Ο πρόεδρος το ΤΕΙ Δυτικής Ελλάδας Καθηγητής Σωκράτης Καπλάνης σχετικά με το υπό διαβούλευση σχέδιο Π.Δ. περί των όρων και προϋποθέσεων άσκησης του επαγγέλματος του Λογοθεραπευτή, απέστειλε προς τους υπουργούς Παιδείας και Υγείας την ακόλουθη επιστολή:
Αξιότιμοι κύριοι Υπουργοί
Πληροφορηθήκαμε ότι προωθείται από το Υπουργείο Υγείας Προεδρικό Διάταγμα (Π.Δ) που καθορίζει τους όρους και τις προϋποθέσεις άσκησης του επαγγέλματος του Λογοθεραπευτή.
Με το εν λόγω Π.Δ. προσβάλλεται βάναυσα το κύρος των Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων της χώρας, τα οποία αποτελούν μέρος της Ανώτατης Εκπαίδευσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ θέτει εν αμφιβόλω την άρρηκτη σύνδεση των Τμημάτων Λογοθεραπείας με το επαγγελματικό πεδίο του Λογοθεραπευτή.
Με το Προεδρικό αυτό Διάταγμα, παρέχεται η δυνατότητα σε οποιονδήποτε, ανεξαρτήτως του τίτλου και του πεδίου των βασικών σπουδών του σε ένα ΑΕΙ, δηλ. μόνο με την κατοχή ενός Μεταπτυχιακού Τίτλου Εξειδίκευσης, π.χ. σπουδές ενός έτους, και χωρίς τις βασικές σπουδές στην επιστήμη της Λογοθεραπείας, να μπορεί να ασκεί το επάγγελμα του Λογοθεραπευτή, προσφέροντας υπηρεσίες οι οποίες άπτονται άμεσα της Υγείας και της Ποιότητας της Ζωής.
Τα Τμήματα Λογοθεραπείας είναι Ακαδημαϊκού επιπέδου, όχι μόνο γιατί είναι 4ετούς φοίτησης, εφάμιλλα των αντιστοίχων Τμημάτων άλλων Ευρωπαϊκών χωρών, αλλά και γιατί είναι στελεχωμένα με επιστήμονες διεθνούς ακτινοβολίας, ενώ προσελκύουν παράλληλα φοιτητές με υψηλή βαθμολογία.
Θέλουμε, επιπλέον, να εστιάσουμε την προσοχή όλων, στην απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, σύμφωνα με την οποίαν, ο βασικός τίτλος σπουδών που απονέμεται από τα Τμήματά των ΑΕΙ, και ο οποίος αποτελεί τον πρώτο Ακαδημαϊκό τίτλο, είναι αυτός που καθορίζει και την είσοδο στο επάγγελμα, και στην περίπτωση αυτή, στο επάγγελμα του Λογοθεραπευτή.
Εν κατακλείδι, το επάγγελμα και το τίτλος σπουδών είναι συνδεδεμένα ένα προς ένα.
Αυτή ήταν και η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, όταν νομιμοποιήθηκε το Πρόγραμμα ERASMUS, και αποτελεί Ευρωπαϊκή Πολιτική κατά τη Συνθήκη.Την ίδια πολιτική εκφράζει και το Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Προσόντων, και για εμάς το Εθνικό Πλαίσιο Προσόντων, καθώς αυτό είναι που συνδέει τον τίτλο σπουδών με την ειδικότητα, ήτοι τις γνώσεις, ικανότητες και δεξιότητες, και μάλιστα στο 6ο επίπεδο.
Πέραν των βασικών σπουδών, τα Τμήματα Λογοθεραπείας οργανώνουν Μεταπτυχιακά Προγράμματα Σπουδών, που αντιστοιχούν στο 7ο επίπεδο, με πτυχιούχους που κατέχουν περισσότερες και διηυρυμένες ικανότητες και γνώσεις για την άσκηση εξειδικευμένης επαγγελματικής δραστηριότητας και προσφοράς υπηρεσιών. Προϋπόθεση τούτων βέβαια είναι η ικανότητα άσκησης του επαγγέλματος στο βασικό 6ο επίπεδο.
Ουδείς είναι δυνατόν να φανταστεί ότι θα καταστρατηγούντο σήμερα οι αρχές του Ευρωπαϊκού Πλαισίου Προσόντων μέσα από πιέσεις που πολύ καλά γνωρίζουμε ότι ασκούνται εδώ και πολλά έτη.
Δεν φανταζόμασταν ότι θα προωθείτο Π.Δ. χωρίς να ληφθούν υπ΄ όψιν όλα τα ανωτέρω με ανατροπή των διεθνώς κρατούντων και να εμφανίζονται πρόσωπα ασκούντα de Jure και εν δυνάμει το επάγγελμα του Λογοθεραπευτή, χωρίς τις βασικές γνώσεις στη Λογοθεραπεία.
Αξιότιμοι κ.κ. Υπουργοί,
το σχέδιο Π.Δ. το οποίο ευρίσκεται σε διαβούλευση, είχε επιχειρηθεί και κατά το παρελθόν, υπό άλλες προσεγγίσεις. Και τότε όπως και τώρα, ζητάμε τον αναγκαίο διάλογο, ώστε ολόκληρη η Ακαδημαϊκή Κοινότητα (Πανεπιστήμια και ΤΕΙ) να πορεύεται εν σώματι προς τη λειτουργία των αντιστοίχων Επιμελητηρίων που θα είναι αυτά που θα διασφαλίζουν την ποιότητα του επαγγελματικού λειτουργήματος και θα είναι υπεύθυνα για τα μέλη τους. Θα λαμβάνουν υπ΄ όψιν τους, τις βασικές σπουδές, τις μεταπτυχιακές σπουδές και τις σπουδές Γ΄ κύκλου (Διδακτορικό Δίπλωμα), καθώς και όλη την επαγγελματική και επιστημονική προσωπικότητα των υποψηφίων. Δεν είναι δυνατόν να δημιουργούμε επαγγελματίες μόνο με «χαρτιά».
Η φιλοσοφία αυτή των Ενιαίων Επιμελητηρίων, λιμνάζει εδώ και τέσσερα χρόνια και δημιουργεί μίαν εικόνα, όχι μόνο εις βάρος των ΤΕΙ και των φοιτητών τους, οι οποίοι αποτελούν τον μισό φοιτητικό πληθυσμό της χώρας, αλλά και εις βάρος αυτών τούτων των Πανεπιστημίων.
Αξιότιμοι κ.κ. Υπουργοί,
ζητούμε, όπως αυτά τα θέματα συζητηθούν στη Σύνοδο Προέδρων, ώστε ο Υπουργός Παιδείας να ενημερωθεί πλήρως για τα προβλήματα που απασχολούν τους φοιτητές και ειδικότερα τους φοιτητές του Τμήματος Λογοθεραπείας, που αυτή τη στιγμή οξύνονται με ένα τέτοιο σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος.
Ο Πρόεδρος του ΤΕΙ
Δυτικής Ελλάδας
Καθ. Σωκράτης Καπλάνη
Η λογοθεραπεια ειναι εφαρμογή των επιστημονικών πεδίων της βιολογίας, της φυσιολογίας, της ανατομίας, της φυσικής, της παιδαγωγικής, της γλωσσολογίας και της ψυχολογίας, κ.α. Δεν είναι βασική επιστήμη. Οπότε σίγουρα υπάρχουν απόφοιτοι άλλων σχολών που έχουν διδαχθεί μέρος της ύλης που έχει διδαχθεί και ο απόφοιτος ΤΕΙ Λογοθεραπείας. Από την άλλη από την στιγμή που αφορά εφαρμογή για την θεραπεία ασθενούς είναι απαραίτητη η πράξη/εμπειρία υπό επίβλεψη σε κλινικό περιβάλλον. Επομένως η εκπαίδευση πρέπει να συνδυάζει και θεωρία και σχετική πράξη. Πότε όμως καθήσαμε στην Ελλάδα να δούμε τους μαθησιακούς στόχους και τα προγράμματα σπουδών συνολικά; Για αυτό κάθε 'συντεχνία' προωθεί τα 'δικά' της συμφέροντα. Στην ουσία δεν διαφωνώ μαζί σας ότι είναι ανεπίτρεπτο να αλλάξει με αδιαφανείς τρόπους ο τρόπος κατοχύρωσης επαγγελματικού δικαιώματος. Απλώς αναρωτιέμαι εαν και εσείς θεωρείτε ειλικρινά ότι πχ ένας νοσηλευτής που έκανε μάστερ στην λογοθεραπεία και πρακτική άσκηση για μια χρονιά σε κέντρο λογοθεραπείας δεν έχει δικαίωμα να εργαστει ως λογοθεραπευτής (έστω επιπέδου 6 και όχι επιπέδου 7).
Πληροφοριακά:
Στις ΗΠΑ το επαγγελματικό δικαίωμα για να εργαστεί κάποιος ως speech and language therapist κατοχυρώνεται με μεταπτυχιακό τίτλο και 1260 ώρες εργασιακής εμπειρίας σε νοσοκομείο (και board exams και συνεχή επιμόρφωση/επανεξέταση κάθε 5 χρόνια). Νομίζω και στην Ισλανδία είναι απαραίτητο το μάστερ.
Στο γαλλόφωνο Βέλγιο, στην Βουλγαρία, στην Τσεχία, στην Δανία, στην Ιρλανδία, στην Μάλτα στο Η.Β., είτε με πρώτο πτυχίο είτε και με μάστερ (για αποφοίτους παιδαγωγικών και βιοιατρικών σχολών, ακόμα και μηχανικών, κατά περίπτωση ανά χώρα) ή άλλο μεταπτυχιακό δίπλωμα (πχ 4yr diploma Ουγγαρία, 2yr diploma Λάτβια, κ.α.).
Παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον η αναφορά NetQues (http://www.netques.eu) σχετικά με τα διαφορετικά επίπεδα εκπαίδευσης στις διαφορετικές χώρες. Έχοντας καταλήξει στις απαραίτητες δεξιότητες που πρεπει να έχει ο λογοθεραπευτής για να ασκήσει το επάγγελμα τα μελη της συγγραφικής ομάδας ΔΕΝ συμπεραίνουν ότι δημιουργείται πρόβλημα στην εφαρμογή του EQF (βλ σελ 61). Αυτό που θεωρούν απαραίτητο είναι ανεξάρτητα από την "διαδρομή" στις σπουδές να παίρνουν άδεια ασκήσεως επαγγέλματος μόνο όσοι μπορούν να επιδείξουν τις απαραίτητες δεξιότητες. Επομένως board exams ή ξεκάθαρη διαβάθμιση επαγγελματικών προσόντων χωρίς αποκλεισμούς.
Συμφωνώ στο ότι η σύσταση επαγγελματικού επιμελητηρίου θα μπορούσε να βοηθήσει ουσιαστικά. Από την στιγμή που 'εχει "ανοίξει" η αγορά δύσκολα κλείνει. Πρέπει έστω να διασφαλιστεί ότι με τα παιδιά και τους εφήβους επιτρέπεται να ασχολείται μόνο αυτός που έχει παιδαγωγική επάρκεια (και οι απόφοιτοί σας να την παίρνουν εαν δεν την έχουν από σχετικές σχολές).
Καθώς και να μπει κάποιος έλεγχος σε χρεώσεις/κόστη ώστε να μην πληρώνει ο καταναλωτής τον άσχετο για "επιστήμονα" αλλά ανάλογα με την κατηγορία εκπαίδευσης του. Ο ενήλικας ας εμπιστευτεί όποιον θέλει. Το παιδί όμως να το εκπαιδεύσει πραγματικός λογοθεραπευτής και όχι όποιος έχει λεφτά για διαφήμιση.
Επομένως εσείς,το υπουργείο και οι εκπρόσωποι των φορέων υγείας πρέπει να συμφωνήσετε και να καταλήξετε στον ορισμό του λογοθεραπευτή (λαμβάνοντας υπόψην και τα ΕΠΑΛ και τα ΙΕΚ και τις ιδωτικές 'σχολές' κ.α.).