Στους νέους διδάκτορες εστιάζει η νέα μελέτη του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ) "Στατιστικά στοιχεία για τους διδάκτορες που αποφοίτησαν από τα ελληνικά ΑΕΙ το 2015", παρουσιάζοντας μια σειρά από ενδιαφέροντα στοιχεία για το ανθρώπινο ερευνητικό δυναμικό της χώρας. Στη μελέτη παρουσιάζονται στατιστικά δεδομένα (κατανομή διδακτόρων ανά ίδρυμα και σχολή, επιστημονικά πεδία διατριβών, διεθνής κινητικότητα, προηγούμενοι τίτλοι σπουδών, κ.ά.) που αφορούν όσους αναγορεύθηκαν διδάκτορες κατά το έτος 2015, έχοντας εκπονήσει τη διατριβή τους σε ελληνικά Πανεπιστήμια.
Όπως επισημαίνει η Διευθύντρια του ΕΚΤ, Δρ Εύη Σαχίνη: "Οι κάτοχοι διδακτορικού τίτλου σπουδών αποτελούν την αιχμή στο ανθρώπινο ερευνητικό δυναμικό, με πολύ υψηλό επίπεδο τυπικών και ουσιαστικών προσόντων, δεξιοτήτων και εξειδικευμένων γνώσεων. Ιδιαίτερη σπουδαιότητα έχουν οι νέοι διδάκτορες οι οποίοι αποφοιτούν κάθε χρόνο από τα ελληνικά Πανεπιστήμια, και οι οποίοι αποτελούν πολύτιμο κεφάλαιο για τη μετάβαση σε μία οικονομία έντασης γνώσης".
Σύμφωνα με τη μελέτη, το 2015 αναγορεύθηκαν 1.810 νέοι διδάκτορες από ελληνικά ΑΕΙ. Οι περισσότεροι απέκτησαν τον προηγούμενο ακαδημαϊκό τίτλο σπουδών τους (πτυχίο ή μεταπτυχιακό) στην Ελλάδα (86%), ενώ αρκετοί (14%) επέστρεψαν μετά από σπουδές στο Ηνωμένο Βασίλειο, την Ιταλία και τις ΗΠΑ.
Ο αριθμός των αναγορεύσεων νέων διδακτόρων από τα ελληνικά ΑΕΙ κατά την περίοδο 2005-2015 κυμαίνεται περί τα 2.000 άτομα κατ' έτος. Το 2015, το ΕΚΠΑ και το ΑΠΘ αποτελούν τα πανεπιστήμια στα οποία εκπονήθηκαν οι περισσότερες διδακτορικές διατριβές (28% και 18%, αντίστοιχα). Ακολουθούν το ΕΜΠ και τα Πανεπιστήμια Πατρών, Κρήτης και Θεσσαλίας.
Όσον αφορά το φύλο των νέων διδακτόρων, το 2015 καταγράφεται σχεδόν απόλυτη ισοκατανομή ως προς τον αριθμό των ανδρών (50,7%) και γυναικών (49,3%). Όσον αφορά την ηλικία, οι περισσότεροι από τους νέους διδάκτορες, είναι έως 35 ετών (46,6%), ενώ έπεται η ηλικιακή ομάδα 35-44 έτη (38,1%).
Σύμφωνα με την ποσοστιαία κατανομή του κύριου επιστημονικού πεδίου της διδακτορικής διατριβής, οι περισσότερες εξ αυτών αφορούν την Ιατρική και τις Επιστήμες Υγείας (31,6%), ενώ ακολουθούν οι Φυσικές Επιστήμες (24,3%) και οι Κοινωνικές Επιστήμες (23%). Χαμηλότερα ποσοστά καταλαμβάνουν οι Επιστήμες Μηχανικού και Τεχνολογίας, οι Ανθρωπιστικές Επιστήμες και οι Γεωργικές Επιστήμες.
Διερευνώντας το εκπαιδευτικό επίπεδο των γονέων των διδακτόρων, σε ποσοστό 37,6% τουλάχιστον ο ένας από τους δύο γονείς ήταν κάτοχος πτυχίου τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (36,7%). Ακολουθούν οι απόφοιτοι δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (32,5%). Οι γονείς κάτοχοι διδακτορικού τίτλου βρίσκονται στην τέταρτη θέση, με ποσοστό 8,5%.
Βασική πηγή χρηματοδότησης των διδακτορικών σπουδών για το 36,8% των νέων διδακτόρων του 2015 ήταν οι προσωπικές αποταμιεύσεις και η υποστήριξη από την οικογένεια, ενώ για το 28,6% ήταν η λήψη υποτροφίας από ελληνικό ίδρυμα.
Οι περισσότεροι από τους διδάκτορες χρειάστηκαν 6 έτη για την ολοκλήρωση της διατριβής τους (26,5%). Παραπλήσια είναι τα ποσοστά εκείνων των διδακτόρων, οι οποίοι χρειάστηκαν 4, 5 και 7 έτη για την ολοκλήρωση της διατριβής τους (14,9%, 16,6% και 15,4%, αντίστοιχα).
Για τους διδάκτορες οι οποίοι διέμειναν στο εξωτερικό κατά τη διάρκεια των διδακτορικών τους σπουδών, κυρίως για τη διενέργεια έρευνας στο πλαίσιο της διατριβής τους, οι δημοφιλέστερες χώρες ήταν το Ηνωμένο Βασίλειο (22,6%), η Γερμανία (16,7%) και οι ΗΠΑ (12,1%).
Επισημαίνεται ότι η μελέτη "Στατιστικά στοιχεία για τους διδάκτορες που αποφοίτησαν από τα ελληνικά ΑΕΙ το 2015" (http://metrics.ekt.gr/el/node/362) είναι η πρώτη της σχετικής σειράς που θα δημοσιεύει το ΕΚΤ σε ετήσια βάση. Αναγνωρίζοντας τη σημασία των νέων διδακτόρων στο ανθρώπινο δυναμικό υψηλής εξειδίκευσης, το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης ως φορέας παραγωγής των εθνικών στατιστικών για την Έρευνα, Τεχνολογία, Ανάπτυξη και Καινοτομία, ενέταξε στις επίσημες στατιστικές του την παραγωγή δεικτών που αποτυπώνουν ουσιώδη χαρακτηριστικά τους. Τα στοιχεία αντλούνται από το Εθνικό Αρχείο Διδακτορικών Διατριβών που δια νόμου τηρεί από το 1985 το ΕΚΤ, διασφαλίζοντας την πληρότητα στην κάλυψη της πληθυσμιακής αυτής ομάδας.
Με 40.000 διδακτορικές διατριβές, οι περισσότερες από τις οποίες διατίθενται ηλεκτρονικά, το Εθνικό Αρχείο Διδακτορικών Διατριβών (www.didaktorika.gr) αποτελεί ένα μοναδικό απόθεμα της ελληνικής επιστημονικής παραγωγής και γνώσης με την ερευνητική δραστηριότητα αιχμής.
Αναφέρεται, ότι τα 5ετή προπτυχιακά προγράμματα σπουδών ισοτιμούνται ακαδημαϊκώς (και μόνο!) επιπέδου master αν το αιτηθεί σχετικώς το κάθε ενδιαφερόμενο Τμήμα και αν μετά από το σχετικό έλεγχο πληρούνται τα 3 κριτήρια/προϋποθέσεις, που αναφέρονται στη σχετική νομοθεσία (δεν αποτελεί πανάκεια δηλαδή, ότι κάθε 5ετές προπτυχιακό πρόγραμμα θα ισοτιμηθεί ακαδημαϊκώς και μόνο με master).
Αυτό λοιπόν νοείται (και μόνο!) πως ο κάτοχος πτυχίου 5τους διάρκειας, ο οποίος επιθυμεί να συνεχίσει σπουδές σε μεταπτυχιακό επίπεδο, να προχωρήσει για διδακτορικό (Β κύκλος ΠΜΣ) χωρίς να προαπαιτείται η κατοχή ΜΔΕ (Α κύκλος ΠΜΣ), όπως για τον κάτοχο 4ετούς προπτυχικού προγράμματος σπουδών.
Το αυτό λοιπόν δεν έχει καμία επίπτωση στο εργασιακό κομμάτι της υπόθεσης μιας και κατοχή ΜΔΕ/master λογίζεται, όπως παλαιόθεν, μόνο όταν ο υπάρχει επιπλέον και τίτλος master! Μην τα μπερδεύουμε λοιπόν και λέμε τα τύπου "grecomaster" μιας και αποτελεί εκπαιδευτική νομοθεσία και σε άλλες χώρες της ΕΕ.
Περαιτέρω, οι κάτοχοι τίλτων σπουδών από πανεπιστημιακά ιδρύματα εξωτερικού 3τούς/4ετούς διάρκειας που ζητούν αναγνώριση ΔΟΑΤΑΠ για κλάδους με 5ετείς σπουδές στην Ελλάδα, θα πρέπει εκτός από το BSc τους να καταθέσουν και MSc και να περάσουν επιτυχώς, κατά περίπτωση, εξετάσεις προπτυχιακών μαθημάτων, ώστε να λάβουν "αναγνώριση/επαγγελματικά δικαιώματα" χωρίς να θεωρείται ότι έχουν εργασιακώς και master (έχει "εξισωθεί" στο πτυχίο).