Καθηγητής Γιώργος Γιαννακόπουλος
Πρόεδρος του τμήματος Αρχειονομίας, Βιβλιοθηκονομίας και Συστημάτων Πληροφόρησης του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής
Στην πραγματικότητα το θέμα στο οποίο θα αναφερθώ ξεπερνά τα όρια του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής, καθώς σχετίζεται με νομοθετική διάταξη που θα επηρεάσει πλήθος φοιτητών στα περισσότερα ανώτατα ιδρύματα της χώρας.
Στόχος του παρόντος σημειώματος είναι να επισημάνει το πρόβλημα, ελπίζοντας ότι οι αρμόδιοι του υπουργείου Παιδείας θα δώσουν μια έγκαιρη και καθαρή λύση.
Ο νόμος 4521 ορίζει: “Οι φοιτητές που κατά την έναρξη του ακαδημαϊκού έτους 2018- 2019 έχουν υπερβεί τη διάρκεια των εξαμήνων που απαιτούνται για τη λήψη του τίτλου σπουδών, σύμφωνα με το ενδεικτικό πρόγραμμα σπουδών, προσαυξανόμενη κατά τέσσερα (4) εξάμηνα, έχουν μόνο το δικαίωμα να ολοκληρώσουν τον πρώτο κύκλο σπουδών Τμήματος Τ.Ε.Ι.”.
Είναι προφανές ότι ο νομοθέτης θέτει ένα χρονικό όριο έξι ακαδημαϊκών ετών, πέρα από το οποίο οι φοιτητές δεν μπορούν να συνεχίσουν για να λάβουν πανεπιστημιακό πτυχίο.
Είναι νομίζω προφανές ότι, κατά την έναρξη του νέου ακαδημαϊκού έτους, όσοι φοιτητές εισήχθησαν το 2012-13 δεν θα έχουν υπερβεί τα έξι χρόνια σπουδών. Θα έχουν συμπληρώσει ακριβώς έξι (12 εξάμηνα).
Ωστόσο, η άποψη αυτή δεν είναι η μόνη, ούτε αναγκαστικά η σωστή
. Η Δ.Ε. του ΠΑΔΑ θεωρεί, ότι οι φοιτητές που θα εγγραφούν στο 13ο εξάμηνο των σπουδών τους έχουν υπερβεί το όριο που θέτει ο νόμος.
Έτσι, στην πράξη μεταθέτει το όριο για τη δυνατότητα λήψης πανεπιστημιακού πτυχίου στο ακαδημαϊκό έτος 2013-14.
Η γνώμη μου, όπως και αρκετών άλλων συναδέλφων, είναι ότι με τον τρόπο αυτό ακυρώνεται το ν+2, καθώς δικαίωμα για πανεπιστημιακό πτυχίο θα έχουν όσοι θα εγγραφούν στο 11ο εξάμηνο, όσοι δηλαδή θα έχουν συμπληρώσει μόνο 10 εξάμηνα σπουδών.
Το ζήτημα είναι πολύ σοβαρό καθώς σχετίζεται με τα δικαιώματα των φοιτητών και θα πρέπει να λάβει αδιαμφισβήτητη λύση χωρίς καθυστέρηση.
Ποιος όμως αποφασίζει τι ακριβώς ορίζει ο νόμος;
Ποιος τον ερμηνεύει με εγκυρότητα (αναλαμβάνοντας και την ευθύνη γι’ αυτό);
Νομίζω ότι τα τμήματα, στα οποία και απευθύνονται, όπως είναι φυσικό, οι ενδιαφερόμενοι φοιτητές, δεν μπορούν να κρυφτούν πίσω από ανακοινώσεις των διοικητικών υπηρεσιών του ιδρύματος, ούτε καν πίσω από αποφάσεις της Διοικούσας Επιτροπής.
Καθώς η διάταξη αυτή επαναλαμβάνεται στους νόμους που αφορούν και άλλες συναφείς περιπτώσεις (συγχωνεύσεις πανεπιστημίων και Τ.Ε.Ι.), καλό είναι το αρμόδιο υπουργείο να ξεκαθαρίσει τα πράγματα.
Να διευκρινίσει δηλαδή τι ακριβώς ορίζει η συγκεκριμένη διάταξη, η οποία χαρακτηρίζεται ως απολύτως προφανής για όλους εκείνους που υποστηρίζουν… αμφότερες τις αντικρουόμενες απόψεις.
Δεν μπορούν να διατηρηθούν τα ΤΕΙ ως ιδρύματα μόνο για τα ελάχιστα (μόλις 15%) τμήματα ΤΕΙ που είναι ξεχωριστά ως αντικείμενα. Είναι πιο λογική πρόταση να ενσωματωθούν κι αυτά στα Πανεπιστήμια, όπως η Νοσηλευτική και παλιότερα τα Παιδαγωγικά.
α) Τα τμήματα Φυσικοθεραπείας και Λογοθεραπείας μπορούν να ενταχθούν στις πανεπιστημιακές Σχολές Επιστημών Υγείας.
β) Το τμήματα Διατροφής και Επιστήμηες Τροφίμων μπορούν να ενταχθούν επίσης σε πανεπιστήμια - υπάρχει επίσης το αντίστοιχο τμήμα στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο.
Για την αξιολόγηση της ΑΔΙΠ:
Στην επίσημη ιδρυματική αξιολόγηση της ΑΔΙΠ (2015-2016) σχεδόν 90% των ΑΕΙ έλαβαν έπαινο ή θετική αναφορά. Μόνο 1 στα 10 έλαβε μερικώς θετική αξιολόγηση ενώ ούτε ένα δεν αξιολογήθηκε αρνητικά.
Αναμενόμενα αποτέλεσματα, καθώς η αξιολόγηση ήταν για κάθε ίδρυμα ξεχωριστά ενώ εκείνο που χρειάζεται είναι ακαδημαϊκός και χωροταξικός ανασχεδιασμός ΟΛΩΝ των ΑΕΙ - κάτι που φυσικά δεν είναι ευθύνη μιας ανεξάρτητης αρχής να υποδείξει αλλά των διοικήσεων των ΑΕΙ και του Υπουργείου Παιδείας, όλα αυτά τα χρόνια
https://www.esos.gr/arthra/48463/tria-sta-deka-aei-piran-arista-stin-ex…
α) Από τα 22 Πανεπιστήμια, 7 ιδρύματα έλαβαν Έπαινο ενώ ΟΛΑ τα υπόλοιπα (15) έλαβαν ΘΕΤΙΚΗ αξιολόγηση. Μεταξύ των πανεπιστήμιων με Έπαινο ήταν και τα δύο μεγαλύτερα.
Οι επιτροπές όμως ΔΕΝ τήρησαν ενιαία γραμμή αξιολόγησης, όπως φαίνεται από τις επιμέρους παρατηρήσεις σε κάθε ενότητα και τις αποκλίσεις στον υπολογισμό των τελικών αποτελεσμάτων. Ορισμένα πανεπιστήμια κρίθηκαν πιο αυστηρά ενώ άλλα πιο ελαστικά, για άλλα έγινε συνυπολογισμός των επιδράσεων του εξωτερικού περιβάλλοντος ενώ για άλλα όχι κ.ο.κ.
Σίγουρα όμως ΔΕΝ έχουν όλα τα πανεπιστήμια το ίδιο "καλό" (positive) επίπεδο και, ακόμα και να ίσχυε αυτή η θετική αξιολόγηση, σίγουρα δεν χρειάζεται να λειτουργούν 22 πανεπιστήμια σε μια χώρα με τα δεδομένα της Ελλάδας.
β) Από τα 14 ΤΕΙ, 2 ιδρύματα έλαβαν Έπαινο, 3 ιδρύματα έλαβαν ΜΕΡΙΚΩΣ θετική αξιολόγηση και τα υπόλοιπα 9 ΘΕΤΙΚΗ αξιολόγηση
Να σημειωθεί ότι τα ΤΕΙ ΔΕΝ αξιολογήθηκαν με τα δεδομένα των πανεπιστημίων αλλά ως ξεχωριστές ακαδημαϊκές οντότητες (έλλειψη διδακτορικών προγραμμάτων).
Για την έρευνα:
Να γίνει πράξη η Εξωστρέφεια και η Αξιοκρατία.
Από τα δύο ΤΕΙ που έλαβαν Έπαινο, το ένα έχει αναβαθμιστεί σε πανεπιστήμιο και για το άλλο θεωρείται πλέον δεδομένη η συγχώνευσή του με πανεπιστήμιο. Προωθούνται επίσης οι συγχωνεύσεις και άλλων ΤΕΙ με πανεπιστήμια, επομένως αυτό το θέμα θα επιλυθεί.
Ακόμα όμως και τα πανεπιστήμια αντιμετωπίζουν προβλήματα στον τρίτο κύκλο σπουδών, στην προσέλκυση νέων ΥΔ και ερευνητών. Χρειάζεται αναδιοργάνωση και ένωση δυνάμεων, με κατάργηση των "σιλο" και των μη αντικειμενικών κριτηρίων προώθησης υποψηφίων σε κάθε τμήμα και κάθε εργαστήριο.
Οι αιτήσεις για συμμετοχή έρευνα θα έπρεπε να εξετάζονται με συμμετοχή ξένων ακαδημαϊκών και οι τριμελείς επιτροπές υποφηφίων διδακτόρων θα πρέπει να μην αποτελούνται από καθηγητές προερχόμενους από το ίδιο ίδρυμα.
Πρέπει να υπάρχει σαφές χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης των διδακτορικών σε εύλογο χρονικό διάστημα, όχι περισσότερο από έξι έτη.
Επιπλέον, να καταπολεμηθεί το φαινόμενο των διδακτορικών που γίνονται με ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟ στόχο την αναβάθμιση της θέσης διορισμένων δημοσίων υπαλλήλων, χωρίς συμμετοχή σε ερευνητικά προγράμματα.
Να αυξηθεί ο αριθμός των υποτροφίων μέσω ΙΚΥ (κατόπιν αυστηρής αξιολόγησης) για εκπόνηση διδακτορικού στο εξωτερικό, σε συνεργασίες με ερευνητικές προσπάθειες ελληνικών πανεπιστημίων και ινστιτούτων έρευνας.