Δύο από τα τρία κριτήρια που θέτει το πολυνομοσχέδιο “Κεραμέως”, για την κατανομή μαθητών σε τμήματα είναι:
Α. Οι ειδικότερες μαθησιακές ανάγκες των μαθητών/τριών και
Β. Η διαμόρφωση ομάδων με στόχο τη διευκόλυνση της κοινωνικής ένταξης και μαθησιακής προόδου των μαθητών/τριών.
Η κατανομή των μαθητών σε τμήματα,σύμφωνα με τη διάταξη, πρέπει να είναι ισόρροπη.
Εάν ο Σύλλογος Διδασκόντων αρνηθεί να λάβει απόφαση, με βάση τα νέα κριτήρια, τότε το “βάρος” της απόφασης πέφτει αποκλειστικά στον Διευθυντή του Σχολείου.
Η μεταβολή της σύνθεσης των τμημάτων μπορεί να γίνεται καθ’ όλη τη διάρκεια του σχολικού έτους, εφόσον συντρέχουν παιδαγωγικοί λόγοι.
Μέχρι σήμερα η κατανομή των μαθητών ανά τάξη γίνονταν με μοναδικό κριτήριο την αλφαβητική σειρά και απαγορεύονταν ρητά, για οποιοδήποτε λόγο, η μετακίνηση μαθητή σε άλλο τμήμα.
Ειδικότερα το άρθρο 85 του πολυνομοσχεδίου το οποίο βρίσκεται σε δημόσια διαβούευση, ορίζει τα εξής:
1. Με απόφαση του Συλλόγου Διδασκόντων δύνανται να καθορίζονται γενικά ή ειδικά κριτήρια, βάσει των οποίων κατανέμονται οι μαθητές σε τμήματα. Τα κριτήρια κατανομής των μαθητών/τριών περιλαμβάνουν ενδεικτικώς: (α) την ποσοτική αναλογία μαθητών/τριών, (β) τις ειδικότερες μαθησιακές ανάγκες των μαθητών/τριών και (γ) τη διαμόρφωση ομάδων με στόχο τη διευκόλυνση της κοινωνικής ένταξης και μαθησιακής προόδου των μαθητών/τριών. Με την ίδια απόφαση του Συλλόγου Διδασκόντων πραγματοποιείται η κατανομή των μαθητών/τριών σε τμήματα, η οποία πρέπει να είναι ισόρροπη.
2. Ο Σύλλογος Διδασκόντων δύναται να αποφασίζει για τη μεταβολή της σύνθεσης των τμημάτων καθ’ όλη τη διάρκεια του σχολικού έτους, εφόσον συντρέχουν παιδαγωγικοί λόγοι.
3. Σε περίπτωση που ο Σύλλογος Διδασκόντων δεν λαμβάνει για οποιονδήποτε λόγο τις αποφάσεις των παρ. 1 και 2, αυτές λαμβάνονται από τον Διευθυντή ή τον Προϊστάμενο της σχολικής μονάδας.
Η αιτιολογική έκθεση
Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση του πολυνομοσχεδίου σκοπός της συγκεκριμένης διάταξης είναι "η ορθή κατανομή των μαθητών σε τμήματα με τη δυνατότητα του Συλλόγου Διδασκόντων να καθορίζει γενικά ή ειδικά κριτήρια, βάσει των οποίων στη συνέχεια θα αποφασίζει την κατανομή των μαθητών μιας τάξης σε τμήματα με σκοπό την δημιουργία ισόρροπων, ομοιογενών και ισοδυνάμων τμημάτων".
Παρότι δε γνωρίζω αν καταργείται ολόκληρο το άρθρο 85 του Νομοσχεδίου "ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ, ΕΝΔΥΝΑΜΩΣΗ ΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ" ή επιμέρους διατάξεις του ή επαναδιατυπώνεται, χαίρομαι που εισακούστηκαν οι προβληματισμοί που εκφράστηκαν ως προς το περιεχόμενό του.
Το άρθρο αναφερόταν στην «Κατανομή των μαθητών σε Τμήματα» και η διατύπωσή του ήταν ομολογουμένως προβληματική. Στο σχόλιο που κατέθεσα στις 8 Ιουλίου στη διαβούλευση για το συγκεκριμένο άρθρο ανέφερα τα εξής:
«Να επανεξεταστεί το πλαίσιο που προτείνεται, καθώς τα κριτήρια δεν είναι καθόλου σαφή και εγκυμονούν κινδύνους καταχρηστικής εφαρμογής του άρθρου και διάκρισης των μαθητών σε κατηγορίες. Η πρόβλεψη “Με την ίδια απόφαση του Συλλόγου Διδασκόντων πραγματοποιείται η κατανομή των μαθητών/τριών σε τμήματα, τα οποία πρέπει να είναι ισόρροπα” δεν αρκεί για την αποτροπή φαινομένων μη επιθυμητής κατηγοριοποίησης των μαθητών, λόγω της σχετικότητας της πρότασης αυτής. Το τι είναι ισόρροπο είναι τόσο σχετικό που μπορεί να καταστρατηγηθεί από λίγο έως κατάφωρα. Εν δυνάμει, αφήνεται ανοιχτό το περιθώριο να κατανεμηθούν οι μαθητές ακόμα και σε ξεχωριστά τμήματα αρρένων – θηλέων (ισόρροπα θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν) ή ένα Τμήμα να συγκεντρώνει όλους τους μαθητές με γνωμάτευση εκπαιδευτικών δυσκολιών-αναγκών (για διευκόλυνση της λειτουργίας του σχολείου και του Τμήματος Ένταξης) ή οι αλλοδαποί σε ένα τμήμα, οι ημεδαποί σε άλλο (ισόρροπα θα μπορούσαν να βαφτιστούν) ή οι τάξεις να γίνονται «κέντρα διερχομένων» κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς με την παραμικρή αφορμή «μη επιθυμητής συμπεριφοράς μαθητών» κ.ο.κ. Τα κριτήρια θα πρέπει να γίνουν πιο συγκεκριμένα ή να αποκλειστούν κριτήρια που μπορούν να προκαλέσουν ανεπιθύμητα φαινόμενα όπως τα ενδεικτικά που αναφέρθηκαν. Οφείλουμε να είμαστε πιο διορατικοί σε τόσο ευαίσθητα θέματα δικαιωμάτων για να μην αναλωνόμαστε αργότερα στην αντιμετώπισή τους και εκτιθέμεθα διεθνώς».