σε ένα αντικείμενο της ειδικότητας τους. Η πρόταση πρέπει να εγκρίνεται από την ακαδημαϊκή μονάδα και να εντάσσεται στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών. Αυτή η δυνατότητα σήμερα υπάρχει στο ΕΑΠ. Το πλαίσιο λειτουργίας τέτοιων μεταπτυχιακών προγραμμάτων θα πρέπει να εγκρίνεται με αυστηρά ακαδημαϊκά κριτήρια. Οι ερευνητικές επιδόσεις της επιστημονικής ομάδας που προτείνει το ΜΠΣ καθώς και οι επιτυχίες της στην προσέλκυση εξωτερικών ερευνητικών χρηματοδοτήσεων θα πρέπει να αποτελεί προϋπόθεση έγκρισης.
• Λειτουργία θερινών/χειμερινών σχολείων και ταχύρρυθμων προγραμμάτων εκμάθησης σύγχρονων δεξιοτήτων (μεταξύ των άλλων για το περιβάλλον, τις ψηφιακές τεχνολογίες, τον πολιτισμό, τον πρωτογενή τομέα), ελληνόφωνων ή ξενόγλωσσων. Τα προγράμματα αυτά θα οργανώνονται από ένα Πανεπιστήμιο ή συνεργασία Πανεπιστημίων και με δυνατότητα οι συνεργασίες αυτές να γίνονται και με Ιδρύματα του εξωτερικού. Σε αυτά τα προγράμματα οι Έλληνες του εξωτερικού μπορούν να έχουν καθοριστικό ρόλο είτε ως άτομα, είτε εκπροσωπώντας τον φορέα στον οποίο εργάζονται.
• Διασύνδεση Ελλήνων επιστημόνων του εξωτερικού με Έλληνες καθηγητές και ερευνητές εντός της χώρας και δημιουργία θεσμού χρηματοδότησης ανταλλαγών φοιτητών καθώς και υποστήριξη των sabbatical years στην Ελλάδα (δημιουργία συνθηκών επικοινωνίας και ώσμωσης, κοινά PhDs, διαδικτυακά μεταπτυχιακά μαθήματα κλπ)
• Με εκπροσώπους Έλληνες καθηγητές του εξωτερικού να δημιουργηθούν στην Ελλάδα παραρτήματα γνωστών ξένων Πανεπιστημίων (πχ Carnegie Mellon, ΜΙΤ, Texas A&M, Drexel University), για μεταπτυχιακές σπουδές σε συγκεκριμένες, στρατηγικής σημασίας επιστημονικές περιοχές. Τα προγράμματα θα είναι προφανώς αγγλόφωνα, με δίδακτρα (τα οποία για τους καλούς Έλληνες φοιτητές θα επιδοτούνται ως υποτροφίες από τη χώρα μας) και διεθνή στόχευση προσέλκυσης ξένων φοιτητών καθώς και Ελλήνων 2ης γενιάς. Αυτό θα έχει άμεσα και μακροχρόνια στρατηγικά οφέλη για τη χώρα και την ακαδημαϊκή της λειτουργία, θα τονώσει την αριστεία και θα κρατήσει στην Ελλάδα άξιους επιστήμονες που τώρα φεύγουν. Παράλληλα θα βοηθήσει στο brain gain, δίνοντας τη δυνατότητα σε Έλληνες επιστήμονες εκτός Ελλάδος να επιστρέψουν ως διδάσκοντες στα προγράμματα αυτά.
• Προώθηση του θεσμού των digital nomads που θα καλύπτει και Έλληνες που ζουν και εργάζονται εκτός Ελλάδος. Είναι πολλές οι περιπτώσεις που κάποιος θα ήθελε να δοκιμάσει σε ένα τέτοιο πλαίσιο τη δυνατότητα και τις συνθήκες επιστροφής του. Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις πρέπει να υπάρχουν φορολογικά κίνητρα και ξεκάθαρο αντιγραφειοκρατικό πλαίσιο.
• Η δημιουργία και η υποστήριξη ξενόγλωσσων σχολείων σε διάφορες περιοχές της χώρας (πλην ης Αθήνας) θα ήταν επίσης μία αναγκαία προϋπόθεση επιστροφής σε πολλές περιπτώσεις.

Εξ αποστάσεως εκπαίδευση

• Στήριξη της Δημόσιας εκπαίδευσης και των Δημόσιων υποδομών, Δίκτυα Κορμού- Πρόσβασης και υπολογιστικών υποδομών,
• Αξιοποίηση των ανοιχτών προτύπων στην εκπαίδευση, ανοικτά Πανεπιστήμια σε ανοικτές κοινωνίες, υποστήριξη των ανοιχτών τεχνολογιών και της δημιουργίας και χρήσης ανοικτού εκπαιδευτικού περιεχομένου και ανοικτών εκπαιδευτικών πόρων.
• Καταγραφή και αξιολόγηση της εμπειρίας που αποκτήθηκε, σε ευρωπαϊκό επίπεδο και διεθνώς – και να υποστηριχθεί η ανταλλαγή καλών πρακτικών που υλοποιήθηκαν.
• Ανάγκη διερεύνησης της παιδαγωγικής, κοινωνικής και θεσμικής διάστασης των τεχνολογικών μέσων, με την προτροπή: «Να μην αφήσουμε το ψηφιακό χάσμα να γίνει μαθησιακό χάσμα»
• Δημιουργία νέωνκαινοτόμων πρακτικών διδακτικής προσέγγισης και νέων προγραμμάτων ανάπτυξης ψηφιακών δεξιοτήτων.
• Ευκαιρία και ελπίδα για περιορισμό του αποκλεισμού, και ανάπτυξης ίσων ευκαιριών στη μάθηση και τη προσβασιμότητα μέσα από ειδικά προγράμματα.
• Σημαντικός ο ρόλος των ανοικτών τεχνολογιών καθώς μπορούν να βοηθήσουν τους εκπαιδευτικούς και τους φοιτητές σε κάθε πεδίο της επιστήμης να δουλέψουν και να μάθουν μαζί, επιτρέπουν σε κυβερνητικούς και εκπαιδευτικούς οργανισμούς να κατέχουν και να διαχειρίζονται οι ίδιοι τις υποδομές τους ενώ μπορούν να στηρίξουν τη ποιότητα της παρεχόμενης εκπαίδευσης που στη σύγχρονη εποχή απαιτεί συνεχή προσαρμογή και συνεργασία.
• Ανάγκη αλλαγής και προσαρμογής του μοντέλου της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης με στόχο την συμπληρωματική αξιοποίηση πλατφορμών ασύγχρονης και σύγχρονης τηλεκπαίδευσης.
• Επιπλέον θα πρέπει να εξεταστεί η δυνατότητα λειτουργίας εξ ́αποστάσεως μεταπτυχιακών προγραμμάτων κατά τα πρότυπα του Ελληνικού Ανοιχτού Πανεπιστημίου. Ασφαλώς θα εφαρμόζεται η πιστοποιημένη μεθοδολογία εξ αποστάσεως εκπαίδευσης που εφαρμόζεται στο ΕΑΠ. Με αυτό τον τρόπο τα Πανεπιστήμια θα είναι ανταγωνιστικά, αλλά και πόλος έλξης φοιτητών από την αλλοδαπή.

Ευέλικτο πλαίσιο διαχείρισης ιδιωτικών πόρων

Αν κριθεί ότι οι ΕΛΚΕ δεν μπορούν να απεμπλακούν από το δημόσιο λογιστικό θα πρέπει να δοθεί ευελιξία ώστε τουλάχιστον η διαχείριση του συνόλου των ιδιωτικών πόρων να γίνεται μέσω των Εταιρειών Ανάπτυξης των Πανεπιστημίου ή άλλων ανάλογων φορέων, οι οποίοι θα έχουν ξεχωριστό ΑΦΜ, θα λειτουργούν ως ΑΕ και δεν θα δεσμεύονται από το δημόσιο λογιστικό.

Στους ιδιωτικούς πόρους θα εντάσσονται π.χ. τα έσοδα από πάσης φύσεως δίδακτρα όπως των ΜΠΣ, των ξενόγλωσσων προπτυχιακών προγραμμάτων σπουδών και των σύντομων προγραμμάτων κατάρτισης, οι δωρεές από ιδιώτες, τα έσοδα από πνευματικά δικαιώματα (πατέντες) καθώς και τα έσοδα από την παροχή υπηρεσιών.

Τα Πανεπιστήμια θα καθορίσουν το θεσμικό πλαίσιο του συνόλου της παροχής υπηρεσιών μέσω του εσωτερικού τους κανονισμού ώστε να είναι δυνατή η γρήγορη απόκριση των ΑΕΙ στις ανάγκες της αγοράς με ταυτόχρονη κατάργηση του αναχρονιστικού πλαισίου που ισχύει για την παροχή υπηρεσιών (ΠΔ 159 /1984).

Θα πρέπει να αναμορφωθεί και το πλαίσιο που καθορίζει τον τρόπο χρήσης των πάσης φύσεως διδάκτρων ώστε περισσότεροι πόροι να είναι διαθέσιμοι για την αναβάθμιση των ΜΠΣ μέσω πρόσκλησης σε εξωτερικούς διδάσκοντες (brain gain), σε αναβάθμιση εξοπλισμού κλπ.

ΕΛΚΕ

Θα πρέπει οι ΕΛΚΕ των Πανεπιστημίων να γίνουν ευέλικτες δομές και να φύγουν από το δημόσιο λογιστικό.

Αν κριθεί ότι οι ΕΛΚΕ δεν μπορούν να απεμπλακούν από το δημόσιο λογιστικό θα πρέπει να δοθεί ευελιξία ώστε τουλάχιστον η διαχείριση του συνόλου των ιδιωτικών πόρων να γίνεται μέσω των Εταιρειών Ανάπτυξης των Πανεπιστημίου ή άλλων ανάλογων φορέων, οι οποίοι θα έχουν ξεχωριστό ΑΦΜ, θα λειτουργούν ως ΑΕ και δεν θα δεσμεύονται από το δημόσιο λογιστικό.

Στους ιδιωτικούς πόρους θα εντάσσονται π.χ. τα έσοδα από πάσης φύσεως δίδακτρα όπως των ΜΠΣ, των ξενόγλωσσων προπτυχιακών προγραμμάτων σπουδών και των σύντομων προγραμμάτων κατάρτισης, οι δωρεές από ιδιώτες, τα έσοδα από πνευματικά δικαιώματα (πατέντες) καθώς και τα έσοδα από την παροχή υπηρεσιών.

Τα Πανεπιστήμια θα καθορίσουν το θεσμικό πλαίσιο του συνόλου της παροχής υπηρεσιών μέσω του εσωτερικού τους κανονισμού ώστε να είναι δυνατή η γρήγορη απόκριση των ΑΕΙ στις ανάγκες της αγοράς με ταυτόχρονη κατάργηση του αναχρονιστικού πλαισίου που ισχύει για την παροχή υπηρεσιών (ΠΔ 159 /1984).

Θα πρέπει να αναμορφωθεί και το πλαίσιο που καθορίζει τον τρόπο χρήσης των πάσης φύσεως διδάκτρων ώστε περισσότεροι πόροι να είναι διαθέσιμοι για την αναβάθμιση των ΜΠΣ μέσω πρόσκλησης σε εξωτερικούς διδάσκοντες (brain gain), σε αναβάθμιση εξοπλισμού κλπ.

Το καθεστώς υποτροφιών που υποχρεωτικά δίνονται από τα ΜΠΣ θα πρέπει επίσης να αναθεωρηθεί ώστε να είναι υποτροφίες που βασίζονται στην ακαδημαϊκή αριστεία και όχι αποκλειστικά στο E1 όπου είναι συχνό το φαινόμενο οι υποτροφίες να δίνονται σε υποψηφίους των οποίων οι γονείς είναι ελεύθεροι επαγγελματίες οι οποίοι δηλώνουν χαμηλά εισοδήματα ενώ δεν υπάρχει δικλείδα ασφαλείας η οποία να λαμβάνει υπόψη π.χ. την περιουσιακή κατάσταση.

Συμπληρωματικές προτάσεις για το πλαίσιο λειτουργίας των ΕΛΚΕ

1. Δημιουργία πρότυπου οδηγού διαχείρισης για όλους τους ΕΛΚΕ

2. Δημιουργία κοινής πλατφόρμας εισόδου σε κοινό διαχειριστικό πρόγραμμα των ΕΛΚΕ- είσοδος κάθε χρήστη με τους κωδικούς taxis (ισχύει ήδη)

3. Δημιουργία κοινής βάσης δεδομένων (cloud) που αφορούν στοιχεία συναλλασσόμενων.

• Μελών ΔΕΠ, προσωπικού, συμβασιούχων
• Προμηθευτών
• Δικαιολογητικών όπως αστυνομική ταυτότητα, άδεια κυκλοφορίας αυτοκινήτου για δαπάνη μετακίνησης, χιλιομετρικές αποστάσεις-κατάργηση υπολογισμού από ypomedi

Με τον τρόπο αυτό θα γίνει μεγάλη εξοικονόμηση χρόνου διότι καθημερινά εισάγονται στοιχεία προμηθευτών/νέων απασχολούμενων που υπάρχουν ήδη στη βάση δεδομένων άλλου ΕΛΚΕ όπως επίσης για κάθε μετακίνηση ζητείται εκ νέου η άδεια κυκλοφορίας πόσο μάλλον για μέλη ΔΕΠ άλλων Ιδρυμάτων

4. Υποχρεωτική Χρήση ψηφιακής υπογραφής από Διευθυντές / Διδάσκοντες /Γραμματείες / Συμβασιούχους / προμηθευτές

5. Σύμφωνα με τον Οδηγό Διαχείρισης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου (σελίδα 6) ο έλεγχος γίνεται από τους παρακάτω φορείς:

• Σώμα Ορκωτών Ελεγκτών (τακτικός – ετήσιος έλεγχος)
• Ελεγκτικό Συνέδριο Ελλάδος (έκτακτος έλεγχος)
• Ελεγκτικό Συνέδριο Ευρωπαϊκής Ένωσης (έκτακτος έλεγχος)
• Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης– OLAF (έκτακτος έλεγχος)
• Υπουργεία Παιδείας, Οικονομικών και ΓΛΚ (έκτακτος έλεγχος)
• Φορείς Χρηματοδότησης (κατά έργο και κατά περίπτωση )
• Επίσης, ουσιαστικός και διαχειριστικός έλεγχος είναι δυνατόν να διενεργείται από δημοσιονομικούς υπάλληλους σε όλα τα προγράμματα που χρηματοδοτούνται απόTM πόρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Εφόσον κάθε χρόνο είναι υποχρεωτικός ο ετήσιος έλεγχος λογιστικής διαχείρισης κάθε ΕΛΚΕ προτείνεται η στελέχωση με Λογιστή Γ Τάξης και Ορκωτό Ελεγκτή Λογιστή.

Αυτό θα βοηθήσει στην επιτάχυνση και βελτίωση των διαδικασιών με έγκυρη και έγκαιρη ενημέρωση του προσωπικού του ΕΛΚΕ με τις εκάστοτε νέες αλλαγές π.χ. χρήση mydata, νέες συμβάσεις

6. Πρόσληψη υπευθύνου Τμήματος μισθοδοσίας με αυξημένα προσόντα σε γνώσεις Νομολογίας σύναψης συμβάσεων/διαγωνισμών κλπ. με σκοπό την ανάθεση αποκλειστικά σε υπαλλήλους του τμήματος μισθοδοσίας τη σύνταξή σύμβασης σε άμεση συνεργασία με τον ενδιαφερόμενο. Η γνώση της νομολογίας των συμβάσεων με τόσες κατηγορίες (μέλη ΔΕΠ, Δημόσιοι Υπάλληλοι, Ελεύθεροι Επαγγελματίες, Υπότροφοι κλπ) δεν πρέπει να μεταφέρεται στα άτομα που απασχολούνται στα έργα. Η υποχρέωση του επιστημονικού υπευθύνου ή της γραμματείας μπορεί να είναι το απόσπασμα πρακτικού έ-γκρισης απασχολούμενων (διδάσκοντες, ερευνητές, διοικητικό προσωπικό κλπ).

7. Κατάργηση δήλωσης συμβατικών ωρών (time sheets). Με την καθιέρωση ε- επικοινωνιακής πλατφόρμας (Ms Teams, Zoom), η τηλεργασία καλύπτει πλήρως τα ήδη επαυξημένα ημερήσια ωράρια των απασχολούμενων σε έργα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η άδεια έγκρισης μετακίνησης σε εργάσιμες ημέρες για τις ανάγκες έργου που όμως δεν μπορούν να συμπεριληφθούν στις ώρες απασχόλησης στο έργο! Δηλαδή σε κάποια μετακίνηση π.χ σε συνέδριο ο μετακινούμενος δεν μπορεί να εκπληρώσει μέσω τηλεργασίας διδασκαλία η συμμετοχή σε συνεδριάσεις (διοικητικά καθήκοντα);

8. Κατάργηση υποβολής έκθεσης πεπραγμένων στον ΕΛΚΕ αλλά αποκλειστικά υποχρεωτικά ή προαιρετικά στον επιστημονικό υπεύθυνο. Δεν είναι στην αρμοδιότητα κανενός υπαλλήλου ο έλεγχος υποβολής έκθεσης πεπραγμένων μετακίνησης.

9. Απλούστευση διαδικασιών ανάληψης υποχρέωσης δαπάνης με μείωση υποχρεωτικών εντύπων – μπορεί να συσταθεί ομάδα με μέλη Ορκωτό Λογιστή Ελεγκτή, εκπρόσωπο του Υπουργείο Οικονομικών, εκπρόσωπο του Υπουργείου εργασίας (για τις συμβάσεις) καθώς και μέλη των Ιδρυμάτων για κάθε κατηγορία χρηματοδότησης (Έργα ΕΣΠΑ, αυτοχρηματοδοτούμενα κ.λ.π)

10. Δημιουργία τηλεφωνικού κέντρου υποστήριξης για θέματα λογιστηρίου-μισθοδοσίας (help on line) σε εθνικό επίπεδο.

11.Απογευματινή βάρδια 16:00-20:00 - τα ΠΜΣ και πολλά ερευνητικά εργαστήρια λειτουργούν απογευματινές ώρες και Σαββατοκύριακα.

12. Συχνές Ερωτήσεις Απαντήσεις (FAQs)στην Ιστοσελίδα από ερωτήσεις που θα υποβληθούν από Διευθυντές/Γραμματείες/Διδάσκοντες

13.Επικοινωνία προσωπικού ΕΛΚΕ απευθείας με προμηθευτές για τυχόν λάθη με κοινοποίηση στις γραμματείες

14. Δικαίωμα απευθείας ανάθεσης για ποσά έως 15.000€ και χρηματικού εντάλματος προπληρωμής τουλάχιστον 5.000€ σε κάθε αυτοχρηματοδοτούμενο πρόγραμμα

15. Χρήση πιστωτικής κάρτας για άμεση προμήθεια αγαθών (π.χ. skroutz) και υπηρεσιών (μείωση κόστους προμήθειας προϊόντων τουλάχιστον 25%) Προώθηση χρήσης προτιμολογίου ώστε να επιταχυνθούν οι ηλεκτρονικές αγορές που συνήθως επιτυγχάνουν καλύτερες προσφορές αγαθών και υπηρεσιών

16.Δημιουργία Τμήματος άμεσης διεκπεραίωσης εξόδων μελών ΔΕΠ σε συνέδρια. Ειδικότερα, το κόστος συμμετοχής για ένα μισθωτό καθηγητή (fees συνεδρίου, αεροπορικά εισιτήρια, διαμονή κλπ.) είναι μεγάλη οικονομική επιβάρυνση και αρκετές φορές εισπράττει τα χρήματα που κατέβαλε μετά από ένα ή δύο μήνες. Θα μπορούσε η επ. ερευνών να προπληρώνει με τη χρήση πιστωτικής κάρτας (ήδη εφαρμόζεται αλλά πολύ περιορισμένα). Αυτό θα σήμαινε καθόλου οικονομική επιβάρυνση για τον καθηγητή (δεδομένου ότι το ερευνητικό/εκπαιδευτικό πρόγραμμα έχει χρηματοδότηση) αλλά το σημαντικότερο η έγκαιρη κράτηση-εξόφληση εξασφαλίζει μειωμένο κόστος αεροπορικών εισιτηρίων τουλάχιστον 25%

17. Πρόσληψη (με δαπάνη του ΕΛΚΕ) και τοποθέτηση στο Υπουργείο Παιδείας από κάθε Ίδρυμα κυρίως των περιφερειακών ιδρυμάτων ατόμων που θα προωθούν και θα συμβάλλουν στην άμεση διεκπεραίωση θεμάτων.

18. Δημιουργία τμήματος διαχείρισης δωρεών/υποτροφιών από επιχειρήσεις.

Αυτόνομα, αυτοδιοικούμενα Ιδρύματα

Προτείνεται να θεσμοθετηθεί η χρηματοδότηση των Πανεπιστημίων με αντικειμενικό τρόπο ανάλογα με τις υπηρεσίες που παρέχουν στην ελληνική κοινωνία, αλλά και στην αξία και το επίπεδο τους.

Δύο άξονες:

α) να συνδεθεί η ελάχιστη χρηματοδότηση με τις υπηρεσίες που ζητάει η Πολιτεία από τα Πανεπιστήμια. Το κόστος της εκπαίδευσης των φοιτητών θα πρέπει να αποτιμηθεί και η πολιτεία να καταβάλλει το όποιο ποσό προκύπτει, ως το αντίτιμο για να παρέχουν τις ζητούμενες υπηρεσίες.

β) Ένα επιπλέον ποσό χρηματοδότησης να δίνεται σύμφωνα με την αξιολόγηση. Αυτό ήδη έχει νομοθετηθεί και προβλέπεται το 20% της χρηματοδότησης θα δίνεται σύμφωνα με τις οδηγίες της ΕΘΑΑΕ.

Πέρα από αυτό, τα Πανεπιστήμια θα πρέπει να είναι ανεξάρτητα να εξασφαλίσουν και άλλους πόρους χρηματοδότησης. Μερικοί από αυτούς:

• Προγράμματα Μεταπτυχιακών Σπουδών. Θα πρέπει να ενισχυθούν αλλά
• παράλληλα να είναι και υπό συνεχή αξιολόγηση. Να απελευθερωθεί πλήρως το πλαίσιο ίδρυσης και λειτουργίας τους. Για την ίδρυση και τη συνέχιση λειτουργίας, η μόνο προϋπόθεση εκτός Πανεπιστημίου να είναι η πιστοποίηση από την ΕΘΑΑΕ.
• Στήριξη για τη δημιουργία Ξενόγλωσσων προγραμμάτων. Έχει ήδη θεσμοθετηθεί η δυνατότητα ίδρυσης και λειτουργίας ΞΠΣ. Ήδη επίσης έχει προκηρυχθεί πρόγραμμα χρηματοδότησης για τη δημιουργία νέων ή την ενίσχυση υπαρχόντων τέτοιων προγραμμάτων. Αυτό το μέτρο δε θα μπορέσει να αποδώσει άμεσα, αλλά εκτιμάται ότι εάν τα Πανεπιστήμια δουλέψουν σοβαρά πάνω σε τέτοια προγράμματα μέσα 5-10 χρόνια θα έχει γίνει μια πολύ μεγάλη πηγή εσόδων γι αυτά, για την ελληνική οικονομία αλλά και κυρίως θα δημιουργηθεί μια μεγάλη μάζα αλλοδαπών που θα έχουν εκπαιδευτεί στα ελληνικά Παν/μια με ότι αυτό σημαίνει για τη χώρα.
• Εκπαιδευτικά προγράμματα εξ’ αποστάσεως. Όλα τα ελληνικά Πανεπιστήμια θα πρέπει να μπορούν ν’ αναπτύξουν τέτοια προγράμματα σε μεταπτυχιακό (κατ’ αρχήν) επίπεδο, τόσο ελληνόφωνα όσο και ξενόγλωσσα, που τώρα μόνο το ΕΑΠ μπορεί. Είναι προφανή τα πλεονεκτήματα αυτής της ιδέας που δε χρειάζονται περαιτέρω ανάλυση. Ασφαλώς θα εφαρμόζεται η πιστοποιημένη μεθοδολογία εξ αποστάσεως εκπαίδευσης που εφαρμόζεται στο ΕΑΠ.
• Δια βίου μάθηση. Θα πρέπει να ενισχυθεί και να ενθαρρυνθεί η ανάπτυξη τέτοιων προγραμμάτων.
• Εταιρείες έντασης γνώσης (spin-off). Θα πρέπει να στηριχθεί επί της ουσίας η επιχειρηματικότητα στα Πανεπιστήμια. Είναι τόσο προφανή τα πλεονεκτήματα που δε χρειάζεται ν’ αναλυθούν ειδικότερα.

ΜΙΚΡΟΔΙΑΠΙΣΤΕΥΤΗΡΙΑ- MICROCREDENTIALS

Τα μικροδιαπιστευτήρια είναι επαγγελματικά προσόντα που αποδεικνύουν τα μαθησιακά αποτελέσματα που αποκτήθηκαν μέσω ενός σύντομου κύκλου μαθημάτων η ενότητας που αξιολογήθηκε με διαφανή τρόπο και έχουν σαφή διαχωρισμό και διάκριση από τα προσόντα που αποκτούνται μέσω ενός πολύχρονου προγράμματος σπουδών που οδηγεί σε αναγνωρισμένο ακαδημαϊκό πτυχίο.

Τέτοια σύντομα προγράμματα σπουδών ,δεν είναι κατι νέο στην κοινωνία.

Το YALE ,πριν από 200 χρόνια, αντιμετωπίζοντας τις ανάγκες της κοινωνίας λόγω μεγάλου αριθμού μεταναστών , δημιούργησε σύντομο πρόγραμμα σπουδών Αγγλικής γλώσσας που δεν οδηγούσε σε κάποιο πτυχίο.

Σήμερα, με τις επιπτώσεις της πανδημίας COVID-19 στο τομέα της εργασίας αλλά και οι ανάγκες της αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής και της μετάβασης στην πράσινη οικονομία και την ψηφιακή εποχή, απαιτούνται δεξιότητες η προσόντα που οι εργαζόμενοι δεν διαθέτουν.

Στην χώρα μας και στην Ευρώπη γενικότερα, θα υπάρχει ανάγκη όλο και περισσότεροι εργαζόμενοι να επικαιροποιούν τις γνώσεις τους ,να αναβαθμίζουν τις δεξιότητες τους, ούτως ώστε να καλύπτεται το κενό από την πτυχιακή εκπαίδευση τους στις σημερινές ανάγκες. Είναι δεδομένο ότι η εξέλιξη της τεχνολογίας είναι τόσο γρήγορη, ούτω ώστε όπως αναφέρουν διακεκριμένοι επιστήμονες ,σήμερα διδασκόμαστε σε τεχνολογίες που δεν θα υπάρχουν αύριο και αύριο θα εργαζόμαστε με τεχνολογίες που δεν υπάρχουν σήμερα. Η διατήρηση λοιπόν των ικανοτήτων που αποκτήθηκαν αλλά και η απόκτηση νέων, έχει μεγάλη σημασία για την εργασιακή απασχόληση των πολιτών, διασφαλίζοντας προσωπική, κοινωνική και επαγγελματική εξέλιξη. Το θέμα αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για ανέργους που έχασαν την εργασία τους λόγω πανδημίας η άλλων αιτίων, και είναι αδήριτη η ανάγκη της διατήρησης των δεξιοτήτων που κατείχαν αλλά και η απόκτηση νέων για την αναζήτηση εργασίας ,σε σύντομο χρονικό διάστημα και πιο οικονομικά.
Το πρόγραμμα αυτό όμως της επιμόρφωσης πολιτών με σύντομα προγράμματα σπουδών , για να επιτύχει πρέπει να βασίζεται σε κανόνες και όρους που να είναι αποδεκτοί από τους κοινωνικούς εταίρους και που πρέπει να θεσμοθετηθούν.

Σήμερα, στην Ευρώπη και στην χώρα μας ,πραγματοποιούνται ποικίλα τέτοια προγράμματα σε κάθε πεδίο, χωρίς έλεγχο του περιεχομένου των σπουδών και ακόμα περισσότερο στην διαδικασία της πιστοποίησης των γνώσεων, χορηγώντας σε κάποιες περιπτώσεις πιστοποιητικό παρακολούθησης . Αποτέλεσμα ,η αναξιοπιστία των προγραμμάτων αυτών και εναπόκειται στον κάθε εργοδότη να αξιολογήσει τις αποκτηθείσες αναφερόμενες γνώσεις-δεξιότητες, εάν το επιθυμεί.

Τα σύντομα αυτά προγράμματα σπουδών , μπορούν να αντιμετωπίσουν τις σύγχρονες ανάγκες τη κοινωνίας που προκύπτουν από την ψηφιακή εποχή σε άτομα τρίτης ηλικίας και όχι μόνο, σε ΑΜΕΑ κλπ. Η τελευταία πανδημία οδήγησε στην ανάγκη της τηλεματικής εκπαίδευσης από τους ίδιους δασκάλους -καθηγητές, που δεν είχαν όλοι την ιδία εξοικείωση με την χρήση Η/Υ.

Όπως αναφέρουν πολλοί επιστήμονες, η τρέχουσα πανδημία, πρέπει να μας δώσει το μήνυμα της προετοιμασίας για την επόμενη ,όποτε και εάν γίνει, δημιουργώντας σύντομα προγράμματα σπουδών για εκπαίδευση καθηγητών ψηφιακής εκπαίδευσης, οι οποίοι όχι μόνον θα γνωρίζουν την χρήση Η/Υ, αλλά θα είναι εκπαιδευμένοι στις ιδιαιτερότητες της ψηφιακής διδασκαλίας, με θεσμική τροποποίηση και προσαρμογή της ψηφιακής διδασκαλίας στα νέα δεδομένα. Με τον τρόπο αυτό θα αντιμετωπισθεί και το πρόβλημα της έλλειψης δασκάλων-καθηγητών για απομακρυσμένες περιοχές, δημιουργώντας υβριδικά σχολεία με δια ζώσης διδασκαλία 2-3 καθηγητών και τηλεματικά οι υπόλοιποι, πάντα σε σχολικό περιβάλλον ως συνήθως.

Αναγνωρίζοντας λοιπόν την ανάγκη ύπαρξης σύντομων προγραμμάτων εκπαίδευσης, είτε προσφέρονται από ΑΕΙ, ΤΕΛ, η αλλους ιδιωτικούς φορείς ,εξορισμού θα πρέπει σε κάθε πρόγραμμα να αναφέρεται

1.Ο τίτλος του προγράμματος ,που θα καθορίζει επακριβώς και την προσδοκώμενη δεξιότητα η γνώση

2. Ο πάροχος του προγράμματος

3.Ημερομηνία έγκρισης του προγράμματος από μια αρχή ΕΔΙΠ ,ΕΘΑΑΕ( δεν χρειάζεται να είναι το Υπουργείο αλλά δεν μπορεί να είναι ανεξέλεγκτο)

4.Τα αναμενόμενα μαθησιακά αποτελέσματα και πως η που μπορούν να χρησιμοποιηθούν οι αποκτηθείσες γνώσεις -δεξιότητες.

5.Η συμμετοχή του εκπαιδευόμενου ήταν δια-ζώσης η τηλεματικά η και τα δύο και η αναλογία τους

6.Απόκτηση η όχι μονάδων credits

7. Χρονικό διάστημα εκπαίδευσης

8.Προαπαιτούμενα για την συμμετοχή, εάν υπάρχουν

9.Σχετική βιβλιογραφία

10.Διαδικασία πιστοποίησης αποκτηθείσας γνώσης-δεξιότητας

11. Επιτήρηση παρακολούθησης και ταυτοπροσωπία εκπαιδευόμενου σε δια ζώσης η τηλεματική παρακολούθηση.

12. Προνόμιο αποδοχής σε άλλο εκπαιδευτικό πρόγραμμα

Υπάρχουν δύο τύποι προγραμμάτων μικροδιαπιστευτηρίων

α.Μεταπτυχιακό.Διαρκεί περίπου 10-12 εβδομάδες με προαπαιτούμενο πτυχίο ίδιου η άλλου αντικειμένου . Σε περίπτωση άλλου αντικειμένου απαιτείται εργασιακή εμπειρία με το αντικείμενο του προγράμματος.

β.Μεταλυκειακά η προπτυχιακά προγράμματα είναι μικρότερης διάρκειας ,4-5 εβδομάδες και δεν απαιτείται κάποια σχέση με το αντικείμενο του προγράμματος. Συνήθως είναι μια εισαγωγή λιγότερο η περισσότερο πληροφοριακή με το αντικείμενο του προγράμματός Οσον αφορά τα μεταλυκειακά προγράμματα είναι αντικείμενο συζήτησης κατά πόσον πρέπει να επιτραπούν θεσμικά, καθότι βασικός στόχος κάθε εκπαιδευτικής διεργασίας δεν πρέπει να είναι η δημιουργία τεχνολόγων που θα μπορούν να κάνουν μια συγκεκριμένη εργασία, όσο καλά και εάν την κάνουν. Θα πρέπει μέσω της γενικότερης επαγγελματικής εκπαίδευσης να ολοκληρωθούν σε πολίτες ενταγμένους στο κοινωνικό σύνολο, με δημοκρατικές και κοινωνικές ευαισθησίες. Όσον αφορά προπτυχιακούς φοιτητές, τα προγράμματα δεν μπορούν να οδηγούν σε εξειδίκευση εφόσον ακόμα δεν έχουν ολοκληρώσει τις βασικές γνώσεις.

Όπως αναφέρθηκε ,μπορεί να αποτελούν μια εισαγωγή γνωριμίας σε ένα πεδίο ,που θα μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο μεταπτυχιακού προγράμματος σπουδών η και μικροδιαπιστευτηρίου.

Σε κάθε άλλη περίπτωση, διατρέχουμε τον κίνδυνο ο φοιτητής να εγκαταλείψει τις σπουδές του και να ασχοληθεί με την δεξιότητα που απέκτησε, δαπανώντας λιγότερο χρόνο και προφανώς και χρήματα. Σε αυτό το θέμα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή, καθότι κάποια Πανεπιστημιακά Ιδρύματα ,για να αντιμετωπίσουν την έλλειψη πιστώσεων, δημιουργούν τέτοια σύντομα προγράμματα σπουδών, με σαφώς μικρό κόστος .Μερικά δε Πανεπιστήμια της αλλοδαπής ,για να προσελκύσουν κόσμο, τα ονομάζουν Microbachelor, Microdegree, Nanodegree.
Ένα άλλο θέμα που πρέπει να προσεχθεί, είναι η πιστοποίηση, που θα έχει κάθε πρόγραμμα, να εξασφαλίζει την ποιότητα και τη επάρκεια των γνώσεων η δεξιοτήτων κάθε εργαζόμενου όταν αναζητά μια θέση εργασίας, η δε τεκμηρίωση των γνώσεων αυτών θα πρέπει να προστίθεται σε προ υπάρχουσες.

Τα προαναφερόμενα δεν αφορούν προγράμματα που διενεργούνται από τις επιχειρήσεις τις ίδιες για τους εργαζόμενους τους, στην χρήση εξειδικευμένων συστημάτων , εκτός και εάν αποτελούν συνεργασία με ένα πιστοποιημένο φορέα και ένα πιστοποιημένο πρόγραμμα.

Ενότητα Γ.

Αναμόρφωση του ακαδημαϊκού χάρτη της χώρας

Κάθε ΑΕΙ θα πρέπει να καταθέσει έκθεση βελτιστοποίησης των ακαδημαϊκών του μονάδων, λαμβάνοντας υπόψιν τις κάτωθι παραμέτρους (μετά από εσωτερική διαβούλευση).

• Φυσικό μέγεθος και διάρθρωση ΑΕΙ.
• Καθορισμός ελάχιστης «κρίσιμη μάζας» φοιτητικού πληθυσμού.
• Καθορισμός ελάχιστου αριθμού Σχολών.
• Καθορισμός ελάχιστου αριθμού ελάχιστου αριθμού αυτοτελών
ακαδημαϊκών μονάδων.
• Καθορισμός ελάχιστου αριθμού Τμημάτων ανά Σχολή.
• Πρόβλεψη για μονοτμηματικές Σχολές εφόσον υπάρχει μεγάλος αριθμός μελών ΔΕΠ και αυτονομία στην εκπαίδευση του γνωστικού αντικειμένου (πχ Ιατρικές Σχολές, Νομικές Σχολές)
• Καθορισμός βέλτιστης αναλογίας ΔΕΠ/ΕΠ και ΔΕΠ-ΕΠ/ΦΟΙΤ.
• Σε επίπεδο ακαδημαϊκών μονάδων, όσες εμφανίζουν ισχνό προφίλ (π.χ.
διαθέτουν μικρό αριθμό ΔΕΠ/ΕΠ και μικρη αναλογια ΔΕΠ-ΕΠ/ΦΟΙΤ) θα πρέπει κατ’ αρχήν να μεταπέσουν σε Πρόγραμμα Σπουδών και να ενσωματωθούν σε Σχολές. Οι τελευταίες θα πρέπει αντίστοιχα να συγκροτούνται από ένα ελάχιστο αριθμό Τμημάτων.
• Χωροταξική κατανομή.
• Έλεγχος και αντιμετώπιση αδικαιολόγητης διασποράς και επιστημονικής
απομόνωσης Τμημάτων ή και ΑΕΙ.
• Αποφυγή διασποράς φοιτητικού πληθυσμού.
• Εκθεση για την αναγκαιοτητα λειτουργίας Πανεπιστημιακών Τμημάτων στις
ευαίσθητες παραμεθόριες περιοχές των ακριτικών Πανεπιστημίων.
• Γνωστικό αντικείμενο.
• Έλεγχος και αντιμετώπιση του υπερβολικού αριθμού (ταυτόσημων ή
παρεμφερών) Τμημάτων ή προγραμμάτων σπουδών (σε όλο το εύρος της
Ανώτατης Εκπαίδευσης).
• Καθορισμος εθνικών αναπτυξιακών στόχων και παραγωγής επιστημόνων.
• Καθορισμός βέλτιστων αριθμών επιστημόνων-επαγγελματιών ανα γνωστικό αντικείμενο (και μονάδα πληθυσμού) μετά από συνεννόηση με επιστημονικούς φορείς και οργανώσεις.
• Να ληφθούν σοβαρα υπ’οψιν οι παραγωγικές ανάγκες της χώρας.
• Έλεγχος και αντιμετώπιση της υπερεξειδίκευσης επιστημονικών αντικειμένων
• Εξορθολογισμός του ακαδημαϊκού επιπέδου ορισμένων επί μέρους
Τμημάτων (μετάπτωση από προ- σε μετα-πτυχιακό επίπεδο).
• Διαχωρισμός πανεπιστημιακής και τεχνολογικής εκπαίδευσης εντός των ΑΕΙ. Κριτήρια πρέπει να είναι ο τίτλος, η αποστολή, η φυσιογνωμία, η στελέχωση, η ποιότητα και λοιπά χαρακτηριστικά του κάθε Τμήματος.
• Εξορθολογισμός της δομής των προγραμμάτων σπουδών.
• Εξορθολογισμός της δομής των ακαδημαικών μονάδων.
• Ίδρυση και λειτουργία νέων προγραμμάτων σπουδών ή νέων ακαδημαϊκών
μονάδων θα πρέπει γίνεται μετά από πλήρως τεκμηριωμένο αίτημα του ΑΕΙ και
αφού προηγηθεί αξιολόγηση και πιστοποίηση μέσω ΕΘΑΑΕ.
• Να επιτρεπεται η ελεύθερη μετακίνηση μελών ΔΕΠ εντός του Πανεπιστημίου και όχι μόνο εντός της Σχολής.
• Ίδρυση διατμηματικών Προπτυχιακών Προγραμμάτων Σπουδών.
• Ίδρυση διαιδρυματικών Προπτυχιακών Προγραμμάτων Σπουδών.
• Κίνητρα γιά Ίδρυση ξενόγλωσσων προπτυχιακών και μεταπτυχιακών
προγραμμάτων σπουδών.
• Ποιότητα/βιωσιμότητα Τμημάτων (έλεγχος και αξιολόγηση ανά τακτά χρονικά διαστήματα).
• Όλες ακαδημαϊκές μονάδες θα πρέπει να ελέγχονται (ανά 5ετία) και με βάση τους ακόλουθους ποσοτικούς και ποιοτικούς δείκτες:
• Αναλογίες φοιτητών/διδασκόντων.
• Αποφοιτήσαντες ανά έτος.
• Βαθμολογική βάση εισαγωγής και ελκυστικότητα.
• Κόστος ανά φοιτητή.
• Διαθέσιμες εγκαταστάσεις.
• Ερευνητική δραστηριότητα και διεθνής αναγνώριση.
• Απορρόφηση αποφοίτων στον επαγγελματικό στίβο.
• Μεταπτυχιακές σπουδές και απονεμόμενα διδακτορικά.
• Αξιολόγηση από τους φοιτητές του Τμήματος.
• Συμβολή στην ανάπτυξη της περιοχής και αποδοχή από την τοπική
κοινωνία.
• Να καθορισθεί ανά Τμήμα η κατώτερη βάση εισαγωγής (να ληφθούν
στοιχεία της τελευταίας πενταετίας). Σε περίπτωση μη επίτευξης του μέτρου θα πρέπει να κλείσουν η το εκπαιδευτικο τους πρόγραμμα να ενσωματωθεί σε άλλα τμήματα.
• Να καθορισθεί ανά Τμήμα ο κατώτερος αριθμός μελών ΔΕΠ για αυτόνομη λειτουργεία. Όσα τμήματα δεν είναι βιώσιμα θα πρέπει να ενσωματωθούν.
• Επέκταση της αξιολόγησης των τμημάτων ΑΕΙ με βάση τους παρακάτω άξονες: α. Ποσοστό αποφοίτων που δραστηριοποιούνται επαγγελματικά σε επιστημονικό χώρο σχετικό με το πτυχίο τους (αξιοποίηση πτυχίου) μέσα στην πρώτη διετία μετά την αποφοίτηση. β. Ποσοστό μελών ΔΕΠ που έχουν τουλάχιστον μια η δύο δημοσιεύσεις σε περιοδικό με κριτές το τελευταίο ακαδημαϊκό έτος. γ. Ποσοστό φοιτητών (με βαθμολογία στον μέσο όρο των αποφοίτων) στο τελευταίο έτος σπουδών που μπορούν να απαντήσουν σωστά σε απλές βασικές ερωτήσεις που θα θέση η επιτροπή αξιολόγησης σχετικά με το γνωστικό αντικείμενο του προγράμματος σπουδών κατά την συνέντευξη με τους φοιτητές την ημέρα επίσκεψης στο Τμήμα. δ.Αριθμός εισαγομένων φοιτητών προς μέλη ΔΕΠ (διδάσκοντες) στο 1ο έτος.

Ανανέωση του έμψυχου δυναμικού.

Χωρίς ανανέωση το Πανεπιστήμιο είναι καταδικασμένο σε μαρασμό.
Θα πρέπει να δοθούν νέες θέσεις για τα πανεπιστήμια. Νέες θέσεις μελών ΔΕΠ, ΕΕΠ, ΕΔΙΠ, ΕΤΕΠ και ερευνητικού προσωπικού. Το Πανεπιστήμιο ως ένας οργανισμός που κατ’ εξοχήν στόχος του είναι η παραγωγή νέας γνώσης, θα πρέπει να ανανεώνεται συνεχώς. Είναι και ο μόνος τρόπος ώστε να ανακοπεί το brain drain και η πριμοδότηση των ξένων κρατών από τη χώρα μας σε υψηλότατου επιπέδου επιστημονικό προσωπικό που έχει εκπαιδευτεί με τους κόπους και τα χρήματα της ελληνικής κοινωνίας.

Αποδοχές καθηγητών

Δε μπορείς να έχεις Πανεπιστήμιο πολύ υψηλού επιπέδου με αποδοχές καθηγητών σε επίπεδα δημοσίων υπαλλήλων ή και χαμηλότερα.

Η ελληνική κοινωνία αναδεικνύει συνεχώς το υψηλότατο επίπεδο στο οποίο τοποθετεί τα ελληνικά πανεπιστήμια, αλλά και τους καθηγητές τους.

Οι αποδοχές των καθηγητών Πανεπιστημίου, επί τη βάση της σημασίας την οποία η κοινωνία αποδίδει σε αυτούς, θα πρέπει να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις που η ίδια η κοινωνία έχει για το έργο που επιτελούν, αλλά και στα αυξημένα τους προσόντα, και στη σημασία της αποστολής τους ως ακαδημαϊκοί διδάσκαλοι και ερευνητές. Θα πρέπει να ενταχθεί στο νέο πλαίσιο η νομοθέτηση ενός νέου ειδικού μισθολογίου, το οποίο θα ανταποκρίνεται στα προαναφερόμενα αυξημένα προσόντα και στις απαιτήσεις του έργου Επιπλέον, χωρίς αξιοπρεπείς αποδοχές, δε μπορούν τα ιδρύματα να προσελκύσουν υψηλού επιπέδου επιστήμονες.