"Θολή" η απάντηση στη Βουλή για τους οδηγούς Σχολικών Λεωφορείων

Για το θέμα της ανώτατης ηλικίας των εξήντα πέντε (65) ετών, μέχρι την οποία είναι δυνατή η άσκηση του επαγγέλματος του οδηγού σχολικού λεωφορείου καθώς και του οδηγού τουριστικού λεωφορείου που χρησιμοποιείται για τη μεταφορά μαθητών, αρμόδιο να σας ενημερώσει είναι το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών.

Αυτό αναφέρει απάντηση του υφυπουργού Εργασίας Παναγιώτη Τσακλόγλου, η οποία διαβιβάστηκε στη Βουλή, ύστερα από σχετική ερώτηση Βουλευτών.

Στο ερώτημα "που βασίζεται η   γνωμοδότηση του ΕΦΚΑ περί πρότασης απένταξης των οδηγών σχολικών λεωφορείων ιδιωτικών σχολείων από τα ΒΑΕ;", ο υφυπουργός Εργασίας τονίζει τα εξής:

• Το θέμα των οδηγών σχολικών λεωφορείων απασχόλησε τη Διαρκή Επιτροπή Κρίσεως Βαρέων και Ανθυγιεινών Επαγγελμάτων, η οποία συστάθηκε με  την υπουργική απόφαση με αριθμό 9535/2020. Όπως προκύπτει από το πόρισμα της επιτροπής που κατατέθηκε τον Δεκέμβριο του 2020, το αίτημα ένταξης των οδηγών σχολικών λεωφορείων και πούλμαν στα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα συζητήθηκε σε τέσσερις συνεδριάσεις, αλλά δυστυχώς η επιτροπή δεν έλαβε καμία συγκεκριμένη απόφαση.
• Ο ισχύων πίνακας βαρέων και ανθυγιεινών εργασιών καταρτίστηκε το 2011 με την υπουργική απόφαση 26816/2011, κατ’ εξουσιοδότηση του άρθρου 17 του ν.3863/2010 και τέθηκε σε εφαρμογή από την 1η-1-2012. Με την απόφαση αυτή επανακαθορίστηκαν οι χώροι, οι εργασίες και οι ειδικότητες που υπάγονται στα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα.
• Στο πρώτο μέρος της υπουργικής απόφασης καθορίζονται ρητά συγκεκριμένοι χώροι εργασίας, στους οποίους οι απασχολούμενοι στις αναφερόμενες ειδικότητες υπάγονται στην ασφάλιση των βαρέων και ανθυγιεινών επαγγελμάτων. Ειδικότερα, εξετάζεται εάν ο ασφαλισμένος εργάζεται σε οικονομική μονάδα, στο αντικείμενο δράσης της οποίας περιλαμβάνεται κάποια από τις περιγραφόμενες εργασίες και στη συνέχεια εξετάζεται εάν ο συγκεκριμένος ασφαλισμένος εργάζεται με την ειδικότητα που αναγράφεται έναντι της αντίστοιχης εργασίας στον πίνακα. 
• Επομένως, πρέπει να πληρούνται και τα δύο κριτήρια, δηλαδή του χώρου εργασίας και της συγκεκριμένης ειδικότητας. 
• Στην 51η περίπτωση εργασιών του πρώτου μέρους ορίζονται ως χώρος εργασίας οι επιβατικές και εμπορευματικές μεταφορές σε συνδυασμό με τις εξής ειδικότητες: οδηγοί βαρέων φορτηγών μεικτού βάρους άνω των τριάμισι τόνων, λεωφορείων και πούλμαν, οχημάτων σταθερής τροχιάς, οδηγοί ταξί Νομού Αττικής και Θεσσαλονίκης, βοηθοί και οδηγοί ασθενοφόρων, διασώστες και καθαριστές λεωφορείων. 
• Η απαρίθμηση των εργασιών και των ειδικοτήτων που υπάγονται στο καθεστώς προστασίας του Κανονισμού Βαρέων και Ανθυγιεινών Επαγγελμάτων είναι περιοριστική. Ο κανονισμός προβλέπει ειδικές συνταξιοδοτικές ρυθμίσεις για τους συγκεκριμένους εργαζόμενους, αναγνωρίζοντας ακριβώς ότι η απασχόλησή τους επί μεγάλο χρονικό διάστημα στις προαναφερόμενες εργασίες ή ειδικότητες επιφέρει πρόωρη φθορά ή και εξασθένιση του οργανισμού τους και κατ’ ακολουθία αδυναμία τους να εργάζονται για διαστήματα ίδια με αυτά των απασχολούμενων σε επαγγέλματα που δεν έχουν αυτά τα χαρακτηριστικά. 
• Η ευνοϊκή αυτή μεταχείριση ορισμένων ασφαλισμένων από την άποψη των προϋποθέσεων συνταξιοδότησής τους, δηλαδή η μείωση του ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης σε συνδυασμό με την περιοριστική και όχι ενδεικτική απαρίθμηση των εργασιών και ειδικοτήτων που εντάσσονται στα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα, καθιστά τις διατάξεις του κανονισμού αυτό που οι νομικοί αποκαλούν εξαιρετικό δίκαιο. Ως εκ τούτου, όπως έχει δεχθεί η νομολογία, οι σχετικές διατάξεις πρέπει να ερμηνεύονται στενά και δεν είναι επιτρεπτή η διασταλτική ερμηνεία ή η αναλογική εφαρμογή των διατάξεων του Κανονισμού σε παρεμφερείς περιπτώσεις εργασιών ή ειδικοτήτων. 
• Σύμφωνα με τα στοιχεία που μας κοινοποίησε ο ΕΦΚΑ, η Διεύθυνση Ασφάλισης της Κεντρικής Υπηρεσίας του φορέα, με αφορμή ερωτήματα που αφορούσαν την υπαγωγή ή μη των οδηγών σχολικών λεωφορείων και σχολικών πούλμαν στις ανωτέρω διατάξεις, απηύθυνε ερώτημα τον Φεβρουάριο 2020 στο Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, ως αρμόδιο για την εποπτεία των μεταφορών, σχετικά με το εάν τα σχολικά λεωφορεία ανήκουν στην κατηγορία των επιβατικών και εμπορευματικών μεταφορών. 
• Στην απάντησή του, το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών επικαλείται τον ευρωπαϊκό κανονισμό 1071/2009, που ορίζει το επάγγελμα του οδικού μεταφορέα επιβατών ως προς τη δραστηριότητα κάθε επιχείρησης που εκτελεί με λεωφορεία μεταφορές επιβατών, παρεχόμενες στο κοινό ή σε ορισμένες κατηγορίες χρηστών έναντι κομίστρου καταβαλλομένου από τον επιβάτη ή τον διοργανωτή της μεταφοράς.
• Ο ΕΦΚΑ εξέδωσε το σχετικό έγγραφο για τους οδηγούς σχολικών λεωφορείων κατόπιν αλληλογραφίας με το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών με το αιτιολογικό ότι οι επιβατικές μεταφορές δεν αποτελούν την κύρια δραστηριότητα των επιχειρήσεων όπου απασχολούνται και επομένως δεν εμπίπτουν στην έννοια των μεταφορών, όπως ορίζονται στον κανονισμό 1071/2009. 
• Το θέμα εξετάστηκε από την Επιτροπή Κρίσεως Βαρέων και Ανθυγιεινών Επαγγελμάτων χωρίς να ληφθεί απόφαση. Υπάρχουν πρωτόδικες δικαστικές αποφάσεις για τις οποίες θα ακολουθηθεί η προβλεπόμενη διαδικασία και, τέλος, το θέμα μπορεί να εξεταστεί εκ νέου όταν συγκροτηθεί ξανά η Διαρκής Επιτροπή Κρίσεων και θα μπορούν να υποβάλουν εκεί το σχετικό ερώτημα οι οδηγοί.