Υφ. Παιδείας: Σε ακυβερνησία των ΑΕΙ οδηγούσε ο νόμος ΣΥΡΙΖΑ για τις πρυτανικές εκλογές

Σε ακυβερνησία των Πανεπιστημίων οδηγούσε ο νόμος της Κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ που όρισε της διαδικασίες των Πρυτανικών εκλογών , με ξεχωριστό ψηφοδέλτιο Πρύτανη και αντιπρυτάνεων , είπε στη Βουλή ο υφυπουργός Παιδείας, αρμόδιος για τα ΑΕΙ, Β. Διγαλάκης.

Σχετικά με τον αποκλεισμό των κατηγοριών  του  προσωπικού, ΕΕΠ, ΕΔΙΠ, ΕΤΕΠ από τις πρυτανικές εκλογές ,ο υφ. Παιδείας το αιτιολόγησε: " Πρώτη βασική αρχή, εκλέγειν και εκλέγεσθαι.  Οι κατηγορίες αυτές δεν έχουν  δυνατότητα εξέλιξης σε θέση αναπληρωτή ή πρωτοβάθμιου καθηγητή, άρα, είναι διακριτοί κλάδοι, δεν μπορούν να φτάσουν στη θέση του καθηγητή, δεν μπορούν να εκλεγούν”.

Ειδικότερα ο υφ. Παιδείας είπε τα εξής:

Ακυβερνησιμότητα: Για το θέμα του ενιαίου ψηφοδελτίου, ήταν στις προεκλογικές μας δεσμεύσεις .  Αν θέλουμε ακυβερνησιμότητα στα πανεπιστήμια,   μπορεί να γίνει με το τρόπο που είχε φέρει ο ΣΥΡΙΖΑ , με χωριστές εκλογές πρυτάνεων αντιπρυτάνεων. Σκεφθείτε, στη χώρα, ο υπουργός Οικονομικών, να ήταν από την αντιπολίτευση και να μην ψήφιζε τον προϋπολογισμό.
Θα επικεντρωθώ σε δύο θέματα. Το ένα θέμα, που αναφέρθηκε πολύ στη σημερινή συζήτηση και αφορά το ε

Εκλεκτορικό Σώμα:  Σήμερα, στις ευρωπαϊκές χώρες, η αύξηση της αυτονομίας των πανεπιστημίων βασίζεται στη κοινή παραδοχή της ανάγκης των πανεπιστημίων, των ιδρυμάτων, να απολαμβάνουν αυξημένες θεσμικές ελευθερίες, έτσι ώστε να είναι πιο αποτελεσματικά στη προσφορά των υπηρεσιών.

Στο πλαίσιο αυτό, επικρατεί μεγάλη διαφοροποίηση στο τρόπο επιλογής του πρύτανη, από χώρα σε χώρα, αλλά και μέσα σε κάθε χώρα από πανεπιστήμιο σε πανεπιστήμιο.

Παρατηρείται μια τάση, τα πανεπιστήμια να μπορούν να καθορίζουν, χωρίς παρεμβάσεις, το τρόπο οργάνωσης της διοίκησής τους.

Έτσι, υπάρχουν χώρες, όπου ο πρύτανης διορίζεται από το συμβούλιο των πανεπιστημίων, άλλες χώρες, όπου ο πρύτανης εκλέγεται από κάποιο Σώμα εκλεκτόρων, άλλες χώρες, όπου εκλέγεται απευθείας από την ακαδημαϊκή κοινότητα.

Στην Ιταλία, δεν εφαρμόζεται κάποια κεντρική οδηγία, στην Νορβηγία, δίνεται επιλογή στα πανεπιστήμια να επιλέξουν μεταξύ των επιλογών, είτε να διορίζεται ο πρύτανης από το συμβούλιο είτε να εκλέγεται και στη λογική της αυτονομίας των πανεπιστημίων, ακόμη και στις περιπτώσεις όπου υπάρχει απευθείας εκλογή του πρύτανη, πολλές φορές, δίνεται η δυνατότητα στα πανεπιστήμια να καθορίσουν στον κανονισμό τους το εκλεκτορικό Σώμα.

Στη χώρα μας, τη συνταγματικά κατοχυρωμένη αρχή της αυτοδιοίκησης των ΑΕΙ,  επιτρέπει στο νομοθέτη να ορίζει το τρόπο οργάνωσης,  αλλά και ανάδειξης των οργάνων διοίκησης. Στο πλαίσιο αυτό,  λοιπόν,  θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη,  κατά την ανάδειξη του πρύτανη και των αντιπρυτάνεων,  και   ο πρωταρχικός  στόχος λειτουργίας των  Α.Ε.Ι., ο οποίος  συνιστάται στη προαγωγή και εξέλιξη της επιστήμης και της τεχνολογίας,  υπό τις εκάστοτε κρατούσες οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες.

Καθήκοντα Πρυτανικών Αρχων: Οι πρυτανικές Αρχές,  κατά την άσκηση των αρμοδιοτήτων τους,  καλούνται να εκπληρώσουν πολλά διαφορετικά καθήκοντα, πλην των διοικητικών τους υποχρεώσεων και μάλιστα, τα καθήκοντα αυτά, είναι πιο σοβαρά, ακαδημαϊκά, ερευνητικά, αναπτυξιακή πολιτική, στο πλαίσιο της εξέλιξης, της επιστήμης και της τεχνολογίας.

Συμβούλιο της Επικρατείας: Το εκλεκτορικό Σώμα, το οποίο θα συμμετέχει στην ανάδειξη των εν λόγω οργάνων, θα πρέπει να μπορεί να κρίνει και να αξιολογήσει αυτά τα προσόντα, τα οποία εκ φεύγουν των διοικητικών τους ικανοτήτων. Για τον λόγο αυτό και επειδή αναφερθήκατε σε νομικά, θα σας πω, ότι το Συμβούλιο της Επικρατείας, έχει δεχθεί όχι μόνο ότι είναι επιτρεπτός ο περιορισμός των κατηγοριών που συμμετέχουν στο εκλεκτορικό Σώμα, αλλά αν ο νομοθέτης κρίνει ότι οι άλλες λειτουργίες, τα άλλα καθήκοντα, έχουν μεγαλύτερη σημασία από τα διοικητικά, τότε επιβάλλεται να περιοριστεί το εκλεκτορικό Σώμα. Ωστόσο, αν ο νομοθέτης, γιατί είπαμε, ότι ο ορισμός του θεσμικού πλαισίου, το Σύνταγμα, τον δίνει στο νομοθέτη, αν κρίνει ότι ο πρύτανης είναι απλά ένα διοικητικό όργανο, τότε ναι, δηλαδή, προεξέχει ο διοικητικός χαρακτήρας, τότε μπορούν να συμμετέχουν στο εκλεκτορικό Σώμα, για την ανάδειξη του πρύτανη, και οι υπόλοιπες κατηγορίες του προσωπικού.

Επομένως, υπάρχουν και οι δύο γνωμοδοτήσεις από το Συμβούλιο της Επικρατείας και οι δύο αποφάσεις και είναι ερώτημα πλέον, ο νομοθέτης τι ρόλο σκέπτεται για τον πρύτανη, προκειμένου να καθορίσει και το εκλεκτορικό Σώμα.

Βασική αρχή, εκλέγειν και εκλέγεσθαι:  Με βάση, λοιπόν, αυτό, η επιλογή μας για την εκλογή του πρύτανη και των αντιπρυτάνεων, ορίζει, ότι το εκλεκτορικό Σώμα, θα αποτελείται από μέλη ΔΕΠ και τους υπηρετούντες λέκτορες, βάσει δύο βασικών αρχών. Πρώτη βασική αρχή, εκλέγειν και εκλέγεσθαι. Πρύτανης μπορεί να εκλεγεί καθηγητής πρώτης βαθμίδας, αντιπρυτάνεις, αναπληρωτές καθηγητές.

Ψηφίζουν, λοιπόν, για πρύτανη και αντιπρυτάνεις, οι καθηγητές, οι αναπληρωτές καθηγητές, οι επίκουροι καθηγητές και οι λέκτορες, οι οποίοι, δυνητικά, μετά από εξέλιξη, μπορούν να φτάσουν στη βαθμίδα του αναπληρωτή ή του πρωτοβάθμιου καθηγητή και να εκλεγούν.

ΕΕΠ, ΕΔΙΠ, ΕΤΕΠ:  Οι υπόλοιπες κατηγορίες προσωπικού, ΕΕΠ, ΕΔΙΠ, ΕΤΕΠ,  δεν έχουν  δυνατότητα εξέλιξης σε θέση αναπληρωτή ή πρωτοβάθμιου καθηγητή, άρα, είναι διακριτοί κλάδοι, δεν μπορούν να φτάσουν στη θέση του καθηγητή, δεν μπορούν να εκλεγούν. Και το επιχείρημά   ότι στις βουλευτικές εκλογές, όσοι δεν έχουν φτάσει τα 25 έτη και δεν μπορούν να εκλεγούν βουλευτές, δεν θα έπρεπε να ψηφίζουν στις βουλευτικές εκλογές. Ο 17αρης ο 18αρης, θα φτάσει τα 25, δυνητικά, θα μπορεί να εκλεγεί στη θέση βουλευτή. Το ίδιο σκεπτικό ακριβώς είναι και εδώ πέρα.

Ακαδημαϊκός, ερευνητικός, αναπτυξιακός ρόλος των καθηκόντων του πρύτανη: Δεύτερη βασική αρχή. Δίνουμε έμφαση στον ακαδημαϊκό, ερευνητικό, αναπτυξιακό ρόλο των καθηκόντων του πρύτανη. Θέλουμε τα πανεπιστήμιά μας να αναπτυχθούν, ακαδημαϊκά, ερευνητικά και βλέπουμε στον πρύτανη το ρόλο του ακαδημαϊκού και ερευνητικού ηγέτη του πανεπιστημίου, για το λόγο αυτό και δευτερευόντως τη δική του. Με αυτό το σκεπτικό, λοιπόν, έχουμε καθορίσει το εκλεκτορικό Σώμα στην εκλογική διαδικασία του πρύτανη και του αντιπρύτανη. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι υποβαθμίζονται οι άλλες κατηγορίες. Και κακώς το είπατε, για όλες τις κατηγορίες προσωπικού, ΕΔΙΠ, ΕΤΕΠ, διοικητικοί, συμμετέχουν στα ανώτατα διοικητικά όργανα των πανεπιστημίων, συμμετέχουν στις συγκλήτους, συμμετέχουν στις συνελεύσεις των σχολών, στις συνελεύσεις των τμημάτων. Αυτό δεν αντίκειται ούτε στην αρχή του αυτοδιοίκητου, όπως έχει ήδη αποφασίσει και το Συμβούλιο της Επικρατείας, η μη συμμετοχή τους στην ανάδειξη των πρυτανικών αρχών, δεδομένου, ότι όπως είπα, εκπροσωπούνται και συμμετέχουν στις αποφάσεις μέσω της συμμετοχής τους στα συλλογικά όργανα διοίκησης.

Ηλεκτρονική  ψηφοφορία: Ακούστηκαν διάφορα που πραγματικά, σε ορισμένες στιγμές, θυμήθηκα τον εαυτό μου 40 χρόνια πίσω, φοιτητής στο Μετσόβιο, να διαβάζω το 1984. Ακούστηκε, ότι δεν είναι δυνατός ο έλεγχος για τη ταυτοπροσωπία, ότι δεν αποτρέπεται η επιβολή συγκεκριμένης ψήφου από τρίτους. Ειπώθηκε  ότι ο κακός πρωτοβάθμιος, θα πάει από πάνω από τον επίκουρο, θα τον απειλήσει και θα τον βάλει να ψηφίζει αυτό που θέλει. Ότι ψηφιοποιείτε, έχει ακουστεί, δεν ειπώθηκε σήμερα, ψηφιοποιείτε μια διαδικασία, η οποία αποτελεί το κορυφαίο θεσμό της δημοκρατίας, ότι ευνοεί τους ψηφοφόρους εκείνους που έχουν εξοικειωθεί με τις νέες τεχνολογίες. Έχω, λοιπόν, μπροστά μου, ένα κείμενο, που απαντάει σε κάποια από αυτά. Για το θέμα της επιβολής συγκεκριμένης ψήφου, προβλέπεται, λοιπόν, ότι κάθε ψηφοφόρος μπορεί να ψηφίσει όσες φορές θέλει, μέχρι να λήξει η διαδικασία της ψηφοφορίας, ώστε στην περίπτωση που ψήφισε με εξωτερική επιρροή, να έχει τη δυνατότητα να ψηφίσει με τρόπο που εκφράζει ελεύθερα και ανεπηρέαστα τις επιλογές του. Παράλληλα, αντιμετωπίζεται ο κίνδυνος να διπλομετρηθούν οι ψήφοι, καθώς προβλέπεται, ότι κάθε νέα ψήφος, στην απόδειξη καταχωρήσεώς της, αναφέρει σαφώς την ακύρωση της προηγούμενης ψήφου. Εκτός και αν θεωρείτε, ότι θα τον κλείσουν και θα τον μαντρώσουν στο δωμάτιο για να μην μπορεί να φύγει, αλλά δεν είναι εικόνα που έχω εγώ για τους έλληνες καθηγητές και το ελληνικό πανεπιστήμιο.

Το απόρρητο της ψήφου:  Όσον αφορά το απόρρητο της ψήφου, διασφαλίζεται μέσω των διαδικασιών της κρυπτογράφησης της ψήφου, θα γίνω λίγο τεχνικός τώρα, και της ανώνυμης μίξης των κρυπτογραφημένων ψηφοδελτίων. Ειδικότερα, για την κρυπτογράφηση των ψήφων σε κάθε ψηφοφορία, υπάρχουν πολλαπλά κρυπτογραφικά κλειδιά, οι κωδικοί ψηφοφορίας, τα οποία κατέχουν και διαφυλάσσουν, με προσωπική ευθύνη, τα μέλη της εφορευτικής επιτροπής, ενώ και το σύστημα «ΖΕΥΣ», κατέχει επίσης έναν κωδικό, με αποτέλεσμα, το απόρρητο να προσβάλλεται μόνο εάν κάποιος έχει διαθέσιμους ταυτόχρονα τους κωδικούς όλων των μελών της επιτροπής, καθώς και αυτού του συστήματος «ΖΕΥΣ», πράγμα το οποίο είναι πρακτικά αδύνατο. Ως προς την ανώνυμη λήξη των κρυπτογραφημένων ψηφοδελτίων, προβλέπεται μια διαδικασία μαθηματικής απόδειξης για το ότι η μίξη έγινε σωστά.